17
Iomo Meagai Tesalonika Wayahina
1 Ka iomo ine meagai Ampipolisi wayahina, e iomo ine meagai Apolonia wayahina, e iomo meagai Tesalonika wayahina. Ka meagai‑nana nihenina me Iudea yai manua tapanono aitam mamaei. 2 Ka Paulo, tauna yana dewa tuta tuta wayahina deina, manua tapanono‑nana inu nihenina, ka auyewa tapanono aitonu wayahia me Iudea viwavene‑neiei Iginuma wayahina. 3 E tauna vo‑vi‑mahetei vivane taui me Iudea yai Tau Ito‑yavuha nau‑wawani inahe vaniahei, kadu nau‑wawani mini‑havine anigea. Kadu tauna nau‑wahei, ivona, “Tau Ito‑yavuha‑nana vivane Iesu, tauna anaunau‑waheyei. Ka tauna ahaehaeyemi deina.” 4 Ka tupwai me Iudea‑naia ivitumahanei, ka taui Paulo ka Silasi nui inau‑hohona. Ka me Girisi ai yau ananina Yaubada imatamatautei kadue ivitumahanei, ka kadu vaivine ai wava anani habuhabui, eha tupwai, ivitumahanei deina.
5 Ka me Iudea tupwai Paulo ka Silasi ivihahaiei, ka kadu taui ivi‑bwanou. Wayahina, taui iomo maketia, e tau goyona ikwakwei, e yoko goyona ananina inau‑hohoni. Ka taui habuhabui ivi‑putu ivitana‑wahewahe, ka inau‑bwanunua iomo aitam onoto ana wava Iasoni ya manua wayahina. Ka taui Paulo ka Silasi inaunau‑nenei. Iuna me Iudea‑naia yai nuanua Paulo ka Silasi ainua ipoyꞌ‑avini, itaini iopu, e yoko‑nana manimaninina iam‑veneneyei, e yoko‑nana idewa‑yaiyaiei. 6 Ka inaunau‑nene‑wayohe. Wayahina, tau vi‑manua Iasoni ka tau vitumahana tupwai nui ipoyꞌ‑avini, itaini meagai‑nana a tau veimea wayahia, e ivivi‑hone, “Onoto tupwai papani habuhabuna wayahia ini‑keyekeyei, e vitana iomanei papani aitamoata aitamoata wayahia. Ka taui avaha iomoi baina. 7 Ka Iasoni avaha onoto‑naia nau‑kaiwei, ka tauna ya manua awaehei nui imamaei. Taui habuhabui SisaV ya veimea itana‑bwegebwegei deina. Iuna taui ivonavona kiniV vovouna mamaei ana wava Iesu. Eha Sisa‑ohota.”✡ Luk 23:2; Ioni 19:12. 8 Ka tutana yoko‑nana kadu tau veimea‑naia vaneana inononi, nuai venau‑tamatamana ananina. 9 Wayahina, tau veimea‑naia Iasoni yaiana nui iveimeyei ai vi‑am kina ivenei, e iyavuhi ine.
Iomo Meagai Berea Wayahina
10 Ka tau ekalesia ipotapota, ka avaha ioyoma taui Paulo ka Silasi ivi‑tune‑kwayavoni ine meagai Berea wayahina. Ka avaha iomo Berea wayahina, inu me Iudea yai manua tapanono nihenina. 11 Ka me Iudea Berea wayahina vivane tomotau ahiahi, ka taui yai dewa me Tesalonika yai dewa vane‑tawanei. Iuna taui yai nuanua ananina Paulo ya nau‑wahe inononi. Ka auyewa aitamoata aitamoata wayahina Iginuma iaiaiavi ahiahina. E taui Paulo ya nau‑wahe ka Iginuma ainua ibou‑viwavei. Iuna yai nuanua inꞌ‑anamanei aituhu ya nau‑wahe tunuhina o eha. 12 Wayahina, me Iudea‑naia habuhabui ivitumahanei, kadue me Girisi vaivine ai wava anani habuhabui, kadue me Girisi ononotoi ai wava anani habuhabui Iesu ivitumahanei.
13 Kate tutana me Iudea meagai Tesalonika wayahina vane inononi vivane Paulo avaha iopu meagai Berea wayahina, kadi tauna Yaubada yana vona naunau‑waheyei tenoke, taui inua‑goyo. Akaka, ivisina iomo Berea wayahina, e yoko inau‑vi‑nehanehai, e Paulo ka Silasi ina‑nau‑haviei. 14 Wayahina, tau vitumahana Paulo yaiana nui ivi‑tune‑kwayavoni inei tania, e ina‑novo. Kate Silasi ka Timoti ainua Berea nihenina imamaei. 15 Ka tau mata‑weapu‑naia tupwai Paulo nui ivenavenau iomanei meagai Atenisi wayahina. Ka Paulo ya veimea Silasi ka Timoti ainuai wayahi venei, ivona, “Itomi ami inua uvisina, e meagai Berea uni‑tawanei, ka nui kanau‑hohona meagai Atenisi wayahina.” Akaka tau mata‑weapu‑naia imavina Berea wayahina, e Silasi ka Timoti ainuai Paulo ya nuanua imataedai.
Paulo Omo Meagai Atenisi Wayahina
16 Ka Paulo meagai Atenisi nihenina Silasi ka Timoti potapotai. Ka tutana tauna ni‑awana, yaubada vitupu habu‑vainei ai pai iwaodu dudueyei, e nuana ivita ananina. 17 Wayahina, tauna inu me Iudea yai manua tapanono nihenina, ka aituhu aviyaivia inau‑hohona nihenina, tauna taui nui ipuipupu, kadu vi‑vonavona vitumahana wayahina. Taui tupwai me Iudea, ka tupwai me Girisi Yaubada imatamatautei. Ka auyewa aitamoata aitamoata wayahina tauna kadu opuopu maketi wayahina, e aituhu aviyaivia imakemaketi, tauna taui nui ipuipupu kadu vi‑vonavona vitumahana wayahina.✡ Dew 18:19. 18 Ka aitam auyewa wayahina, tau nua‑uya yoko ainua imamaei maketi wayahina. Aitam yoko ana wava Epikurea, ka aitam yoko ana wava Sitoika. Ka yoko ainuai Paulo nui ivi‑vonavona, e tupwai taui wayahia ivona, “Ia! Tau kwavakwavana taina aviani wayahina vonevonei?” Ka tupwai ivona, “Kaiwadi, tauna mani yaubada naunau‑waheyei.” Taui ivonavona deina, iuna Paulo Iesu kadu ya mini‑havine anigea wayahina naunau‑waheyei. 19 Wayahina, taui Paulo itaini ivane yai manua pai nau‑hohona wayahina. Ka tau nua‑uya habuhabui inau‑hohona manua‑nana nihenina yai yoko ana wava Areopagusi. Ka aitam wayahia Paulo vonei, ivona, “Itoai yama nuanua yam viwavenena vovouna taina anononi. 20 Iuna aviani avaha eipupuei anononi, kate nuanua tunina tunina itoai wayahiaia. Wayahina, yama nuanua anꞌ anamana ana‑nua‑haui.” 21 (Ka tuta tuta taui me Atenisi yai tupua wayahina, kadu taui tau bwanibwani avaha meagai‑nana nihenina imamaei yai dewa vivane nuanua vovouna iaipuipupuei, kadue yai nuanua anamana vovouna inonononi. Ka taui wayahi dewana mani dewa habuhabui vane‑tawanei.)
22 Wayahina, Paulo yokoia Areopagusi niwania mini, e nau‑wahei, ivona,
“Me Atenisi, yauke avaha anamanemi itomi uvitapewa ananina yami tapanono wayahina. 23 Iuna yauke yau ni‑awana meagai taina nihenina yami pai iwaodu habuhabuna adudueyei. Ka aitam pai vi‑nomu a iginuma adune‑vaniahei, e a iginumana ivona, ‘Yaubada Tauna Eha Katꞌ‑anamane Ya Pai Vi‑nomu Taina.’ Nonova a itoava ataina wayahina Yaubada‑nana uaiwaodu‑kavokavovo wayahina, kate ataina tuta tauna ana wava anau‑wahemi unꞌ‑anamanei.
24 Tauna tanopi habuhabuna ka dewa habuhabuna nihenina mamaei ai tau vevewana. Ka wahuma kadu tanopi ai Kauvea eha manua tomotau nimaia iyonei nihenia ta‑mamae.✡ 1Ki 8:27; Dew 7:48. 25 Ka itoka tomotau eha aka pata aitam aviani Yaubada‑nana kavenevene, iuna eha aitam aviani wayahina tauna vi‑kutakuta. Wayahina, eha aka pata kavenevene vidoha.✡ Sam 50:12. 26 Ka aitam onoto ana wava Adam wayahina Yaubada tomotau tunina tunina vevewanei, e tauna ya nuanua itoka tomotau tanopi taina habuhabuna wayahina kamamaei. Kadu Yaubada‑nana yoko aitamoata aitamoata yai tuta kadue yai papani vi‑nua‑dadani kadu veimeyei. 27 Yaubada dewei deina, iuna ya nuanua tomotau inaunau‑nenei, e apaina aituhu idewa‑dadani, ai pata ivaniahei. Ka tauna eha bana wayahikaia, vivane tauna nepekaia mamaei, aitamoata aitamoata wayahikaia.✡ Sam 145:18; Ier 23:23. 28 Iuna
‘tauna nihenina yawaika kaepepei,
ka tauna nihenina kavenavenau,
ka kadu tauna nihenina kamamaei.’
Ka yami tau ginuma ahiahina avaha vona‑naia iginumi deina, ivona,
‘Vona ahiahina, itoka Yaubada‑nana natunatuna.’
29 Akaka kadueyei, itoka tomotau vivane Yaubada natunatuna. Wayahina, eha nau‑wawanika kanuanua Amaka Ahihinata itupwana goulaV wayahina deina, o kadi itupwana silivaV wayahina deina, o kadi itupwana hanu wayahina deina, tau ai‑tai yai nuenuea o nimaia inau‑vevewanei deina. Eha‑ohota.✡ Isa 40:18-20; 44:10-17; Dew 19:26. 30 Tuta nonova tomotau mwagemwagei deina, ka Yaubada eha ta‑nua‑goyoe. Kate ataina tuta tauna itoka tomotau papani habuhabuna nihenia veimeyeka vivane nau‑wawanika yaka goyona wayahia kanua‑vinana. 31 Iuna tauna avaha auyewa aitam vi‑nua‑dadani, ka kadu tauna avaha onoto aitam vi‑nua‑dadanei. Ka apaina, auyewana wayahina, onoto‑nana tau maꞌ tanopi habuhabui na‑nau‑yanahi tunutunuhina. Ka habuhabuka aka pata kanꞌ‑anamanei dewana omomo, iuna Yaubada avaha iaiaya ananina veneka, vivane tauna onoto‑nana si‑vi‑mini anigea.”✡ Sam 96:13.
32 Ka yokoia Areopagusi Paulo ya vonana inononi ahiahina a itoava tauna Iesu ya mini‑havine anigea tomani wayahina. Kate munia, tupwai ivinepei, ka tupwai ivona, “Itoai yama nuanua apaina viwavenena taina anononi‑havine.” 33 Ka auyewana wayahina Paulo ya nau‑wahena iakwa, ka tauna manua pai nau‑hohona‑nana ni‑tawanei. 34 Ka tupwai tomotau Paulo ya nau‑wahe ivitumahanei, ivi‑muniei. Ka aitam onoto ana wava Dionisiusi, tauna aitam yokoia Areopagusi wayahia. Ka kadu vavine aitam ai wava Damarisi, kadue mani tomotau tupwai nui.