9
Bɔ̀ yulà cùɔ̀b fà bɔ̀ ké cie temá njiî
(Matíô 10:5-15; Mârk 6:7-13)
1 Cieé déì Yeésò lé naâ bɔ̀ mbɔ̀ŋ yulà cùɔ̀b fà yilá bilí, à jege haá bɔ́ terreb, te bɔ́ kwɔgɔ sɔm bele bɔ̀ nùàr càŋ tándulu yoòr, te bɔ́ taré sɔm bele bɔ̀ beên bɔ̀ ndɔ. 2 Ye bɔ́ a: «Bí ndé *Lò Càŋ se, bí né bɔ̀ nùàr taré sɔm bele. 3 9:3-5 Lûk 10:4-11; Seé b. 13:51Bí té njeré déì beè wèh sìè: né mene cùgò mé ba, né mene yáb, né mene kàgàlɔ̀ŋ, bí té beè wèh sìè. Nùà kàn a, té cɔ̀gɔ̀ suù fà wèh sìè ndɔ. 4 Bèh dɔɔ́ŋ mɔ bí wa, bɔ́ feh bí bèh cèrrè, bí dèn lòm gwò sâ, bí té beré déì ndé sèr. Mɔ bí cer wulu baá, bí yuo. 5 Mɔ bí wa beré déì, bɔ̀ nùàr bí wèh ŋgwéh, bí yùò kwá lɔ́ bɔ́ nɔɔ́ŋ. Mɔ bí baá lɔ sâ yuo, bí kàrè sɔ̀m gí fùfú lɔɔ́ sâ gulè biì karè, te duɔɔ̂m bɔ́ toò tueé kwaâ.» 6 Bɔ́ yuo gò ndɔ, bɔ́ nde bele lè lɔ mé lɔ, bɔ́ né Njàgà Bagaà se yɔŋ, bɔ́ né bɔ̀ beên bɔ̀ bèh dɔɔ́ŋ taré sɔm bele ndɔ.
*Herôde baá seé cer
(Matíô 14:1-12; Mârk 6:14-29)
7 9:7-8 Mat. 16:14; Mk. 8:28; Lûk 9:19Sâ njií mé né kelá dɔɔ́ŋ, mgbè Herôde lé naá giì ŋgweé, né bú seé weh. Lòù sam, bɔ̀ nuaré déì lé naâ tueé ye: né Jâŋ Bàptîs dòù komo yuo cuù né kɔɔ́. 8 Bɔ̀ déì ye, né *Elî kar waà né kɔɔ́; bɔ̀ déì ye: né *sòn-Càŋ déì lètenè bɔ̀ léí jɔ̀gɔ̀ bɔ̀ dòù komo yuo kelà né kɔɔ́. 9 Herôde dé seèn ye: «Dé Jâŋ, ŋgweéh mè lé naâ bú feh tená sɔm mà. Dé mé njàgà seèn né ŋgulí hên né cu neì?» À yila baá-re ceér fɔɔ̂n, ye kɔ nyí ŋene baá Yeésò ndɔ.
Bɔ̀ nùàr kám tîn koô
(Matíô 14:13-21; Mârk 6:30-44; Jâŋ 6:1-14)
10 Bɔ̀ mbɔ̀ŋ tebê Yeésò cu cuù ndɔ, bɔ́ tueé bú njií mé bɔ́ lé bɔɔ́ keéh naâ dɔɔ́ŋ. À yeé ŋgweé gi aá, à weh bɔ́ léláŋ bɔɔ̀n, bɔ́ bɔ́ nde lè lɔɔ́ déì, yilí lɔɔ́ sâ né Becaida. 11 Bɔ̀ nùàr yeé ŋgweé aá ménâ, bɔ́ kem bele bɔ́ jomo. Bɔ́ yeé waà baá, Yeésò sie nyegé bɔ́, à duɔɔ́m bɔ́ Lò Càŋ seè. À taré sɔm bele cu bɔ̀ beén bɔ̀ ndɔ.
12 Lou yeé yuɔm aá, bɔ̀ mbɔ̀ŋ yulà cùɔ̀b fà doô ŋgoró nde kwarè seèn, bɔ́ ye bú a: «Bèh hên né ká jomo kela. Wò sé la kwa lɔ bɔ̀ nùàr cu cu jomo bèh cèrrè lelɔ fɔɔ́n beleè, te bɔ́ fɔɔ́n yieé keéh yáb teèn.» 13 Yeésò ye bɔ́ a: «Bí há bɔ́ yáb kɔɔ́.» Bɔ́ ye bú a: «Béh beè né cegé mé breêd tîn, mé ŋgò fà té fá. Wò ye te béh nde dàm nùàr hên dɔɔ́ŋ yáb lòù ŋge haá wa?» 14 Sâ lètenè bɔ̀ nùàr sâ dɔɔ́ŋ, bɔ̀ siíb lé naâ njèh kám tîn. À ye bɔ̀ mbɔ̀ŋ a: «Bí júée bɔ́ a: bɔ́ dèn ndé gí doó, bɔ́ dèn bèlè yulà títîn, yulà títîn ma.» 15 Bɔ̀ mbɔ̀ŋ tueé njií bɔ́ ndɔ, bɔ́ den bele baá-re méménâ. 16 Yeésò weh breêd tîn mé ŋgò fà doô, à ke njií njolo ké te vulúu, à dua Càŋ teèn, à kɔlé haá njií mé bɔ̀ mbɔ̀ŋ, te bɔ́ geé haá mé cìlì nùàr. 17 Dɔɔ́ŋ bɔ́ yieé fulu gi, ndilí le. Bɔ́ ŋuaán, yuú cu sɔgɔ́ yulà cùɔ̀b fà.
Ŋgòr Piêr felè Yeésò
(Matíô 16:13-19; Mârk 8:27-31)
18 Cieé déì Yeésò lé naâ ké bèh ndɔ́ŋ-ndɔ̀ŋ Càŋ dua; à lé naâ mé bɔ̀ mbɔ̀ŋ jomo. À bie njií ye bɔ́ a: «Bɔ̀ nùàr ye, mè né neì wa?» 19 9:19 Mat. 14:1-2; Mk. 6:14-15; Lûk 9:7-8Bɔ́ ye bú a: «Bɔ̀ déì ye wò né Jâŋ Bàptîs; bɔ́ déì ye wò né *Elî, bɔ̀ déì ye né *sòn-Càŋ léí jɔ̀gɔ̀ déì komo yuo cuù né dòù kɔɔ́.» 20 9:20 Jâŋ 6:68-69Ye bɔ́ a: «Á bí nɔ; bí ye mè né neì wa?» Piêr ye bú a: «Wò né *Nùà Cɔ̀ŋ mé naâ beè Càŋ.» 21 Yeé baá môn, Yeésò luɔm bɔ́ ndɔ, ye bɔ́ a: «Càŋ a bɔ́ bí tueé nuaré déì.» 22 À den cuù, ye bɔ́ a: «Kɔ *Huaán Nùàr nde dàm bɔ̀ gèr ŋené laré. Bɔ̀ kokoô bɔ̀ lɔɔ̂ mé bɔ̀ *ŋgàŋ sèmè dé kokoô mé bɔ̀ *njí-sóù dɔɔ́ŋ, nde gi né bú ŋgɔɔ́n, te bɔ́ wula sɔm bú wulà. Lè cieé tagáre à nde cu né lè cio komo yuo ndɔ.»
Naàn mé nùàr bele nde né jomo Yeésò
(Matíô 16:20-28; Mârk 8:34–9:1)
23 9:23 Mat. 10:38; Lûk 14:27À tueé njií mé bɔ̀ nùàr dɔɔ́ŋ ndɔ, ye bɔ́ a: «Nuaá mé ye nyí gwaán né jomo mò beleè dɔɔ́ŋ, kɔ à ŋgɔn feh seèn, cieé dɔɔ́ŋ à né toú gèr seèn mbiín weh, à né mè jomo bele, sâ ye. 24 9:24 Mat. 10:39; Lûk 17:33; Jâŋ 12:25Mè tueé bí: nuaá mé gwaán né yɔ̀ŋ seèn mé feh seèn yili sɔm, nde né bú leér lɔɔ́; nuaá mé né dé seèn cio felè mò ŋgɔɔ́n seér, nde né yɔ̀ŋ seèn yili sɔm. 25 Njií mé gam nde né nuaá mé né njèh ká lè wɔ́ŋe dɔɔ́ŋ kwa laré te yɔ̀ŋ seèn nyoló le teèn, né kei wa? Ndɔ́g, teèn sam. 26 Mɔ nuaré déì yaáŋ mè, yaáŋ ŋgòr mò, sâ loù mé mè *Huaán Nùàr nde né teèn *sum waâ, mè sum waà nde né lètenè bɔ̀ cìlì Càŋ mé terreb Tele mò yoòr, loù sâ mè nde né nùà hèllè yaáŋ sɔm ndɔ. 27 Mè né tueé ye bí a, mé bí nde dɔɔ́ŋ kuú gií, sâ bɔ̀ déì lètenè biì hên ŋene aá *Lò Càŋ mé njolo.»
Yeésò bèh yo kweéh seêr
(Matíô 17:1-8; Mârk 9:2-8)
28 9:28-35 2 Pi. 1:17-18Yeésò yeé tueé sɔm aá, bɔɔ́ cu njèh cieé téhbeh, mé téndelé à weh Piêr mé Jâŋ bɔ̂ Jâk, bɔ́ bɔ́ ŋaá nde ké felè tòr bèh Càŋ duaà. 29 À yeé baá Càŋ dua, kuún seèn kweéh seér ndɔ, bɔ̀ cɔ̀gɔ̀ yoòr seèn dɔɔ́ŋ ŋa seér gi bɔ̀ dé wuwulê, wula ŋuerré seér lòù. 30 Bɔ̀ nuaré déì kar yuo kela toò seèn fà, bɔ́ bɔ́ né njeré déì tueé den: lé naâ Músì bɔ̂ *Elî. 31 Bɔ́ lé *sum yuo kelà naâ lòù. Bɔ́ bɔ́ tueé den né felè cioò mé à nde né ké Jerusalem kuú, te seé seèn jege doô. 32 Sâ Piêr bɔ́ bɔ̀ mbeí la kuú loóm aá dé bɔɔ̀n lɔ́m dé kuû. Bɔ́ yeé nde nyimé yuoô mân, bɔ́ ŋene njií lom aá Yeésò yí te *sùsùm seèn, mé bɔ̀ nuaré déì fà kwarè.
33 Bɔ̀ nùà fà doô yeé nde aá yuo, Piêr ye Yeésò a: «Dé koô, kwá béh den le kɔ hên, béh sie pàgà tagár, dé yeè cén, dé Músì cén, dé Elî cén ndɔ.» Sâ Piêr tueé nderré weh né mbaá.
34 À yeé baá sònò mân tueé den, bègè déì suagà ter, ka sie bɔ́ beè. Bɔ̀ mbɔ̀ŋ doô yeé surí le aá teèn ménâ, veéh bɔɔ́ bɔ́ njèh. 35 9:35 Es. 42:1; Mat. 3:17; 12:18; Mk. 1:11; Lûk 3:22Hueh déì né yí lètenè bègè sâ ŋgulí den ye: «Hên né Ŋuna mò, mè sɔm kwaá né bú, bí ŋgwé gí sòn seèn.» 36 Hueh doô huné ndɔ. Bɔ́ yeé ke, Yeésò le cu aá mé huún. Bɔ̀ mbɔ̀ŋ huné lɔ lè bɔɔ̀n nɔɔ́ŋ ménâ; njií mé bɔ́ la naâ dɔɔ́ŋ ŋené gií, bɔ́ mé nuaré déì cu sâ túé ŋgwéh.
Huaán déì mé càŋ tándulu yoòr
(Matíô 17:14-18; Mârk 9:14-27)
37 Cieé ŋaga bɔ́ suaga cuù. Sâ bɔ̀ nùàr kókoó mbaá baá yoòr Yeésò ndeê, bɔ́ bɔ́ kwaré le ndɔ. 38 Nuaré déì lɔgɔ njií ké ter yí lètenè bɔ̀ nùàr, ye Yeésò a: «Kúkùr yeè, Nùà fèh-njèh, huaán gi lom né ka mè cén hên, kè njí yeè mè bú njolo yoòr teèn; 39 à né mé càŋ déì yoòr teèn, mɔ baá bú ŋaâ, à keéŋ gɔ mbembaá, né yeé bú jilí taré dé gècên, fuú né bú sònò yuo, càŋ hèllè né-re bú nu den. Kɔ huaán njɔgɔ́ gi aá, à yi ye bú. 40 Mè la naâ bɔ̀ mbɔ̀ŋ yeè bɔŋ, te bɔ́ kwɔgɔ sɔm bú, né bɔ́ taré yɔgɔ́.»
41 Yeésò deên ndɔ́, ye: «Jue ka bí bɔ̀ dúágá-tie bɔ̀, mé jéré-temé biì sâ! Hên, béh bí née cu-re heèh wa? Mè bí seŋ den cu nde né heèh ndɔ wa? Wèh ndê mé huaán sâ kán.»
42 Huaán doô yeé nde aá kwarè Yeésò waá, tándulu hèllè nela si njií cu baá ye-re bú doó mé terreb. Yeésò pam kwɔgɔ sɔm bú yoòr huaán doô ndɔ, à taré sɔm bú, à haá njií cu bú mé tele. 43 *Sùsùm Càŋ sie laré bɔ̀ nùàr doó dɔɔ́ŋ, bɔ́ né teèn hiím den.
Ŋgòr felè cio Yeésò dé mbelèm fà
(Matíô 17:22-23; Mârk 9:30-32)
Sâ bɔ̀ njií mé Yeésò lé bɔɔ́ giì naâ dɔɔ́ŋ née den ka bɔ̀ nùàr geí lɔɔ́ ye. À tueé njií cu mé bɔ̀ mbɔ̀ŋ seèn, ye bɔ́ a: 44 «Kènê bí ŋgwé nyégé bagasé: *Huaán Nùàr nde né beè bɔ̀ nùàr yilá.» 45 Bɔ̀ mbɔ̀ŋ ŋgwé kɔ́ ŋgwéh, njeré déì lé ndegé yɔgɔ́ naâ bɔ́ lòù. Bɔ́ mé Yeésò bíé njí ŋgwéh ndɔ, veéh lé naâ bɔ́ sie yɔgɔ́.
Dé koô lètenè bɔ̀ mbeî
(Matíô 18:1-5; Mârk 9:33-37)
46 9:46 Lûk 22:24Bɔ̀ mbɔ̀ŋ duɔɔ́m baá-re lètenè bɔɔ̀n saán kuû, te bɔ́ ŋene kɔ nuaá mé né dé koô teèn. 47 Yeésò yeé ŋene mùnò bɔɔ̀n né ménâ, à weh njebá kwaá huaán déì ká toò seèn, 48 9:48 Mat. 10:40; Lûk 10:16; Jâŋ 13:20ye bɔ̀ mbɔ̀ŋ a: «Nuaá mé né huaán hên felè mò sie nyegé, sie nyegé né mè; nuaá mé né mè sie nyegé, sie nyegé né Tele mò mé lé temà naâ mè ndɔ. Bí kɔ́ɔ ye, lètenè biì nuaá mé né huaán maàn dɔɔ́ŋ, dé koô né seér bú.»
Mɔ nuaré déì bí bùnò ŋgwéh, sâ à né jomo biì
(Mârk 9:38-40)
49 Jâŋ deên ndɔ, ye Yeésò a: «Dé koô, béh la naâ nuaré déì ŋené, à lè bɔ̀ŋ beèh sam, à né bɔ̀ tándulu kwɔgɔ́, à bɔ́ kwɔgɔ́ den né mé yilí yeè; béh la naâ bú yiín.» 50 Yeésò ye bú a: «Bí té bú yín. Mɔ nùàr bí bùnò ŋgwéh, sâ à né jomo biì.»
Lɔɔ́ déì lè tàbè *Samarî mé lé naâ Yeésò berɔ́ŋ
51 Sâ cu mé Càŋ nde aá Yeésò ké te vulúu weh njií, ndeè aá wulú. Yeésò ye kɔ nyí wa baá ké Jerusalem ndɔ. 52 À tema keéh baá-re bɔ̀ tebé bɔ̀ toò. Bɔ́ yuo gò, bɔ́ wa lè lɔɔ́ déì te tàbè Samarî, te bɔ́ nyegé kwaá bú bèh teèn. 53 Bɔ̀ lɔɔ̂ bɔ̀ yeé ŋgweé aá ye, bɔ́ sâ nde né ké Jerusalem mân, bɔ́ bɔ́ sìè nyégé cú. 54 9:54 2 Rois 1:9-16Bɔ̀ mbɔ̀ŋ seèn Jâk bɔ̂ Jâŋ yeé ŋene aá ménâ, bɔ́ ye Yeésò a: «Fehtoò beèh, kwá béh bie njií we suagà ké te vulúu ŋgie sɔm bɔ́ wa?» 55 Yeésò bele seér ndɔ, nde bɔ́. 56 Bɔ́ bɔ́ fɔɔ́n gò, bɔ́ nde ser lè lɔɔ́ déì.
Bɔ̀ɔ́ mé gwaán né jomo Yeésò beleè
(Matíô 8:19-22)
57 Bɔ́ yeé baá ceér dueè, nuaré déì ndeè ye Yeésò a: «Wò nde mene he, bélɔ̀ nde né kɔɔ́.» 58 Yeésò ye bú a: «Hên bɔ̀ nyam bɔɔ̀n né mé gbàŋ, bɔ̀ non mé fulu ndɔ. Kɔ́ɔ ye, *Huaán Nùàr dé seèn mé bèh cèrrè teèn sam.»
59 Jomo sâ, à tueé njií mé déì, ye bú a: «Bèlè mè.» Dé sâ ye bú a: «Dé koô, kúkùr yeè, kwá mè ndeè furú sɔm tele mò ye.» 60 Yeésò ye bú a: «Kwá lɔ́ bɔ̀ komó nde furú bɔ̀ mbeí bɔɔ̀n kɔɔ́. Ndé dé yeè bɔ̀ nùàr *Lò Càŋ se nyegé.»
61 9:61 1 Rois 19:20Déì den cuù ye Yeésò a: «Dé koô, mè nde né jomo yeè bele. Kúkùr yeè, kwá mè nde jɔ̀gɔ̀ bie wellê bɔ̀ nùàr mò ye.» 62 Yeésò ye bú a: «Mè tueé wò, nuaá mé né boór kieé, né njolo jomo ke tená njií, dé seèn nùà seê Lò Càŋ wúlú ŋgwéh.»
9:3 9:3-5 Lûk 10:4-11; Seé b. 13:51
9:7 9:7-8 Mat. 16:14; Mk. 8:28; Lûk 9:19
9:19 9:19 Mat. 14:1-2; Mk. 6:14-15; Lûk 9:7-8
9:20 9:20 Jâŋ 6:68-69
9:23 9:23 Mat. 10:38; Lûk 14:27
9:24 9:24 Mat. 10:39; Lûk 17:33; Jâŋ 12:25
9:28 9:28-35 2 Pi. 1:17-18
9:35 9:35 Es. 42:1; Mat. 3:17; 12:18; Mk. 1:11; Lûk 3:22
9:46 9:46 Lûk 22:24
9:48 9:48 Mat. 10:40; Lûk 10:16; Jâŋ 13:20
9:54 9:54 2 Rois 1:9-16
9:61 9:61 1 Rois 19:20