12
Jesús ma, ni ka'an ya in tnu'u vijin ja jin kuu ñayii masu inuva'a ini, ja ka jito i itu tnu uva ma
(Mt 21:33‑46; Lc 20:9‑19)
1 Jesús ma, ni keja'a ya ká'an ya tnu'u vijin, te jiña'a ya:
―In tee, te ni sunkoo de ni‑ka'nu itu de ma tnu uva, te ni jasi de yu'u itu de ma. Te ni satu'va de in nuu taxi uva ma kivi kuaan i ma, te ni sa'a de in ve'e sukun sukun, sukan‑va'a kuu ko koto de ni‑ka'nu itu de ma. Sani te ni nduku de jaku ñayii ja jin ko koto i itu de ma, te kivi kuaan uva ma, te sasava jin kuu de. Sani te kua'an jika de.
2 Te maa kivi kuaan i ma, te ni tetniñu de in tee jinukuechi nuu de ma, ja ki'in de jin nu ke'en de jaku uva ja ni kuaan ma nuu ñayii ka jito itu de ma.
3 Kovaa ñayii ka jito ma, ni ka tnii i tee ma, te ni ka kani i de. Te ni ka ndatetniñu i de su'va‑ni kuan no'o de.
4 Kovaa tee xi‑ñu'ú ma chi ni ndatetniñu tuku de in‑ka tee jinukuechi nuu de ma. Kovaa tee ya'a chi ni ka ta'vi i xini de, te nde'e xeen ni ka jiña'a i de.
5 Te tee xi‑ñu'ú ma, ni ndatetniñu de in‑ka tee, te tee ya'a chi ni ka ja'ni i de. Kovaa tee xi‑ñu'ú ma, suni ni ndatetniñu kua'a‑ka de tee kuan koo kuan nu ndakan jaku uva ma. Kovaa masu ni ka ndi ini ñayii yukan chi jaku de ma ni ka kani i, te jaku de ma ni ka ja'ni i.
6 ’Sani te maa‑nka sa'ya de ma kéndoo, te kútoo xeen de tee ma. Kovaa ni tetniñu de tee ma. Vaa jani ini de: “Jin kava respetu i nuu sa'ya o a, nuna tetniñu o de, vaa sa'ya maa o kúu de.”
7 Kovaa ñayii ka jito itu de ma, ni ka ndatnu'u tna'a i: “Suchi ya'a kúu suchi nduta'vi ñu'ú ya'a. Jin ka'ni o i, te jin ndani'i o ñu'ú i a”, ka kuu i ka ka'an i.
8 Chukan kúu ja ni ka tnii i sa'ya de ma, te ni ka ja'ni i de, te ni ka skana i yikikuñu de ma yu'u itu ma.
9 ’¿Nawa ka jani ini ndijin ja sa'a tee xi‑ñu'ú ma? Kuiti ki'in de, te ka'ni de ñayii ka jito itu de ma, te kua'a de ñu'ú de ma siin‑ka ñayii.
10 ’¿Ñatuu nama uun ka ka'vi ni nuu tnu'u Su'si ma, nuu ká'an sa'a ma?:
Yuu ni ka saxiko ñayii ka sa'a ve'e ma,
ni nduu i yuu kanuu‑ka.
11 Sa'a ni sa'a maa Iya Tátnuni ma, te ni ka sa'vi‑nka ini o a.
Sukan ká'an nuu tnu'u Su'si ma ―kúu ya jiña'a ya.
12 Sani te ni ka kuni de ja jin tnii de Jesús ma, vaa ka jini de ja tnu'u vijin ni ka'an ya ma chi ja jin kuu maa de ma kúu. Kovaa ka yu'u de ñayii ma. Chukan kúu ja ni ka xndoo de ya, te kuan koo de.
Jesús ma, ni ka'an ya nawa jin kua'a o nuu gobiernu ma, ji'in nawa jin ndakua'a o nuu Su'si ma
(Mt 22:15‑22; Lc 20:20‑26)
13 Ni ka tetniñu i jaku tee ka kuu fariseo ma, ji'in tee ka ndikin Herodes ma nuu iyo Jesús ma, ja jin kototnuni de ya nawa ka'an ya ma, sukan‑va'a jin ni'i ini de ja jin xtekuechi de ya.
14 Tee ya'a, ni jan koo de, te ka jiña'a de:
―Teskua'a, ka jini sa ja ja ndaa kúu ja ká'an ni a. Te masu ndí ini ni nawa ka jani ini ñayii ma ja ká'an ni a. Te ni masu ndí ini ni na nde ñayii ka niniso'o ma. Ndijin chi káxtnu'u ndaa ni sukan kúni Su'si ma ja jin ko kuu o nuu ya ma. ¿Te naxe ká'an ni? ¿Va'a‑ni ja jin chuya'vi sa ja ka satniñu sa ma nuu tee nani César tátnuni ñuu Roma ma, xi ña'a? ¿Jin sa'a sa, xi má jin sa'a sa sukan ma? ―ka kuu de ka jiña'a de.
15 Kovaa Jesús ma chi jini ya sukan ka jani ini de ma, ja masu ka sa'a de sukan ka ka'an de ma, te jiña'a ya:
―¿Nava'a ka jitotnuni ña'a ni? Jin tanuu ni in xu'un ka yinda'a ni a, sukan‑va'a kuni sa ―kúu ya jiña'a ya.
16 Te ni ka wa'a de, te Jesús ma, jiña'a ya:
―¿Na in xi‑yunuu ndenee a, te na in nani sukan ndee a? ―kúu ya jiña'a ya.
Te ni ka ndakone'e de:
―Yunuu tee nani César, tee tátnuni ñuu Roma ma, kúu ―ka kuu de ka jiña'a de.
17 Sani te jiña'a Jesús ma:
―Te jin ndakua'a ni nuu César ma tna'a ja kúu kuenda maa de ma, te nuu Su'si ma jin ndakua'a ni tna'a ja kúu kuenda maa ya ma ―kúu ya jiña'a ya.
Te ni ka sa'vi‑nka ini de ja sukan ni ndakone'e ya ma.
Ni ka jikan‑tnu'u tee ka kuu saduceo ma naxe ko kuu ñayii ndateku ma
(Mt 22:23‑33; Lc 20:27‑40)
18 Ni jan koo jaku tee ka kuu saduceo ma ni ka jan koto de Jesús ma. Tee ya'a chi ka ka'an de ja masu ka ndateku ñayii ni ka ji'i ma. Te chukan kúu ja ni ka jikan‑tnu'u de ya:
19 ―Teskua'a, Moisés ma, ni xndoo de tutu ká'an ja nú in tee ma, ni tnanda'a de te ni ji'i de te ñatuu na sa'ya de ji'in ñasi'i de ma ni iyo, te ñani tee ni ji'i ma ndakueka ñasi'i de ma, sukan‑va'a koo sa'ya ña, te ko kuu i sa'ya tata tee ni ji'i ma.
20 Te sukan ni kuu ja uja tee ndi‑tna'a ñani de ma. Tee xinañu'u ma, ni tnanda'a de, te ñatuu na sa'ya de ji'in ñasi'i de ma ni iyo, te ni ji'i de.
21 Sani te tee ku‑uu ma, ni ndatnanda'a de ji'in ña'a ni ndoo ma. Suni ni ji'i tna de, te ñatuu na sa'ya de ji'in ña ni iyo. Suni maa i ni kuu ji'in tee ku‑uni ma.
22 Te sukan ni kuu ji'in ndi‑uja de ma ja ñatuu ni‑in de ña ni iyo sa'ya de ji'in ña, te ni ka ji'i de. Sani te ni ji'i ña'a ma.
23 Va'a‑ni, te nú jin ndateku ñayii ma, ¿na nde de xi‑ñasi'i ko kuu ña'a yukan? Vaa ndi‑uja de ma ni ka iyo ji'in ña ma ―ka kuu de ka jiña'a de.
24 Te ni ndakone'e Jesús ma:
―Ndijin chi masu ka jini ni ja ka ka'an ni a. Masu ka jini ni sukan ká'an tutu ndee tnu'u Su'si ma, ni a ndaka ja kúu sa'a Su'si ma masu ka jini ni.
25 Kivi jin ndateku ñayii ma, tee ma ji'in ña'a ma, masu jin ndatnanda'a‑ka de, vaa sukan ka kuu ángel ka iyo andivi ma, sukan jin ko kuu de.
26 ’¿Ñatuu nama ni ka ka'vi ni nuu libru Moisés ma, nuu ká'an ja núkoo in tnu iñu ma, te kánda'a kánda'a‑nka tnu ma, kovaa masu nde ndí'i tnu kayu ma? Te ni ka'an Su'si ma nuu Moisés ma: “Maa sa kúu Su'si Abraham ma, ji'in Isaac ma, ji'in Jacob ma”, kúu ya jiña'a ya. Te chukan kúu ja jin ndateku ñayii ni ka ji'i ma.
27 Vaa Su'si ma, masu Su'si ñayii ni ka ji'i ma kúu ya chi Su'si ñayii ka teku ma kúu ya. Te chukan kúu ja ndijin, masu ka jini ni ja ka ka'an ni a ―kúu ya jiña'a ya.
Uu tnu'u ya'a ni tatnuni Su'si ma ja ka ndanuu xeen‑ka i
(Mt 22:34‑40)
28 In tee skua'a tnu'u ni kaxtnu'u Moisés ma, ni jiniso'o de ja ka tetna'a Jesús ma ji'in tee ka kuu saduceo ma, te ni jini de ja va'a‑ni ni ndakone'e Jesús ma, te ni jan tu'va de ya, te ni jikan‑tnu'u de:
―¿Nde tnu'u ni tatnuni Su'si ma kúu ja kanuu xeen‑ka ma? ―kúu de jiña'a de.
29 Te ni ndakone'e Jesús ma:
―Tnu'u kanuu xeen‑ka ma kúu tnu'u ya'a: “Ñayii ñuu Israel, jin koniniso'o ni chi Su'si ka kandija o ma kúu iya tátnuni nuu o a. Te ñatuu na in‑ka ya iyo chi maa in‑ni Su'si o ma kúu Su'si ndija.
30 Jín kutoo o Su'si o ma ji'in ndaka tu'u ini anua o a, ji'in ndaka ja ka jani ini o a, ji'in ndaka tnu'u ndee tnu'u ndatnu o a.”
31 Te in‑ka tna tnu'u kanuu ni tatnuni Su'si ma kúu ja: “Jin kutoo ni tna'a ni ma sukan ka kutoo ni maa ni ma.” Ñatuu na tnu'u kanuu xeen‑ka, nú masu ja nduu‑ni tnu'u ya'a ―kúu ya jiña'a ya.
32 Te tee skua'a tnu'u ni kaxtnu'u Moisés ma, jiña'a de:
―Va'a‑ni, teskua'a. Ja ndaa kúu ja ká'an ni a. In‑ni Su'si iyo, te ñatuu na in‑ka ya iyo, chi vaa maa in‑ni ya iyo.
33 Te ja jín kutoo o Su'si ma ji'in ndaka tu'u ini anua o a, ji'in ndaka ja ka jani ini o a, ji'in ndaka tnu'u ndee tnu'u ndatnu o a, ji'in ja jín kutoo tna'a o ma kuenda ka kutoo o maa o ma, játna ini xeen‑ka Su'si ma ja jin sa'a o sukan, sana ndaka kiti ndakua'a o nuu Su'si ma te ka'mi o ti nuu ya ma ―kúu de jiña'a de.
34 Te ja ni jini Jesús ma ja tee skua'a tnu'u ni kaxtnu'u Moisés ma, va'a‑ni ni ndakone'e de ma, te jiña'a ya:
―Ndijin, iyo yatni ni nuu tátnuni Su'si ma ―kúu ya jiña'a ya.
Te ni‑in‑ka ñayii, ñatuu ni ka kusaa ini i ja jin kakan‑tnu'u‑ka i ya.
Maa Su'si ma ni tetniñu Cristo ma
(Mt 22:41‑46; Lc 20:41‑44)
35 Jesús ma, yikuu ya káxtnu'u ya na in kúu ya ma ini veñu'u ka'nu ma, te jikan‑tnu'u ya nuu ñayii ma:
―¿Te nava'a ka ka'an tee ka skua'a tnu'u ni kaxtnu'u Moisés ma ja Sa'ya tata David ma kúu Cristo iya ni tetniñu Su'si ma?
36 Te vitna ja maa David ma chi ni ska'an ña'a Xtumani Ndios ma, te sa'a ni ka'an de ma:
Su'si Iya Tátnuni ma jiña'a nuu iya tátnuni nuu sa a:
“Kunukoo ro xiñi kua'a ri a,
te onde nú ni kundee ri skendoo ri
ndaka suchi ñatuu ka kunimani nuu o a chii ja'a ro a”,
kúu ya jiña'a ya nuu iya tátnuni nuu sa a.
37 Kovaa ¿naxe kuu ko kuu Sa'ya tata David ma Cristo ma nú sukan, te vitna ja maa David ma, ni xnani de ya iya tátnuni nuu de ma? ―kúu ya jiña'a ya.
Te kua'a xeen ñayii ma ka iyo yukan, te ka niniso'o sii ini i ja ká'an Jesús ma.
Ni ka'an Jesús ma ja tee ka skua'a tnu'u ni kaxtnu'u Moisés ma, ñatuu ka sa'a ndaa ka sa'a ndija de
(Mt 23:1‑36; Lc 11:37‑54; 20:45‑47)
38 Jesús ma, ne'un ja káxtnu'u ya ma, te jiña'a ya:
―Jin konee ni cuidado ja másu ko jin ko sa'a ni sukan ka sa'a tee ka skua'a tnu'u ni kaxtnu'u Moisés ma, vaa tee yukan chi ka jatna ini de ja jin kone'nu de sa'ma nani, te ka kuni de ja jin kava respetu i nuu de ma te jin kua'a i de nchuxi nuya'vi ma.
39 Ka nduku de nuu jin kunukoo de nuu ka nukoo ñayii ka ndanuu‑ka ma ini veñu'u ma. Te nuu ka kuu viko ma, ka kunuu maa de ja jin kunukoo de nuu mesa ka ndanuu‑ka ma.
40 Te ka xnda'vi de ña'a ni ka ji'i yii ma, sukan‑va'a jin ni'i de nawa ka neva'a ña'a ma te jin kaa jin ko'o de. Te ja ñatuu na in kunitnuni ma, te ka sa'a de tnu'u ja na'a xeen ka jikan‑ta'vi de nuu Su'si ma. Tee ya'a chi sa'a Su'si ma ja jin chunaa xeen‑ka de ja sukan ka sa'a de ma ―kúu ya jiña'a ya.
Sukan ni ndakua'a ña'a nda'vi ni ndoo ja ni ji'i yii ma xu'un nuu Su'si ma
(Lc 21:1‑4)
41 Jesús ma, núkoo ya in jichi yatni nuu iyo ja ka chunee i xu'un ja ka ndakua'a i nuu Su'si ma. Nde'ya ya sukan ka chunee ñayii ma xu'un ka ndakua'a i nuu Su'si ma. Te kua'a xiku ma chi ni ka chunee kua'a de xu'un.
42 Sani te ni kenda in ña'a ni ji'i yii ma, te kúnda'vi xeen ña. Te ni jan chunee ña uu xu'un lilikin, masu ka ndee ya'vi xeen i.
43 Sani te Jesús ma, ni kana ya tee ka ndikin ya ma, te jiña'a ya:
―Ja ndaa ká'an sa ja ña'a nda'vi ni ji'i yii ma, ni ndakua'a kua'a‑ka ña nuu Su'si ma sana ndaka‑ka ñayii ni ka chunee xu'un i ma,
44 chi vaa ndaka i ni ka ndakua'a nuu Su'si ma ja ni kendoo‑nka ma‑ni. Kovaa ña'a ya'a, visi kúnda'vi ña te jiniñu'u xeen‑ka ña ma, kovaa ni ndakua'a ña nuu Su'si ma ndaka ja neva'a ña ja koteku ña ma ―kúu ya jiña'a ya.