Nan Ukud Apudyus Apostoles 7

Nan Nanukuchan Esteban

1 Kun inimus nan angatuwanay pachi an Esteban gway manggwana, “Ad tuttuwa nannachaja ipawhersucha an si'a?”

2 Kun summungwhat as Esteban gway manggwana, “Aamma ja susunud! Chongyona' ad. As Apudyus gway machaychajaw, nampaila an Abraham gway nerpugwan ta'u ad Mesopotamia san chaanna humyojan ad Haran.* 3 Anana an Abraham, ‘Taynam nan ilim ja chanan chochogkam ad ummoy'a san ili gway ipaila' an si'a.’ 4 Sachi kun tinaynana nan ilin chanan iCaldeo† kun ummoy whinumyoy ad Haran. Natoy kunan amana asinot Apudyus iwhaun as sija gway manatun sanna ili gway agwachanju san sana.

5 “Kun maid ekay impappaya'sun Apudyus an sija uyay sinali'agwog gway luta san sachi ili.‡ Gwon ingwhawhagkana gway atchona an sija ja sasan kana'na nan u'ugwana ta'on nu maid ana'na. 6 Amasna nan ingwhawhagkan Apudyus an Abraham,§ ‘Mangngachan mangili chanan kana'nu san sawhaliyay ili. San sachiyay ili mangngachancha mudchachu ja mapalikatancha as opat kasutay tagwon. 7 Gwon chusao' chanan taku gway mammudchachu an chicha. Awni ad lummajawcha san sachiyay ili ad chinajagwa' sannaja ili.’

8 “Kun intuyag Apudyus an Abraham gway suglitana nan ana'na gway lallaya'i as mangimatunan san tuyakancha.* Sija nan iyana' kun Abraham as Isaac sinuglitana san mi'agwayu san erkawna manipud san nijana'ana. Ad sa'ad as Isaac iyana'na hos as Jacob. Kun as Jacob nangngachan aman chanan nasagwayan as chugwa lallaya'iyay mawhigwhigwhig gway nerpugwan ta'u.

9 “Kapu san apos chanan anana' Jacob an Josep gway sunudcha illa'uchas sija gwot niijoy as mudchachu ad Egipto.† Gwon whinadngawhadngan Apudyus as sija. 10 Whingadngan Apudyus as sija san losanay likatna ja inatchanas sija as laing ja whayuway ukali ta masom nan Faraon gway alin nan Egipto. Chinutu'an Faraon as Josep as kuwhinnachurn nan Egipto ja mangaaygwan san losanay wherjanna.

11 “Awni kun hummu'nag nan uyat‡ san intiluway Egipto ja Canaan sija nan nalikatan ekas amod chanan nerpugwan ta'u ja maid kun ma'an as maanapancha. 12 Gwot chingngorn kun Jacob gway agwad nan ma'an ad Egipto ingwhaunna chanan ana'na gway nerpugwan ta'u. Annaja nan chamu ummajancha ad Egipto. 13 Ad sa'ad nan mi'adgwa ummajancha impaakammun Josep nan inatatakuna sasan susunudna kun naakammugwan nan Faraon nan Egipto nan mipangkop san ahumerjanna.§ 14 Kun impaajag Josep as Jacob gway amana ja chanan chochogkana ad Egipto, pitumpuyu ja lima nan amungcha losan.* 15 Kun ummoy as Jacob ad Egipto† kun aschi nan natojana uyay chanan nerpugwan ta'u. 16 Ad sa'ad chanan lachagcha nipagkulin‡ niijoy ad Sikem kun niilhoncha san nilijangay loyobhonan gway nila'uwan Abraham as pila' sasan ana' Hamor san agwi ad Sikem.

17 “Takangay kunan chimpu gway mangipatungpayan Apudyus san ingwhawhagkana an Abraham ummachaachu' amod chanan nerpugwan ta'u ad Egipto§ 18 ingkanas nisu'at nan osa ali gway nantuyay ad Egipto gway achina kun akammu as Josep. 19 Sini'apana chanan nerpugwan ta'u ja pinilitna chicha gway mangiwhallu sasan a''ijana'ay ana'cha tot matoycha.

20 “Sa'ad san sachi chimpu, nijana' as Moses gway whawhalluwanay ana'. Tuyung huyan nan nanakiwhiyan nan sinana' an sija. 21 Napilitancha kunay taynan as sija inchasan nan huwhaiyay ana' nan Faraon kun impacha'orna as manana'na.* 22 Kun nasuyuwan as Moses san losanay inalaing nan ijEgipto kun nangngachan nalaingay manukud ja manggwa san losanay o'oona.

23 “Man'opat puyu kunan tagwon Moses nanomsomo'ay umoyna kagka'ajon chanan ailijanaay ijIsrael. 24 Inilana kunan osa ailijana palpalikatan nan osaay ijEgipto ummoyna insaya' asinaot iwhayus gway intoyna chay ijEgipto. 25 Anan ekay Moseson naagwatan nan ailijana gway sija nan usayon Apudyus as mangiligtas an chicha gwon annaotay achicha kun naagwatan.

26 “Asin kun mawhikat inilana nan chugwaay ijIsrael gway manajam kun umoyna otjan tugkiyan chicha gway manggwanaon, ‘Susunud, anna kajay man'ailijan aju ja ka'ajuman manajam?’

27 “Gwon sa'ad chay osa laya'i gway nangajam san huyunna, intu'judnas Moses gway manggwana, ‘Ngachan nan saadnuway mangilintog ja mangu'um an cha'ami? 28 Adja pijaom ahosay otojon as sa'on isun nan nangtojam san ijEgipto ad kallab.’† 29 Chingngorn kun Moses na sachi ummagwid ad Midian gwot na'aumili ad aschi. Kun nangasagwa ad aschi gwot ummana' as chugwaay laya'i.‡

30 “Lummaus kunan opat puyuway tagwon nampaila an Moses nan osaay anghel Apudyus san kumikillaub gway whanwhanokay aju san luta gway maid kun ingkaw as taku gway achani san whilikay Sinai. 31 Inilan kun Moses nataag as sija. Anna kunay umoyna achayukon ilan chingngorna nan kingan Apudyus 32 gway manggwana, ‘Sa'on nan Apudyus chanan nerpugwam gway cha Abraham, Isaac ja Jacob.’ Kun namajogpog as Moses san ogjatna gwot achi kun ma'iituyod gway mangitollong.

33 “Kun anan Apudyus an sija, ‘Aanom nan sinilasnu tan sa'ad nannaja summisi''acham niit'on an Apudyus. 34 Tuttuwa iniila' nan amochay palikat chanan taku' ad Egipto ja chingngor' nan ajuwongcha kun ummaliya' gway mangiligtas an chicha. Gwaynu ta si'a nan iwhaun'u ad Egipto.’§

35 “Sachi Moses nan nilagwing chanan ijIsrael san manggwanaanchaon, ‘Ngachan nan saadnuway mangilintog ja mangu'um an cha'ami?’ Sija nan ingwhaun Apudyus gway mangituyay ja mangiligtas an chicha kapu san whachang nan anghel gway nampaila an sija san kumikillaub gway whanwhanokay aju. 36 Illagwana chicha ad Egipto. Inggwana chanan mataakan ja mangimatunan ad aschi Egipto san ma'gwaniyon ‘Chayakay Whaywhay’ ja san luta gway maid kun ingkaw as taku san unog nan opat puyu gway tagwon.

37 “Sachi Moses nan manggwana sasan ijIsraelon, ‘Umiwhaun as Apudyus as osaay profeta an cha'aju gway ailijanju as isun nan nangiwhaunana an sa'on.’* 38 San naayusan chanan taku san luta gway maid kun ingkaw as taku san whilig gway Sinai, as Moses nan na'aapapatan nan anghel kun asinot Moses iwhaka sasan nerpugwan ta'u. Kun inagwatna nan mawhiwhijakay ukud Apudyus tot ichalisna an chita'u.†

39 “Gwon achin ku chanan nerpugwan ta'u tinuttuwa as sija. Nilagwingchas sija ja simsimmo'chaay managkulin ad Egipto 40 gway manggwana an Aaron, ‘I'gwaan cha'ami as sinang'apudyus as mangipangu an cha'ami. Achimi kun akammu nu ngachan nan na'gwa an Moses gway nangilagwa an chita'u ad Egipto.’ 41 Nanggwacha as sinang'apudyus as isun nan uyhun nan wha'a. Kun nanchatuncha san sinang'apudyus ja nilagsa'ancha nan sachiyay inggwacha. 42 Sachi nan nanchu'kan Apudyus an chicha. Iyujana chichaay sija chaychajagwoncha nan whituwon ad langit gway isun nan nilista san nibyun chanan profeta gway ananaon:

‘Cha'ajuway ijIsrael!

Wha'on ku an sa'on nan nangatchanju sasan pinertiju

ja inchatunju san opat puyu tagwonay iningkagwanju san luta gway maid kun ingkaw as taku.

43 Kun inta''ita''ikadju nan hoholloy nan sinang'apudyusay Moloch

ja nan whituwon gway mangipayang san sinang'apudyusju gway Refam

gway inggwaju as manchaychajagwanju.

Sija nan ijoy'u cha'aju san ili gway achaju san Babilonia.’‡

44 “Inta''ita''ikad chanan nerpugwan ta'u nan turcha gway iigkagwan nan tuyag Apudyus san luta gway maid kun ingkaw as taku. Na'gwa nannaja san nangiwhagan Apudyus an Moses gway oona as issuissun nan kaob nan impailan Apudyus an sija. 45 Awni kun illa'sun chanan nerpugwan ta'u nan turchan nan tuyag Apudyus sasan aamma ta'u. Kun inta''ita''ikadcha san nihuyokancha an Josue gway namyos san lutan chanan taku gway pinerjaw Apudyus. Kun iniingkaw nan sachi san ili ta'u ingkana san chimpun Dabid.

46 “Nasom as Apudyus an Dabid kun ingwhakan Dabid an Apudyus nu ijujanaay manggwas sija as hoyoy as ingkagwan nan Apudyus Jacob. 47 Gwon as Solomon nan nanggwa san ingkagwan Apudyus.

48 “Gwon wha'on kun as ingkaw nan angatuwanay Apudyus sasan ingkagwan gway inggwan nan taku gway isun nan anan nan profetaon,

49 ‘Langit nan tumu'chugwa' gway mantuyay

ad luta nan layappangan nan i'i'.

Ngachan nan ayasin nan hoyoy'u pata'choyonju?’ Anan Apudyus,

‘Jo'o manserpuwa' as umillonga'.

50 Jo'o wha'on an sa'on nan nanggwa san losan ta?’§

51 “Hummatu nan somsomo'ju! Nasu'il aju ja tutullongonju nan ukud Apudyus, inagwatju chanan nerpugwanju! Patinajunay ingingaonju nan Ispilitun Apudyus. 52 Jo'o agwad profeta as achin chanan nerpugwanju pinalikatan. Intoycha chanan ingwhaun Apudyus san agwiyay ummali nangipakaammu san umaliyan nan Nalintokay Mansilsilwhi. Kun anna ahosay iyiwhitju ja intoyyus sija. 53 Cha'aju nan nangagwat san lintog Apudyus gway impaijatodna sasan a'anghelna gwon achiju kun pinati.”

Nan Namintukancha An Esteban

54 Sa'ad san nangngoyan chanan Sanhedrin san ingwhakan Esteban amod nan huchu'cha kun mangngilngiltoncha ekay whawhacha. 55 Gwon as Esteban gway nanterwhasu nan ayobhongan nan Ispilitun Apudyus an sija, nantangad ad langit gwot inilana nan inachajaw Apudyus ja as Hesus gway summisi'ad san machigwanan Apudyus. 56 Kun anana, “Ilanju, inila' gway niibwhat ad langit ja nan Ana' nan Taku gway as Hesus gway summisi'ad san machigwanan Apudyus!”

57 Gwon impupcha nan ingacha gway nampo'aw as towhag kun nakabhuurchaay ummoy an sija. 58 Kun ingkudchas sijaot iyoycha san lasin nan syudad kun whininwhintugchas sija. Ad sa'ad chanan namano'no' san na'gwa tinaynancha nan kotap nan silupcha san osaay mernusay whawhayu gway mangngachan Saulo.

59 Anna kunay whinwhintukoncha as Esteban nallugwayu gway manggwanaon, “Apu Hesus, agwatom nan alichodgwa'.” 60 Kun nansalli'on ku puwogna ni'ulin gwot nampa'uy gway manggwana, “Apu, achim otjan ipawhersu an chicha nannaja.” Nappungna kun iwhaka chi natoy as sija.

*7:2 7:2 Mawhasa san Genesis 12:1.

†7:4 7:4 Sa'ad nan ilin nan iCaldeo sija ahos nan ma'gwaniyon Mesopotamia. Mawhasa san Genesis 11:31; 12:4.

‡7:5 7:5 Mawhasa san Genesis 12:7; 13:15; 15:18; 17:8.

§7:6 7:6 Mawhasa san Genesis 15:13-14; Exodo 3:12.

*7:8 7:8 Mawhasa an Genesis 17:10-14; 21:2-4.

†7:9 7:9 Mawhasa san Genesis 37:11-28; 39:2, 21.

‡7:11 7:11 Mawhasa san Genesis 42:1-5.

§7:13 7:13 Mawhasa san Genesis 45:1-16.

*7:14 7:14 Mawhasa san Genesis 45:9-10, 17-18; 46:27.

†7:15 7:15 Mawhasa san Genesis 46:1-7; 49:33.

‡7:16 7:16 Mawhasa san Genesis 23:3-16; 50:7-13; Josue 24:32.

§7:17 7:17 Mawhasa san Exodo 1:7-22.

*7:21 7:21 Mawhasa san Exodo 2:2-10.

†7:28 7:28 Mawhasa san Exodo 2:14.

‡7:29 7:29 Mawhasa san Exodo 18:3-4.

§7:34 7:34 Mawhasa san Exodo 3:1-10.

*7:37 7:37 Mawhasa san Deuteronomio 18:15, 18.

†7:38 7:38 Mawhasa san Exodo 19:20-25; Deuteronomio 5:1-33.

‡7:43 7:43 Mawhasa san Amos 5:25-27.

§7:50 7:50 Mawhasa san Isaias 66:1-2.