15
Hay Aat di Namahuan Kristu
I'ibba', pohdo' an ipanomnom ay da'yu din intudtudu' ay da'yuh aat di amaphodan tu'un inat Kristu an hiyah ne inabulutyu an dimmalat di nihamadan di pangulugyu. At dumalat nan nanguluganyun ne ya nabaliwan ayu. Mu mahapul an inaynayunyuh nen pangulugyu ti mi'id di hulbinah un pangpang'ali ya anggay di kumuluganyu.
Henen nitudun ha"in an ma'ahhapul hi innilaon ya intudtudu' ay da'yu an hay aatna ya:* Hay kulugon nan do'ol an kimmulug ya nan nitudo' hi verses 3b-8 an ohan dadan an ma'alih credon di kimmulug an adida al'alliwan.
Inyatoy Kristuy bahol tu'u an hiyah ne din impitudo' Apo Dios hidin penghanah ma'at, Hay nipaddunganah nan impitudo' Apo Dios ya nan nitudo' hi Psa. 22:1-24 ya Isa. 52:13-53:12.
ya nilubu',
mu naluh di tuluy algaw Bahaom nan footnote di Jon. 1:17 ta innilaom di aat di olas. ya minahuan Apo Dios (hiyanay impitudo' Apo Dios an ma'at).§ Hay nipaddunganah nan impitudo' Apo Dios ya nan nitudo' hi Psa. 16:10 ya Isa. 53:9-11.
Ya unat goh timmagu ya nipattig ay Peter,* Unu hi Cephas. Lk. 24:34.
ya la'tot ya nipattig goh hinan intudtuduwana. Mk. 16:14; Lk. 24:36-43; Jn. 20:19-23.
Ya waday namenghan ya na'amung nan lemay gahut an tatagun nangunud ay Hiya, ya numpattig goh ay dida.§ Mid mapto' ya na'at ad Galilee (Mat. 28:10, 16-20).
Ya engganad ugwan ya do'do"olday mataguh nannig ay Hiya.
Ya la'tot goh ya nipattig ay Jacob,* Hiyah agin Jesu Kristu an bo'on nan ohan intudtuduwana (bahaom nan footnote di Mat. 4:21 ta innilaom di aat nan ngadana an Jacob).
ya nipattig goh ay didan amin an a'apostoles. Lk. 24:33, 36-51; Ac. 1:6-11.
Ya hay angunuh hi numpattigana ya ha"in goh. Ac. 9:1-6.
At immannung an naladaw di numpattiganan ha"in an umat hinan ung'ungngan naladaw an nitungaw ti hidin hopapna ya agguy'u inunud Hiya an dimmalat di nidugah an ngohoy'u. Ti nidugah di ina'inat'uh din hopapnah nan kimmulug an impaligligat'u dida.§ Ac. 8:1-3; 9:1-2. At hiyanan hay punnomnom'u ya ha"in di na'ampa ahan an apostoles an mi'id ahan di biyang'un mun'apostoles. 10 Mu hemmo'a' damdaman Apo Dios ta binadangana' an mun'apostoles. Ya ongol di numbalinan di homo'nan ha"in ti nidugdugah di nuntamua' ya un nan udum an apostoles an bo'on dumalat di abalina' an mangat hi an amin ay dane mu dumalat nan nidugah an badang Apo Dios ay ha"in. 11 At ta"on hi un ha"in di muntudtudu unu nan udumnan a'apostoles mu numpapaddung ti heten inali' an hay aat Kristuy itudtudumin amin an kinulugyu.
Hay Aat di Amahuan nan Natoy
12 Hay itudumi ya hay namahuan Kristuh din natayana. At goh ta alyon di udumnan da'yuy un adi mamahuan nan nun'atoy? 13 Umat hina ay mah an adiyu kulugon an mamahuan di natoy ya umat goh mah an adiyu kulugon an namahuan hi Kristu! 14 Ya gulat ta agguy immannung an minahuan Apo Dios hi Kristu ya mi'id mah di hulbin nan aymi intudtudun da'yu, at mi'id mah goh di hulbin di kimmuluganyu! 15-16 Ya gulat ta umat hina at ma'aladyah ami mah an apostoles ti intudtudumin minahuan Apo Dios hi Kristu. Ti gulat ta makulug an adi mamahuan di natoy at agguy namahuan hi Kristu. 17 Mu gulat ta layah henen itudumi at mid hulbin di pangulugyu, at agguy na'aliwan di baholyu an wagwada damdama! 18 Ya gulat goh ta immannung an amin at nan nangulug ay Kristun nun'a'atoy ya nilahhindan Apo Dios hi mid pogpogna! 19 At gulat ta makulug nan alyonyun adi mamahuan di natoy ya mi'id mah hulbin di panahalimidan tu'un Kristuh un tu'u matoy. At makulug ay hatu ya ditu'u mah an kimmulug udot di ma"ahmo' hi an amin hi tatagu.
20 Mu immannung an namahuan hi Kristu! At Hiyay nahhun hi namahuan an mangipa'annung an mamahuan goh nan kimmulug an nun'atoy. 21 Ya an amin tu'u ya matoy tu'u an dumalat nan inat din ohan tagun hi Adam, mu an amin tu'un kimmulug ya awniat mamahuan tu'uh un tu'u matoy an dumalat din inat goh nan ohan tagun hi Jesu Kristu. 22 Ti ditu'un holag Adam ya matoy tu'u an dumalat di baholna, mu dumalat di pangulugan tu'un Kristu ya mamahuan tu'u. 23 Mu waday gutud di amahuan di tagu. Hi Kristu di nahhun an namahuan, ya hitun pumbangngadana ya mahuanan amin nan niddum ay Hiya. 24 Ya hiyah ne pogpognah un abakon Kristun amin nan numbino'ob'on an mumpapto' an buhulna, ya nan way abalinanda goh, ya an amin nan pumpapto'an, ya e'kodnan Apo Dios an hi Amana mahkay ta Hiyay mumpapto'. 25 Ti immannung tuwalin hi Kristu di Ap'apuh engganah un abakon Apo Dios an amin di buhulna. 26 Ya hay angunuh hi abakonan buhulna ya atoy. 27 Immannung hana ti impitudo' Apo Dios an inalinay,
“Pumpapto'o' hi Kristuh an amin.”* Psa. 8:6.
Ya hay itudun ten inalin Apo Dios ya hakup Kristun amin di logom. Mu agguy iniddum Apo Dios di odolna. 28 Mu unat goh malpah an he'nadon Jesus an mumpapto' an amin hinan logom at iddum goh Kristuy odolnah nan nihakup hi pumpapto'an Apo Dios ta hi Apo Dios di mumpapto' an amin hinan logom.
29 Gulat ta makulug an adi mamahuan di natoy at hay hulbin mah nan udum an mumpabonyag ta panginomnomandah din pangulug din o'ommodda ya i'ibbadan natoy? Hay kulugon nan udum ya hidid Corinth ya waday agguy kimmulug an numpabonyag hinan natoy hinan timplun di bululda, ya ta"on un agguy inabulut Paul henen pangatda mu impaddungna dida damdama. Adida aton di umat hinah un makulug an adi mamahuan di natoy! Hiyah ne aton nan udumnan kulto an umat hinan Mormons. Agguy inabulut Apostoles Paul nan atondan te ti unna impaddung ya anggay ta mipattig di aid di punhulbianah un adi makulug nan amahuan di nun'atoy. 30 Ya umat goh ay da'mi ti gulat ta makulug an adi mamahuan di natoy ya hay hulbin di pananghanggaanmih nan atata'ot ya punligligatanmi an dumalat di pangulugmin Apu tu'un hi Jesu Kristu? 31 I'ibba, abigabigat ya hi'ihi'itangan an matoya', mu ta"on ti inila' an mamahuan di natoy. Makulug ahan an umat hi pangipabagbagtua' ay da'yun dumalat di pangulugyun Apu tu'un hi Jesu Kristu. 32 Gulat ta makulug an adi mamahuan di natoy at mi'id di lagbu' hidin hi'itangan ataya' hi nananggaa' hinan buhul'uh tud Ephesus an ayda hagiit.§ Hay kulugon nan udum ya impa"el Apostoles Paul an umat hitun nibalin ti nan binuhulnad Ephesus ya umatdah nan atata'ot an bubuta'al an laman, ya immannung an waday buhulnah di (I Cor. 16:9). Mu hay kulugon nan udum ya waday ohan na'at ay Paul ad Ephesus ti ni'pattoy anuh nan immannung an atata'ot an animal an agguy na'amo. At mid mapto'. Mu gulat ya odolna mah un hay pun'am'amlongan tu'uh tun lutay nomnomnomon tu'u ta iyunnud tu'uh nan tatagun anggay di nitaguandah tun lutay nomnomnomondan alyonday,
“Pun'a'an tu'uat di malgom hi ma'an ya ma'inum
ti matoy tu'uat mi'id mahkay.”* Isa. 22:13.
33 Mu emayaanyu ta adi ayu ma'agay'ayan hinan hapit an ma'alih proverb an alyonay,
“Nan idduman tu'uh nan tatagun mangat hi nappuhi
ya mid mapto' ya awniat aton tu'u goh an iyunnud tu'uh pangatda.” Hi Menander an iGreece di nanapit eten proverb, ya nalpuh nan draman inyammana an Thais. Gapu ta hiyah ne nundengwan drama at makulug an in'innilan nan iCorinth di aatna. Ya hay ituduna ya adi tu'u mabalbaliyan hinan nahihinnun mitudtudu ta adi mibahhaw di punnomnoman tu'u. Ti middum tu'u ay hinan nun'appuhiy nomnomda ya la'tot ya puhionday maphod an ugali tu'u.
34 At nomnomonyuh nahamad ta ipogpogyuy ato'atonyun nappuhi. Wadaday udum ay da'yun mangalih kimmulugda mu agguyda inilah Apo Dios. Undan adi ayu bumain ene?
Hay Aat di Namahuan an Odol
35 Wa nin an alyonyuy, “Hay aton nin di nun'atoy an mamahuan? Ya hay aat nin di odolda?” 36 Anakkayah an manangpah nan munhanhan hi umat hina ti undan agguyyu inilay aat di oho' an gahin hi un meho' hinan luta ta paddungnay milubu' ya un humangaw? 37 Umat hi wheat unu nan udum an oho' ti wa ay ta agguy nitanom nan oho' ya bugwa ya anggay di tigawna. Mu wa ay ta nitanom ta himmangaw ya nob'on di tigawna. 38 Ya an amin nan numbino'ob'on an bugwa ya numbino'ob'on goh di hangawdan miyunnudan hinan ninomnom Apo Dios an tigaw di humangawanda. 39 Ya umat hina goh hitun matagun wah tun luta ti hay tagu ya nob'on di odolda, ya nob'on goh hinan animal, ya nan hamuti, ya ekan.
40 At waday limmun Apo Dios hituh luta ya hi ad daya. Mu numbino'ob'on di amaphod di tigaw nan wah tun luta ya nan wad daya. 41 Ya ta"on nan mattig ad daya ya agguyda numpapaddung ti nob'on di amaphod di benang di algaw, ya umat goh hinan bulan an nob'on di amaphod di benangna, ya umat goh hinan bittuan an nob'on di amaphod di tigawda.
42 Ya hay dumalat hi pangalya' ay date ya ta innilaonyu an nan odol tu'ud ugwan an atagu tu'u ya nob'on di tigawdah tun amahuan tu'u, ti nan odol tu'ud ugwan ya matoy, mu nan mihukat an odol tu'u ya adi mahkay mabalin an matoy. 43 Ya wa ay ta milubu' di odol ya nappuhiy aat di tigawna, ya mi'id goh di bi'ahna. Mu wa ay ta namahuan ya ma"aphod di tigawna, ya nidugah di bi'ahna. 44 Ya matoy ay di odol tu'u ya milubu' hitun luta, mu wa ay ta mamahuan tu'u ya nob'on di odol tu'u an hiyah ne nan malpun Apo Dios. At wa ay di odol tu'uh tun luta ya wada goh di nob'on an odol tu'ud abuniyan. 45 Ya hiyah ne impitudo' Apo Dios an inalinay,
“Nan nahhun an ap'apun di tataguh tun lutan hi Adam ya nidatan hi ataguan,
mu hiyah ne ataguan hitun luta.” Gen. 2:7.
Mu nan angunuh an miyadwan ap'apun di tataguh tun lutan hi Kristu ya nob'on di aatna ti Hiyay Lennawan mangidat hi ataguan an adi mapogpog. 46 Hay mahhun ya nan ataguan hitun luta ya un nan miyadwan ataguan an minaynayun. 47 Nan nahhun an ap'apun di tataguh tun lutan hi Adam ya hay lutay nalmuwana, mu nan angunuh an miyadwan ap'apun di tataguh tun lutan hi Kristu ya Hiyay nalpud abuniyan. 48 Ya an amin tu'un tataguh tun luta ya nipaddung di odol tu'uh odol Adam an hay lutay nalpuwana. Ya ditu'un kimmulug ay Jesu Kristu an nalpud abuniyan ya mipaddung di odol tu'uh odolnah din namahuana. 49 Hay aat tu'ud ugwan ya umat goh hinan tagun hay lutay nalmuwan di odolna, mu awni ta udum di algaw at umat tu'uh nan Tagun nalpud abuniyan ti mamahuan tu'u.
50 Hay pohdo' an alyon ay da'yun i'ibba ya nan odol an waday lamohna ya dalanan mapitay hi awni ya adi mabalin an middum ay Apo Dios hi pumpapto'ana. Ti nan odol an mapitay hi awni ya adi mabalin an minaynayun hi mid pogpognah un agguy numbalin hinan nob'on an odol an adi matoy. 51 Mu donglonyuh ten agguy na'in'innilah din hopapna: Ihnay udumnan ditu'un mangunud ay Kristun adi matmattoy. Mu ditu'un amin an mangunud ya mahukatan di aat tu'u 52 an un na'amtang di a'atana an un hin'odmay. Ya ma'at heteh tun angunuhnah pangipaganghan Apo Dios hinan talampet. Ti wa ay ta mipagangoh heden talampet ya mamahuan nan nun'a'atoy ta adida mahkay ipidpidwan matoy, ya ditu'un matagu ya mahukatan di aat tu'un amin. 53 Ti nan odol tu'uh tun lutan matoy ya mahukatan hinan nob'on an odol an malmu ta mihinad abuniyan, ya adi matmattoy. 54 Ya wa ay goh ta mipa'annung hanan amin at hiyah ne ipa'annungan din impitudo' Apo Dios an inalinay,
“Pogpogon Apo Dios di atayan,
at mi'id mahkay matmattoy hi enggana.Ӥ Isa. 25:8.
55 Ya inalin goh nan Hapit Apo Dios di,
“Adi ayu tuma'ot hi atoy
ti adi mahkay mabalin an matoy ayu.”* Hos. 13:14.
56 Hay atayan tu'u ya dumalat di bahol, ya hay dalat di bahol ya nan adi pangunudan hinan Tugun Apo Dios. 57 Mu munyaman tu'un Apo Dios ti an amin tu'un mangiyokod ay Apu tu'un hi Jesu Kristu ya middum tu'un Hiyah nan pangabakanah nappuhi ya atoy!
58 At hay maphod hi atonyun i'ibba ya adiyu iyabulut an ma'abak di punnomnomyu ta unyuat ihamad di pangulugyun Kristu. Ya humlu ayun mangat hinan pohdon Apu tu'u ti i'innila tu'un an amin nan impatamun Apo Dios ay ditu'u ya waday hulbina.

*15:3 Hay kulugon nan do'ol an kimmulug ya nan nitudo' hi verses 3b-8 an ohan dadan an ma'alih credon di kimmulug an adida al'alliwan.

15:3 Hay nipaddunganah nan impitudo' Apo Dios ya nan nitudo' hi Psa. 22:1-24 ya Isa. 52:13-53:12.

15:4 Bahaom nan footnote di Jon. 1:17 ta innilaom di aat di olas.

§15:4 Hay nipaddunganah nan impitudo' Apo Dios ya nan nitudo' hi Psa. 16:10 ya Isa. 53:9-11.

*15:5 Unu hi Cephas.

15:5 Lk. 24:34.

15:5 Mk. 16:14; Lk. 24:36-43; Jn. 20:19-23.

§15:6 Mid mapto' ya na'at ad Galilee (Mat. 28:10, 16-20).

*15:7 Hiyah agin Jesu Kristu an bo'on nan ohan intudtuduwana (bahaom nan footnote di Mat. 4:21 ta innilaom di aat nan ngadana an Jacob).

15:7 Lk. 24:33, 36-51; Ac. 1:6-11.

15:8 Ac. 9:1-6.

§15:9 Ac. 8:1-3; 9:1-2.

*15:27 Psa. 8:6.

15:29 Hay kulugon nan udum ya hidid Corinth ya waday agguy kimmulug an numpabonyag hinan natoy hinan timplun di bululda, ya ta"on un agguy inabulut Paul henen pangatda mu impaddungna dida damdama.

15:29 Hiyah ne aton nan udumnan kulto an umat hinan Mormons. Agguy inabulut Apostoles Paul nan atondan te ti unna impaddung ya anggay ta mipattig di aid di punhulbianah un adi makulug nan amahuan di nun'atoy.

§15:32 Hay kulugon nan udum ya impa"el Apostoles Paul an umat hitun nibalin ti nan binuhulnad Ephesus ya umatdah nan atata'ot an bubuta'al an laman, ya immannung an waday buhulnah di (I Cor. 16:9). Mu hay kulugon nan udum ya waday ohan na'at ay Paul ad Ephesus ti ni'pattoy anuh nan immannung an atata'ot an animal an agguy na'amo. At mid mapto'.

*15:32 Isa. 22:13.

15:33 Hi Menander an iGreece di nanapit eten proverb, ya nalpuh nan draman inyammana an Thais. Gapu ta hiyah ne nundengwan drama at makulug an in'innilan nan iCorinth di aatna. Ya hay ituduna ya adi tu'u mabalbaliyan hinan nahihinnun mitudtudu ta adi mibahhaw di punnomnoman tu'u. Ti middum tu'u ay hinan nun'appuhiy nomnomda ya la'tot ya puhionday maphod an ugali tu'u.

15:45 Gen. 2:7.

§15:54 Isa. 25:8.

*15:55 Hos. 13:14.