42
Aꞌa Yusuf lasi hèli ngangaꞌa asa Masir
1 Tèu èèna, Yakob tadèngi dhèu palolo na abhu are ètu Masir. Ka na peka dènge ana na si, aku nèngu na, “Ana ee! Miu nga tao madhèdi mau-mau ka laa? 2 Jaꞌa tadèngi na ètu Masir pahia ngangaꞌa. Hua iia lami hèli, sèna ka èdhi baku madhe manganga.”
3 Ka aꞌa Yusuf canguru dhèu seꞌe paꞌèra ka, lasi hèli ngangaꞌa asa Masir. 4 Te ngaa Yakob hia boe ari Yusuf dhu ngara na Benyamin, laꞌe dènge aꞌa na si. Te, na pangee, “Mage dhoka, ana neꞌe abhu hari jꞌajꞌèra ètu talora jꞌara.” 5 Lula dhèu ae nèti mia-mia tadèngi le abhu ngangaꞌa ètu Masir, ka ra lasi hèli asa nèi. Manganga ne dꞌai le rai Kanaꞌan kahèi. Ka ana-ana Yakob se,* Sasuri madhutu lii Ibrani peka na, ‘ana-ana Israꞌel se’. Te ngaa Yakob dènge Israꞌel ne, ngara nèti ca dhèu. lasi hèli kahèi asa Masir.
6 Tèu èèna, Yusuf jꞌajꞌi ai gꞌana dhèu aae Masir. Ladhe dhèu nèti mia-mia mai hèli are, Yusuf ka dhu pahia. Nèti èèna ka, lodꞌo aꞌa na si dꞌai nèi, rèngu patitu kètu urutuu, ho tabꞌe Yusuf toke rèhu rèngu oe dꞌai rai. 7-8 Ropa Yusuf ladhe nèdhi aꞌa na si, na tadhe le èèna. Te ngaa Yusuf tao iisi sèmi dhèu Masir. Nèti èèna ka, rèngu tadhe boe ne hèi. Hèia na jèka si, aku nèngu na, “Ee! Miu se nèti mia?”
Hèia ra dhaa, aku rèngu na, “Jiꞌi se nèti Kanaꞌan. Jiꞌi mai hèli ngangaꞌa sa ama wakil.”
9 Hèia Yusuf sanèdꞌe lii nii na uru na. Ka na pamadhaꞌu si, aku nèngu na, “Jaꞌa lèka boe! Miu seꞌe dhèu mata-mata. Miu mai tenge rahasia rai Masir, ho èèna na mai musu rai jiꞌi!”
10 Te ngaa ra dhaa peka na, “Aadꞌo, ama! Jiꞌi seꞌe dhoka ana pua-paleha nèti ama di. Tareꞌa-reꞌa jiꞌi mai sa neꞌe ne, neo hèli ngangaꞌa di. Leo nèti èèna, aadꞌo. 11 Jiꞌi aaꞌi-aaꞌi seꞌe, ana nèti ca ama di. Jiꞌi mai mata-mata boe rai ama ku si neꞌe. Jiꞌi seꞌe dhèu beꞌa.”
12 Te ngaa Yusuf jèka si dènge lii mèdhu hari, peka na, “He! Omo koso! Baku kapodꞌe-kabèli jaꞌa. Miu seꞌe tareꞌa-reꞌa dhèu bhelu. Miu mai tenge rahasia rai neꞌe!”
13 Ka ra peka, “Aadꞌo ama! Jiꞌi seꞌe ana pua-paleha ama ku di. Jiꞌi mai nèti rai Kanaꞌan. Jiꞌi aaꞌi-aaꞌi mi nèti ca ama, canguru dua dhèu. Ari jiꞌi dhu limuri tèka, pea dènge ama jiꞌi. Aa ari jiꞌi èci aadꞌo heka!”
14 Hèia Yusuf dhaa, aku nèngu na, “Aadꞌo! Lèke sèmi lii jaꞌa deo na! Miu seꞌe dhèu mata-mata. 15 Na! Karèi sèmi èèna, na miu hia ku tadha èci, sèna ka jaꞌa keꞌa lii padhai lii miu deo sa, tareꞌa, do aadꞌo. Jaꞌa subha ee! Ladhe ari miu dhu limuri na, dꞌai boe neꞌe, miu èci sa bisa boe kalua nèti rai neꞌe! 16 De hua iia miu pua dhèu èci laꞌe, ho nèti ari miu dhu limuri èèna asa neꞌe mai. Aa miu dhu leo se, jaꞌa taha. Jaꞌa neo keꞌa miu seꞌe peka tareꞌa, do aadꞌo. Ladhe aadꞌo, miu seꞌe tareꞌa-reꞌa mata-mata.” 17 Ka Yusuf pua taha si dꞌara bèdho tèlu lodꞌo.
18 Dꞌai lodꞌo ka tèlu, Yusuf laꞌe padhai lii dènge ra ètu dꞌara bèdho, peka na, “Jaꞌa neꞌe, ca dhèu dhu madhaꞌu dènge Lamatua. Aa jaꞌa madhutu dadꞌèi Na taruu. Sèna ka miu mamuri, jaꞌa neo patabuli miu. Te ngaa hudꞌi dènge ku lii pajaji. 19 Ladhe miu seꞌe tareꞌa padhai lii dhu mola, miu padꞌelo ku ngaa èci jꞌajꞌi mi tadha. Jꞌara na sèmi neꞌe: jaꞌa taha ca dhèu ètu dꞌara bèdho neꞌe. Dhèu leo lèpa ho mèti ngangaꞌa hia aꞌari miu, te ra tatae miu lami mèti ngangaꞌa. 20 Dꞌai nèi, miu mèti ari miu dhu limuri èèna mai asa neꞌe, ho jꞌajꞌi bukti, tareꞌa miu seꞌe dhèu beꞌa. Sèna ka jaꞌa baku huku pamadhe miu.”
Ropa ra tadèngi rare neꞌe, ra dꞌèi kahèi sèmi èèna. 21 Ka ra padhue-padhai ka èci dènge èci, peka na, “Waa! Neꞌe ne, èdhi heka abhu bꞌala kèna, lula sala dhu èdhi adꞌu-ue mi dedha ari èdhi uru na. Èdhi ladhe tèdhi nèngu jꞌèra titu kèna, dꞌai na manèngi sasue èdhi, te ngaa èdhi pusi boe ne. Nèti èèna ka, èdhi abhu jꞌajꞌèra sèmi neꞌe ne.”
22 Hèia Ruben pasanèdꞌe si, peka na, “We! Ari-ari jaꞌa, ee! Uru na jaꞌa kai le miu, ho baku pajꞌèra ana èèna, si? Te ngaa miu-miu seꞌe ka dhu moꞌo boe nanene lii jaꞌa. Nèti èèna ka, lodꞌo neꞌe èdhi dui tare raa ari èdhi Yusuf èèna.” 23 Rèngu padhai lii ae-ae sèmi èèna, reꞌa boe na Yusuf neꞌa lii rèngu kahèi. Lodꞌo Yusuf padhai lii dènge rèngu, na pake lii Masir, ho èèna na dhèu leo lole hari pake lii Ibrani.
24 Tadèngi ra padhai lii sèmi èèna hèia, Yusuf kèdꞌi eele si, laꞌe tangi asa era leo. Tangi nare, laꞌe hari paꞌèci dènge si. Ka na pua dhèu èki Simeon ètu madha aꞌari na sèra.
Aꞌa Yusuf sèra lèpa asa Kanaꞌan
25 Èle èèna ka, Yusuf paredha dhèu sabꞌa sèra, ho soli are asa dꞌara karo aꞌa na si. Aa tao hari doi kabꞌua are sèra, asa dꞌara karo ra èci-èci. Ra tèke ètu hèbꞌa karo sèra. Na pua dhèu sabꞌa seꞌe, ho hia si dènge gee. Ka dhèu sabꞌa seꞌe lalau ka, madhutu ngaa dhu Yusuf paredha. 26 Èle ka, aꞌa na si hua karo ngangaꞌa sèra asa dedha badha keledꞌei. Ka ra pakèdꞌi dènge ka.
27 Ropa dꞌai talora jꞌara, ra ae. Dhèu èci bhoke karo na, ho neo ani keledꞌei na. Na ladhe laꞌa na, doi na ètu dedha are, ètu dꞌara karo èèna. 28 Capa na cagꞌagꞌa! Hèia na paroa aꞌa na si, peka na, “Irii! Miu mai ladhe ku laa! Madhe èdhi kèna. Ra tao hari doi jaꞌa asa dꞌara karo ne.”
Ladhe rèdhi èèna ka, ra ele ngangee, aa madhaꞌu bia. Ka ra papeka ka, aku rèngu na, “Ama Lamatua tao èdhi samia ka ne?”
29 Hèia ra kako taruu ka, lasi dꞌai Kanaꞌan. Dꞌai nèi ka, ra lolo dènge ama ra, ngaa dhu rèngu paraga ètu rai Masir. 30 Ra lolo, peka na, “Ama, ee! Ai gꞌana dhèu aae Masir èèna, bhelu titu kèna. Na jèka taruu jiꞌi. Na peka na jiꞌi laꞌa jꞌajꞌi mata-mata ho neo paꞌele iie rai Masir. 31 Ka jiꞌi dhaa, peka na, ‘Aadꞌo! Jiꞌi seꞌe padhai lii mola-mola. Jiꞌi mata-mata boe. 32 Jiꞌi seꞌe, dhèu beꞌa-beꞌa. Jiꞌi aaꞌi-aaꞌi mi, jꞌajꞌi nèti ca ama, dhèu canguru dua. Te ngaa èci madhe le. Aa ari dhu limuri èèna, dènge ama jiꞌi ètu Kanaꞌan.’
33 Na peka hari, aku nèngu na, ‘Jaꞌa neo kèdhi, na, miu seꞌe dhèu beꞌa, do aadꞌo! Miu èci, pea mi neꞌe. Aa leo lèpa mèti ngangaꞌa hia aꞌari miu, sèna ka ra baku madhe manganga. 34 Hudꞌi miu mèti ku ari miu èèna mai sa neꞌe, heka jaꞌa keꞌa kèna, tareꞌa-reꞌa miu seꞌe dhèu beꞌa, mata-mata boe. Èèna na, heka jaꞌa patabuli dhèu miu dhu jaꞌa taha ne. Aa dènge sèmi èèna, jaꞌa heka koꞌo kèna, miu kako palème dedha rai neꞌe.’ ”
35 Lolo èle hèia, heka ra bhoke karo-karo rèngu dhu pènu dènge are sèra. Te ngaa ra cagꞌagꞌa ladhe laꞌa na doi rèngu sèra aaꞌi-aaꞌi ra, ètu hèbꞌa karo. Rèdhi sèmi èèna, Yakob dènge ana-ana na madhaꞌu titu kèna.
36 Hèia Yakob padhai lii dènge si, peka na, “Miu se, paꞌele le ana-ana jaꞌa. Yusuf aadꞌo heka. Sèmi èèna kahèi, Simeon. Neꞌe miu neo mèti hari Benyamin kèna? Miu seꞌe, tareꞌa-reꞌa neo pajꞌèra jaꞌa!”
37 Hèia Ruben peka dènge ama na, aku nèngu na, “Ama, ee! Pangèdꞌu laa Benyamin asa jaꞌa mai. Jaꞌa tago kore. Jaꞌa jaji kèna mi ama ku, èèna jaꞌa kèti hari na mai. Te ngaa ladhe aadꞌo, na jaꞌa hia ana jaꞌa, mone dhèu dua sèra ho ama pamadhe aaꞌi si.”
38 Te ngaa Yakob dhaa hari, peka na, “Bisa boe! Miu bisa boe mèti Benyamin. Te aꞌa na Yusuf, madhe le. Neꞌe, di nèngu ka mesa na. Ladhe na abhu calaka ètu jꞌara, miu tabha babia mi jaꞌa, toke madhe kèti.”† Sasuri lii Ibrani peka na, “toke dꞌai jaꞌa puru asa Sheol (èèna era dhèu madhe sèra)”.