15
Ama-ama Kristen pakaboko ètu Yerusalem
1 Lodꞌo èèna, pèri-pèri dhèu Yahudi Kristen mai nèti kajꞌèu, nèti propensi Yudea, asa kota Antiokia. Dꞌai nèi, ra ajꞌa dhèu unu Lamatua Yesus sèra, peka na, “Miu parcaya Yesus, èèna beꞌa le. Te ngaa èèna dꞌai mèka. Ladhe miu tareꞌa-reꞌa neo abhu mamuri, miu hudꞌi suna ku madhutu adꞌa jiꞌi dhèu Yahudi, dhu Lamatua papuru le mai re baki Musa.”✡ Atora nèti Ama-ama Agama 12:3
2 Te ngaa Paulus dènge Barnabas labꞌa lii padhai lii dhèu sèra. Rèngu palabꞌa aae. Hèia Paulus si peka, na, “Miu sala èèna! Dhèu Yahudi boe dhu parcaya Yesus, parluu boe madhutu adꞌa suna dhèu Yahudi!” Lula ra palabꞌa sèmi èèna, ka aꞌabhu rèngu èci dènge èci sama boe, hèia ra tenge lii èci ho pua Paulus dènge Barnabas dènge pèri-pèri dhèu nèti Antiokia, ho rèti lii neꞌe asa dhèu pajuu-paleha Lamatua dènge ama-ama Kristen leo sèra ètu Yerusalem.
3 Nèti èèna ka, Paulus si kako haga lasi re propensi Finisia dènge propensi Samaria. Ètu dꞌara kakako, rèngu dhuli pèri-pèri èmu dhèu Kristen. Ka ra lole aaꞌi mèu-mèu, peka na, “Dhèu Yahudi boe sèra parcaya le Lamatua Yesus!” Ra tadèngi rare sèmi èèna, ka aaꞌi-aaꞌi ra karejꞌe.
4 Dꞌai Yerusalem, ka dhèu madhutu Yesus aaꞌi-aaꞌi ètu èèna, sèmi rare Paulus si dènge beꞌa. Dhèu pajuu-paleha Lamatua dènge ama-ama Kristen sèra, sèmi rare rèngu kahèi. Ka Paulus si lole aaꞌi mèu-mèu tatao Lamatua mi dedha rèngu, hèia dhèu ae nèti rai leo parcaya Lamatua Yesus. Aa rèngu lolo kahèi, na, rèngu palabꞌa aae lula jꞌara suna ètu Antiokia. 5 Ètu talora dhèu dhu nanene lii padhai lii Paulus, abhu kahèi dhèu Yahudi Kristen nèti partei Parisi. Dhèu se kèdꞌi titu, ka ra hia lii bia, peka na, “Nanene paie! Ladhe cee ka dhu dhèu Yahudi boe, dhu neo madhutu Yesus, rèngu hudꞌi madhutu ku adꞌa suna dènge atora adꞌa leo èdhi, dhu Ama Lamatua papuru mai re baki Musa.”
6 Nèti èèna ka, dhèu sarani aaꞌi-aaꞌi rare lii èci ho dhèu pajuu-paleha Lamatua dènge ama-ama Kristen sèra pakaboko sèna ka ra pajiko lii langu rèngu èèna. 7 Ka ra padhue laꞌe-mai. Hèia Petrus kèdꞌi titu, ka padhai lii, peka na, “Aꞌari aaꞌi-aaꞌi ti! Miu meꞌa, na, uru èèna Lamatua pajꞌujꞌu le jaꞌa nèti talora miu, sèna ka jaꞌa laku lole Lii Lolo Beꞌa Yesus mi dhèu Yahudi boe sèra. Lula Lamatua dꞌèi, sèna ka rèngu parcaya Yesus kahèi.✡ Lii Lolo nèti Dhèu Pajuu-paleha 10:1-43 8 Lamatua neꞌa dꞌara èdhi èci-èci. Aa Nèngu ka dhu pala-bagi Roh Na dhu Mola-Mèci hia rèngu, sama sèmi Na hia èdhi kahèi. Dènge jꞌara neꞌe, sèna ka èdhi teꞌa, na, Lamatua sèmi nare rèngu kahèi.✡ Lii Lolo nèti Dhèu Pajuu-paleha 2:4, 10:44 9 Te Lamatua ladhe boe rèhu dhèu. Na tao beda boe rèngu dènge èdhi. Te Lamatua pamèu le dꞌara rèngu, lula rèngu parcaya le Yesus kahèi, sama sèmi Na pamèu dꞌara èdhi. 10-11 De tasamia? Lamatua sèmi nare le rèngu. Nga tao ka èdhi neo pabia hari rèngu dènge adꞌa suna èdhi? Èdhi teꞌa, na, èdhi dènge bèi-baki èdhi sèra, dui mèke boe atora-atora agama èdhi aaꞌi-aaꞌi ra! De hua iia èdhi baku pabia rèngu. Jaꞌa neo karèi sèmi neꞌe: Lamatua hia èdhi mamuri lula èdhi madhutu atora agama, do? Aadꞌo, sina ma! Na hia èdhi mamuri, lula Lamatua Yesus sue èdhi. De baku bhèlu! Lamatua sue aa padꞌelo dꞌara hua iia Na mi dhèu rai leo sèmi èèna kahèi.”
12 Ropa tadèngi rare sèmi èèna, rèngu èci sa padhai lii tabha heka.
Èle èèna ka, Paulus dènge Barnabas lolo hari jꞌara sèmi mia Lamatua pake rèngu. Ra lole tadha-tadha malaa dènge jꞌara kapai dhu Ama Lamatua tao ètu talora dhèu rai leo sèra. 13 Lole rare, ka dhèu èci, ngara na Yakobis kèdꞌi titu, ka padhai lii, peka na, “Aꞌari! Mi nanene ku jaꞌa! 14 Simon Petrus* Sasuri lii Yunani suri, peka na, ‘Simeon’. Simeon dènge Simon èèna, sama. Simeon/Simon èèna, nuka ngara leo nèti Petrus. heka lolo nare kèna, peka na, Ama Lamatua dedꞌe nare dhèu Yahudi boe sèra, ho pamaso si jꞌajꞌi dhèu unu Lamatua Yesus. 15 Èèna lèke sèmi ngaa dhu dhèu rèti lii padhai Lamatua peka tèke nèti uru. Ra suri, peka na:
16 ‘Ladhe dꞌai lodꞌo èèna, Jaꞌa lèpa hari.
Lula Jaꞌa neo pakèdꞌi hari paredha dhèu aae Daud,
Jaꞌa neo pakèdꞌi hari dènge paꞌèra hari,
ana-èpu Daud dhu mae-manyèla sèra.
17-18 Dènge tao sèmi èèna, dhèu rai-rai leo mai ho neo paraga dènge Jaꞌa kahèi.
Te Jaꞌa hagꞌe kore rèngu kahèi, ho jꞌajꞌi dhèu unu Jaꞌa.
Ama Lamatua padhai lii sèmi èèna, nèti uru ka mai!’✡ Amos 9:11-12
19-20 Ka madhutu ngangee jaꞌa, Yakobis, sèmi neꞌe: ladhe dhèu Yahudi boe neo madhutu Ama Lamatua, èdhi dhèu Yahudi baku pajꞌèra si. Èdhi baku pabia rèngu, ho pua si madhutu adꞌa suna èdhi. De èdhi hudꞌi suri tare sasuri èci, ho ti paꞌadhu hia rèngu, peka na, rèngu parluu boe madhutu aaꞌi atora adꞌa èdhi dhèu Yahudi. Te ngaa èdhi pasanèdꞌe rèngu, peka na, bhèni-mone baku tao jꞌara karehe dènge dhèu dhu jꞌajꞌi boe dhèu èmu-kamali rèngu. Rèngu baku raꞌa ngangaꞌa sogo-tagu. Rèngu baku raꞌa raa badha. Aa rèngu baku raꞌa sisi badha madhe dhu ra pacèli koko.✡ Kalua nèti Masir 34:15-17, Atora nèti Ama-ama Agama 17:10-16, 18:6-23 21 De ladhe èdhi tao atora sèra, èèna jꞌara hiu boe. Lula dhèu ae reꞌa le adꞌa èdhi dhèu Yahudi sèmi èèna ka. Te èdhi baca atora Musa sèra ètu èmu manèngi-mangajꞌi ètu mia-mia, lodꞌo aꞌoro sasabꞌa. Nèti èèna ka, dhèu rai leo sèra reꞌa le.
Dꞌai sange èèna ka. Makasi!”
Sasuri hia dhèu parcaya dhu dhèu Yahudi boe
22 Èle padhue-padhai èèna, ka dhèu pajuu-paleha Lamatua dènge ama-ama Kristen dhu leo sèra, rare lii èci ho ra pua dhèu lasi peka lii dhu ra pamaꞌète rare èèna asa dhèu sarani ètu mia-mia. Ka ra tenge dhèu dhu jumaꞌat sèra pakabꞌua si, dhu lèke dènge sasabꞌa èèna. Hèia ra pili dhèu dua. Èci ngara na Silas, aa èci hari, ngara na Yudas, (dhu ngara leo na, Barsabas). Ka ra pua dua ra lasi sama-sama Paulus dènge Barnabas. 23 Ka rèngu rèti sasuri hia dhèu sarani dhu Yahudi boe, ètu kota Antiokia ètu propensi Siria dꞌai propensi Kilikia nèi. Isi sasuri èèna, sèmi neꞌe ka:
“Lii mahoꞌo nèti jiꞌi, dhèu pajuu-paleha Lamatua Yesus, dènge ama-ama dhu leo ètu kota Yerusalem. Jiꞌi sue miu sama sèmi aꞌari jiꞌi. Nèti èèna ka, jiꞌi suri sasuri ne hia miu aaꞌi-aaꞌi mi.
24 Jiꞌi tao sasuri ne, lula jiꞌi tadèngi, na, pèri-pèri dhèu nèti Yerusalem dhiu paraga dènge miu. Ka ra ajꞌa lèke boe, hèia pajꞌèra dènge pabꞌingu miu. De sadꞌi miu meꞌa, jiꞌi pua boe dhèu sèra. 25 Ropa jiꞌi tadèngi dhèu dhiu pajꞌèra miu, ka jiꞌi pakaboko ètu neꞌe, ho pajiko lii langu neꞌe. De jiꞌi pamaꞌète ngare le. Nèti èèna ka, jiꞌi pua dhèu dhiu peka dènge miu, ngaa dhu jiꞌi pamaꞌète ngare le. Ra dhiu sama-sama dènge Barnabas dènge Paulus, dhèu pasue jiꞌi. 26 Dhèu dua se, dui jꞌajꞌèra le oe dꞌai madhe. Rèngu dui jꞌajꞌèra, lula rèngu madhutu Kètu èdhi, Yesus Kristus. 27 De jiꞌi pua Yudas dènge Silas, sèna ka dua ra lole hia miu isi sasuri neꞌe.
28 Roh Lamatua dhu Mola-Mèci peka le dènge jiꞌi. Aa jiꞌi aaꞌi-aaꞌi mi ngare lii èci kahèi, sèna ka miu parluu boe madhutu aaꞌi adꞌa Yahudi jiꞌi, sèmi adꞌa suna èèna. Te adꞌa jiꞌi èèna, pabia miu. Te ngaa abhu èci do dua jꞌara dhu miu parluu sanèdꞌe, nuka:
29 Miu bhèni-mone baku tao jꞌara makae dènge dhèu dhu jꞌajꞌi boe dhèu èmu-kamali miu.
Baku miꞌa ngangaꞌa sogo-tagu.
Baku miꞌa raa badha.
Aa baku miꞌa sisi badha dhu roro boe.
Ladhe miu pakajꞌèu iisi miu nèti jꞌara-jꞌara sèra, na, miu bisa paꞌèci dènge mera-milu dènge aꞌari dhèu Yahudi Kristen sèra.
Dꞌai sange neꞌe ka, sasuri jiꞌi. Saloom.”
30 Ropa sèmi rare sasuri èèna, ka ra palangu dènge ka. Hèia ra lasi asa kota Antiokia. Dꞌai nèi, ka rèngu pakaboko dhèu sarani aaꞌi-aaꞌi sèra, ka ra hia sasuri èèna laꞌa. 31 Ropa baca rare sasuri èèna, rèngu aaꞌi-aaꞌi ra karejꞌe, lula isi sasuri èèna paꞌèra dꞌara rèngu.
32 Lamatua pake Yudas dènge Silas kahèi jꞌajꞌi dhèu nèti lii padhai Na. Dua ra padhai lii ae dènge dhèu parcaya ètu kota èèna. Dua ra lole lii holo-nori dènge paꞌèra dꞌara dhèu sèra. 33 Silas dènge Yudas pea ètu èèna ako nèbhu ciki. Èle èèna ka, heka dhèu sarani ètu Antiokia sèra, hia si lèpa hari asa ama-ama dhu pua rèngu sèra mai. Ra hia si lasi dènge dꞌara karejꞌe-karae. 34 [Te ngaa Silas neo pea taruu ètu Antiokia.]† Ayat 34 neꞌe, abhu boe ètu dꞌara sasuri lii Yunani uru cahagꞌe.
35 Paulus dènge Barnabas pea pèri-pèri lodꞌo ètu Antiokia. Rèngu soru-bara dhèu leo dhu ajꞌa dhèu dhu padhai lii lula-nèti Jꞌara Mamuri Lamatua Yesus kahèi.
Paulus pacèri dènge Barnabas
36 Rèngu pea ako nèbhu ètu Antiokia. Ca lodꞌo, ka Paulus peka dènge Barnabas, aku nèngu na, “Beꞌa risi èdhi lèpa hari asa era-era dhu èdhi dhuli uru èèna, ho lati ladhe sèku mamuri aꞌari èdhi sèra. Mamuri rèngu tasamia le. Te rèngu parcaya Lamatua Yesus nèbhu mèka. Uru èèna, èdhi ka dhu nori si. Mai lati ladhe si!” 37 Ropa Barnabas tadèngi lii manèngi Paulus, nèngu dꞌèi kahèi. Barnabas neo nèti dènge Yohanis (dhu ngara leo na, Markus), laꞌe dènge rèngu. 38 Te ngaa Paulus sèmi boe, lula uru èèna ètu propensi Pamfilia, Markus rai eele rèngu.✡ Lii Lolo nèti Dhèu Pajuu-paleha 13:13 39 Paulus dènge Barnabas palabꞌa aae, ka ra pacèri. Barnabas nèti Markus, ka ra caꞌe kapa lasi asa pulu Siprus.
40 Te ngaa Paulus nèti Silas. Lodꞌo rèngu neo pakèdꞌi, dhèu parcaya ètu Antiokia sèra manèngi Lamatua jꞌaga rèngu, dènge padꞌelo babeꞌa Na mi dedha rèngu. Sabajꞌa rare, ka dua ra pakèdꞌi. 41 Hèia Paulus dènge Silas lasi palème propensi Siria dènge propensi Kilikia. Ètu mia-mia, rèngu paꞌèra dꞌara dhèu parcaya sèra.
✡15:1 Atora nèti Ama-ama Agama 12:3
✡15:7 Lii Lolo nèti Dhèu Pajuu-paleha 10:1-43
✡15:8 Lii Lolo nèti Dhèu Pajuu-paleha 2:4, 10:44
*15:14 Sasuri lii Yunani suri, peka na, ‘Simeon’. Simeon dènge Simon èèna, sama. Simeon/Simon èèna, nuka ngara leo nèti Petrus.
✡15:17-18 Amos 9:11-12
✡15:19-20 Kalua nèti Masir 34:15-17, Atora nèti Ama-ama Agama 17:10-16, 18:6-23
†15:34 Ayat 34 neꞌe, abhu boe ètu dꞌara sasuri lii Yunani uru cahagꞌe.
✡15:38 Lii Lolo nèti Dhèu Pajuu-paleha 13:13