3
Ane̱ŋ ne̱ Yohanee Osuubɔpo̱‑ɔ a lɔŋŋɔ kpa sa Yeesuu‑o
(Matiyo 3.1–12; Maak 1.1–8; Yohanee 1.19–28)
1-2 Saŋ ne̱ Wuribware̱ a sa ne̱ Sakariya mò̱ gyi Yohanee a tɔwe̱ abware̱se̱ŋ na ɔ bo̱ kimukee‑ro‑o, na saŋ amo̱ nsu kudu nnuu ne̱e̱ fe̱yɛ Roma awuye owure dabe̱ ne̱ ba te̱e̱ mò̱ ɛ Tibeeriyus‑o a gyi kuwure‑o. Saŋ amo̱ dɛɛ na Romanyi ko̱ ne̱ ba te̱e̱ mò̱ ɛ Pontiyus Pilat ye̱re̱ owure dabe̱ amo̱ ayaa‑rɔ o gyi Yude̱ya swe̱e̱re̱ se̱ kigominaa. Ɔnyare̱ ko̱ ne̱ ba te̱e̱ mò̱ ɛ Hɛrɔd‑ɔ gye̱ Galile̱ya swe̱e̱re̱ se̱ owure. Mò̱ tire Filipo e̱ gye̱ Iture̱ya na Trakoniitis e̱swe̱e̱re̱ se̱ owure. Na ɔnyare̱ ko̱ ne̱ ba te̱e̱ mò̱ ɛ Lisaniyas‑o gye̱ Abileenee swe̱e̱re̱ se̱ owure. Ne̱ Hanaa na Kayafas mɔ i gyi Wuribware̱ alɔŋŋɔpo̱ ke̱bre̱sɛ saŋ amo̱. 3 To, ne̱ Yohanee a yɔ Yo̱o̱daŋ bo̱ŋ a keri‑o pɛɛɛ ɔ tɔwe̱ abware̱se̱ŋ ne̱ Wuribware̱ yɛ ɔ tɔwe̱‑ɔ gywii ɔke̱maa ne̱ ɔ bo̱rɔ mfe̱ŋ ɔ kyo̱ŋ‑ɔ fe̱yɛ, “Mo̱nꞌ nu mo̱ne̱ e̱ye̱e̱, na mo̱nꞌ kiŋŋi le̱e̱ mo̱ne̱ e̱bɔye̱‑rɔ, na mo̱nꞌ bɔ asuu, na Wuribware̱ nya taa mo̱ne̱ e̱bɔye̱ bo̱ ke mo̱ne̱.”
4 Yohanee mɔ ase̱ŋ ne̱ Wuribware̱ kyaamɛɛ Isaya a kyo̱rɛɛ waa abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ fe̱yɛ,
“Ɔko̱ e̱ fɛɛ‑rɔ kimukee‑ro fe̱yɛ,
‘Mo̱nꞌ lɔŋŋɔ kpa nɛɛnɛɛ bo̱ be̱ya Wuribware̱,
na mo̱nꞌ waa kpa kye̱rarasɛ sa mò̱ a ɔ bo̱ bo̱rɔ se̱.
5 Ke̱maŋtaŋ ke̱maa mɔ e̱ bo̱rɔ a ki tii,
na ke̱be̱e̱ na ke̱be̱e̱gyi ke̱maa mɔ buburi ba kaase̱.
E̱kpa kɔre̱sɛ e̱ waa kyɛye̱,
na swe̱e̱re̱ ne̱ o du sake̱sake̱‑ɔ pɛɛɛ mɔ gyiiri si.
6 Na kaye̱ mɔ‑rɔ ase̱sɛ pɛɛɛ ŋu ɔmo̱rɔwe̱po̱
ne̱ Wuribware̱ i suŋ a ɔ bo̱ kyo̱ŋwe̱‑ɔ.’ ”* Isaya 40.3-5 (LXX).
7 Ne̱ ase̱sɛ biribiri a ba Yohanee ase̱ na ɔ bɔ bamo̱ asuu. Ne̱ ɔ yɛ, “Mo̱ne̱ awɔ mɔ, e̱me̱ne̱ se̱ ne̱ mo̱ne̱ a ba mfe̱e̱? Ɔko̱ a kaapo̱ mo̱ne̱ fe̱yɛ a tiri fe̱yɛ mo̱ne̱ gbaa mo̱nꞌ lee mo̱ne̱ e̱ye̱e̱ bo̱ le̱e̱ e̱bɔye̱ a kakɔka ne̱ Wuribware̱ e̱ kpa a ɔ ba bo̱ sa abɔye̱waapo̱‑ɔ‑rɔ aaa? Ma kɔɔre̱ a n gyi. 8 Mo̱ne̱ ma fa fe̱yɛ mo̱ne̱ a gye̱ ane̱ nana Abraham mò̱ ananagyi‑o si, mo̱ne̱ mo̱ŋ tii kakɔka ne̱ Wuribware̱ e̱ kpa a ɔ ba bo̱ sa abɔye̱waapo̱‑ɔ se̱. A le̱e̱ fe̱yɛ Wuribware̱ e̱ taare̱ a ɔ ba mfe̱e̱ a afo̱re̱ mɔ bo̱ buruwi ase̱sɛ na bo̱ kii Abraham mò̱ ananagyi. Amo̱se̱‑ɔ mo̱ e̱ tɔwe̱ mo̱ i gywii mo̱ne̱ fe̱yɛ, mo̱ne̱ akatɔ ya pee amo̱‑ɔ se̱, ke̱tɔ ne̱ ki tiri‑o e̱ gye̱ fe̱yɛ mo̱nꞌ waa atɔ ke̱maa ne̱ weetee a kaapo̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ a nu mo̱ne̱ e̱ye̱e̱ ne̱ mo̱ne̱ a kiŋŋi le̱e̱ mo̱ne̱ e̱bɔye̱‑rɔ‑ɔ. 9 Mo̱ne̱ pɛɛɛ ne̱ mo̱ne̱ i nu mo̱ ase̱‑ɔ du ne̱e̱ fe̱yɛ ayii‑o. Mo̱nꞌ sa se̱, a le̱e̱ fe̱yɛ Wuribware̱ a waa kakwii‑atɔ siraa, na ɔ ba bo̱ ŋe kiyii ke̱maa ne̱ ke̱ maa swɛɛ agyi timaa‑o ileŋ kaase̱ a ɔ bo̱ da na ɔ twe̱e̱ waa de̱e̱kpa‑rɔ.”
10 Ne̱ ase̱sɛ‑ɔ a bise Yohanee fe̱yɛ, “Ne̱ nte̱tɔ ne̱ Wuribware̱ e̱ kpa a ane̱ waa?”
11 Ne̱ ɔɔ be̱ŋŋaa bamo̱ fe̱yɛ, “Ɔke̱maa ne̱ o de awaagya anyɔ‑ɔ taa ɔko̱ŋko̱ sa mò̱ ne̱ ɔ mo̱ŋ de‑o, na ɔke̱maa ne̱ o de ateese‑o sa mò̱ ne̱ ɔ mo̱ŋ de‑o.”
12 Ne̱ leŋpoo akɔɔre̱po̱ ko̱ a ba a bo̱ bo̱ bɔ asuu, ne̱ baa bise Yohanee fe̱yɛ, “Ɔkaapo̱po̱, nte̱tɔ ne̱ ane̱ waa?”
13 Ne̱ ɔ yɛ, “Mo̱ne̱ ma kɔɔre̱ leŋpoo kyo̱ŋ ane̱ŋ ne̱ bo̱ yɛ mo̱nꞌ kɔɔre̱‑ɔ se̱.”
14 Ne̱ asoogyaa ko̱ mɔ a bise mò̱ fe̱yɛ, “Ne̱ ane̱ mɔ ane̱ ɛɛɛ? Nte̱tɔ ne̱ ane̱ waa?”
Ne̱ ɔ yɛ, “Mo̱ne̱ ma le̱ŋ ɔko̱ kɔɔre̱ atanne̱, na mo̱ne̱ ma po̱rɔ ɔko̱ na ɔ mo̱ŋ waa bɔye̱ kɔɔre̱ mò̱ atanne̱. Mo̱ne̱ atanne̱ ne̱ mo̱ne̱ i suŋ ne̱ ba ka mo̱ne̱‑ɔ a baare. Mo̱ne̱ ma tɛɛ fe̱yɛ a mo̱ŋ kyɔ.”
15 Mfe̱ŋ ne̱ ase̱sɛ‑ɔ a ŋu fe̱yɛ ke̱tɔ timaa ko̱ e̱ ba a ke̱ bo̱ ba, ne̱ baa le̱e̱ ba fa fe̱yɛ nsaŋse̱ Yohanee e̱ gye̱ Kristoo ne̱ Wuribware̱ yɛ o suŋ a ɔ bo̱ kyo̱ŋwe̱‑ɔ. 16 Ne̱ Yohanee a tɔwe̱ gywii bamo̱ pɛɛɛ fe̱yɛ, “Nkyu ne̱ n de mo̱ e̱ bɔ mo̱ne̱ asuu, amaa ɔko̱ saŋ ɔ ba na ɔ kyɔ mo̱, na mo̱ŋ fo̱ fe̱yɛ n lee mò̱ ase̱be̱ta gbaa na m fwe̱e̱ mò̱ ayaapapaa se̱. Mò̱ fe̱raa ɔ sa a Wuribware̱ a kufwiiŋe timaa‑o ywe̱e̱ mo̱ne̱ se̱ ne̱e̱ na mo̱nꞌ nya ke̱yaale̱ŋ fe̱yɛ de̱e̱kpa‑ɔ. Na ɔ ba kufwiiŋe timaa‑o bo̱ gyee mo̱ne̱. 17 O de mò̱ kawo̱raa ne̱ ɔ ba a ɔ bo̱ kyaare̱ ayu na o swii waa mò̱ ke̱po̱re̱kye̱e̱‑rɔ‑ɔ. Na ŋkee ɔ kpane̱ afeŋfeŋtee‑o pɛɛɛ na ɔ kywɛɛ amo̱ de̱e̱kpa ne̱ ɔ maa duŋ‑o‑ro. Ane̱ŋ ne̱ o gyi ase̱sɛ pɛɛɛ ase̱ŋ‑ɔ ne̱e̱.”
18 Mfaanɛɛ ne̱ Yohanee a bo̱rɔ e̱kpa bwe̱e̱tɔ se̱ bo̱ tɔwe̱ ase̱ŋ timaa‑o gywii ase̱sɛ, ne̱ ɔɔ be̱e̱ tɔwe̱ fe̱yɛ ɔke̱maa nu mò̱ e̱ye̱e̱ na o kyurowi le̱e̱ e̱kpa bɔye̱ ne̱ ɔ gya se̱‑ɔ.
19-20 Ne̱ Yohanee e̱ tɔwe̱ o gywii Owure Hɛrɔd* Mò̱ e̱ gye̱ Hɛrɔd Antipas. fe̱yɛ ɔɔ waa bɔye̱ fe̱yɛ mò̱ a kɔɔre̱ mò̱ tire mò̱ ka ne̱ ba te̱e̱ mò̱ ɛ Hɛrɔde̱ya‑ɔ waare̱e̱. Ne̱ ɔɔ po̱rɔ mò̱ e̱bɔye̱ bwe̱e̱tɔ ko̱ ne̱ ɔɔ be̱e̱ waa bo̱ tii si‑o si. Ne̱ owure a be̱e̱ waa bɔye̱ bo̱ tii si fe̱yɛ mò̱ a kra Yohanee tii.
Yeesuu asuu ke̱bɔ
(Matiyo 3.13–17; Maak 1.9–11)
21 Saŋ ne̱ Yohanee a bɔ ase̱sɛ bwe̱e̱tɔ asuu‑o, ne̱ ɔɔ bɔ Yeesuu asuu. Mò̱ a bɔ mò̱ asuu lo̱we̱, ne̱ Yeesuu e̱ ko̱re̱ ke̱bware̱ko̱re̱‑ɔ, ne̱ awo̱re̱‑rɔ a buŋŋi‑ro. 22 Ne̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe timaa‑o a ba bo̱ ywe̱e̱ Yeesuu si fe̱yɛ kuwurele̱pɔ‑ɔ. Ne̱ bo̱re̱ ko̱ a le̱e̱ so̱so̱ tɔwe̱ fe̱yɛ, “Fo̱ e̱ gye̱ mo̱ gyi timaa, ne̱ mo̱ e̱ kpa fo̱ ase̱ŋ bwe̱e̱tɔ, ne̱ mo̱ akatɔ a gyi fo̱ se̱.”
Yeesuu ke̱nana‑rɔ
(Matiyo 1.1–17)
23 Saŋ ne̱ Yeesuu a le̱e̱ mò̱ kusuŋ kaase̱‑ɔ na oo gyi nsu waa adusa. Ɔko̱ ne̱ ase̱sɛ e̱ fa fe̱yɛ ɔ gye̱ Yeesuu mò̱ se̱ ne̱e̱‑ɔ e̱ gye̱ Yo̱sɛf.
Ne̱ Yo̱sɛf mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Heelii.
24 Ne̱ Heelii mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Matat,
ne̱ Matat mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Lewii,
ne̱ Lewii mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Marikii,
ne̱ Marikii mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Yanayi,
ne̱ Yanayi mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Yo̱sɛf,
ne̱ Yo̱sɛf mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Matatiyas.
25 Ne̱ Matatiyas mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Amos,
ne̱ Amos mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Nahum,
ne̱ Nahum mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Isilii,
ne̱ Isilii mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Nagayi.
26 Ne̱ Nagayi mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Maat,
ne̱ Maat mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Matatiyas,
ne̱ Matatiyas mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Simiye,
ne̱ Simiye mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Yo̱sɛk,
ne̱ Yo̱sɛk mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Yodaa,
ne̱ Yodaa mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Yohanaŋ.
27 Ne̱ Yohanaŋ mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Risa,
ne̱ Risa mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Sirubabɛl,
ne̱ Sirubabɛl mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Salatiyɛl,
ne̱ Salatiyɛl mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Nirii.
28 Ne̱ Nirii mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Marikii,
ne̱ Marikii mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Adii,
ne̱ Adii mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Kosam,
ne̱ Kosam mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Ilimadam,
ne̱ Ilimadam mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Iri.
29 Ne̱ Iri mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Yosuwa,
ne̱ Yosuwa mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Ileyesa,
ne̱ Ileyesa mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Yorim,
ne̱ Yorim mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Matat,
ne̱ Matat mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Lewii.
30 Ne̱ Lewii mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Simeyɔŋ,
ne̱ Simeyɔŋ mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Yudaa,
ne̱ Yudaa mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Yo̱sɛf,
ne̱ Yo̱sɛf mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Yonam,
ne̱ Yonam mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Iliyakim.
31 Ne̱ Iliyakim mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Miliya,
ne̱ Miliya mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Mɛna,
ne̱ Mɛna mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Matata,
ne̱ Matata mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Nataŋ,
ne̱ Nataŋ mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Deefid.
32 Ne̱ Deefid mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Yɛse̱e̱,
ne̱ Yɛse̱e̱ mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Obid,
ne̱ Obid mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Bowas,
ne̱ Bowas mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Salamɔŋ,
ne̱ Salamɔŋ mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Naasɔŋ,
ne̱ Naasɔŋ mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Aminadabi.
33 Ne̱ Aminadabi mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Adimiŋ,
ne̱ Adimiŋ mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Aram,
ne̱ Aram mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Hisirɔŋ,
ne̱ Hisirɔŋ mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Pɛrɛs,
ne̱ Pɛrɛs mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Yudaa,
ne̱ Yudaa mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Yakubu.
34 Ne̱ Yakubu mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Isak,
ne̱ Isak mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Abraham,
ne̱ Abraham mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Teeraa,
ne̱ Teeraa mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Nahɔɔ.
35 Ne̱ Nahɔɔ mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Serug,
ne̱ Serug mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Rewu,
ne̱ Rewu mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Pɛlɛg,
ne̱ Pɛlɛg mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Heebrii,
ne̱ Heebrii mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Salaa,
ne̱ Salaa mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Keenaŋ.
36 Ne̱ Keenaŋ mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Aafake̱sad,
ne̱ Aafake̱sad mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Sɛm,
ne̱ Sɛm mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Nowaa,
ne̱ Nowaa mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Lamɛk,
ne̱ Lamɛk mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Mɛtusala.
37 Ne̱ Mɛtusala mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Inɔk,
ne̱ Inɔk mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Yarid,
ne̱ Yarid mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Mahalalɛl,
ne̱ Mahalalɛl mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Keenaŋ,
ne̱ Keenaŋ mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Inɔs.
38 Ne̱ Inɔs mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Sɛt,
ne̱ Sɛt mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Adam,
ne̱ ŋkee Adam mɔ mò̱ se̱ e̱ gye̱ Wuribware̱.