19
1 Ne̱ Gominaa Pilat a sa ne̱ mò̱ asoogyaa awuye a da Yeesuu paara. 2 Ne̱ asoogyaa awuye‑o a ba iwu bo̱ lo̱ kuwurepa bo̱ buŋ mò̱, ne̱ baa ba waagya pipee bo̱ buŋ mò̱ fe̱yɛ mò̱ a gye̱ owure‑o. 3 Ne̱ ba ba mò̱ ase̱ ba tɔwe̱ fe̱yɛ, “Aŋsuma, nana, Yudaa awuye owure!” Ne̱ baa daye̱ mò̱ akatɔ‑rɔ abaa kpo̱ra‑rɔ.
4 Ne̱ gominaa‑o a be̱e̱ le̱e̱ ya tɔwe̱ gywii lamaŋ‑ɔ fe̱yɛ, “Mo̱nꞌ laatɔ a mo̱nꞌ nu. Mo̱ i lee mò̱ a m baa mo̱ne̱ ase̱ kawu mfe̱e̱, na mo̱nꞌ nya ŋu fe̱yɛ ma taare̱ a ŋ nya ke̱tɔ ne̱ mo̱ e̱ ye̱re̱ ke̱mo̱ se̱ a m bo̱ bu mò̱ ke̱pɔ‑ɔ.” 5 Amo̱se̱ se̱‑ɔ ne̱ Yeesuu a le̱e̱ kawu na o buŋ iwu kuwurepa‑ɔ na waagya pipee‑o. Ne̱ gominaa‑o a tɔwe̱ gywii bamo̱ fe̱yɛ, “Mo̱nꞌ ke̱e̱ ɔnyare̱‑ɔ ne̱e̱!”
6 Saŋ ne̱ Wuribware̱ alɔŋŋɔpo̱ abre̱sɛ‑ɔ na Wuribware̱ suŋkpa ade̱e̱re̱se̱po̱‑ɔ a ŋu mò̱‑ɔ, ne̱ baa fɛɛ‑rɔ tɔwe̱ fe̱yɛ, “Da mò̱ bo̱ me̱ra kiyii kpare̱-abɛɛ‑rɔ se̱! Da mò̱ bo̱ me̱ra kiyii kpare̱-abɛɛ‑rɔ se̱!” Ne̱ gominaa‑o a tɔwe̱ gywii bamo̱ fe̱yɛ, “Amo̱ fe̱raa mo̱ne̱ fɔŋfɔŋ taa mò̱ ya da mò̱ bo̱ me̱ra kiyii kpare̱-abɛɛ‑rɔ se̱. M fe̱raa, ma taare̱ a ŋ ŋu ke̱tɔ bɔye̱ ne̱ ɔɔ waa, ne̱ mo̱ e̱ ye̱re̱ se̱ a m bo̱ bu mò̱ ke̱pɔ‑ɔ.”
7 Ne̱ lamaŋ‑ɔ a tɔwe̱ bo̱ kyo̱ŋwe̱ mò̱ fe̱yɛ, “Ane̱ de mbraa ne̱ ŋ kaapo̱ fe̱yɛ ɔke̱maa ne̱ ɔ yɛ ɔ gye̱ Wuribware̱ mò̱ gyi‑o, a bware fe̱yɛ o wu. Ɔnyare̱ mɔ yɛ ɔ gye̱ Wuribware̱ mò̱ gyi‑o ne̱e̱. Amo̱se̱ se̱‑ɔ a bware fe̱yɛ o wu.”
8 Gominaa‑o a nu baa tɔwe̱ amo̱‑ɔ, ne̱ kufu ne̱ o de‑o a tii si. 9 Ne̱ oo kiŋŋi yɔ leŋbu‑o‑ro ya bise Yeesuu fe̱yɛ, “Mfe̱ne̱ ne̱ fo̱ a le̱e̱?” Amaa Yeesuu mo̱ŋ lee kanɔ. 10 Ne̱ gominaa‑o a be̱e̱ bise mò̱ fe̱yɛ, “Fo̱ maa be̱ŋŋaa mo̱ ne̱e̱ e̱e̱e̱? Nyiŋŋi si fe̱yɛ n de ke̱yaale̱ŋ fe̱yɛ ŋ yɔwe̱ fo̱ a fo̱ ya kyure, ne̱ n de ke̱yaale̱ŋ fe̱yɛ n da fo̱ bo̱ me̱ra kiyii kpare̱-abɛɛ‑rɔ se̱.”
11 Ne̱ Yeesuu a lee kanɔ fe̱yɛ, “Fo̱ de mo̱ se̱ ke̱yaale̱ŋ a le̱e̱ fe̱yɛ Wuribware̱ ya taa bo̱ sa fo̱. Amo̱se̱ se̱‑ɔ, ɔnyare̱ ne̱ ɔɔ taa mo̱ bo̱ sa fo̱‑ɔ e̱ gye̱ ne̱ ɔɔ waa bɔye̱ kyo̱ŋ fo̱.”
12 Gominaa‑o a nu amo̱‑ɔ, ne̱ ɔɔ le̱ŋ e̱ye̱e̱ ɔ kpa kpa ne̱ ɔ ye̱re̱ se̱ a ɔ bo̱ yɔwe̱ Yeesuu‑o. Amaa lamaŋ‑ɔ a fɛɛ‑rɔ bo̱ kyo̱ŋwe̱ mò̱ fe̱yɛ, “Fo̱ ya yɔwe̱ ɔnyare̱ mɔ bo̱ kyo̱ŋwe̱ kwaa, amo̱ fe̱raa fo̱ mo̱ŋ gye̱ fo̱ owure dabe̱‑ɔ mò̱ nyare̱ ne̱e̱! Ɔke̱maa ne̱ ɔ ba mò̱ e̱ye̱e̱ a ɔ bo̱ kii owure‑o gye̱ owure dabe̱‑ɔ do̱ŋ ne̱e̱!”
13 Gominaa‑o a nu amo̱‑ɔ, ne̱ oo lee Yeesuu kawu, ne̱ ɔɔ kye̱na ɔse̱ŋgyipo̱ a kagya‑ɔ‑rɔ, mfe̱ŋ ne̱ Heebrii se̱ŋsa‑rɔ ba te̱e̱ ɛ Gabataa‑ɔ (kaase̱ e̱ kaapo̱ fe̱yɛ Abraŋdaye̱). 14 Ifiyara amo̱, na kyɔwe̱ a yase̱ kafwe̱e̱.
Ne̱ gominaa‑o a tɔwe̱ gywii lamaŋ‑ɔ fe̱yɛ, “Mo̱nꞌ ke̱e̱ mo̱ne̱ owure!”
15 Ne̱ baa fɛɛ‑rɔ bo̱ kyo̱ŋwe̱ mò̱ fe̱yɛ, “Taa mò̱ nare̱ ya da mò̱ bo̱ me̱ra kiyii kpare̱-abɛɛ‑rɔ se̱!”
Ne̱ gominaa‑o a bise bamo̱ fe̱yɛ, “Mo̱ne̱ e̱ kpa fe̱yɛ n da mo̱ne̱ owure bo̱ me̱ra kiyii kpare̱-abɛɛ‑rɔ se̱ ne̱e̱ e̱e̱e̱?”
Ne̱ Wuribware̱ alɔŋŋɔpo̱ abre̱sɛ‑ɔ a lee kanɔ fe̱yɛ, “Owure ne̱ ane̱ de‑o e̱ gye̱ fo̱ owure dabe̱ ne̱ fo̱ de‑o.”
16 Ne̱ ŋkee gominaa‑o a ba Yeesuu bo̱ sa mò̱ asoogyaa awuye fe̱yɛ bo̱ ya da mò̱ bo̱ me̱ra kiyii kpare̱-abɛɛ‑rɔ se̱.
Ane̱ŋ ne̱ baa da Yeesuu bo̱ me̱ra kiyii kpare̱-abɛɛ‑rɔ se̱‑ɔ
(Matiyo 27.32–44; Maak 15.21–32; Lukas 23.26–43)
17 Amo̱se̱ se̱‑ɔ ne̱ baa taa Yeesuu nare̱, ne̱ ɔɔ ya so̱rɔ mò̱ kiyii kpare̱-abɛɛ‑rɔ baa mfe̱ŋ ne̱ Heebrii se̱ŋsa‑rɔ ba te̱e̱ ɛ Gologotaa‑o (kaase̱ e̱ kaapo̱ fe̱yɛ Ko̱lɔŋko̱rɔŋgyi swe̱e̱re̱). 18 Ne̱ baa da mò̱ bo̱ me̱ra kiyii kpare̱-abɛɛ‑rɔ se̱. Ne̱ baa da anyare̱ anyɔ ko̱ mɔ bo̱ me̱ra ayii kpare̱-abɛɛ‑rɔ se̱, ɔko̱ŋko̱ bo̱ Yeesuu kigyise si, ne̱ ɔko̱ŋko̱ mɔ bo̱ mò̱ ke̱be̱na se̱.
19 Ne̱ Gominaa Pilat a kyo̱rɛɛ bo̱ dɔŋŋɔ ko̱wo̱re̱taa ko̱ se̱ fe̱yɛ, “Yeesuu Nasarɛte̱nyi, Yudaa awuye owure‑o,” ne̱ ɔɔ sa ne̱ baa taa ke̱mo̱ bo̱ me̱ra kiyii kpare̱-abɛɛ‑rɔ‑ɔ se̱. 20 Ane̱ŋ a kawo̱re̱taa‑ɔ, baa kyo̱rɛɛ ke̱mo̱ se̱ Heebrii na Roma na Griiki e̱se̱ŋsa‑rɔ ne̱e̱. Ne̱ ase̱sɛ bwe̱e̱tɔ a kare̱, a le̱e̱ fe̱yɛ mfe̱ŋ ne̱ baa da Yeesuu bo̱ me̱ra kiyii kpare̱-abɛɛ‑rɔ se̱‑ɔ na maŋ‑nɔ mo̱ŋ bo̱ e̱fɔ. 21 Ne̱ Wuribware̱ alɔŋŋɔpo̱ abre̱sɛ‑ɔ a ya tɔwe̱ gywii gominaa‑o fe̱yɛ, “Fo̱ ma kyo̱rɛɛ fe̱yɛ, ‘Yudaa awuye owure‑o,’ amaa kyo̱rɛɛ fe̱yɛ, ‘Ɔnyare̱ mɔ yɛ, Mo̱ e̱ gye̱ Yudaa awuye owure‑o.’ ”
22 Ne̱ gominaa a lee kanɔ fe̱yɛ, “Ke̱tɔ ne̱ mo̱ a kyo̱rɛɛ‑ɔ, ma lɛɛ kyurowi.”
23 Amɔ asoogyaa awuye‑o a da Yeesuu bo̱ me̱ra kiyii kpare̱-abɛɛ‑rɔ‑ɔ se̱ lo̱we̱‑ɔ, ne̱ baa taa mò̱ atɔ buŋsɛ, ne̱ baa ke‑ro ntuŋkare̱ nna, katuŋ ke̱maa gye̱ soogyaa ko̱ŋko̱ ke̱maa lee ne̱e̱. Ne̱ baa be̱e̱ taa mò̱ kaare̱ ne̱ baa lo̱, ne̱ bo̱ mo̱ŋ baara‑ɔ. 24 Ne̱ baa tɔwe̱ gywii abɛɛ fe̱yɛ, “Mo̱ne̱ ma sa a ane̱ kyaŋŋe̱ kaare̱‑ɔ‑rɔ, mo̱nꞌ sa a ane̱ waa mpini mpini na mò̱ ne̱ o gyi si‑o na ka kii mò̱ lee.” Ane̱ŋ a ase̱ŋ mɔ a ba ne̱e̱ na ke̱tɔ ne̱ baa kyɔ kyo̱rɛɛ waa abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ‑ɔ nya waa kase̱ŋtiŋ fe̱yɛ,
“Ne̱ baa waa mpini mpini
bo̱ ke mo̱ atɔ buŋsɛ‑rɔ sa abɛɛ.”* Kiliŋ 22.18.
Ane̱ŋ ne̱ asoogyaa awuye‑o a waa‑ɔ ne̱e̱.
25 Yeesuu mò̱ nyi na mò̱ nyikaasɛ na Mariya ne̱ ɔ gye̱ Kilopas mò̱ ka‑ɔ na Mariya Magadalanyi ye̱re̱ bo̱ me̱raa mfe̱ŋ ne̱ baa da mò̱ bo̱ me̱ra kiyii kpare̱-abɛɛ‑rɔ‑ɔ se̱‑ɔ. 26 Yeesuu a ŋu mò̱ nyi‑o na ɔgyase̱po̱ ne̱ Yeesuu e̱ kpa mò̱ ase̱ŋ bwe̱e̱tɔ‑ɔ ye̱re̱ mfe̱ŋ‑ɔ, ne̱ ɔɔ tɔwe̱ gywii mò̱ nyi‑o fe̱yɛ, “Ke̱e̱, fo̱ gyi‑o ne̱e̱.” 27 Ne̱ ɔɔ tɔwe̱ gywii mò̱ ɔgyase̱po̱‑ɔ fe̱yɛ, “Ke̱e̱, fo̱ nyi‑o ne̱e̱.” Le̱e̱ mfe̱ŋ‑ɔ ne̱ ɔgyase̱po̱‑ɔ a taa Yeesuu mò̱ nyi‑o yaa bo̱ kye̱na mò̱ aye̱.
Yeesuu lowi
(Matiyo 27.45–56; Maak 15.33–41; Lukas 23.44–49)
28 Yeesuu a ŋu fe̱yɛ mbe̱yɔmɔ fe̱raa ke̱tɔ ke̱maa a lo̱we̱‑ɔ, na ase̱ŋ ne̱ baa kyɔ kyo̱rɛɛ waa abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ‑ɔ nya waa kase̱ŋtiŋ‑o, ne̱ ɔɔ tɔwe̱ fe̱yɛ, “Burufo de mo̱.” 29 Kalɔ na nta ko̱ ye̱re̱ mfe̱ŋ, ne̱ baa taa ikyikyee bo̱ da‑rɔ lee bo̱ kye̱na kayii si, yase̱ yaa mò̱ kanɔ ase̱. 30 Yeesuu a kyo̱kywe̱e̱ nta‑ɔ, ne̱ ɔɔ tɔwe̱ fe̱yɛ, “Aa lo̱we̱.” Ne̱ ɔɔ gyaa kuŋu bo̱ twe̱e̱‑rɔ, ne̱ oo kii E̱bware̱ lee.
Ane̱ŋ ne̱ baa yii Yeesuu ke̱kpa keri‑ro‑o
31 Ne̱ Yudaa awuye abre̱sɛ‑ɔ a bo̱ ko̱re̱ Gominaa Pilat fe̱yɛ ɔ sa bamo̱ kpa a bo̱ ya gyɛɛ anyare̱ ne̱ baa da bamo̱ bo̱ me̱ra ayii kpare̱-abɛɛ‑rɔ se̱‑ɔ ayaa, na bo̱ maye̱ bamo̱ afuniŋ‑o le̱e̱ ayii kpare̱-abɛɛ‑rɔ‑ɔ se̱. Ke̱tɔ se̱ ne̱ baa ya ko̱re̱ kpa‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ kake nsi amo̱ gye̱ Ifiyara, ne̱ bo̱ maa kpa fe̱yɛ afuniŋ‑o kye̱na ayii kpare̱-abɛɛ‑rɔ‑ɔ se̱ Me̱me̱ne̱da, a le̱e̱ fe̱yɛ Me̱me̱ne̱da ne̱ ɔ ba‑ɔ gye̱ Me̱me̱ne̱da kukyure kake dabe̱. 32 Ne̱ asoogyaa awuye a ya gyɛɛ ɔnyare̱ gye̱ŋkpɛɛsɛ na ɔnyɔse̱po̱ ne̱ baa da bamo̱ aa Yeesuu bo̱ me̱ra ayii kpare̱-abɛɛ‑rɔ‑ɔ se̱‑ɔ ayaa. 33 Amaa bamo̱ a ba Yeesuu ase̱‑ɔ, baa ŋu fe̱yɛ ɔɔ kyɔ wu, amo̱se̱‑ɔ bo̱ mo̱ŋ lɛɛ gyɛɛ mò̱ ayaa. 34 Amaa asoogyaa awuye‑o ɔko̱ a yii Yeesuu ke̱kpa keri‑ro. Puri amo̱‑rɔ, ne̱ mbo̱gya na nkyu a le̱e̱. 35 Se̱sɛ ne̱ oo ŋu ase̱ŋ mɔ a waa‑ɔ e̱ tɔwe̱ amo̱ ase̱ŋ o gywii mo̱ne̱ ne̱ mo̱ne̱ e̱ kare̱ wo̱re̱ mɔ‑ɔ, na mo̱ne̱ gbaa na mo̱nꞌ de̱e̱ kɔɔre̱ gyi. Ke̱tɔ ne̱ ɔɔ tɔwe̱‑ɔ gye̱ kase̱ŋtiŋ ne̱e̱. 36 Amo̱‑ɔ a waa ne̱e̱ na ke̱tɔ ne̱ abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ a tɔwe̱‑ɔ nya waa kase̱ŋtiŋ fe̱yɛ,
“Mò̱ kibowii ko̱ŋko̱ gbaa maa gyaa‑rɔ.”* Ke̱le̱e̱ Igyipiti 12.46; Anyare̱ ke̱kare̱ 9.12; Kiliŋ 34.20.
37 Abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ a be̱e̱ tɔwe̱ to̱ŋ ko̱ fe̱yɛ,
“Ase̱sɛ e̱ de̱e̱re̱ mo̱ ne̱ baa yii ke̱kpa‑ɔ se̱.”* Sakariya 12.10.
Ane̱ŋ ne̱ baa pure Yeesuu‑o
(Matiyo 27.57–61; Maak 15.42–47; Lukas 23.50–56)
38 Amo̱‑ɔ pɛɛɛ kamɛɛ‑ɔ, ne̱ ɔnyare̱ ko̱ ne̱ ba te̱e̱ mò̱ ɛ Yo̱sɛf ne̱ ɔɔ le̱e̱ Arimate̱ya maŋ‑nɔ‑ɔ a ya ko̱re̱ Gominaa Pilat fe̱yɛ ɔ taa Yeesuu kifuniŋ sa mò̱. Ane̱ŋ a Yo̱sɛf mɔ gya Yeesuu si ɔ kwe̱e̱rɔ ne̱e̱, a le̱e̱ fe̱yɛ ɔ se̱re̱ Yudaa awuye abre̱sɛ‑ɔ. Ne̱ gominaa‑o a sa mò̱ kpa fe̱yɛ ɔ ya taa Yeesuu kifuniŋ‑o nare̱. Amo̱se̱ se̱‑ɔ ne̱ Yo̱sɛf a ya taa kifuniŋ‑o o yii. 39 Nikodeemus, ne̱ ɔɔ dɛɛ ya ŋu Yeesuu kanye ko̱‑ɔ,* Yohanee 3.1. na Yo̱sɛf ya yɔ ya pure kifuniŋ‑o. Bamo̱ a yɔ‑ɔ, ne̱ Nikodeemus a taa kakyanne̱ na ndwii ko̱ ne̱ baa bo̱ waa abɛɛ‑rɔ‑ɔ. Mmo̱ pɛɛɛ a bo̱rɔ kyaŋse̱. 40 Anyare̱ anyɔ‑ɔ a taa Yeesuu kifuniŋ‑o, ne̱ baa ba kyefuri bo̱ miri mò̱, ne̱ baa ba ndwii‑o na kakyanne̱‑ɔ bo̱ waa‑rɔ, ane̱ŋ ne̱ Yudaa awuye ananatɔ‑rɔ ba lɔŋŋɔ kifuniŋ pwɛɛ na bo̱ dɛɛ pure‑o. 41 Baa gyi bane̱ bo̱ kuŋ ayii ko̱ me̱raa mfe̱ŋ ne̱ baa mɔɔ Yeesuu‑o. Bane̱ amo̱‑rɔ ne̱ ɔko̱ a ŋeri ke̱fo̱re̱ lee bɔ fe̱yɛ ke̱kyaŋ‑ɔ bo̱ waa ke̱gye̱raŋta po̱pwɛɛ ne̱ bo̱ mo̱ŋ tɛɛ pure ɔko̱ ke̱mo̱‑rɔ‑ɔ. 42 Amo̱ a gye̱ fe̱yɛ kibugyii ya da, na bamo̱ kukyure kake dabe̱ fo̱‑ɔ, ne̱ ane̱ŋ a ke̱gye̱raŋta‑ɔ maa mfe̱ŋ‑ɔ se̱‑ɔ, ne̱ baa pure Yeesuu mfe̱ŋ.