8
Caamba namba taa ba kãyã Yesu‑i baa u hãalãbiemba‑i
1 Ku huoŋgu-na, Yesu wuɔ ji sire tuɔ wuɔra nilɛiŋa-na hiere u waŋ *Diiloŋ-bãaŋgu *Neldɔdɔlma‑i u kã. U *hãalãbieŋ cĩncieluo ba hãi baamba waa baa-yo 2 a naara caamba namba. Wuɔ duɔnya *jĩnabaa halaŋ-ba caamba famba yunni-na, aa naa bi sire banamba jarma namma-na. Ba taa ba bĩ unaŋo‑i Maari. Fuɔ taa u hel Magidala. Jĩnabaa niehãi naa hilaa fuɔ‑i-na. 3 Aa bĩ unaŋo‑i Sani. Fuɔ bɔlɔ waa *Erɔdi dumɛlle maacembiemba yuntieŋo naŋo, ba taa ba bĩ-yo Kusa. Aa ta ba bĩ unaŋo‑i Susani a naara capũŋgu naŋgu. Ba taa ba ce ba nagãŋ-niini‑i ba kãyã Yesu‑i baa u hãalãbiemba‑i.
Nuɔmbaŋ bel Diiloŋ-nelma‑i dumaa
(Matie 13.1-23; Marke 4.1-20)
4 Nuɔmba taa ba hel nilɛiŋa-na hiere ba jo ba nu Yesu nelma‑i. Yiiŋgu naŋgu-na, wuɔ naŋ gbãnalãaŋ daaku‑i baa-ba wuɔ: 5 «Naacolŋo naŋo kãa ka naŋ fũma u suoŋgu-na. Unaŋo kã ka diire hũmelleŋ-huɔŋ-na. Nuɔmba ta ba cor ba fĩɛna-yuɔ; huriimba jo ji wuo-yo hiere. 6 Unaŋo kã ka diire tãmpɛ̃lleŋ-terieŋ-nu a pa, kpekpelma ce u ku. 7 Unaŋo kã ka diire hĩɛŋ-nu; hĩɛŋgu tu suuye-yuɔ. 8 Umaŋ diiriiye suoŋ-huɔŋga-na, munterfafammu-na, u sire gbuu kpatalla.» Yesuŋ waaŋ mafamma‑i, u piiye da gbagaga wuɔ: «Umaŋ duɔ u ka nu, u nu!»
9 U *hãalãbiemba yuu-yo wuɔ: «Gbãnalãaŋ daaku yuŋgu yaa wuɔ niɛ?»
10 U cira: «Diiloŋo ciɛ baa namaaŋo‑i. U *nellentesĩnni maama maŋ fuyaa, u pigãaŋ namaaŋo‑i baa-ma. Ŋga ma piiye baa banamba‑i gbãnɛiniŋ; a ce dumaaŋo-na,
da ba ne-ma, ba siɛ da ma terieŋgu‑i,
aa da ba nu-ma, ba siɛ suɔ ma yuŋgu‑i.* Isayi (Ésaïe) 6.9»
11 Aa naa cira: «Mi gbãnalãaŋgu yuŋgu yaa daaku: Diiloŋ-nelma yaa fũma‑i, aa nuɔmba hɔmmu yaa u mundiiremmu‑i. 12 Nuɔmba naŋ hɔmmu dii ŋaa hũmelleŋ-huɔŋga, da ba nu Diiloŋ-nelma‑i, ba yaŋ *Sitãni jo ji hiel-ma ba hɔmmu-na, a ce dumaaŋo-na ba siɛ da hũu-ma aa kor. 13 Banaŋ hɔmmu dii ŋaa tãmpɛ̃lleŋ-terieŋgu, da ba nu Diiloŋ-nelma‑i, ma gbuu dɔlnu-bɛi; ba hũu-ma. Ŋga ma siɛ gbãa naŋ kaasĩnni. Da ku ji huol, ba har jĩna. 14 Banaŋ hɔmmu dii ŋaa hĩɛŋ-terieŋgu, da ba nu Diiloŋ-nelma‑i, ba yaŋ ãnjɔguɔma‑i baa gbeiŋ-maama‑i a naara ba kusũŋ-maama jo ji suuye-mɛi. A ce dumaaŋo-na ma siɛ gbãa dii belle ba wulaa. 15 Banaŋ hɔmmu dii ŋaa hĩɛfafamma, da ba nu Diiloŋ-nelma‑i, ba hũu-ma aa bel-ma baa hɔfafaŋga aa nyaar ta ba wuɔ ma hũmelle‑i diŋ saaya di wuɔ dumaa.»
Fitĩŋ-gbãnalãaŋgu
(Marke 4.21-25)
16 Yesu wuɔ tiraa naŋ gbãnalãaŋ daaku‑i baa-ba wuɔ: «Ba sa celieŋ fitĩnuɔ‑i aa ce bĩŋkũŋgu cure-yuɔ. Da ba celieŋ-yo, ba haa-yo dɔrɔ ku yaa ŋ da dũŋ-huɔŋga ciɛ gbaa hiere. 17 Ku wɛima si dii mamaŋ siɛ ji hel bomborma-na, aa ku nelma si dii mamaŋ siɛ ji nu. 18 Kuŋ yeŋ baa umaŋ, ba ka hã-yo naara, aa umaŋ kuu sĩ baa-yo, cɛllɛ kũŋgu maŋ uŋ haa u naŋga‑i kuɔ, ba ka hũu-ku aa yaŋ-yo. Terieŋgu faŋgu-na, na saaya na ta na suɔ nelma numma.»
Yesu nyu‑i baa u hãmba juɔ u wulaa
(Matie 12.46-50; Marke 3.31-35)
19 Yesuŋ waa tuɔ waŋ Diiloŋ-nelma‑i, u nyu‑i baa u hãmba jo da ba ji ne-yo; jo ji da nuɔmba yuu, ba saa gbãa da ba piɛ u caaŋ-nu. 20 Baa waŋ ba Yesu‑i wuɔ: «Ŋ nyu‑i baa ŋ hãmba juɔ da ba ji ne-ni, baa dii gɔ̃ŋgũɔŋgu-na.»
21 Yesu wuɔ cira: «Bamaŋ nuɔŋ Diiloŋ-nelma‑i aa ce-ma, ba yaa mɛi nyubaa-ba‑i, ba yaa mɛi hãmba‑i.»
Yesu yiɛraaya fafalmu
(Matie 8.23-27; Marke 4.35-41)
22 Yiiŋgu naŋgu-na, Yesu wuɔ ji bel nyugũŋ beŋo naŋo-na baa u *hãalãbiemba‑i aa naa cira: «Yaaŋ i karnu dalaŋga‑i i kã bombor damaalɛi‑i.» Baa bi ta ta ba karnu ba kã. 23 Ba'a ba kã yaaŋga-na, Yesu wuɔ duɔfũŋ. Ba kaa hi hɔlma namma‑i, fafalmu naŋ temma sire suuye-bɛi. Hũmma doŋ ta ma suur beŋo-na. Baa ta ba yii da ba kunu. 24 Hãalãbiemba ta ba kaasĩŋ wuɔ: «Hãalãtie, sire, i yii diɛ ku!» Yesu wuɔ sire nuola fafalmu‑i baa hũmma‑i niɛ kã ka ciire. 25 Kuɔ cu ba hɔmmu‑i, ba kũɔŋ maa ta ma nyɛŋ. Wuɔ waŋ baa-ba wuɔ: «Namaa na'a na haa na naŋga‑i miɛ hie?» Baa ta ba piiye ba-naa nuɔ wuɔ: «Nɛliɛŋ hayo‑i temma‑i dumandɛ‑i? Fuɔ dii niɛ aa duɔ nuola fafalmu‑i baa hũmma‑i ni kã ka ciire ni temma‑i?»
Yesu duɔnya jĩnabaa naacolŋo naŋo-na
(Matie 8.28-34; Marke 5.1-20)
26 Yesubaa-baŋ karaanu ka hi Geresa‑i dii Galile dalaŋga bomborma namma-na, baa huɔl. 27 *Jĩna ba nolŋo naŋo waa nelle fande-na, u bãaŋgu cuɔ. U waa tuɔ wuɔra u bĩŋ tãmporuoŋgu aa tuɔ kã u cɔ cĩncuɔŋ-na. Yesubaa-baŋ huɔlaa u da-ba, u ta tuɔ jãrã-bɛi. 28 Uŋ juɔ hi, u kaasĩŋ aa dũuna Yesu caaŋgu-na aa piiye da gbagaga wuɔ: «Dɔrwuoŋo Biɛŋ nuɔ, mi ciɛ-ni niɛ? Jande, baa ce hɔdorre baa-mi.»
29 Yesu wuɔ nuolaaya jĩnabaa-ba‑i wuɔ ba hel-yuɔ ku'i ciɛ wuɔ tuɔ piiye dumaaŋo-na. Ku waa da ku sire-yuɔ yiiŋgu maŋ nuɔ‑i, ba bel-o vaa-yo baa jɔlgɔbaa jĩna. Ŋga da ba fiɛ vaa-yo, u kar jɔlgɔbaa-ba‑i aa suur hĩɛŋ-nu. 30 Jĩnabaa daaba naa ciinu cor u yuŋgu-na. Yesu wuɔ yuu-yo wuɔ: «Ba bĩ-ni niɛ?»
Wuɔ cira: «Ba bĩ-mi Sãlle.»
31 Jĩnabaa-ba bir yaŋ aa ta ba cãrã Yesu‑i wuɔ u baa donya-bɛi ba kã yaahuol-terieŋgu-na.
32 A ne da pɛrsãlle nande waa ta di wuora tãnuŋgu-na. Jĩnabaa-ba cãrã Yesu‑i wuɔ u yaŋ ba ka suur pɛrmba famba yaa nuɔ‑i. Yesu wuɔ hã-ba hũmelle‑i. 33 Baa hel naacolŋo‑na a kã ka suur pɛrmba-na. Pɛrmba pãŋ ta ba gbar ba hiire, ba kã ba kunu dalaŋga-na. 34 Nuɔmba waa ta ba ceŋ-ba. Baŋ juɔ da ba gbaraa ka kunu hiere dumaaŋo-na, baa pisãllã baa gbaruŋgu; banamba kã nelleŋ-huɔŋga-na, banamba kã sonni-na ka waŋ-ma. 35 Nuɔmba hel da ba ji ne. Baŋ juɔ ji hi, baa da naacolŋ daayo diyaa bĩmbĩnni tĩɛna da welewele Yesu caaŋgu-na. Korma pãŋ ta ma da-ba. 36 Bamaŋ waa da baŋ duɔnya jĩnabaa daaba‑i dumaa naacolŋo-na, baa ta ba piiye ba tũnu banamba‑i. 37 Kor maa gbuu ta ma da Geresataamba‑i. Baa cãrã Yesu‑i wuɔ u ce jande aa u ta u halaŋ ba terieŋgu-na. Wuɔ kã ka nyugũŋ beŋo-na duɔ bir. 38 Uŋ duɔnya jĩnabaa-ba‑i naacolŋo maŋ nuɔ‑i, wuɔ cãrã-yuɔ wuɔ u yaŋ u kã baa-yo. Yesu wuɔ cira: 39 «Yaŋ aa ŋ kũŋ ŋ ka tũnu nuɔmba‑i Diiloŋ uŋ ciɛ kumaŋ niɛ.» Naacolŋ wuɔ ta ka tuɔ wuɔra u waŋ Yesuŋ ciɛ kumaŋ yuɔ hiere.
Yesu yiɛraaya ciɛŋo naŋ tãmma aa sire bikuloŋo naŋo
(Matie 9.18-26; Marke 5.21-43)
40 Yesuŋ hilaa Geresa‑i-na jo, nuɔmba kũɔl ba-naa kã ka yu-yuɔ. Ba taa ba niya u jomma‑i hiere. 41 Naacolŋo naŋo waa, ba taa ba bĩ-yo Yarusi. U waa *Diilonelhãalãdũŋgu yuntieŋo. Wuɔ jo ji dũuna Yesu caaŋgu-na a tuɔ cãrã-yuɔ wuɔ u kã u dumɛlle-na 42 kɛrɛ u biloduɔla yii baa u yuŋgu. Biloŋo bieŋ cĩncieluo baa a hãi waa belle fande-na. Yesu wuɔ ta ba ta ba kã. Nuɔmba fũnuŋ yu-yuɔ ta ba nogol-o terni-na hiere. 43 Ciɛŋo naŋo bi waa ba hɔlma-na, u tãmma taa ma kũnna. Ku bieŋ cĩncieluo baa a hãi waa belle fande-na. U ciɛ pɛrru‑i ji gbɛ̃. U gbeiŋa tiraa tĩ aa tãmma saa yiɛra. 44 Ciɛŋ daayo piɛ Yesu huoŋ-yaŋga a yiɛya u joŋgoruo tũŋgu‑i. Uŋ yiɛyaaya joŋgoruo‑i terieŋgu maŋ nuɔ‑i, tãmma pãŋ yiɛra. 45 Yesu wuɔ suɔ wuɔ molo yiɛyaaya-yuɔ. Wuɔ yuu wuɔ: «Hai moloŋo‑i yiɛyaaya-miɛ?»
Wulawula wuɔ fuɔ sĩ, wulawula wuɔ fuɔ sĩ. Piɛr wuɔ cira: «Hãalãtie, molo saa yiɛya-niɛ, nuɔmba yaa yuu ta ba tisĩŋ-ni.»
46 Yesu wuɔ cira: «Molo yiɛyaaya-miɛ. Mi daa kunaŋgu paraaya-miɛ ku'i ciɛ mi suɔ.»
47 Ciɛŋ daa uŋ daa Yesu suyaa dumaaŋo-na, u kũɔma doŋ ta ma nyɛŋ. Wuɔ piɛ dũuna u yaaŋga-na, aa naa piiye nuɔmba‑i hiere ba yufelle-na kumaŋ ciɛ u yiɛya-yuɔ. Aa fafalmuŋ daa-yuɔ terduɔŋgu faŋgu-na dumaa, wuɔ tiraa waŋ mafamma‑i. 48 Yesu wuɔ gbɛ̃-yo wuɔ: «Mi bilo, niŋ haa ŋ naŋga‑i miɛ, ŋ kuraa. Kã ŋ kã fiɛi.»
49 Yesuŋ taa u waŋ mafamma‑i huɔŋgu maŋ nuɔ‑i, moloŋ wuɔ hel Diilonelhãalãdũŋgu yuntieŋo cĩiŋgu-na ji waŋ baa-yo wuɔ: «Baa yaŋ hãalãtieŋo mulĩɛŋ u fɛrɛ, ŋ biloŋo jarma yaraa-yo.» 50 Yesu wuɔ nu-ma. Wuɔ waŋ baa Yarusi‑i wuɔ: «Baa tie holle. Da ŋ haa ŋ naŋga‑i miɛ, ŋ biloŋo ka sire.» Uŋ waaŋ mafamma‑i, baa cor ta ba kã. 51 Baŋ kaa hi cĩiŋgu‑i, u saa siɛ molo suur baa-yo dũŋgu-na. U ciɛ fuɔ baa Piɛr baa Nsãa baa Sake a naara biloŋo to‑i baa u nyu‑i ba'i suur baa-yo yoŋ. 52 Nuɔmba‑i hiere ba waa kaaluŋ-nu. Yesu wuɔ gbɛ̃-ba wuɔ: «Baa na kaal, u saa ku, u duɔfũŋ.» 53 Baa bir yaŋ aa ta ba cɔ̃muɔŋ-yo. Bafamba wulaa ma tĩɛ. 54 Yesu wuɔ bel biloŋo naŋga‑i, aa naa piiye da gbagaga wuɔ: «Bilo, sire!» 55 Biloŋ wuɔ puur u yufieŋa‑i aa pãŋ yiiye sire. Yesu wuɔ cira ba hã-yo bĩŋkũŋgu u wuo. 56 Kuɔ ce u bĩncuɔmba‑i gbɛrɛ. Yesu wuɔ waŋ baa-ba wuɔ ba baa yaŋ ma hel.