1 Pangayadi, inumalih yay Apo Jesus ha banwan Capernaum. Ket nakew ya ha plobinhiyan Judea. Nilumipay ya ha kabatowan nin Jordan. Legan anti ya ihtew, malabong ana man a tatao ye nakew nakitipon kana. Ket inadalan na hila a omen ha alan naynan andiyagen.

2 Legan ampangiadal yay Apo Jesus, main nangaanon Papariseo ye hinumaley kana, ta huboken laya. Kaya-bay tinepet laya, “An-ipaluboh nayi nin Bibilin a ihyay nin laki ye ahawa na?”

3 Tinepet na hila met Apo Jesus, “Hinyay imbilin nan Moises kanyo tungkol ha payngihyay nin miahawa?”

4 Nakibat hila, “Impaluboh nan Moises a malyadin manyag ye laki nin kahulatan nin payngihyay. Pangayadi, malyadi na yaynan ihyay ye ahawa na.”* Deuteronomio 24:1.

5 Hinabi nan Apo Jesus kanla, “Inhulat nan Moises yatew a bilin uli ha kabyangan nin ō yo. 6 Noba ha pamalhowa nan Apo Dioh nin babe-luta, pinalhowa nay tao a laki boy babayi.† Genesis 1:27. 7 ‘Kaya-bay lakwanan nan laki ye bapa boy indo na ta-omen hilayna mapaylamo a miahawa. 8 Ket mag-ilyadi hilaynan mamaghan laman. Ha wanabay, aliwa hilaynan luwa, no aliwan mamagha.’‡ Genesis 2:24. 9 Kaya-bay hiyay pinaylamo nan Apo Dioh, ket aliwan hukat payngihyayen nin tao.”

10 Ha anti hilayna ha baey, hilay mānumbong na, tinepet la yayna man ye Apo Jesus tungkol ha payngihyay nin miahawa. 11 Hinabi na kanla, “Ayaman a lakin mangihyay nin ahawa na ket mangahawa yan lumbo, magkahalanan yan pamabayi boy magkahalanan ya kanan unan ahawa na. 12 Wanabay met ateed ye babayi. No makihyay ya kanan ahawa na ket makiahawa yan kanayon a laki, ampakilaki yayna.”

13 Ha maghay mangaamot, main ano kataon nangilakew nin mangakandin aanak la kanan Apo Jesus ta-omen la awoken kana a ipalonto na ye gamet na kanlan aanak boy inged. Noba pinaghabiyan la hilan mānumbong na. 14 Ha nakit nan Apo Jesus ye angkalyadi, napoot ya kanlan mānumbong na, a wana, “Paolayan yo hilay mangakandin aanak a humaley kangko. Adi yo hila anhaaden, ta hilay tataon main pangugali a omen kanlan hilatin aanak ye maibilang kanlan anhakopen nan Apo Dioh. 15 Pakaleng-en yon manged ye habiyen ko. Ayaman a ahe ampahakop kanan Apo Dioh a omen ha pagpahakop nin makandin anak, ahe ya bega maibilang kanlan anhakopen nan Apo Dioh.” 16 Pangayadi, inapnon na hilay aanak boy impalonto nay gamet na ha ō nin balang magha kanla. Ket in-inged na hila.

17 Ha an-umalih yaynay Apo Jesus, main maghan laki ye nayew a nakew nanalimukod ha adapan na. Ket tinepet naya, “Manged a Maihtodo, hinyay hukat kon diyagen ta-omen ako mabyayan nin bi-ay a homain anggaan?”

18 Nakibat yay Apo Jesus kana, “Taket ta anhabtan mo kon manged? Hiyay Apo Dioh bengat ye manged, homain anan kanayon. 19 Haanin, hiyay tungkol ha tepet mo, tanda moy Bibilin nan Apo Dioh, ‘Adi ka mamatey nin tao. Adi ka makilaki o mamabayi. Adi ka manakaw. Adi ka manihtigoh nin katagowan. Adi ka manguhit. Bihaen moy bapa boy indo mo.’ ”§ Genesis 20:12-16; Deuteronomio 5:16-20.

20 Nakibat yay laki, “Maihtodo, kaganaan hilain, anhumbongen koyna paibat po ha anak ako.” 21 Maado na yan binilew Apo Jesus. Ket hinabi na kana, “Magha po ye hukat mon diyagen. Muli ka, ta ilako moy kaganaan a babandi mo. Ket hiyay mapaglakoan mo, ibyay mo kanlan mangaidap. Ha wanabay, magkamain kan kabatnangan ha langit. Pangayadi, mag-udong ka ihti, ket manumbong kayna kangko.” 22 Pamakange nan laki ye hinabi nan Apo Jesus, nilumele ye lupa na. Ket malele yan inumalih, ta mabatnang yan tubat.

23 Haanin, hiyay Apo Jesus, iniwah na hilay tatao haka na hinabi kanlan mānumbong na, “Koynan kaidap maibilang ye mabatnang kanlan anhakopen nan Apo Dioh.”

24 Nagtaka hilay mānumbong na ha hinabi na. Noba naghabi yayna man Apo Jesus, “Iinong ko, koynan kaidap ye maibilang kanlan anhakopen nan Apo Dioh! 25 Matataloh ya po a humlep ye maghay kamelyo ha lubot nin kadayem dinan ha maibilang ye taon mabatnang kanlan anhakopen nan Apo Dioh.”

26 Lalalo hilayna man nagtaka ye mānumbong na. Kaya-bay nanepet hila, “No wanabay awod Apo, aya hilaynay miligtah?”

27 Binilew na hilan Apo Jesus boy hinabi na, “Ahe na mapalyadi nin tao, noba mapalyadi na yan Apo Dioh, ulita mapalyadi nay kaganaan.”

28 Haanin, hinabi nan Pedro kanan Apo Jesus, “Hikayi nayi, Apo? Ket nilakwanan mi ye kaganaan ta-omen kayi manumbong kammo.”

29 Nakibat yay Apo Jesus, “Pakaleng-en yon manged ye habiyen ko. Ayaman a nanlakwan nin baey na o kakatongno na o tutoa na o aanak na o luta na uli kangko boy ha pangipatanda na nin Manged a Balita, 30 ket makatanggap ya haanin met ateed a panaon nin magatoh a ukdo ha nilakwanan na a babaey, kakatongno, iindo, aanak boy luta, kalakhip ye pangipaloke. Ket ha lumateng a panaon, mabyayan ya po nin bi-ay a homain anggaan. 31 Noba malabong a angkauna haanin ye mipahuyot lano boy malabong met a angkahuyot haanin ye miuna lano.”

32 Ha palakew hilayna ha banwan Jerusalem a angkauna yay Apo Jesus kanla, ampagtaka hilay mānumbong na boy angkalimo hilay kanayon a anhumumbong kanla. Haanin, hiyay Apo Jesus, in-ilbo na hilay labinluwan mānumbong na. Ket hinabi nayna man kanla ye malyadi kana. 33 Hinabi na, “Leng-en yo yatin habiyen ko! Makew kitawo haanin ha Jerusalem. Ket hiko a ibat ha langit a in-Anak nin Tao, maigawang kanlan mānguna a papadi boy mamaihtodo nin Bibilin. Uhgaan la kon matey. Pangayadi, igawang lako kanlan aliwan Judio. 34 Umih-umihen lako, luda-ludaan, hibladen boy pateyen. Noba ha ikatlon mangaamot, mabi-ay akon uman.”

35 Pangayadi, hiyay Santiago boy Juan a aanak nan Zebedeo, hinumaley hila kanan Apo Jesus. Ket hinabi la kana, “Maihtodo, main kayi dayin labay awoken kammo.”

36 “Hinyay awoken yo?” wanan Apo Jesus.

37 Nakibat hila, “No malyadi dayi, Apo, lano ha mamoon kayna, hikayin luwan mikatongno ye mikno ha talig mo. Hiyay magha, ha dapit wanan mo. Hiyay magha met, ha dapit odi mo.”

38 Noba hinabi nan Apo Jesus kanla, “Ahe yo tanda ye an-awoken yo. Mababa yo nayi a ikpe ye pamaidap a dihaen ko?* Mababa yo nayi a ikpe ye pamaidap a dihaen ko: ha Griego ket “Mababa yo nayin inomen ye baho a an-inomen ko?” Boy nakahadya kawoyna lagi a magdiha nin kamateyan a omen ha dihaen ko?”† nakahadya kawoyna lagi a magdiha nin kamateyan a omen ha dihaen ko: ha Griego ket “Pabawtihmo kawo nayi ha bawtihmo a mabawtihmowan ko?”

39 “Awo Apo, mababa mi!”

Hinabi nan Apo Jesus kanla, “Hiyay kaptegan, mangikpe kawon pamaidap a omen ha pangikpe ko boy magdiha kawon kamateyan a omen ha dihaen ko, 40 noba aliwan hikoy mamili no ayay mikno ha dapit wanan o odi ko, ta yabay-in a iknoan, ket kanlan tataon nangitaladanan nan Bapa ko.”

41 Ha natandaan lan mapo a mānumbong na ye an-awoken lan Santiago boy Juan, napoot hila kanla. 42 Kaya-bay hinagyat na hilan kaganaan Apo Jesus a humaley kana. Ket hinabi na kanla, “Tanda yoynabay met a hilay aliwan Judion mānungkolan, ket an-ipilit lay labay la kanlan tataon angkahakopan la. Ket agya hinyaman a labay la, ket angkahumbong. 43 Noba kanyo, aliwan wanabay. No aliwan, ayaman kanyo ye malabay mag-ilyadin matagay, katapulan a mag-ilyadi yan māghilbi yo. 44 Ket ayaman kanyo ye malabay mag-ilyadin mānguna, katapulan a mag-ilyadi yan ipoh nin kaganaan. 45 Ta hiko, agya ibat ako ha langit a in-Anak nin Tao, ket nakew ako ihti ha babe-luta ta-omen maghilbi boy ibyay koy bi-ay ko a pambeh ha malabong a tatao. Ahe ako nakew ihti ta-omen paghilbiyan nin tatao.”

46 Ha ahe nabuyot, hiyay Apo Jesus boy hilay mānumbong na, niabot hilayna ha banwan Jerico. Ket ha an-umalih hilayna ihtew a lamo la hilay malabong a tatao, ha danan la, main maghay kapkap a ampikno a ampagpalimoh ha gilid nin dān. Hiyay ngalan na ket Bartimeo a anak nan Timeo. 47 Haanin, ha nange nan Bartimeo a hiyay Jesus a taga Nazaret, ket anhumapid yayna ha eteb na, nangha ya, a wana, “Apo Jesus a Lahi nan David, ingalowan moko!”

48 Pinaghabiyan la yan tatao, a wanla, “Pakal-em ka!”

Noba inlalo nayna ingat impangha, a wana, “Lahi nan David, ingalowan moko!”

49 Pamakange nan Apo Jesus nin pangha na, tinumgen ya. Ket hinabi na, “Hagyaten yo yan makew ihti.”

Ket hinagyat la yay kapkap, a wanla, “Pakhawen moy nakem mo! Mideng ka, ta man-ipahagyat na kan Jesus!”

50 Haanin, inwahik nay kepkep na. Ket tampol yan nideng. Ket hinumaley ya kanan Apo Jesus. 51 Tinepet na yan Apo Jesus, “Hinyay labay mo a diyagen ko kammo?”

Nakibat yay Bartimeo, “Apo, labay koy makakit.”

52 Hinabi nan Apo Jesus kana, “Muli kayna. Nitaah kayna uli ha pamteg mo kangko!” Ket tampol yaynan ampakakit boy nanumbong yayna kanan Apo Jesus.