1  * Mt 4:13Mɨt natɨp epei au, Jisas kehɨn kɨniu ken kekre bot kerekir wan ken wit kɨrak eik. 2 Hɨr mɨt han neit mɨtɨk hak his hɨt mɨrak epei maa meit, hɨr neiyɨk nan hɨrak kɨwaai yeno. Jisas kɨri hɨr han kitet hɨrak iuwe kakɨkaap mɨtɨk ik kakre yaaik, te hɨrak katɨp mɨtɨk kerek his hɨt maa meit em, “Kai yinak, ti enakɨn tokim. In ek hi esak menmen enum mit ti hɨrɨakem.” 3 Jisas katɨp menmen im epei au, mɨt han ne Skraip, kerek ninɨn nertei hɨm me Moses natɨp mɨt em, hɨr natɨpan nar ik: “Mɨtɨk ik e hɨrak katɨp enum kekrehɨr ke God katɨp hi esak menmen mit enum.” 4  * Mt 12:25; Lu 9:47; Jo 2:25Jisas kertei menmen hɨr han kitetim netpim te hɨrak ketpor, “Kenmak te yi han kitet yekre han ki hi nepei hatɨp enum a? 5 Hi hatɨp mɨtɨk kɨwaai kentar kɨnaan, ‘Hi esak menmen enum nɨpaa ti hɨrɨakem, hɨram mamno,’ yi yepɨtari hi hatɨp werek auye. Te hi hatɨp mɨtɨk, ‘Ti hekrit etenen yeno eiyɨm eno,’ hɨrak kakɨkrit yeno, yi eiyɨrtei hi hatɨp werek te hi esak menmen enum me yi mɨt. Hi hetpi mekam te yi han ekiteta? 6  * Jo 17:2, 5:8Hi atɨp mɨtɨk ik har ik, ‘Ti ekrit eno,’ te yi eiyɨrtei hi Mɨtɨk ke wit ke Mɨtɨk Iuwe han tɨ ik e God kewisa hi ahɨsak menmen enum mɨt nɨrɨakem?” Hɨrak ketpor epei au, hɨrak katɨp mɨtɨk kerek his hɨt mɨrak maa meit em, “Ti ekrit ekin yeno mit eiyɨm eno wɨnak kit eik.” 7 Hɨrak katɨp epei au, mɨtɨk ik hɨrak kekrit ken wɨnak kɨrak eik. 8 Mɨt miyapɨr yapɨrwe hɨr nɨr menmen im hɨr neperper han kekrit neriuwerem. Hɨr nertei God kewis Jisas kɨkaap mɨt neriuwe menmen mɨrak iuwe, te hɨr newenɨpi niuk me God.

9 Jisas kɨnaaiwɨr wit ik kerekek, hɨrak kakno, hɨrak kɨr mɨtɨk hak niuk mɨrak Matyu kau wɨnak kerek mɨt nari pewek me takis neitai en. Te Jisas ketpɨwek, “Ti ehisɨsa erɨak menmen mai.” Hɨrak katɨp epei au, Matyu kekrit kɨnaaiwɨr menmen mɨrak kisesik.

10 Maain Jisas kau yeno me wɨnak kɨrak eik ek kakɨm menmen, te mɨt enun kerek nari pewek me takis em hɨr netike mɨt han enun nises menmen enum nau wɨnak nanɨm menmen netike Jisas ketike mɨt nɨrak disaipel. 11  * Lu 15:2, 19:7Hɨr mɨt han ne Farisi, kerek han kitet hɨr ninɨn mɨt han nises hɨm me Moses, hɨr nɨr menmen im hɨr nitehi disaipel nar ik: “Kenmak te Mɨtɨk Iuwe ki kaam menmen ketike mɨt enun kerek nari pewek me takis netike mɨt enun nises menmen enum em?”

12 Jisas kemtau hɨm im te hɨrak katɨp hɨm tok piksa mar im: “Mɨtɨk kɨnap hɨrak dokta kaku kaktikerek. Mɨtɨk hak han kitet hɨrak yaaik auye! 13  * Hos 6:6; Mt 12:7Yi eino han ekitet hɨm hi ehɨtpiyem hɨram mau tɨwei me God. Hɨram matɨp, ‘Hi ap hanhan yi yaiwepwar samiyak menmen yaiwetewem au. Hi hanhan yi eirɨak mɨt miyapɨr yaaim.’ Hi ap han henɨne mɨt kerek han kitet hɨr mɨt yaain te hɨr enweikɨn sip enwet menmen enum enisɨsa au. Hi han hari han ke mɨt kerek hɨr nertei hɨr enun. Te hɨr enisɨsa.”

14  * Lu 18:12Maain mɨtɨk Jon disaipel nɨrak nan nɨrek nitɨwekhi, “Haiu metike mɨt ne Farisi me wɨ ham haiu mɨnaain menmen te haiu nɨnpɨ mewei haiu mitehi God. Te mɨt disaipel nit au. Hɨr nenmak?” 15  * Jo 3:29Jisas ketpor hɨm tok piksa mar im: “Mɨtɨk hak kerek kakɨt mɨte ep hɨrak eku ektike nɨrak yinan te hɨr han yaaik. Maain wɨ mamnen te mɨtɨk kerek keit mɨte ep hɨrak kaknaaiwɨr mɨt nɨrak, te hɨr han enuk nɨnpɨ mamɨn nanɨt.

16 “Ap mɨtɨk keiyak keremir laplap kerek yaaim nɨmnam em kekerwewim mamu enum tokim kerek mewep em. Hɨrak kakrɨakem mamɨr em te maain hɨrak kakɨkemyetɨt, yaaim nɨmnam em mamuwep enum tokim em te mamuwep wɨsenum. 17 Ap mɨtɨk keiyak keit tɨpar wain yaaim mɨrɨram keiyɨm kewenem mekre meme yɨnk mɨram kerek epei enum tokim em au. Hɨrak kakrɨakem mamɨr keremem te nap mamniu mamnan yɨnk mɨram te meme yɨnk mamwep mamriuwe nap mɨrak o tɨwerpek mɨrak te tɨpar mamno tɨ. Au, mɨt nanwenem mamɨkre yaaim wen petep hɨram mamu werek werek.”

18 Jisas wen ketpor hɨm im keremem, mɨtɨk hak iuwe kerek kinɨn naanmɨpre mɨt han ne Isrel, hɨrak kan kewen ninɨp menep hɨt me Jisas kitɨwekhi kar ik: “Hi nɨki pai in ek epei waa wɨwaai weit, te ti enen ewis his mit emu yɨnk kɨre te hɨre wawɨkrit wawu.” 19 Hɨrak katɨp epei au, Jisas ketike mɨt disaipel nɨrak nekrit nisesik nen.

20-21  * Mt 14:36Mɨte hap piutɨp winen hemkre hekrit hekrit ere tito hiswiyen wik (12) hɨre wisesik. Mekre han kɨre hɨre watɨp, “Hi hewis his emɨntar laplap mɨrak, te hi are yaaip.” Mɨte kerepep weke sip ke Jisas wan wewis his wetenen laplap hɨr mɨram kerek Jisas kamɨr em. 22  * Mk 10:52; Lu 17:19Jisas keweikɨn kɨwaai nan kɨrep. Te hɨrak ketpɨwe, “Pai yina yaaip ti enakɨn tokim. Ti han kitet hi iuwe te hi akepit ti hɨre yaaip.” Jisas katɨp epei au, waswas hɨre wɨre yaaip. 23 Jisas kan ere kiun wɨnak ke mɨtɨk iuwe kerek kinɨn naanmɨpre mɨt. Hɨrak kɨpiun ein, hɨrak kɨr mɨt neremɨm heurek em netike hɨr mɨt miyapɨr yapɨrwe nesikeyaanmi nɨkɨt nɨki pɨrak nepei waa. 24  * Jo 11:11Jisas kɨri hɨrak ketpor kar ik: “Yi einepɨn eikeipnɨwe ap eikɨtep au emɨt! Hɨre ap waa au. Hɨre wɨwaai kerepep.” Hɨrak ketpor kar ek, te hɨr yapɨrwe nenwesɨsek enum wɨsenum. 25 Hɨr nan nepɨr mɨt miyapɨr netpaan nen epei au, te Jisas kɨnɨk ken haau nɨki wɨwaairiyen ketenen his mɨre te hɨre wekrit. 26 Hɨm me menmen im em kerek Jisas kɨkaap nɨki ip e men merer wit wit.

27  * Mt 20:29-34Jisas kɨnaaiwɨr wit kerek ek ken. Hɨrak kitet yayiwe te mɨtɨkɨt wiketeret kerek nanamɨr toto tisesik tenɨnewek tatɨp, “Ti nepenyek ke Devit, ti hanhan heriuwawɨr.” 28 Jisas ken kɨnɨk ken wɨnak, te mɨtɨkɨt wiketeret nanamɨr toto ten tɨrek. Jisas ketpɨwekɨt, “Yi wiketeret yekre han ki yatɨp hi te werek arekyi yi eire yaaikɨt?” Hɨrakɨt tatɨp, “Ti Mɨtɨk Iuwe te ti werek.” 29  * Mt 8:13Te Jisas kewis his menterwekɨt nanamɨr kɨrakɨt hɨrak katɨp: “Hi erekyi yi yaaikɨt hentar yi han kiteta.” 30  * Mt 8:4Te nanamɨr kɨrakɨt kɨr. Jisas ketpɨwekɨt hɨm manp kar ik: “Yi wiketeret naanmɨpre hɨrekses te mɨtɨk keiyak kakɨrtei menmen im em au.” 31 Hɨrakɨt ten wit eik tises menmen hɨrak ketpɨwekɨtem au. Hɨrakɨt ten terer wit wit tatɨp mɨt menmen Jisas kerekyɨwekɨtem.

32  * Mt 12:22Hɨrakɨt tepno te mɨt han neit mɨtɨk enuk han aurek, herwe kau kekrerek neiyɨk nan Jisas. 33  * Mk 2:12Kewaai meruri Jisas kepɨr herwe enum, mɨtɨk enuk han aurek kewepnak katɨp, te mɨt nerp en hɨr han kekrit neriuwerek, hɨr natɨp, “Ap nɨpaa mɨtɨk ap kɨrɨak menmen kar ik keit wit kaiu Isrel.” 34  * Mt 12:24; Mk 3:22; Lu 11:15Te mɨt han ne Farisi natɨp, “Mɨtɨk iuwe Seten kerek kinɨn naanmɨpre herwe yapɨrwe, hɨrak kɨkaap Jisas kepɨr herwe im e.”

35  * Mt 4:23; Mk 1:39Epei au, Jisas ken kerer wit iuwe wit kike ken kekre wɨnak kerek mɨt hɨr nererik nekine hɨm me Moses mau tɨwei. Hɨrak ken en katɨp hɨm yaaim me God kaknen naanmɨpre mɨt. Hɨrak kɨkaap mɨt miyapɨr yapɨrwe hɨr nɨnap his hɨt enum, nanamɨr toto, menmen ham te hɨr nɨre yaain. 36  * Nam 27:17; 1Kin 22:17; Esi 34:5; Sek 10:2; Mt 14:14; Mk 6:34Hɨrak kɨr mɨt miyapɨr nererik nau en, te hɨrak han tewenɨni kentar hɨr nepu enum han kekrit nɨnapen menmen ham nɨre sipsip mɨtɨk ap naanmɨprewem. 37  * Lu 10:2Hɨrak kɨri epei au, hɨrak katɨp mɨt disaipel nɨrak kar ik: “Mɨt in hɨr nɨre menmen mau ni epei yaaim te ap mɨt nei nepu te hɨr nanɨno nantɨwem. 38 Yi eiyitehi haai ke ni im te hɨrak kakriuwet mɨt nanɨkrerem te hɨr nanɨthis mɨt miyapɨr nanri han kɨr te hɨr enisesik.”