1 Ngo tomb Njises obu su mendel Ngaor bor kao kalakl hasao o, kao kal paesao tomb mabor sao obun man pange aol mondom obu bor kakl, Aorao Aondao o, mbes Njon Mbabtas Biyao Aolom obun man pange tenaol baeben bor kao dund bisao ub, njem naom Ngaor bor kao kaloklmao saon di ngub lowaebe ko kao nji kisesa.* Luk 5:33 2 Ngub kisaol obum mbini bor kakl, Inim Ngaor bor lemi tomb ngub lowaebe.

5 Njisesom mbini bor wakl kakl, Ini ngo haklon mondom njen aol sango mend buruklaol somna undum tuku ora pobur, njen aol sango ngo bor kakl, Nao haeme ka, njem ni palawe pao teb mend nji. 6 Nao aol sango is mend su enderae bor hakl obaonao o, nim ne kang mend nao wi buruwao tomb obang nji lesi tomb 7 aol ngo andaon buruklao om njen angal ngon ko san lubur, njem ninao u paolukl bi bor ni nao mao teka ora. Pangal. Nao nongnas baeben di nao mbes tiriyao bo u paolumel, nim wakl ko mende teka nje menjao menjao nao njuklwaong, pu lao ko nen sabeyem be? kisesa. 8 Wakl kakl, Nim oborob ora kao njun ub pangoklaob. Obum nje nao aol sango inj saol ko pangobur nao nja sin di, njem ora ko ko was kor buklesi tomb obum tekabur laon, njem nji lesi sao njuklao ora kisesa.* Luk 18:5 9-10 Njisesom wakl kakl, Nim ini bor heneng ora kao njurukl, tenaol mondom Ngaor bor nji ka sin ngo nji lao sao kaloklao. Tenaol mondom di menjao es ba sin hend waklao. Tenaol mondom di tiriyao kombael ni obon ko lu nga nga ko harob sin Ngaorom tiriyao komboklao ora. Inim Ngaor bor nji lemi tomb njuklao ora. Inim es buklemi sao di hend waklemi. Inim tiriyao kombael ni obon ko lu nga nga lemi tomb Ngaorom tiriyao komboklao ora kisesa. 11 Njisesom wakl kakl, Ini ngo haklon isi kang mondom ib wen non nji ka sin, obun aoraom suklumb kaloklao be? 12 Obun ab bor sao hobao non nji lao tomb obum waongaelae kaloklao be? Ngub nao buklao ora kisesa. 13 Wakl kakl, Ini aol kone kho u haroklme haklom o, inin nongnas bor oborob ora kone kimb bu kaloklme ndal, inin Aorao yu heben hayaomon daol non tenaol mendbor obu bor nji ko kao kaloklme baeben o bor bibir ora obun Wesao Ebe Tangar nda taol bu kaloklao ko Njisesom ngub kisesa.

14 Ngo tomb Njisesom aol samom pondo pe mini menden tombao bor sam ngo birisao o taol deraesaol, sam ngo paokl pisao tomb aol ndam as ko angal ko birisesa. Ngub bisaol tenaol hambunom ngo bisao sao hondobur burir aondao ora bismisa. 15 Mbinim ngub burir biyubur mendborom kakl, Seran semon wesmbao aondao Belsebaolon burim ora, tenaolon tombao bor sam bereyao o taol dera hae kismisa.* Mat 9:34; Mat 10:25 16 Ngo tomb aol mendborom Njises obum heneng bib ko hondoklbur obu maobowabur kakl, Njem naom nao hendemao sao heben pange mend haondaomun bi hend dao ko kao kalismisa.* Mat 12:38 17 Mbinim ngub kismi o Njises obum mbinin kone hende sakl, obum mbini bor mar kobur kakl, Aol bomborom maomb bo haraoklao semom tom kab bu taol bu kobabur saond baem sin, mbinim tom bombor mao sa buri palo maomb bo haroklme ub di haongaokl berae su su uklao ora. Ngub buklaol and ukl bombor o bo kundi mbaklemi om, wakl and sango aeben o haklao baeben di lu kundi mbam aeben bubur, ora su tokl nao pe uklao kisesa. 18 Njisesom ngub kobur kakl, Inim ni bor Seran sem aondao Belsebaolon burim tenaolon tombao bor sam bereyao o taol dera hae kaemnda ub, heneng ora Seran kab kab tom kab bu taol bu kobabur saond baeb sin, mbinin maomb bo haroklme ub asub bubur oborob uklaob? kisesa. 19 Ngub kobur kakl, Heneng ora inim ngo keyem ub ni Seranom bisur bukl beyaol, nim tenaolon tombao bor sam bereyao o taol derakl beyon, inin sem mendborom tenaolon tombao bor sam bereyao o taol dera ngo bu haroklme nda ub aem was bisur biyaob? kisesa. Ngub kobur kakl, Inin semom di ngub taol deraroklme ndal, inim angal ngo lem o kakla ora lem ko panaem hendeyom kisesa. 20 Njisesom wakl kakl, Ngub inj, Ngaoron burim ni bisur biyaol nim tenaolon tombao bor sam bereyao o taol deraruklung, ngubi tomb Ngaorom ini maeb ha maomb bo haklao ub ini hayem ol teb so ebene ko pangoklwaebe kisesa.

21 Ngo tomb Njisesom wakl mar mend di kobur kakl, Aol buri ora mondom sub obun aol hul tom hesa obun anda tiriyao kombael oborob ora maeb harob sin, obun anda bor obun osisao uklao di menjao nao bi oborob ora bao uklao kisesa. 22 Wakl kakl, Ngub buklao o paes naoklao aol buri llekeb ora mend obobur laon, aol ngo obun anda paeb tiriyao kombal maeb haklao nda men mba, obun hul ha haklao sao obun sendaol ne sendaol isao nda kab di hambun kur mi poklao. Ngub bubur laon paes naoklao aol llekeb ndam and aorao obun saond bu kaloklao sao ngo baeben tenaol mende bor taol bu kaloklao ko Njisesom mar ngub kao kalisesa.* Kol 2:15

23 Njisesom ngub kobur kakl, Tenaol mendbor ni taol mi nao ubuklmi baeben nao saond bi ora hayem. Aol mendbor nao some sib ni hae ol nao obo maembelen lome baebenom, heneng ora nao some sib ngo baeben lu taolu tuwa peb bu hayem kisesa.* Luk 9:50

24 Ngo tomb Njisesom kakl, Tenaolon tombao bor sam buruklao o taol deraklemi tomb obum su tenaol nao biri bor paokl pobur bao haklao o, obum mbes birisao ndabi mend es buwaklao tomb obum ngub lao. Nim nao mbes and waru buruwao bor wakl poklwao saol lao. 25 Ngub kobur laon obum tenaolon tombao mbes birisao nda bor hondokl poklaol, obu birisao nda bor mbinim oborob ora kunu bu ware haklemil hend u mbaklao kisesa. 26 Ngub hend u mbaklbir laon obum aol ngo men mba khorob aondao bu ora mao baklbur, obum sam kho buri ora is haoklao mend kaomukl poklao kisesa. Ngub kaomukl pobur mbini hambun aol ngon tombao bor hondaklemil, aol ngo obu mbes khorob ora hasao ub di men mbabur, ko mende ngo tomb ora khorob aondao bu ora haklao kisesa.* Njo 5:14

27 Ngo tomb Njisesom angal ngo kisao tomb tenaol andub ora hasmil, ngo hasmi darukl o bor ten is mend habur kakl, Ten ngom nje marubur nje aondu di njisaol, obum turi aondao ora homoklao kisesa.* Luk 1:28; Luk 1:42; Luk 1:48 28 Ngub kisaol Njisesom kakl, Ngub inj ka. Tenaol mendbor Ngaorom bibaebe keyao sao pangobur hul nao haroklme baebenom was turi homo haklemi kisesa.* Luk 8:15; Luk 8:21

29 Ngo tomb tenaol andub ora obo kiril mbam mbam bismil Njisesom mbini bor kakl, Tenaol andub ora ngubi tomb sul bao hayem baebenom khorob was bu habur, mbinim ni bor naom tenaolom ko mend nao hindismao sao mend di haondaomun ub bi keyem o, nim mbini bor bombor ora di nao muwaloklwao ora. Pangeklem. Nim tenaolom ko mend nao hindismi sao mbes man mini aol Njona bor bisao sao bombor o mbinim henden muwaloklwao kisesa.* Mat 16:4 30 Ngub kobur kakl, Mbes Ngaorom bisao sao Njonam su Niniba tenaolom henden muwalisao ub, Aolon Isi Oram di tenaol ngubi tomb hayem baebenom henden muwaloklao kisesa. 31 Ngub kobur kakl, Mabor Ngaorom tenaol hambun taol buklao tomb, mbes maomb bo haraoklao ten mend obun su enderae ana ora bor haklbir aol wesmbao Solomonom hambun sao oborob ora kone kikil bu hasao ub hondo pangokl ibisaomon teka habur laon, ini tenaol ngubi tomb ngo khorob was bu hayem baeben sakl mao pola, ini ngo was hayem ko bember ha peb buklao ora. Pangeklem. Ten ngom su enderae ora bor haklbir hobao sao ngo kisao ub hem ko pangokl ibisao o, Solomonom hobao sao oborob ora kone kikil bu ko hasao ub di, aol ngubi tomb ngo hae om Solomon men mbayao ora kisesa. 32 Ngub kobur kakl, Mabor Ngaorom tenaol hambun taol buklao tomb su Niniba tenaol baebenom di teka habur lemin, ini tenaol ngubi tomb ngo khorob was bu hayem baeben sakl mao pola, ini ngo was hayem ko bember ha peb buklemi ora. Pangeklem. Su Niniba tenaol ngo baebenom Njonam man kisao o pangobur mbinim oborob ora kone baol minismi o, aol ngubi tomb ngo hae om Njona di men mbayao ora kisesa.

33 Njisesom ngub kobur kakl, Mondom laomb mao dabur wakl menjao mondom tingi mba, be bor di nao bomb pa woroklme kisesa. Ngub inj, and ngon tenaol oboklemi baebenom di henden ko mbinim to mandaem el isi oral woroklme kisesa.* Mak 4:21; Luk 8:16 34 Ngub kobur kakl, Njen el njen toklon laomb ora yao. Njen el ebe ora soklaol oborob ora hendae sin, njen toklo hambun bao bi ora soklao kisesa. Ngub inj, njen el di kho sa sin, njen toklo hambun bor di em hundur wi ora soklao kisesa. 35 Ngub kobur kakl, Inim ngub nen sabobur lemin, inin kone bor laomb non bi bao bi ora wiyao ub wakl em hundur nao win hondo ora haklwaebe kisesa. 36 Njisesom ngub kobur kakl, Njen toklo hambun bor bao ha ngabur maon nan em hundur kang mend nao wa sin, laomb henengom bao bu kimb biyao nda ub njen toklo hambun bor bao bu kimb bi ora soklao kisesa.

37 Ngo tomb Njiseson angal ngo kao paesao tomb Peresi aol mondom Njises bor nje nao anda bor ne nokl mbao kisesa. Ngub kisaol Njises obu and ngon hondabur ne no birisesa.* Luk 7:36; Luk 14:1 38 Ngo tomb mbini Nju semom bimi ub Njisesom ki was was nao li ne bao nisaol, Peresi aol ndam hondobur burir aondao ora bisesa. 39 Ngub bisaol Aorao Aondaom obu bor kakl, Ini Peresi baebenom kab hesa peler kab dera nan oborob ora wes wes loroklme o, inin kone ndaon bor tenaol menden osisao maobala mu khorob bimi sao bao winbur hayem kisesa. 40 Ini kon nao wi mbaoli tumu mari non bi o hakl o, Ngaorom menjao menjao dera nan warisao tomb moklo ndaon bor di nao warisao be? kisesa. 41 Ngub kobur kakl, Inim inin kab peler ndaon bor birin lemi sao baeben tenaol menjao nao wi buruklemi baeben bisur bu kaloklwaebe. Inim ngub buklemi tomb inin kab peler di inin kone ndaon bor di hambun sao dol nao hae ebe kun pele ora uklao kisesa.

42 Njisesom wakl kakl, Ini Peresi sem o, ini ke aondao ora hondoklbur hayem. Inim eb sembi non bi semon di ne noklme sao nao* Mat 15:2 hobao sao baeben hambunon tobon kab nan o Ngaor bor was kaloklme o, inim tenaol hambun bor di kone bombor ub u oborob was nao bibur lomen, Ngaorol di oborob kone nao wibur bu haroklme. Ngub inj, inim Ngaoron man wiyao ub ne noklme sao hambun sao tobon kab nan o Ngaor bor kaloklwaebe ke wiyaol inim ngub ebe beyem o, nim hobao sao ora ngo kaklo di nao tuwaklwaebe buklemi kisesa.

43 Njisesom wakl kakl, Ini Peresi sem o hakl o, inin man pangoklme anda bor tenaol hambunon el so panda tukun ebe ol was turi homo burukl ndao pubuklmi. Inim ngub bubur tenaol hambun obo kiril mba boroklme su o bor, ebekone po ini bor kaoya ken ko, inim tenaol hambunon el sol turi homo ki siken bukl aondao pubuklmil, ini ngo baeben ke aondao ora hondoklbur hayem kisesa. 44 Ini Peresi sem ngo baeben oran unu su ndaon bor aol maol mupango haenbur tenaolom yu mandaemol pobo hae non bi hayem ol, inim ke aondao ora hondoklbur hayem kisesa.

45 Ngo tomb Nju semon man buwaloklao aol is mondom Njisesom angal ngo kisao on ko san lubur kakl, Aol aondao o njem ngub kal tomb njem nao man buwaloklmao aol baeben bor di angal kho ngo kal o kisesa. 46 Ngub kisaol Njisesom kakl, Ini Nju semon man buwaloklme aol o hakl o, ini di ke aondao ora hondoklbur hayem. Inim inin tenaol baeben kend bi sao aondao ora mao taroklmel, mbinim kongon buri ora bubur toroklme o, inim mbini ki honde hond bomborom di kend bi sao ngo teme o kang mend menya bisur nao bimi kisesa. 47 Ngub kobur kakl, Mbes inin ab sumb wil baebenom Ngaoron man mini aol baeben di pe paen lismil, inim man mini aol ngo baeben hem keyaol beyom kobur, mbinin maol bor kundiyakl manakl bu wakl was bu hayem o, ini ke aondao ora hondoklbur hayem kisesa. 48 Ngub kobur kakl, Mbes inin ab sumb wilom man mini aol ngo baeben di pe paen lu tuwaesmil, inim mbinin maol bor kundiyakl menakl bu wakl was ngo bu hayem saom, inin ab sumb wil baebenom ngo bismi ub inim turi homo, mbinim oborob ora bu hasmi kobur beyem ko panaem ora muwaleyao ko Njisesom ngub kisesa. 49 Njisesom wakl kakl, Inim di inin ab sumb wil baebenom ngo bimi ub was bimil, Ngaor obu hambun sao oborob ora pange sakl, obum mbes ngub kisao. Nim nao man mini aol baeben hesa nao man pange aol baeben kab bor mbini buruklemil man kam puklub lowaol, mbinim ngo baeben lu taolu bowes bu mendbor di pe paen luklemi kisao ko Njisesom Peresi aol ngo baeben kao kalisesa. 50 Ngub kobur kakl, Pangeklem. Ngaorom pibnao tenaol warisao tomb di ngubi tomb di mendborom obun man mini aol baeben lu tuwaesmil, ini ngubi tomb hayem baeben mbinin poklon ndabur ke hondoklemi kisesa. 51 Njisesom wakl kakl, Nim ini bor heneng ora kao njurukl, mbes aol Ebel hasao o pe paen lismil, Ngaoron man mini aol ngubi baeben ngub homam obam obam bubur, wakl aol Sekaraya hasao o di obu Ngaoron mabaorao haoroklme to hesa Ngaoron panda komb bi ora kabon tukun bor pe paen lismil, ini ngubi tomb hayem baeben mbini ngo baeben hambunon poklon ndabur ke aondao ora hondoklemi kisesa.

52 Njisesom ngub kobur kakl, Ini Nju semon man buwaloklme aol o hakl o, ini ke aondao ora hondoklbur hayem. Inim hobao sao pangokl puklmi hareron tiriyao ki maru haroklme o, inin mbib turi homo tiriyao kombo nao hondaebur lomen, inim mbini tenaol tangar mendbor hondaklbur bimi baeben di nao hondaen ko pela woroklme ko Njisesom ngub kisesa.

53 Njisesom ngub kao peyaoklbir kisaon and ngon baoraoklbir dera pisao tomb Nju semon man buwaloklme aol baeben di Peresi sem di mbinim Njises ko aondao bu homobur kismin, mbinim obu bor ab saond bu kalo andub sao ne mismisa. 54 Ngub bubur kismin mbinim obu bor te mao sara howes kaeb se kang mend khorob sao oran mend leb ko, mbinim obu maomb bo hondo hasmisa.* Luk 20:20