17
Tesalonaika Ko Habalo Ko Mauba Komote Duluhukuya꞉
Ba꞉bene Poloko Sailasiko iba꞉te A꞉mapipolisi haba ba꞉gala A꞉poloniya habado tote Tesalonaika ko habamo ba꞉bo nuluhukuya꞉, Yunapino eta baidi ibubulamehole genamate ba꞉bolo na꞉la꞉nami. Ba꞉bene Polote komo habahabalo keba ka꞉na ka꞉pododinakui ebete Tesalonaika ko habalo ba꞉ atumu kapododiya꞉, ebete netewa-kapiya okoha꞉ talona hegelalo Yunapino baidi ibubulamehole genamamo nodolonakui Godokono Buka taboeno komokomo iba꞉tamo ba꞉bo nolamaginakui. Ba꞉bene ebete hiya꞉hiya꞉ taboeno ipuwa ba hawakalilame ibi hibinomolo ba꞉ma ka꞉na iya꞉tulameholiya꞉, Godote ya꞉lo tetelo dihatiya꞉ ba꞉be ebeno nopo ipuwado Kelisote puluhukuti, tawakaluba꞉godone koko temeteme puwatete, hoe ipuwane gala kakamahigama꞉ne. Ba꞉bema꞉ Polote iba꞉tamo na꞉goiya꞉, “Ba꞉moe Kelisoko nale ebeno komo la꞉tamo dolamagimo, ebe ba꞉ Ya꞉sutila! Hoe ipuwane gala a꞉kamahiguya꞉!”
Ba꞉ba tetelo komo Yunapa꞉te ba꞉be taboeno hibi komo lawete Poloko Sailasiko bana kapiyama꞉ ba꞉bo eda꞉huya꞉, ba꞉gala ba꞉be Guliki hopolo demedehonama꞉, komo ba꞉bi Yuha꞉pa꞉te hibi Godo dopamo dadikuminama꞉ ba꞉gala komo Yuha꞉pino koko watowatopi kamenakamena atumu, ibi hiliyonomate kapimilo hibima꞉ ba꞉bo midiya꞉. Huiyatiya komo Yu tawakaluba꞉te ba꞉bi Yuha꞉pino hibima꞉ midi komo dulamelelamiya꞉, ba꞉be mabuma꞉ iba꞉te maubahalete ilina kolowami habamo tolamete, komo hiya꞉hiya꞉ kuba ododilipi dubu nuwatete iba꞉go kapimilo konomo mauba komo ba꞉bo nadipatiya꞉. Ba꞉bema꞉ iba꞉te haba konomolo helo adipatelo eta dubu Ya꞉isonikono genamamo gahugahulu tolamete gigiho newakalamiti Poloko Sailasiko ba꞉bo noholiya꞉, iba꞉te ibi nuwatete tawakaluba꞉tamo kopuluhukulatelema꞉. Ba꞉ba tetelo iba꞉te ibi netewapi nipo noholete huiyatiya Ya꞉isoniko ba꞉gala komo Ya꞉suku ta꞉matapi genamane ba꞉bo wadimuya꞉taliya꞉ ba꞉be haboeno gabomani dubatamo. Ba꞉bene iba꞉te gabomani dubatamo ibulunomamo na꞉ga꞉luya꞉, “Ba꞉moe hopo konomo da꞉kubahimina ba꞉bi dubate aeno habamo a꞉pikuliya꞉! Ba꞉gala ba꞉moe eta dubu Ya꞉isoniti ba꞉bi kuba ododilipi kalakalago uwatete ebeno genamalo laha haba iba꞉tamo ikalami. Ibi hiliyonomate Konomo Gawadalagi Sisakono kukala bewakalamina, mabu iba꞉te na꞉ga꞉lana eta Ko Gawadalagi ba꞉luta, ebeno mahilo ba꞉ Ya꞉sutila!” Luk 23:2; Yon 19:12
Ba꞉bene habalubi hiliyonomo ba꞉gala gabomani dubate ba꞉be tabo uliti ukui bilibilinomoma꞉ ba꞉bo eda꞉huya꞉. Ba꞉bema꞉ ibi ipuwalo hiya꞉hiya꞉ tabo konomamo ba ga꞉luta gabomana꞉te Ya꞉isoniko ebeno mabuluba꞉go ibi na꞉kiyalamiya꞉, “Wadiyala la꞉eno kuba mabuma꞉ mani atamo kohuiyama꞉nemata, huiyaheno ale la꞉ du genamamo koniya꞉hekema꞉na꞉ta.” Ba꞉ba tetelo gabomana꞉te iba꞉godone mani uwatelamete ibino genamamo ba꞉ dito noelamiya꞉.
Beliya Habanapa꞉te Ya꞉sukunu Tabo Hido Mulu Ukuia꞉go Da꞉lawiya꞉
10 Ba꞉bema꞉ ba꞉be dulu hibima꞉ midipi ekaka꞉te Poloko ba꞉gala Sailasiko ba꞉be habane dito oelameniya꞉ Beliya habamo, ba꞉bene iba꞉te ba꞉bamo nuluhukunate, eta hegelalo iba꞉te Yunapino baidi ibubulamehole genamamo dito nodoluya꞉. 11 Ba꞉ba tetelo Beliya habanapa꞉te ibino tepo ipuwoeno gigiho a꞉hilamiya꞉ Ya꞉sukunu tabo hido mulu ukuia꞉go kolawema꞉, Tesalonaikanapa꞉te dewageliya꞉ eba ka꞉naha꞉. Beliyanapa꞉te huiyatiya hegela hiliyonomolo Godokono Buka taboeno komokomo da꞉ka꞉lamiholelenakui, ibi ipuwalo ba꞉bi komoeno ipuwa hidamo ba ga꞉la hibi komo ba꞉bo iya꞉tawahanakuya꞉, mabu ibi ubi konomola ba꞉moe komo umi, Polote iba꞉tamo dolamagiya꞉ ba꞉be tabo da꞉ hibila꞉ o da꞉ ha꞉dala꞉. 12 Ba꞉bema꞉ ibi ipuwalo komo Yunapi hiliyonomate Ya꞉sukunu tabo hibima꞉ na꞉midiya꞉, ba꞉gala ba꞉be atu tetelo ba꞉be Guliki hopolo demedehonama꞉ ba꞉bi Yuha꞉pino koko watowatopi kamenakamena ba꞉gala dubu atumu, komo ibi hiliyonomate Ya꞉sukunu tabo kapimilo ba꞉bo lawiya꞉.
13 Huiyatiya ba꞉ba tetelo Tesalonaika ko habalo demedehonama꞉ ba꞉bi Yu tawakaluba꞉te Polote Godokono tabo Beliya habalo da꞉nolamagiya꞉, iba꞉te ba꞉be komo uliti ba꞉bamo tolamete Beliyanapa꞉tamo helo ba nikalame ibi ba꞉bo nadipalateliya꞉ iba꞉te Polotamo komaubahalema꞉. 14 Ba꞉ba tetenomolo hibima꞉ midipi ekaka꞉te Poloko kehaha꞉ kolomoeno eta habamo komo dubago ba꞉ dito noemiya꞉, huiyatiya Sailasiko Timotiko iba꞉te Beliya habalo ba꞉bo pipikuliya꞉, iba꞉te Polokoba꞉ katuya꞉ha꞉. 15 Ba꞉bene Poloko da꞉buiya꞉minuya꞉ ba꞉bi Beliyanapi dubate boge lawete eba꞉go A꞉tenese ko habamo da꞉nikuliya꞉, ba꞉ba tetelo ibino habamo gala kakawilalema꞉ ba ewagelita, Polote ibi na꞉kiyalamiya꞉ Sailasiko Timotiko iba꞉tamo tabo katama꞉, iba꞉te A꞉tenesa꞉mo ebetamo tiyolo kopuluhukuma꞉.
Polote A꞉tenese Ko Habalo Ida꞉da꞉li Adikulamepa꞉tamo Godokono Tabo Dolamagiya꞉
16 Polote Sailasiko Timotiko ibino pe komo ba latimi, ba꞉be A꞉tenese ko habalo ida꞉da꞉li adikulame komokomo hiliyonomo dulameholiya꞉, ebete tepo ipuwalo menemenenomoma꞉ ediya꞉. 17 Ba꞉bema꞉ ebete Yunapino baidi ibubulamehole genamalo ibi ba꞉gala komo Yuha꞉pa꞉te hibi Godo dadikuminama꞉, ebete ibi hiliyonomatamo Godokono Buka taboeno ipuwa komokomo konomamo olamaginakui, ba꞉gala komo hegela hiliyonomolo ebete kolowami habalo dito da꞉wapata꞉lamitanakui ba꞉bi tawakaluba꞉tamo atu komokomo bekaolamaginakui. Oel 18:19 18 Ba꞉bene Polote A꞉tenese habanapa꞉tamo Ya꞉sukunu hoene mahiga komo da꞉hawakalimiya꞉, iba꞉te ibino ukuilo nemalagidoluya꞉ Ya꞉suku ba꞉ eta hopo ida꞉da꞉lino gobogobola, ba꞉bema꞉ komopa꞉te na꞉ga꞉luya꞉, “Ebe ubila ale muhulu hopoeno eta ida꞉da꞉lino komo kota꞉matama꞉.” Ba꞉bene ibi ipuwalo komo Epikuliya kapiyuimipi* Buka ka꞉lamiholedawa, wadiyala ama꞉ ba꞉moe komo niya꞉tawa. Poloko tetelo Epikuliya tawakalubi ba꞉ Guliki hoponapino kapiyuimi etala. Iba꞉te ibino ta꞉matapi ba꞉ma ka꞉na iya꞉tulamenakuya꞉, hiya꞉hiya꞉ ida꞉da꞉lino gobogoboeno helo kitanaha꞉, ba꞉bema꞉ wadiyala tawakaluba꞉te ibino tole komokomo gobogobamo ba miya꞉te kateneno ubilo kalakalago dito nemedehamena꞉. ba꞉gala Stowika kapiyuimipino Stowika tawakalubi ba꞉ Guliki hoponapino eta kapiyuimila. Ibi Epikuliya kapiyuimipi huiyaha꞉, ba꞉bema꞉ iba꞉te komo hiya꞉hiya꞉ ida꞉da꞉li hiliyonomo badikulamenama꞉, ba꞉gala ba꞉bi ida꞉da꞉lino helo ba tolelamena iba꞉te tuputupunomolo emedehonama꞉. Iba꞉te ibino ta꞉matapi ba꞉ma ka꞉na iya꞉tulamenakuya꞉, a hopo tawakalubi hiliyonomate ha꞉kiya aeno heloamo tepo ipuwoeno mulunomo ukui duwatema꞉, ba꞉ba tetelo a hibi kalakalago bemedehonama꞉. iya꞉tulamepa꞉te Polokoba꞉ olowabeletihui da꞉tupuimiya꞉, komopa꞉te ebe walitilo na꞉ga꞉luya꞉, “Ba꞉moe wato ko dubuti daedae tabo dolamaginako, ebeno ipuwa badala꞉ka꞉?”
19 Huiyatiya komo iba꞉te Polotamo hido tete ba ikame ebe ibino A꞉tenese haboeno mulupino ahidi baha꞉mo ba꞉bo magatuya꞉, ba꞉be ahidi bahino mahilo ba꞉ Aleyopagasela. Ba꞉ba tetelo Polote ibino holoholo hapuamo da꞉nuluhukuya꞉ iba꞉te ebe nalatediya꞉, “A ubila ama꞉le a na꞉kiyaa꞉ma꞉, ba꞉moe uli iya꞉tulame tabo dolamaginaka keba ka꞉nala꞉ka꞉? 20 Mabu ama꞉le dolamagina ba꞉be taboeno komokomo aeno uliho ipuwalo hiya꞉nomoma꞉ eda꞉hana, ba꞉bema꞉ a ubila ama꞉ ba꞉moe taboeno ipuwa atamo hidamo na꞉hawakalima꞉.” 21 Iba꞉te Poloko ba꞉ma ka꞉na kiyamiya꞉, mabu A꞉tenese habanapi ipuwalo puya꞉te ba꞉bolo da꞉hawakalahaliya꞉ ba꞉gala puya꞉te muhulu hopone pelamete ba꞉bolo da꞉pemedehonama꞉, ibi hiliyonomate ubi konomamo ihatenama꞉ ibino mulupino hiya꞉hiya꞉ kapiyuimi ipuwalo uli komokomo ulihote koga꞉lanama꞉.
22 Ba꞉bene Polote Aleyopagase mulupi dubuino dopo hapulu mahigate na꞉goiya꞉, “A꞉tenese haba dubala꞉, na umimo la꞉ ida꞉da꞉li adikulame komo ipuwalo helonomoma꞉ eda꞉hanamata. 23 Iyo, nale la꞉eno hido habalo ba pata꞉ la꞉godolo hiya꞉hiya꞉ ida꞉da꞉li adikulame bahi da꞉pola꞉na ulamimo, ba꞉gala ba꞉bi hiliyonomo ipuwalo nale eta kapiya adikumi bahi bekumimo, eta lumagiti ba꞉be hunamo tabo ba꞉ma ka꞉na miya꞉tiya꞉,
‘Tawakaluba꞉te iya꞉tawahaheno dadikuminaka,
ba꞉moe ba꞉be Kodawa Adikumi Bahila.’
“Ba꞉bema꞉ la꞉ A꞉tenese habanapa꞉te iya꞉tawahaheno dadikuminakoma, nale ba꞉be Kodawoeno komo la꞉tamo kohawakalimima꞉nemo. 24 Ebe ba꞉ hopo konomo ba꞉gala ilina hiliyonomo Ododilidawala, iyo, ebete ba꞉moe hopolo ba꞉gala Hunu Habalo Kodawanomoma꞉ eda꞉na, ba꞉bema꞉ ebe ubihinola tawakaluba꞉te detemotehona ba꞉bi adikumi genamalo emedena. 1Gaw 8:27; Oel 7:48 25 Ba꞉gala ebe ubihinola a hopo tawakaluba꞉te aeno kokotamo eta ilina ododiti ebetamo ikame, mabu ebe ba꞉ atamo hido ka꞉ka꞉ ba꞉gala helo dikaa꞉mena ba꞉be Kodawala, iyo, ebete a hiliyonomoeno modoboha꞉ komokomo ba emalagidolena ebeno malemale ipuwalo hiliyonomo hidohido komo atamo dito ikaa꞉mena. Huiyatiya numa꞉la꞉, ale ebe owalubima꞉ ebetamo bada ilina na꞉kikamehoma꞉? Puliyala, kitanaha꞉, mabu ebe ha꞉kiya modobonomolo emedena! Ohale 50:12
26 “Ba꞉gala eta komo. Ba꞉moe Kodawate kapiya dubu ododiti, ebe ipuwane hiya꞉hiya꞉ tawakalubi kapiyuimipi hiliyonomate ikuliya꞉. Ba꞉bene ebete ibi ba꞉moe hopo konomamo hiya꞉hiya꞉ oelameholete ibino hiya꞉hiya꞉ emede teteno kuititi ba꞉gala ibino hopoeno kuititi iba꞉tamo a꞉miya꞉telamiya꞉, ebete dopo dubu ododihino nopo dopamo keba ka꞉na kihatiya꞉ ba꞉ba ka꞉na. 27 Numa꞉la꞉, Godote ba꞉be ododi komodo ebeno ubi bihatiya꞉, tawakalubi hiliyonomate ibino hiya꞉hiya꞉ hopolo ba emedehona, iba꞉te ibi Ododilidawoeno komo emalagidololo ibino mulu ukuia꞉mo ebe dohowadimina꞉ ebeno hibi komo ba꞉bo kumima꞉na꞉, baidi tamihodawate ebeno kokotamo gabo keba ka꞉na kohowadinako ba꞉ba ka꞉na. Huiyatiya kalakala konomola, ale ebe umima꞉ eta kodakoda komote hibilo kitanaha꞉, iyo, ebete muhululu kemedenaha꞉, a tamenomolo bemedena. Ohale 145:18; Yel 23:23 28 Ba꞉be mabuma꞉ eta muludawate tabo dopamo ba꞉ma ka꞉na goiya꞉,
‘Ale aeno Hununomo Talonadawoeno ka꞉ka꞉ ipuwalo emedenama꞉,
iyo, ale ebeno heloamo wapata꞉lamenama꞉,
mabu ebe ba꞉ aeno ka꞉ka꞉ mabuma꞉ eda꞉na.’
Ba꞉gala A꞉tenesenapa꞉la꞉, la꞉ numa꞉la꞉, la꞉eno ohale ododilipi ipuwalo etate ohale ba꞉ma ka꞉na miya꞉tiya꞉,
‘Ba꞉moe komo ba꞉ hibinomola,
ale Kodawoeno gugudima꞉ eda꞉hanama꞉.’ ”
29 Ba꞉bema꞉ Polote tabo moga꞉melo gala na꞉kagoiya꞉, “La꞉ hidamo nulia꞉la꞉. Hibila, ba꞉moe Kodawa Godote a hiliyonomo ebeno gugudima꞉ ododiya꞉ ba꞉bema꞉ a ba꞉ma ka꞉na a꞉kemalagidolama꞉, aeno kokotamo o aeno mulu ukui komamo eta ilinamo aeno Nabiwino holoholo kododima꞉nema꞉. Ao! Tawakaluba꞉te golodo o siliba o hido nakolamo dododilinaka, hibi Godo ba꞉bi hiya꞉hiya꞉ ida꞉da꞉li ilina huiyaha꞉. Ais 40:18-20; 44:10-17; Oel 19:26 30 Ba꞉ hibila, dopamo tawakaluba꞉te ebeno hibi komo iya꞉tawahaheno kuba komokomo dododilinakui, Godote iba꞉tamo kuba huiya hibilo kikalamenakuiha꞉, huiyatiya ba꞉ma tetelo ebete hiliyonomo hiya꞉hiya꞉ hopo tawakalubi begoelamena iba꞉te ibino kuba ododili ipuwane ebetamo kohobila꞉ma꞉, 31 mabu ebete ibi hiliyonomoeno komokomo kanagilamelelamema꞉ ebeno Ko Hegela ya꞉lo ihatiya꞉. Iyo, ebete helo kebe dawatamo kikamiya꞉, ba꞉be Tuputupu Dubuino anagiya꞉mida ipuwalo tawakalubi hiliyonomate ibino kuba huiya ba꞉gala hido huiya modobonomolo kuwatema꞉na꞉. Ba꞉bema꞉ mabu keka꞉ tawakaluba꞉te ba꞉moe taboeno komo hibima꞉ da꞉midimina꞉? Mabu bitana Godote tawakalubino holoholo hapulu ba꞉be Tuputupu Dubu Ya꞉suku hoe ipuwane adipatiya꞉!” Ohale 96:13
32 Ba꞉bene ba꞉bi A꞉tenese mulupi dubate Ya꞉sukunu hoene mahiga komo duliya꞉ iba꞉te Poloko ba꞉bo walitiya꞉, huiyatiya komopa꞉te ebetamo na꞉ga꞉luya꞉, “Wadiyala ama꞉ gala kapete atamo tabo na꞉kapolamagiya꞉.” 33 Ba꞉bene Polote tabo ga꞉la habane ba uluhuku, 34 komo dubate ebeno tabo hibima꞉ miditi eba꞉go ba꞉ dito nekapiyuya꞉, ibi ipuwalo Dayonisiyasiko ba꞉ Aleyopagase mulupino kapiyuimi dubu etala, ba꞉gala ba꞉be atu tetelo eta kamena Damalisiko ba꞉gala komo kamenakamena iba꞉te atumu Ya꞉suku hibima꞉ ba꞉bo midiya꞉.

17:7: Luk 23:2; Yon 19:12

17:17: Oel 18:19

*17:18: Buka ka꞉lamiholedawa, wadiyala ama꞉ ba꞉moe komo niya꞉tawa. Poloko tetelo Epikuliya tawakalubi ba꞉ Guliki hoponapino kapiyuimi etala. Iba꞉te ibino ta꞉matapi ba꞉ma ka꞉na iya꞉tulamenakuya꞉, hiya꞉hiya꞉ ida꞉da꞉lino gobogoboeno helo kitanaha꞉, ba꞉bema꞉ wadiyala tawakaluba꞉te ibino tole komokomo gobogobamo ba miya꞉te kateneno ubilo kalakalago dito nemedehamena꞉.

17:18: Stowika tawakalubi ba꞉ Guliki hoponapino eta kapiyuimila. Ibi Epikuliya kapiyuimipi huiyaha꞉, ba꞉bema꞉ iba꞉te komo hiya꞉hiya꞉ ida꞉da꞉li hiliyonomo badikulamenama꞉, ba꞉gala ba꞉bi ida꞉da꞉lino helo ba tolelamena iba꞉te tuputupunomolo emedehonama꞉. Iba꞉te ibino ta꞉matapi ba꞉ma ka꞉na iya꞉tulamenakuya꞉, a hopo tawakalubi hiliyonomate ha꞉kiya aeno heloamo tepo ipuwoeno mulunomo ukui duwatema꞉, ba꞉ba tetelo a hibi kalakalago bemedehonama꞉.

17:24: 1Gaw 8:27; Oel 7:48

17:25: Ohale 50:12

17:27: Ohale 145:18; Yel 23:23

17:29: Ais 40:18-20; 44:10-17; Oel 19:26

17:31: Ohale 96:13