JOHN
Hini omaꞌ-atan tay an libju
Hini nangtulaꞌ ay tay an libju ja hi apostol John an empfalay cha Zebedee ay Salome an eGalilee. Hini khapu na an intulaꞌ na hitay ja mapfaha ay tay kapitulo 20 versikulo 31: “…ta gway aton ju an mamati an hi Hesus ja hija hini Empfalay Apo Jos an hini Hennag na an Mamahhod, ja ta magwachaan aju hi nahamad an piꞌtakhuwan khapo hi peꞌ-oh-ohhaan ju ay hija.” Hotti cho-or hini mapfaha ay tay an Ebanghelyo an mangpatikhaw ay ni kinajos Hesu Kristo an Empfalay Apo Jos. Mapfaha khu hini omaꞌ-atan chi pammati ja hini piꞌtakhuwan an ma-id chi pogpogna.
Ay ni teꞌte-an tay libju an intulaꞌ John ja impa-innila na an hi Hesus ja hija hini ma-ali an Hapit Apo Jos, ja hitay an Hapit ja numpfalin hi takhu, ja neꞌheto heto lota ta tikhagwun chi tatakhu ja ta annilaon chay nomnom ja kinajos tay Ama. Ja inidchum na an intulaꞌ ay tay an libju han peto an milagro an enat Hesus an panginnilaan an umannung an Jos hija. Ja hija hay hato: chin nunlomanana hi chanum ta numpfalin hi pfajah (2:1-11); chin nangpatengngana chin empfalay chi ohan opiser chi khupferno (4:46-54); chin nangpatengngana chin lala-e an gwa ad Betsaida (5:1-18); chin namanganana hachi cho-or an tatakhu (6:6-13); chin chimmalanana chin chanum (6:16-21); chin nangakhahana chin napfulaw (9:1-17); chin nanakhuwana ay Lazarus (11:1-15).
Intulaꞌ khu John hana nangchipatan Hesus ay ni omaꞌ-atana. Amat chin inalin Hesus an omaꞌ-at hija hi anun (6:35), hija hini hilaw (9:5), hija hini pantaw (10:7), hija hini chalan (14:6), hija hini nahamad an nitanum an ubas (15:1).
Cho-or khu hana ma-achar ay tay an libju an omaꞌ-atan Jos Ama ja hini tamu na, ja amat hina khu ay ni Espiritu Santo. Mapfaha hini ingkarin Jos Ama an pummahuwan chi natoy (5:21), ja hini kinapfagto na (10:29), hini kinasanto na (17:11), ja allona khu an magpong hija an Ama (17:25). Ja ay ni kapitulo 14 ingkhana hi 16 ja mapfaha hini tamun chi Espiritu Santo an muntihtikhu ay ni umannung an tudtuchu, ja hija hini munheto hana namati ay Kristo, ja hija chi tomolong an manuchugwan ay chicha.
Gwacha hana uchumna an inalin Hesus an ay tay an libju chi achakngana ja angkhay: chin niꞌhapitana ay Nicodemus hi hay aton an mipiggwa an metoꞌkhong (3:1-21), chin niꞌhapitana chin pfupfai an eSamaria hi amatan chi chanum an mangchat hi piꞌtakhuwan (4:1-2618); chin nuntudtuchugwana chin Pfehta an Pangephochan cha hi A-ab-abpfong (kapitulo 7); chin in-arig na an omaꞌ-atan chi maphod an pastor chi karnero (kapitulo 10); chin nungkalalakhana ay Ama na chin khumaju an atajana (kapitulo 17). Hini aha an intuchun John an amin hana intulaꞌ na ja hini omaꞌ-atan chi nahamad an pamhod. Impa-innila na chin oha an pfakhu an urchin Apo Hesus an mahapor an mumpepennohhochan ta-o an amat ay ni enat na an namenhod ay chita-o. (13:34)
1
Hini Hapit an numpfalin hi takhu
Chin hunhunana an agkhuy na-apja hitay lota, ja hikhud an gawwacha han Hapit an ma-id uchumna nu pfu-un hi Kristo. Gawwacha hija ay Apo Jos ja Jos khu hija. Hotti gawwacha hija ay Apo Jos chin hunhunana. Khapo ay tay an Hapit ja un marmu an amin hana narmu, ja ma-id oh-ohha hi narmu an agkhuy na limmu. Hitay an Hapit an hi Kristo ja hijay narpugwan chi piꞌtakhuwan, ja hitay piꞌtakhuwan ja hijay hilaw an manenakhan hi nomnom chi tatakhu. Ti khenong chi un naherngan hitay lota khapo hi agkhuy nanginnilaan chi tatakhu ay Apo Jos hotti hi Kristo chi nunhilaw. Ja hitay an hilaw ja achi amehon chi munhehellong.
Gwacha han lala-e an nangngachan hi John,* 1:6 Hitay an hi John ja hi John Bautista, pfu-un chin oha an John an adalan Hesus an nangtulaꞌ ay tay an libju. an hennag Apo Jos an muntihtikhu hay omaꞌ-atan tay an hilaw an hi Kristo, ta khapo ay tay atona ja mamati an amin chi tatakhu. Pfu-un hi John chi ma-ali an hilaw, an un hija chin hennag Apo Jos an muntihtikhu hay omaꞌ-atan tay an hilaw. Ti hi Kristo an hini umannung an hilaw ja umali heto lota ta mahenakhan an amin chi tatakhu. 10 Ja gawwacha ay tay lota an himpfu na ja anong un hijay Nampfu hi tatakhu ja agkhuy cha immatunan. 11 Anong un chin tatakhu ay chuy pfuglay na ja agkhuy cha inapfulut hija. 12 Muti chin nangapfulut ja namati ay hija, ja inchatana chicha hi kalintikhan an mipfilang hi empfapfalay Apo Jos. 13 Hay enat cha an numpfalin hi empfapfalay Apo Jos ja achi amat ay ni aton ta-o an tatakhu an metoꞌkhong, ja achi khapo hi pamhod chi hempfalay an magwachaan hi empfalay cha, ti hi Apo Jos chi nanghumang an pun-empfalay chicha.
14 Hitay ma-ali an Hapit ja numpfalin hi takhu, ja neꞌheto ay chita-o ay tay lota. Impatikhaw na ay chita-o an amin chi khohkhoh Apo Jos ja hini umannung an omaꞌ-atana. Tinikhaw mi chi kinajos na an oh-ohha an Empfalay Jos Ama. 15 Hitay chi tinihtikhuwan John ja iniꞌgwap na an nangali hi, “Hija chin inali-aliꞌ ay chaꞌju an umali an metob ay ha-in an napfagpfagto, ja gawwacha hija chin hunhunana ja una-ot magwacha.”
16 Nakhotkhotap chi maphod an enat na ay chita-o ti otongngan chi khohkhoh na. 17 Ti chin ayya urchin Apo Jos ja impatulaꞌ na ay Moses hotti impa-innila na, muti hini ayya umannung an omaꞌ-atan Apo Jos ja hini khohkhoh na, ja hi Hesu Kristo chi nangpa-innila ay chita-o. 18 Ma-id chi hay nanikhaw ja nangpa-innila ay Apo Jos, an un angkhay hi Hesu Kristo an oh-ohha an Empfalay na. Ti Jos khu hija an ninidchum ay Ama na.
Chin tinihtikhuwan John Bautista
19 Gwa han namenghan an hennag chin a-ap-apon chi Hudju ad Jerusalem chin uchumna an papachi ja Levita an immuy hichin agawwachaan John, ta hanhanan cha nu ngay nitakhuwana. 20 Agkhuy enhaot John an empfaag na hini umannung an pfu-un hija chi Hennag Apo Jos an Mamahhod. 1:20 Hitay Hennag Apo Jos an Mamahhod ja hijay ma-ali hi Mesias ay ni hapit chi Hudju, ja hi Kristo ay ni hapit chi Griego. 21 Ja empfokha cha khu hi, “Hotti ngay nitakhuwam mah? He-a chah chin profeta Elijah an un a nummahu?” Ja inali na hi, “Pfu-un.” Hen-empfokha cha khu hi, “Hotti he-a chah hini Profeta an hahadchon mi an umali?” Ja inali na khu hi, “Pfu-un.” 22 Ja hen-empfokha cha khu hi, “Hot ngay nitakhuwam mah? Mahapor an epfaag mu hini omaꞌ-atam ta gway ipa-innila mi hana nannag ay chaꞌmi.” 23 Tempfar John ja inali na hi, “Ti anila ju chin impadtun profeta Isaiah hi nangarjana hi, ‘Hichi let-ang ja gwacha han khun mun-ugwap an khuna allon hachi tatakhu hi, “Epaphod ju hini agwun ni umali an Apo.” ’ 1:23 Isaiah 40:3 Ja ha-in hitay hinapit Isaiah.”
24 Gwa hachi uchumna an Farisee an nidchum hay hana hennag cha 25 ja empfokha cha hi, “Hot anagkha mah ta un he-a hon khun a mumbautisar un pfu-un he-a hini Mamahhod, ja pfu-un he-a hi Elijah, ja pfu-un he-a hinuy Profeta an umali?” 26 Tempfar John ja inali na hi, “Ha-in ayya ja khunaꞌ mumbautisar hi chanum muti gwa han ninidchum ay chaꞌju an achi ju imatunan. 27 Hijay metob ay ha-in muti achi mapfalin an ipadchungaꞌ ay hija, ti munnaud hija an napfagpfagto.”§ 1:27 muti achi mapfalin an ipadchungaꞌ ay hija. Literal: ja achiyaꞌ mipfilang an mangaan ay ni hapato na. Ay chuy an timpo ja hini mangaan ay ni hapaton ni apo ja tamun chi nababbabaan an takhala. Hotti hay penhod John an allon ja nababbaba pay hija mu hay nababa an takhala nu mipadchung ay Hesu Kristo.
28 Na-at hay hato ad Betani ay ni chammang ni gwanggwang an Jordan, an hichi chi numbautisaran John chin tatakhu.
Hi Hesus chi amat hi pfoꞌtot chi karnero an midaton
29 Unot chin nun-ingwiꞌgwiit ja tinnig John hi Hesus an khun umuy ay chuy agawwachaana, ja inali na hi, “Chuyya hini amat hi pfoꞌtot chi karnero an inchat Apo Jos an midaton ta ma-aan hana pfahor ta-o an tatakhu heto lota. 30 Hitay hichin inaliꞌ ay chaꞌju an, ‘Gwacha han metob ay ha-in an napfagpfagto, ti gawwacha hija chin hunhunana ja una-ot magwacha.’ 31 Anong un ha-in ja agkhuy u anila hitay an umali. Muti hijaot unaꞌ pfinaar ay Apo Jos an mumbautisar hi chanum ta ipa-innilaꞌ hija ay chaꞌju an holag Israel.”
32 Ja nuntihtikhu hi John an inali na hi, “Umannung an tinnig u hini Espiritun Apo Jos an nun-ohop ay hija an narpu ad langit an amat hi kaloma chin tikhaw na. 33 Agkhuy u immatunan hija muti hi Apo Jos an namaar ay ha-in an mumbautisar hi chanum, ja hijay nangali ay ha-in hi, ‘Hini takhu an tikham an omajan ni Espiritu ja hija hini mumbautisar hi Espiritu Santo.’ 34 Ja naꞌna-atigkhaꞌ an hijah tay chi na-at, ja umannung hitay tihtikhuwaꞌ ay chaꞌju an hija hini Empfalay Apo Jos.”
Chin nahhun an adalan Hesus
35 Chin nun-inggwiꞌgwiit ja gawwah chi khu hi John ja han chugwa an disipolo na. 36 Unaagkhu tinikhaw hi Hesus an maloh ja inali na hi, “Chuyya chin inaliꞌ an amat hi pfoꞌtot chi karnero an inchat Apo Jos an midaton.” 37 Unot chengngor chin chugwa an disipolo na hitay an inali na ja nitnud cha ay Hesus. 38 Nunligkhoh ja tinnig na chicha an ninitnud, ja inali na hi, “Ngachah chi penhod ju?” Tempfar cha ja inali cha hi, “Chaadmah chi nunhihittugwam, Rabbi?” Ay ni hapit chi Hudju ja Rabbi chi pangali cha ay ni khun muntuchu. 39 Tempfar Hesus ja inali na hi, “Miꞌjali aju ay ha-in ta tikhan ju hini nunhihittugwaꞌ.” Hotti nitnud cha ay hija. Emmatam cha chin napujaw, ja ni-ib-ipfun cha.
40 Hay ngachan chin oha ay cha chuy an chugwa an nangngor chin inalin John an i nitnud ay Hesus, ja hi Andrew an akhin Simon Peter. 41 Amat hichi ja chinaꞌpuh Andrew an i mannig ay ibpfa na an hi Simon. Unaot tinikhaw hi ibpfa na ja inali na hi, “Tinikhaw mi mahpay hini Mamahhod, an hija hini ma-ali an Mesias.” Hitay an Mesias ja hi Kristo hi hapit chi Griego. 42 Ja initnud Andrew hi ibpfa na an hi Simon ja immuy cha ay Hesus. Unagkhu emmohchong Hesus hi Simon ja inali na hi, “He-a hi Simon ja hay ngachan amam ja hi John, muti mangadnan a hi Sefas.” Hitay an ngachan an Sefas ja hihiya ay Peter, an hay podhona an hapiton ja pfato.
Chin nangajakhan Hesus ay cha Philip ja hi Nataniel
43 Gwa khu an nun-inggwiꞌgwiit ja nenomnom Hesus an umuy ad Galilee. Tinikhaw na hi Philip ja inali na ay hija hi, “Miꞌjali a ay ha-in.” 44 Hi Philip ja eBetsaida an pfuglay khu cha Andrew ay Peter. 45 Inapfulut Philip chin inalin Hesus ja i na tinnig hi Nataniel. Ja inali na hi, “Chinittum mi hini Mamahhod an hinapit Moses ay ni intulaꞌ na ay ni urchin Apo Jos, ja nitulaꞌ khu hachi libjun chi profetan Apo Jos chin pengpenghana. Hay ngachana ja hi Hesus an eNazaret, an empfalay Josep.” 46 Ja inalin Nataniel hi, “Un chah gway maphod hi marpu ad Nazaret?” Ja inalin Philip hi, “Miꞌjali a akay niꞌ ta tikham.” Ja niꞌjuy. 47 Unot tinnig Hesus hi Nataniel an gwa an me-atam ja inali na hi, “Tayya han takhu an nahamad an holag Israel ja ma-id lahlah na.” 48 Ja inalin Nataniel hi, “Ngay nanginnilaam ay ha-in?” Tempfar Hesus ja inali na hi, “Tinnig u he-a an inu-umpfun han puun chi ajiw an higos ja unot umali hi Philip an mangagwit ay he-a.” 49 Ja inalin Nataniel ay hija hi, “Rabbi, umannung an he-a hini Empfalay Apo Jos! He-a hini Ari mi an holag Israel!” 50 Ja inalin Hesus hi, “Niya an namati a khapo ta inaliꞌ hi tinnig u he-a hi inu-umpfunam han puun chi higos. Cho-or pay chi tikham hi o-ot-ottong an maꞌma-at mu hitay.” 51 Ja inalin khu Hesus hi, “Umannung mangkay hitay alloꞌ ay chaꞌju, an matikhaw ju an mipfughor ad langit. Ja tikhan ju khu hana angher Apo Jos an munhigwar an khun tomolo an umuy ad langit hon numpfangngad an umali ay ha-in an Na-ilangitan an Takhu.”

*1:6 1:6 Hitay an hi John ja hi John Bautista, pfu-un chin oha an John an adalan Hesus an nangtulaꞌ ay tay an libju.

1:20 1:20 Hitay Hennag Apo Jos an Mamahhod ja hijay ma-ali hi Mesias ay ni hapit chi Hudju, ja hi Kristo ay ni hapit chi Griego.

1:23 1:23 Isaiah 40:3

§1:27 1:27 muti achi mapfalin an ipadchungaꞌ ay hija. Literal: ja achiyaꞌ mipfilang an mangaan ay ni hapato na. Ay chuy an timpo ja hini mangaan ay ni hapaton ni apo ja tamun chi nababbabaan an takhala. Hotti hay penhod John an allon ja nababbaba pay hija mu hay nababa an takhala nu mipadchung ay Hesu Kristo.