12
Maria doan mina bui bingis se Lamtua Yesus iin na
(Matius 26:6-13; Markus 14:3-9)
1 Nate lelo eneng halas-sam leol Paska, lam Yesus nol atuil in muid Una ngas lakos lius se iung Betanias. Lasarus nol un batan nas daad se las. Lasarus na mo atuling in mate, man Yesus taon le nuli pait son na. 2 Tiata oen hosa-nakin le duman na Yesus kaa leo-leo nol oen se las. Marta man tutan-lau se mija la. Lasarus daad se mija la leo-leo nol Yesus. 3 Kon Maria kat mina bui bingis esa man osa isi, botor mesa. Le doan laok se Yesus iin nas. Hidim un nini klanga ka le maid Yesus iin nas. Tiata uma la dalen na bui bingis papmesa.* Alkitab dais Yunanin nam mina na ngala ka ‘nardos’, man hmunan nu oen daken nini kai klaput bui bingis. Alkitab dais Blain na dul noan, ‘narwastu’. Alkitab dais Yunanin kon tek le botor ra tenen na el ‘litra’ mesa, na ka gram 325, tamlom nataka le steng litir. ✡ Lukas 7:37-38
4 Mo Yesus ima-ii las mesa, ngala Yudas Iskariot, man mam hee soleng Yesus sa tek noan, 5 “Hoe! Tasao le un hee mina bui bingis na tuun lo kia? Ta mina na osa ka tatai nol atuli mes gaji taun mesa. Banan dui ka, hee tuun tia, le un duit ta belen laok se atuil kasiang ngas!”† Alkitab dais Yunanin dul noan, mina na osa ka ‘dinari’ 300. Dinari mesa lam banansila el tukang mes gaji lelo mesa. 6 Yudas aa ela, undeng un in namnau atuil kasiang nga lo. Molam undeng un nam mo nako. Un daid atuil in kil duit deng Yesus nol Un ima-ii las, molam un buni duit nas buit-buit tutungus.
7 Mo Yesus siut noan, “Nang bihatang ni tuun. Ta un pesang mina bui bingis ni son, le taung in hising Auk nitun nia, halin oen puan Au. 8 Atuil kasiang ngas ne mi hlala ka tutungus. Mo mam Auk leo-leo nol mi tutungus lo ka.”✡ Dehet Ulang deng Lalan in Nuli 15:11
Tene-tene deng tulu agama las nuting lalan le noan keo Lasarus
9 Hidim atuil Yahudi las mamo ming haup noan, Yesus ne iung Betania. Kon nam oen maas le noan ngat Una. Nol oen kon maas le ngat Lasarus. Lole oen ming son noan, Yesus tao Lasarus le nuli pait son deng un in mate ka. 10 Mo tene-tene deng tulu agama las huli-bali le nuting lalan in tao tele Lasarus kon. 11 Undeng atuil Yahudi las hut mamo ming dehet deng Lasarus in nuli pait ta son, tiata oen parsai se Yesus. Nol oen dai hii-ming se tene-tene deng atuil Yahudi las pait lo.
Lamtua Yesus taam lako bus Yerusalem, banansila el atuil tene ka
(Matius 21:1-11; Markus 11:1-11; Lukas 19:28-40)
12 Ola ka kon, atuil mamo in maa muid fesat Paska se kota Yerusalem mas ming haup noan, Yesus le maa se a kon. 13 Kon oen lakos dait kai klehen muda le hehan laok se lalan na, halin daid tada noan, oen sodo-sium Yesus in maa ka banansila el Un nam atuil tene. Hidim oen kidu kleba-kleba le aa noan,
“Hosana! Naka-naka Ama Lamtua Allah!
Ta Ama Lamtua tulu Un dalen banan na bel Lahing Israel la,
man maa nol kil Ama Lamtua ngala ka!”✡ Buk in Naka-nahalit 118:26
14 Yesus haup keledai ana mesa, kon Un sake daad se keledai na dapa. Na banansila el in dul son ne Ama Lamtua Buk Niu ka noan,
15 “Atuil Yerusalem me, mi lii deken!
Atuil kota ‘Sion’ ne, ngat laok elu le!‡ Kota Sion na nam mo, kota Yerusalem ngaal didang nga.
Ta mi Lahin na maa son nuan!
Un maa ne keledai ana mes dapa.”✡ Sakarias 9:9
16 Dedeng na, Yesus ima-ii las taan dais ni nahin na lo bii. Mo mam eta Un nuli pait son deng Un in mate ka, le Ama Lamtua Allah nikit sakeng Un lapa-lapa, halas-sam oen nangan net dasi-dais man Ama Lamtua Buk Niu ka in dul son deng Una ka. Oen kon nangan net atuil hut mamo nias in tao bel Una ka.
17 Dedeng Yesus bel Lasarus le nuli pait deng un in mate ka, hidim haman puting deng niut utu ka ka, muik atuli mamo leo-leo nol Yesus. Tiata hidi deng na le, oen dehet kliu-kanan deng asa man oen in net esan son na. 18 Undeng na le, atuli hut mamo maas sodo-sium Yesus dadani nol Yerusalem, lole oen ming son noan, Un man tao taad herang na. 19 Kon atuil Farisi las aa nol apa noan, “Hoeh! Ngat le! Totoang atuil in se apan-kloma ki ngias tupu-talas le muid Una! Mam in puis-puis sa kit man susa lia. Etan ela son nam, kit tao elol pait ta?”
Atuil Yunani at ila lo le tutnaal nol Lamtua Yesus
20 Atuil Yunani at ila lo, maas se kota Yerusalem leo-leo nol atuil tenga las, le noan muid fesat Paska se las. Oen kon le todan-lahing Ama Lamtua Allah se las. 21 Oen maas le tutnaal Filipus man maa deng iung Betsaida, ne propinsi Galilea. Oen nodan noan, “Kaka! Kaim le tutnaal nol Yesus.”
22 Tiata Filipus lako tek Anderias. Kon oen duas laok aa nol Yesus. 23-24 Yesus tek oen noan, “Auk oras sa maa lius son. Tiata Auk mateng halas-sam Ama Lamtua Allah tade le nikit sakeng Auk ngala ngi lapa-lapa. Baktebes ela! Kit naleta nol biin in soko-hai mesa. Eta kit soko-hai biin ale beas mesa lam, un musti dudus se dale ka dalen le, halas-sam un nuli, le puting isin mamo. Ta etan ela lo kam, ael beas mes sii nabale. 25 Atuil in dai muid Ama Lamtua in koma ka lo, undeng un namnau naseke un in nuli, man se apan-kloma kia ka, mam in nuli na dudus-didaa. Mo atuil man tade, le sao soleng un in nuli se apan-kloma kia ka, mam un haup in nuil toma, man in hidi nutus taan lo ka.✡ Matius 10:39; 16:25; Markus 8:35; Lukas 9:24; 17:33 26 Atuil in tade le lii-lau Au ka, musti muid Auk tutungus. Na ka, eta Auk se olang ngam, un kon musti se la. Ta eta muik atuli in lii-lau Au kam, mam Auk Amang in ne sorga ku kon, todan una.”
Lamtua Yesus tek meman deng Un in mate ka
27 Yesus aa tapnaeng elia, “Auk nataka kam Auk daleng ngi susa. Mo Auk aa elol pait ta? Auk musti nodan noan, ‘Papa! Sao Au, le halin nam Auk mateng dedeng ni deken tia’ ela le? Loo! Auk nodan ela lo, undeng Un nutus Auk maang le Auk mateng. 28 Tiata Auk in nodan ni elia: ‘Papa. Nang le Auk muid Paap in koma ka tuun tia, le halin nam totoang atuli li nikit Paap ngala ka lapa-lapa.’ ”
Kon fala mes deng apan nu tek noan, “Auk nikit sakeng Auk ngala ngi lapa-lapa son. Mo Auk le nikit sakeng lapa-lapa dui pait.”
29 Hidi kon atuil hut mamo in dil se la ngas, ming faal na, kon oen tek apa noan, “Hoe! Muik lelat ulan mo!”
Atuil tenga las pait tam aa noan, “Loo! Ama Lamtua ima-ii las mes deng sorga aa nol Un na.”
30 Mo Yesus tekas noan, “Faal apin na ka taung mia, mo taung Auk lo. 31 Halas ni atuil in se apan-kloma ki ngias musti situ-tal se Ama Lamtua Allah, le Un nutus oen dasi las. Un kon le nulut soleng uikjale kas laih tuan, man in kil prenta ne apan-kloma kia ka. 32 Mam eta atuli las tao holtiu Auk se kai sangsuli lu son nam, Auk pel totoang atuli li le oen parsai se Au.” 33 (Un aa ela, le tulu bel lalan Un in mate ka elola ka.)
34 Hidi kon atuil in se la ngas ketan noan, “Kaim ming net se Ama Lamtua Atorang nga noan, mam Kristus nuli napiut. Tiata tasao le Tuang aa noan, ‘Mam oen tao Atuling Baktetebes si holtiu se kai sangsuli lu lia?’ Hidim Atuling Baktetebes sa na mo, asii la?”✡ Buk in Naka-nahalit 110:4; Yesaya 9:6; Yeskial 37:25; Danial 7:14
35 Kon Yesus situs noan, “Nesang lo ka kam, Auk langa ki kaloe se mi pait lo ka. Tiata se oras Auk in muik nabale kia lam, mi musti nuil lo-lolo, le halin daat ta tung kele langa man in ne mi dalen na ngas deken. Ta atuil in laok se mitang dalen na ka, taan le un laok bus el ola ka lo. 36 Tiata eta Auk langa ki muik nabale lam, mi musti parsai se Au, le mi daid atuil in nuil se langa ka, halin laok elola lam, mi tanan.”
Yesus aa hidi ela kon, Un hoen apa ka deng atuil hut mamo kas, le halin Un sii.
Atuil Yahudi las parsai Lamtua Yesus lo
37 Yesus tao taad herang mamo son, se atuli hut mamo kas silan, mo oen dai parsai Un lo nabale. 38 Na banansila el Ama Lamtua mee-baah Yesaya la in tek son noan,
“Tuang nge! Muik atuli parsai kaim in aa ngias lo!
Ta Tuang tulu Tuang in kuasa ka son kon no,
atuli las ngat no-nole lo kon!”✡ Yesaya 53:1
39 Undeng na, le halas ni atuil Yahudi tenga las parsai nal se Ama Lamtua lo, banansila el Yesaya in dula mes didang pait, man noan,
40 “Ama Lamtua Allah tao oen matan nas le tedos,
halin oen haup in neta pait deken.
Un nang le oen dalen nas didi,
halin oen nangan taan batur lo.
Nang le oen ela,
halin oen bali maa nuting Auk deken,
nol Auk tao banan oen pait deken.”✡ Yesaya 6:10
41 Yesaya aa ela, undeng un net Yesus in uhu ka son, tiata un kon dehet meman deng Yesus.
42 Nol muik atuli mamo parsai se Yesus. Atuil biasa li sii tuun lo, ta muik tene-tene deng atuil Yahudi las tenga ka kon parsai se Yesus. Mo oen hao Yesus se atuil hut mamo kas silan lo, lole oen lii, ta tamlom atuil Farisi las nulut puting oen deng um in kohe-kanas sas sa. 43 Undeng atuil Farisi las nol atuil Yahudi las tene-tenen deeh in koma ka le, haup in naka deng atuli lia, mo deng Ama Lamtua Allah lo.
Lamtua Yesus in Teka-teka ngas tulu-balang atuli li in elola ka
44 Kon Yesus aa nol fala mumuun noan, “Atuil in parsai Au ka, parsai Auk siing lo, molam parsai nol Una man in nutus Au ka kon. 45 Eta asii man net Auk son nam, un kon net Ama man in nutus Au ka son na. 46 Auk maang le daid banansila el langa se apan-kloma kia. Le halin atuil in parsai se Au ngas totoang nulis se mitang-mames dalen lo. 47 Eta muik atuli hii-ming Auk in Teka-teka nias, mo lako-daek mudis lo kam, Auk nutus un hukung nga lo. Ta Auk maang se apan-kloma kia le nutus atuli las hukung ngas lo, molam Auk in koma ka le, bel boa-blingin atuli li deng oen in kula-sala ngas. 48 Mo muik hukung taung totoang atuil in hutun soleng Au, nol dai sium Auk in Teka-teka nias lo ngas. Ta eta mam leol kiamat ta maa lisu lam, in Teka-teka man Auk in aa net son nas, man nutus bel atuil in tuladang ela ngas hukung nga. 49 Undeng Auk aa net le kil Auk ngala ngi esa lo. Molam Auk in aa ngas kil Auk Amang in ne sorga ku ngala ka. Ta Un man nutus Au. Nol Un man prenta Au, le Auk musti aa elola. 50 Auk kon tana noan, Un in prenta ka kil in nuil toma, man hidi nutus taan lo ka. Undeng na, le Auk in aa ka muid parsis asa man Auk Amang ngu in tadu Auk le aa ngas.”
*12:3 Alkitab dais Yunanin nam mina na ngala ka ‘nardos’, man hmunan nu oen daken nini kai klaput bui bingis. Alkitab dais Blain na dul noan, ‘narwastu’. Alkitab dais Yunanin kon tek le botor ra tenen na el ‘litra’ mesa, na ka gram 325, tamlom nataka le steng litir.
†12:5 Alkitab dais Yunanin dul noan, mina na osa ka ‘dinari’ 300. Dinari mesa lam banansila el tukang mes gaji lelo mesa.
✡12:8 Dehet Ulang deng Lalan in Nuli 15:11
✡12:13 Buk in Naka-nahalit 118:26
‡12:15 Kota Sion na nam mo, kota Yerusalem ngaal didang nga.
✡12:15 Sakarias 9:9
✡12:25 Matius 10:39; 16:25; Markus 8:35; Lukas 9:24; 17:33
✡12:34 Buk in Naka-nahalit 110:4; Yesaya 9:6; Yeskial 37:25; Danial 7:14
✡12:38 Yesaya 53:1
✡12:40 Yesaya 6:10