14
Babadisi ivi ogatara da Yesu iti raboboi.
(Mat 26:1-5; Luk 22:1-2; Jon 11:45-53)
1 Mara ruwa kava imakamakai da Pasova kamna kana mara ma nani murinai na kam ghamana sago kana vava ‘Parawa Vivikiipanina.’ I kiki da nani kamna kubiine kii parawa kamonai na yist ke ina terei. Ma taparoro babadisi i babada ma vonaviyoyovana vibeyebeyena wawayisi ivi ogatara da gavunai Yesu ita paniya da iti raboboi.* Pasova: Pasova na Israel damsi i kam ghamana da maranai God i kaekiki katamana ivitesi da Egypt ikuyowei ina notai. * Exod 12:1-27 2 Ma ivona bo, “Ke Pasova kamna kamonai taberai. Ina wawaya nuwanuwasi ita pughu da iti kayotirana.”
Wavine sago Yesu ivi monaghi.
(Mat 26:6-13; Jon 12:1-8)
3 Ma Yesu na Betani meyaginai ma Saimon Giigiipona ina numa kamonai nevanevasiyai ikenavipika da ikamkam. Ma wavine sago diudeu† Diudeuna na wakimiyai iyamoni, wakimina kana vava na alabasta. ikavarapiyei, kamonai na oira ghabughabuna, kana mane na ghamanakina. Ma diudeu kana terepapara ivotawei, ma muriyai na virina ivotawei da oira Yesu ku gayamina itepoi.* Luk 7:37-38 4 Wawaya viya nani berana ke iti vaghinei da ti mani inipusi ma ivona bo, “Avi kubiine oira irekwei? 5 Tuna iti gimarei na mane ghamana ita panani da wawaya moyamoyakisi ita veresi.” Ma wavinena iyegha kirakiiyei.‡ Nani oirina miiyanina irakata da wawaya sago madegha sago ita vobigabiga ma ina miiya kudubina iti kiikapui na ruvana.
6 Ma Yesu ivona bo, “Kovoterei, ke kona yeghai. Tuna bera biibiina ma nuwaviiviinina kuriku iberai. 7 Mara iguri da wawaya moyamoyakisi yavata kona makii patapata da koni vitesi. Ma taku na ke mara gurina yavata tamakai.* Deut 15:11 8 Weni wavinena nota iviiya da weni berana biibiina iberai kuriku. Oira ghabughabuna itepoi na tupuwiku ivovunaghi da ke mara gurina ma wawaya ku karawaga ina tereku. 9 Vonavaghata avonavonemi, dobu ku kudubina wawaya God varana biibiina ina dimadimei na bade weni wavinena aviyavisina karako iberai na ini sisiyei da notana ina makii nonowa.”
Judas ivi vaghinei da Yesu ini wawanei.
(Mat 26:14-16; Luk 22:3-6)
10 Ma nani murinai Judas Iskariyot ivomiiri inae. Tuna na Yesu ina wawaya ivi 12 kamosiyai ma inae taparoro babadisi i babada kurisi da Yesu iti wawanei. 11 Damsi ivi yanei da nuwanuwasi ibiibii kirakai ma vonakiiyapa bagibagina kurina iterei da imana ina kovoghi. Ma Judas ivi karei da keta iekwekwai da Yesu ku imasi ita terei.
Bada Yesu kana kivikivina yavata Pasova kamna iberai.
(Mat 26:17-25; Luk 22:7-14, 21-23; Jon 13:21-30)
12 Kam ghamana kana vava ‘Parawa Vivikiipanina’ na marana inekiibau. Ma i kiki da weni kamna kubiine parawa kamonai na yist kegha. Weni kamna ghamana ina verau da taparoro sago ina kovi ma karenai sipu gegeyina ina kiivunui ma ina kani da Pasova ina notai. Ma kana kivikivina Yesu ivi tarakiiyanei bo, “Mike kana nae da kana vovunagha da Pasova kamna taberai?”
13 Ma kana kivikivina ruwa ivonatawesi, ivonesi bo, “Korui ku Jerusalem ma tomowa sago kona panani, tuna okowa kibubuna ina kavakavari na kokivini. 14 Ma meni ku numana ina rui na tuna wawayina na numa tuwakarena kurina kovona bo, ‘Akii Bada ekayokayowei da am numiiyai Pasova kamna ina berai. Ivi nowi da numataya i tupayaragha kamonai kuna terekai da tokai kana kivikivina yavata kana kam patapata.’ 15 Ma tomowina tupayaragha ghamana kiidamowai ini beyemi, kamonai na namada ivovunaghi ikovi ma sawara kudubina itura. Ma tami nani dobunai kona vokuyakuya ma kona vovunagha kubiita.”
16 Ivi ruwa inae ku Jerusalem da Yesu ikikava ivonavonesi na nakanani ipanani. Ma Pasova kamna ivovunaghi.
17 Ravi ipika na Yesu turaturana ivi 12 yavata inekiibau. 18 Ma nevanevasiyai ikenavipika da ikamkam na Yesu ivona bo, “Vonavaghata avonavonemi, wawaya sago kamotiyai ini wawaneku, wawayina yavata takamkam patapata.”* Psa 41:9
19 Turaturana nani sisiyina ivi yanei da ivi nuwapoya kirakai. Ma sago sago duma ivona bo, “Bada, taku bo iyai? Ma taku adami kaviku.”
20 Ma Yesu ivonesi bo, “Wawayina na tami ami vi 12 kamomiyai. Tuna na taku yavata parawa ku dabira kavovokutuva patapatai. 21 Ikikava giruma katamana namada ivona da Wawaya Natusi ita rabobo na nakanani ina tupuwa. Ma meni wawayina ini wawaneku na iti nuwapoya kirakai, iyamna kovogha berona ina panani. Tuna kubiine ita biibai da nani wawayina ke ita tupuwa ku dobu.”
Yesu ina kam turina.
(Mat 26:26-30; Luk 22:14-20; 1Kor 11:23-25)
22 Ikamkam na Yesu parawa iviini ma God ivi kiikiiwei, ma ivogimagimai da kana kivikivina iveresi. Ma ivonesi bo, “Koviiya, wena tupuwiku.”
23 Muriyai redu iviiya ma God ivi kiikiiwei, ma iveresi da peyarisi iuma. 24 Ma ivonesi bo, “Wena taraku, ina sororo da wawaya peyarisi ini yawasisi. Karako imatakira da God ina vivaghina makamakiina ina wawaya yavata eberaberai.* Exod 24:8; Jer 31:31-34 25 Vonavaghata avonavonemi, wain ke anuma meyei da karakava nokoni ku marana God ina vikiivavona kamonai wain vuna anumai.”
26 Ma vokavara tavorina sago iravi ma peyarisi ikiibau inae ku Oliv koyana.
Yesu ivona da Pita ini bero.
(Mat 26:31-35; Luk 22:31-34; Jon 13:36-38)
27 Yesu kana kivikivina ivonesi bo, “Peyarimi ami nota ina peku da kona verukuyoweku. Giruma katamana evonavona bo,
‘Sipu kana koyakoyagha ina kiivunui,
ma sipu yavona ini verubogebogesi.’* Zech 13:7
28 Ma ana vomiiri na ani nao ku Gariri ma nani dobunai ana pananimi.”* Mat 28:16
29 Ma Pita ivona bo, “Turaturata peyarisi ina verukuyowem ma taku na ke ana voterem.”
30 Ma Yesu ivonapotei bo, “Vonavaghata avonavonem, karako weni didibarinai, muriyai da kokoreko mara viruwina ita tou na mara aroba kuni bero da ke kuta koviku.”
31 Ma Pita ina sisiya bagibagina iterei da ivona bo, “Ke ana vonabarem! Mikeda taku na tam yavata iti rabobota na kara ke ana voterem.”
Ma kana kivikivina peyarisi nakanani ivivi sisiya.
Yesu ina nipowana Getsemani dobunai.
(Mat 26:36-46; Luk 22:39-46)
32 Yesu kana kivikivina yavata inae ku nawaba sago kana vava Getsemani, ma ivonesi bo, “Weni dobunai komakai ma ana nae noke da ana nipowana.” 33 Ma Pita, Jemes da Jon irutinisi da yavata inae. Ma ivi karei da nuwanuwana ipoya kirakiiyei da damina ibero kirakai. 34 Ma ivi aroba ivonesi bo, “Nuwapoya tepanai ma tepanai da vitana irakata, ma tuna ekiikiivunuku. We komakai ma matami ekita.”
35 Ma Yesu inae gisina ma ivi tuwaporeruruwana ma itawotei da gayamina ioru ku tano. Ma inipowana ina Mamai kurina, ivi nowi da kovokovoghina bo kegha da vokwarakwara marana maghinonai epipisi na ita veruvuvurei. 36 Ma ivonatou bo, “Abba, Mamai, kade weni vokwarakwarana reduna gwabikuwai kuta viitawei. Bera peyarina kurim na itekateka kirakai. Ma kegha da ke taku aku kayowana, ma tam am kayowana keberai.”
37 Ma ivovira da kana kivikivina ivi aroba ipananisi da ivivi keneyana ma ivona bo, “Saimon Pita, avi kubiine kekenakena? Kade mara gisina kava kuta makamakai ma kuta kitakita. 38 Matami ita kita ma kota nipowana da maranai ruyagha ina nekiibau na ke kona peku. Kanumimi i kayowana da biibiina kota berai ma tupuwimi na mitamitasi.”
39 Ma ivomiiri inae da kunona ikikava inipowana na bade nakanani inipowaname. 40 Ma ivovirame na bade ipananisi da matasi ikiikovoghi da ikena nunuwapa. Ma ti na ke itakovi da ikikava ita vonei.
41 Ma mara viarobina ivovirame ma ivonesi bo, “Tami kokenakena, bo? Patana da koiyakam, bo? Kena kovoterei. Marana inekiibau. Kokitai, taku Wawaya Natusi ini wawaneku da berabero wawayisi ku imasi ina tereku. 42 Kovomiiri. Tanae. Kokitai, wawayina ini wawaneku na enenekiibau.”
Yesu ipaniya.
(Mat 26:47-56; Luk 22:47-53; Jon 18:3-12)
43 Yesu ivivi sisiya ma Judas inekiibau, tuna bade na kana kivikivina sago. Ma tuna murinai na koroto ghamana seri da kepata ikavara. Taparoro babadisi i babada, vonaviyoyovana vibeyebeyena wawayisi ma Jiu damsi i babada ivonatawesi. 44 Ma Judas namada koroto ivonesi bo, “Weni nakanani ani matakira. Tomowa sago ana yoni na konakovi da vaghina wawayina. Ma tuna kona paniya ma kona rutinaneyei.”
45 Vaghina ma Judas maninina inae Yesu kurina ma ivona bo, “Bada,” ma iyoni. 46 Ma nani korotona Yesu ivotani da ipaniya. 47 Ma Yesu ina wawaya sago ina seri itina yavui da taparoro badana ina bigabiga tinina ikiiyaraghatawei. 48 Ma Yesu ivonesi bo, “Taku ke tomowa nuwaghakighakiku bo kayakayayiku da seri ma kepata kota kavarapiyei da kota paniku. 49 Mara nonowa Taparoro Numana garina kamonai avivi beyebeyena ma ke kota paniku. Ma ikikava giruma katamana ivona da ita tupuwa na nakanani etuputupuwa.”* Luk 19:47, 21:37
50 Ma kana kivikivina kudubisi Yesu iverukuyowei.
51 Ma kana kivikivina sago, tuna na yaragina ere kaperona. Ita verau ma nani korotona ibera tovoni da ita votani 52 ma kegha, kana kapero kava itinatawei ma yaragina iyuna kava iverau, kana kapero iverukuyowei.
Yesu Sanhidran babadisi maghinosiyai imiiri.
(Mat 26:57-68; Luk 22:54-55, 63-71; Jon 18:13-14, 19-24)
53 Yesu irutini da taparoro badana ghamana ina ku numa. Ma Sanhidran babadisi kudubisi ivi kiidaburana, ti na taparoro babadisi i babada, Jiu damsi i babada ma vonaviyoyovana vibeyebeyena wawayisi. 54 Ma Pita na kana taraboga ma ikivikivinisi da taparoro badana ghamana ina ku numa garina irui. Ma nani kamonai potapota wawayisi yavata imakai da ivivi rarana. 55 Ma taparoro babadisi i babada ma bade iyavo kava Sanhidran kamonai na kudubisi keta iekwekwai da Yesu iti wavui da iti raboboi. Ma ke sago wawaya ita panani da iti mamatara da berona iberai. 56 Wawaya peyarisi ivivi mamatara bero da Yesu iti wavui ma i sisiya bogii ma bogiiyai na viviberosi.
57 Ma turinai wawaya viya ivomiiri da Yesu iti wavui. Vimamatara vibero iterei, 58 ivona bo, “Weni tomowina kavi yanei da ivona bo, ‘Weni Taparoro Numana na wawaya imasiyai ivowai, ma taku na kudubina ana rikatawei. Ma mara aroba kamonai sago vuna ana vowai, ma tuna na ke wawaya imasiyai ina vowai.’ ”* Jon 2:19 59 Ma patana da i nota bogii ma bogiiyai itereterei da ke sago iyai kwinana yavata i nota iti sagoi.
60 Vaghina ma, taparoro badana ghamana ivomiiri da peyarisi maghinosiyai Yesu ivi tarakiiyanei bo, “Weni wawayisi iwavum na kam papara kuna vowai bo? Kade i sisiya kuna kovoghi bo kegha?”
61 Ma Yesu kawana ipota da ke sago ita vonapotei. Ma bade ivona bo, “Tam na God ina Vivinevine Wawayina bo kegha? God tavovokavakavari ma vonavaghata bo kegha da tam na natuna?”
62 Ma Yesu ivona bo, “Vaghina, taku. Ma mara sago taku Wawaya Natusi kona kitiku da God Rewapana Kirakiina katagheyanai ana makamakai ma bade kona kitiku da kwavuwai anororu ku dobu.”* Dan 7:13
63 Ma taparoro badana ghamana nuwanuwana ipughu kirakai da tuna mani kana gara itinasikai. Ma ivona bo, “Ke sago vimamatara wawayina tekwai da ini wavui, 64 iyamna namada kovi yanei da God ivi avaberowei. Ma tami ikikava konotanotai?”* Lev 24:16
Ma kudubisi ivonakiiyaragha da ibera beroi ma kana kovogha na rabobo. 65 Ma wawaya viya ivi karei da Yesu ikanukanui. Ma gara iviiya da matana ikupotai ma imasi ivovidubidubini da iraravi. Ma ivonavonavinamei bo, “Tam peroveta bo? Kevonekai da iyi iravim.” Muriyai potapota wawayisi Yesu irutini da ivowa kirakiiyei.
Pita, Yesu ivonaveyaveyiyei.
(Mat 26:69-75; Luk 22:56-62; Jon 18:15-18, 25-27)
66 Pita na numa garina kamonai imakamakai ma taparoro badana ghamana ina bigabiga wavinena ipisi 67 ma ita kita da Pita ivivi rarana na ikita bogai ma ivonei bo, “Tam na Yesu kwinana, nani Nasaret tomowa ina wawaya.”
68 Ma Pita ivona bo, “Taku nani tomowina ke atakovi. Ke atakovi da aviyavisina kisisiyei.” Ma ikiibau da gari ku matuketina ma yaghiyaghinai kokoreko itou.
69 Ma wavinena Pita ikitai da nani gawarinai imiimiiri ma iyavo kava ririnai ivivi miiriyana na ivona meyesi bo, “Ina wawaya sago na weni.” 70 Ma Pita ivi berome da Yesu ivonaveyaveyiyei.
Ke mara gurina ma wawaya Pita ririnai imiimiiri na ivonei bo, “Vonavaghata da tam na Yesu ina wawaya sago, iyamna tam na Gariri wawaya.”
71 Ma Pita ivona bo, “Taku ani bero na God kovogha ina vereku. Nani tomowina kisisiyei na ke atakovi.”
72 Vaghina ma, yaghiyaghinai kokoreko itume. Ma Pita ina nota ivovira ma Yesu ina sisiya inotapanani da tuna ivona bo, “Mara aroba kuni bero da ke kutakoviku ma murinai kokoreko mara viruwina ina tou.” Ma Pita itupagavovora da itou.
*14:1: Pasova: Pasova na Israel damsi i kam ghamana da maranai God i kaekiki katamana ivitesi da Egypt ikuyowei ina notai.
*14:1: Exod 12:1-27
†14:3: Diudeuna na wakimiyai iyamoni, wakimina kana vava na alabasta.
‡14:5: Nani oirina miiyanina irakata da wawaya sago madegha sago ita vobigabiga ma ina miiya kudubina iti kiikapui na ruvana.
*14:7: Deut 15:11
*14:18: Psa 41:9
*14:24: Exod 24:8; Jer 31:31-34
*14:27: Zech 13:7
*14:49: Luk 19:47, 21:37
*14:62: Dan 7:13
*14:64: Lev 24:16