PƆLƱ KALATA'N
M'Ɔ LILI MƱA
HƐLƐLƖ NWANLƖN
KOLƖNTƖ ASƆNƖN MMA'N-MƆ'N
M'ɔ wɔ nun'n
Anɩn Kolɩntɩ tɩ Akayi mân nɩn anun kulo kpili kpa. Ɛnɛ bɛ fɛlɛ mân sɔ'n Gɛlɛsɩ, ɔ wɔ Aboloci mân nɩn anun. Ɛbɛlɛ menian'n-mɔ sɔ amʋan dɔʋn, ɛsɛ ajʋamannɩn ɛbɔ'n y'ɔ tɩ bɛ́ junman ɔ. Pɔlʋ lili junman ɛbɛlɛ afʋɛ kʋn sala nsian ɔ bɔlɩ Asɔnɩn'n (Junman 18). Mɛlɛ mɔ Pɔlʋ 'kɛlɛ kalata ɛhɩ'n, anɩn ɔ wɔ Azi mân nɩn anun kulo'n mɔ bɛ fɛlɛ yɩ́ Efɛzɩ nɩn asʋ. Kolɩntɩ asɔnɩn mma'n mmie-mɔ nʋn bɛ́ asɔnɩn nɩn anun kalata walɩ tʋlɩ Pɔlʋ kɛ kosuan'n-mɔ mɔ b'a bisa'n, ɔ mán bɛ́ yɩ́ nwʋn asan.
Kɛ yɛ nwun yɩ́ Pɔlʋ kalata ɛhɩnlɩn-mɔ anun'n, ɔ man sʋanlan y'ɔ kɛlɛ man yɩ́ ɔ. Kalata ɛhɩ, anianman Sɔsʋtɛnɩn yɛ̂ Pɔlʋ manlɩn ɔ hɛlɛlɩ ɔ (yɩ́ ti 1.1). Anianman sɔ'n tɩ Kilisi sʋanlan, nan kʋsʋ yɛ nzɩ man yɩ́ nwʋn ɛjɔlɛ fɩ́ɩ́.
Pɔlʋ a hye kalata ɛhɩ nɩn anun nnyuan. Alimʋa lɩka dɩɛ'n (yɩ́ ti 1-6), yɛ nwun yɩ́ kɛ Pɔlʋ nʋn anianman'n-mɔ b'a li amannɩɛ a yue, nan kʋsʋ ɛjɔlɛ kpɔlɛ nsan wɔ nun m'ɔ jɩjɩ Pɔlʋ ɔ: (1) asɔnɩn mma'n-mɔ a bubu bɛ́ nwʋn nun (yɩ́ ti 1.10-4.21), (2) sʋanlan kʋn nʋn yɩ́ sɩ ayɩ nɩn a la (yɩ́ ti 5), (3) asɔnɩn mma'n mmie-mɔ sanman sanman bɛ́ nwʋn bɛ́ mɔ bɛ nzɩ man Nyanmɩan nɩn anyunnun (yɩ́ ti 6). Ɛhɩka ati, Pɔlʋ lɛ kan kele asɔnɩn mma'n-mɔ kɛ bɛ sésie anyunnunguasɩɛ ɛjɔlɛ sɔ'n-mɔ, nán bɛ tánlan wɔ anʋannzɛ nun.
Lɩka'n m'ɔ tɔ sʋ nnyuan'n (yɩ́ ti 7-16), Pɔlʋ lɛ man bɛ́ kosuan'n-mɔ anwʋn asan. Ɔ lɛ kan ajaa nɩn anwʋn ɛjɔlɛ (yɩ́ ti 7). Ɔ lɛ kannzʋ bɛ́ kɛ bɛ síe bɛ́ nwʋn ye wɔ amʋan'n-mɔ anwʋn (8.1-11.1). Ɔ lɛ kan yɛ́ Mɩn Alɩɛ nɩn anwʋn ɛjɔlɛ (11.2-34). Ɔ lɛ kan kele bɛ́ kɛ bɛ kpʋ́nndɛ Wawɛ Nwannzan-nwannzan nɩn acɛdɩɛ'n m'ɔ bʋka asɔnɩn'n, ɛsɛ bɔbɔ, bɛ nánndɩ wɔ ehulo nun (12-14). Ɔ lɛ kan ewuetinnge nɩn ɛjɔlɛ (yɩ́ ti 15). Kalata nɩn agualɩɛ nun (yɩ́ ti 16), Pɔlʋ lɛ kan kele bɛ́ kɛ ɔ 'ba sɩn bɛ́ nwʋn ɛlɔ, ɔ de Zoluzalɛmʋn ɛlɔ ehianfʋɛ'n-mɔ kɛtɩ'n mɔ bɛ lɛ tʋ'n ɔ fa kɔ. Ɛsɛ ɔ lɛ bisa bɛ́ ahɩn.
1
Ahɩn ebisa
Mɩ́n Pɔlʋ mɔ Nyanmɩan a hulo ɔ'a fɛlɛ mɩ́n maan m'an kaci Kilisi Zozi bɔfʋɛ'n, mɩn nʋn yɛ́ nianman Sɔsʋtɛnɩn, yɛ́ yɛ̂ yɛ lɛ kɛlɛ kalata ɛhɩ ɔ.
Yɛ lɛ kɛlɛ kalata ɛhɩ yɛ nwan ɛmɔ Kolɩntɩ asɔnɩn mma'n-mɔ. Ɛmɔ asɔnɩn'n tɩ Nyanmɩan dɩɛ. Nyanmɩan a fa ɛmɔ ɛtɛ'n-mɔ ɔ'a hye ɛmɔ, ɔ'a man ɛmɔ a yɔ nwannzan-nwannzan, ɔ fi junman'n mɔ Kilisi Zozi a li'n dunman nun. Ɔ'a fɛlɛ ɛmɔ kɛ ɛmɔ nʋn Kilisi Zozi bɛ yɔ́ munmuan kʋn bɛ tánlan anwʋntɩɛ nun. Ɔ'a fɛlɛ ɛmɔ nʋn asɔnɩn mma'n-mɔ mɔ bɛ wɔ kulo kulo'n-mɔ kʋalaa asʋ'n. Bɛ de yɛ́ Mɩn Zozi Kilisi bɛ di kɛ yɛ́ kʋsʋ yɛ de yɩ́ yɛ di'n.
Yɛ 'bisa ɛmɔ ahɩn. Yɛ́ Sɩ Nyanmɩan Kpili nʋn yɛ́ Mɩn Zozi Kilisi, bɛ yéyila ɛmɔ sʋ, bɛ nwún ɛmɔ anwʋn anwunnvoe, bɛ mán ɛmɔ alʋa cɩ́cɩ bɛ́ nwʋn.
Asɩna
Nyanmɩan nanndɩ Zozi Kilisi sʋ ɔ'a nwun ɛmɔ anwʋn anwunnvoe. Anwunnvoe sɔ'n mɔ Nyanmɩan a nwun ɛmɔ nɩn ati, cɩan daa mɩn da yɩ́ asɩ. Ɔ sanlɩn kɛ, kɛmɔ ɛmɔ nʋn Zozi Kilisi a yɔ kʋn'n, Nyanmɩan a bʋka ɛmɔ man ɛmɔ dedi nɩn a hɔ yɩ́ nyunnun kpa. Ɔ a man ɛmɔ sɩ yɩ́ nwʋn ɛjɔlɛ'n kpa, ɛsɛ ɛmɔ sɩ yɩ́ nʋan ɛjɔlɛ'n kan kpa. Afɩ, Kilisi anwʋn ɛjɔlɛ'n mɔ ɛmɔ tɩlɩ nɩn a sɔ ndɩan kpa wɔ ɛmɔ afian. Ɔ man ɛmɔ mɔ bɛ lɛ nwʋnndɛ mɛlɛ mɔ yɛ́ Mɩn Zozi Kilisi 'ba yɩ yɩ́ nwʋn kele'n, ɛmɔ mmian man Nyanmɩan acɛdɩɛ fɩ́ɩ́ anwʋn. Nyanmɩan 'man ɛmɔ jinlan bɛ́ ja nun kpunndiin dede ɔ kɔ ju yɩ́ ayuelɩɛ. Yɩ́ dɩɛ anɩn cɩan mɔ Zozi Kilisi kɔ a'n, sʋanlan fɩ́ɩ́ nnyan man ɛmɔ anwʋn ɛjɔlɛ ɛtɛ ɔ ngan man. Nyanmɩan dɩɛ, ɔ nnaka man sʋanlan. Yɩ́ yɛ̂ ɔ'a fɛlɛ ɛmɔ kɛ ɛmɔ nʋn yɩ́ Wa Zozi Kilisi m'ɔ tɩ yɛ́ Mɩn'n yɔ́ kʋn ɔ.
Asɔnɩn nɩn anun mmubue'n
10 Anianman-mɔ, mɩn 'sɛlɛ ɛmɔ mɩn bʋtʋ bɛ́ kɛ yɛ́ Mɩn Zozi Kilisi dunman nun, ɛmɔ mán bɛ́ afian sɛ́, nan nán bɛ bubu bɛ́ nwʋn nun. Ɛmɔ mán bɛ́ ajʋnlɩn yɔ́ kʋn. Ɛmɔ mán bɛ́ nʋan sɛ́ bɛ́ nwʋn kpa bɔkɔɔ. 11 Afɩ, anianman-mɔ, balasua'n mɔ bɛ fɛlɛ yɩ́ Kolowe nɩn anwʋn menian a a yɩ mɩ́n anzʋti kɛ akpʋlʋwa a tɔ ɛmɔ afian. 12 Akpʋlʋwa sɔ'n y'ɔ le kɛ sʋanlan bie jasʋ a, yɩ́ nwan: “N wɔ Pɔlʋ afan”, bie kʋsʋ nwan: “N wɔ Apolɔsʋ afan”, bie kʋsʋ nwan: “N wɔ *Sefasɩ afan”, bie kʋsʋ nwan: “N wɔ Kilisi afan.” 13 Hei! Yɩ́ ti, ɛmɔ jʋnlɩn kɛ kulo sʋanlan nʋn Kilisi sɛ ɔ? Asʋ mɩ́n, Pɔlʋ, mɩ́n yɛ̂ n wuli kʋlʋwa nɩn asʋ wɔ ɛmɔ dunman nun ɔ? Asʋ Pɔlʋ dunman nun yɛ̂ bɛ sɔnɩnlɩn ɛmɔ ɔ? Cɛcɛ! 14 Nan mɩn 'da Nyanmɩan asɩ kɛ m'an nzɔnɩn man ɛmɔ anun bie fɩ́ɩ́ kɛ bian'n mɔ bɛ fɛlɛ yɩ́ Kilisipusi'n ɔ nʋn Gayiyusi ala. 15 Ɔ man sʋanlan fɩ́ɩ́ ngʋala ɔ nze man kɛ bɛ sɔnɩnlɩn yɩ́ wɔ mɩ́n dunman nun. 16 Ɛsɛ n zɔnɩnlɩn bian'n mɔ bɛ fɛlɛ yɩ́ Sɩtefanasɩ'n nʋn yɩ́ sasʋ'n-mɔ. Bɛ yɩ bɛ́ a, mɩn nne nni man kɛ n zɔnɩnlɩn sʋanlan ngacile biekun ɔ. 17 Afɩ Kilisi a nzʋan man mɩ́n kɛ m mála n zɔ́nɩn sʋanlan. Nan ɔ sʋanlɩn mɩ́n kɛ m mála m mɔ́ yɩ́ Ɛjɔlɛkpa'n n géle menian'n-mɔ. Ɛjɔlɛkpa sɔ'n mɔ mɩn bɔ'n, nán kulo sʋanlan dasannin ngɛlɛ ɛjɔlɛ ɔ. Ɔ sanlɩn kɛ sɛ kulo sʋanlan dasannin ngɛlɛ ɛjɔlɛ yɛ̂ mɩn bɔ a, anɩn Kilisi ewue'n m'ɔ wuli kʋlʋwa nɩn asʋ'n tɩ mgban.
Kilisi kʋlʋwa nɩn anwʋn ɛjɔlɛ'n
18 Ɛhɩ, Kilisi ewue'n m'ɔ wuli kʋlʋwa nɩn asʋ nɩn anwʋn ɛjɔlɛ'n, ɔ tɩ kʋasɩanzɛmʋn ɛjɔlɛ man menian mɔ bɛ lɛ minlin'n. Nan yɛ́ mɔ y'a nyan yɛ́ ti'n, ɛjɔlɛ sɔ'n tɩ Nyanmɩan tunmin. 19 Afɩ b'a hɛlɛ wɔ Ɛhɛlɛ Ɛjɔlɛ nɩn anun kɛ Nyanmɩan nwan:
Mɩn 'ba man ngɛlɛfʋɛ'n-mɔ kaci sɛnvʋɛ.
Mɩn 'ba sɛcɩ bɛ́ mɔ bɛ le ajʋnlɩn nɩn ajʋnlɩn'n.
20 Nan ɔ tɩ sʋa a, anɩn bɛngɛlɛfʋɛ'n halɩ nin? Zufʋ'n-mɔ mɔ bɛ sɩ *mala'n anaan Gɛlɛkɩ'n-mɔ mɔ bɛ sɩ jʋjɔ'n, bɛ́ bɛngɛlɛfʋɛ'n halɩ nin? Nyanmɩan a hele kɛ eyuadɩ ɛhɩ anun ngɛlɛ'n tɩ kʋasɩanzɛmʋn! 21 Eyuadɩ'n nʋn yɩ́ ngɛlɛ m'ɔ sɩ'n, ɔ'a nnwun man kɛ Nyanmɩan sɩ ngɛlɛ ɔ. Ɛhɩka ati, Kilisi ewue'n m'ɔ wuli kʋlʋwa nɩn asʋ anwʋn ɛjɔlɛ'n mɔ yɛ kan'n, eyuadɩ'n bu yɩ́ kʋasɩanzɛmʋn. Nan kʋsʋ Nyanmɩan nanndɩ ɛjɔlɛ sɔ nɩn asʋ, ɔ de bɛ́ mɔ bɛ de bɛ di'n ngʋan. 22 Zufʋ'n-mɔ kulo kɛ bɛ nwun asinbɛnwʋn ninnge bɛ́ nyɩnsʋ nán b'a le b'a li. Gɛlɛkɩ'n-mɔ kʋsʋ kulo kɛ bɛ fa bɛ́ muonun bɛ́ ti anun ngɛlɛ'n dede bɛ nwun Nyanmɩan. 23 Nan yɛ́ dɩɛ, Zozi Kilisi mɔ b'a bʋbɔ yɩ́ kʋlʋwa nɩn asʋ nɩn anwʋn ɛjɔlɛ yɛ̂ yɛ kan ɔ. Ɛjɔlɛ sɔ'n jɩjɩ Zufʋ'n-mɔ. Bɛ́ mɔ bɛ tɩ man Zufʋ nɩn anyunnun an, ɛjɔlɛ sɔ'n tɩ kʋasɩanzɛmʋn. 24 Nan bɛ́ mɔ Nyanmɩan a fɛlɛ bɛ́ yɩ́ nwʋn'n, Zufʋ o, m'ɔ tɩ man Zufʋ o, bɛ́ kʋalaa bɛ nwun yɩ́ kɛ Nyanmɩan tunmin'n wɔ Kilisi anun, ɛsɛ Nyanmɩan ngɛlɛ'n wɔ Kilisi anun. 25 Afɩ, menian'n-mɔ bu kɛ Nyanmɩan a sɛ. Nan kʋsʋ yɩ́ ɛsɛɛ mɔ ɔ'a sɛ'n, ɔ sɩ ngɛlɛ ɔ tala menian'n-mɔ ngɛlɛ mɔ bɛ́ nwan bɛ sɩ yɩ́ sʋnman'n. Menian'n-mɔ nwan Nyanmɩan tɩ ɛfʋan. Nan kʋsʋ, yɩ́ ɛfʋan m'ɔ tɩ'n, ɔ le anwʋnsɛlɛ ɔ tala menian'n-mɔ anwʋnsɛlɛ mɔ bɛ́ nwan bɛ le yɩ́ sʋnman'n.
26 Anianman-mɔ, ɛmɔ muonun tʋ́ bɛ́ nyɩn bɛ nɩ́an bɛ́ afian kɛ ɛmɔ mɔ Nyanmɩan a fɛlɛ bɛ yɩ́ nwʋn'n, ngɛlɛfʋɛ a nzʋn man nun, tunminfʋɛ a nzʋn man nun, dɩhyɩɛ kʋsʋ a nzʋn man nun. 27 Nan Nyanmɩan dɩɛ, like mɔ eyuadɩ'n bu yɩ́ kʋasɩanzɛmʋn'n y'ɔ fa ɔ gua ngɛlɛfʋɛ'n-mɔ anyunnun asɩ ɔ. Ɛsɛ like mɔ menian'n bu yɩ́ bɛtɛɛ'n y'ɔ fa gua m'ɔ yɔ sɩ nɩn anyunnun asɩ ɔ. 28 Ɛsɛ like mɔ menian'n-mɔ mmu man yɩ́ bie'n, m'ɔ tɩ mgban mgban bɛ́ nyunnun'n yɛ̂ Nyanmɩan fa ɔ sɛcɩ mɔ bɛ bu yɩ́ kɛ ɔ tɩ kpa sʋnman nɩn ɔ. 29 Nyanmɩan yɔ yɩ́ sɔ nán kulo sʋanlan fɩ́ɩ́ a ndu man yɩ́ nwʋn ɔ'a ngele man yɩ́. 30 Ɔ sanlɩn kɛ Nyanmɩan adawʋlʋman yɛ̂ ɛmɔ nʋn Zozi Kilisi a yɔ kʋn. Nyanmɩan adawʋlʋman, Zozi Kilisi a hele yɛ́ ngɛlɛ. Ɔ'a man y'a yɔ sɛsɛ, ɔ'a man yɛ́ nwʋn a tɩ ɛsɛ ɔ'a man y'a nyan yɛ́ ti. 31 Ɔ'a man Ɛhɛlɛ Ɛjɔlɛ nɩn a kpɩn sʋ. Yɩ́ nwan:
Sʋanlan mɔ yɩ́ nwan ɔ lɛ tu yɩ́ nwʋn'n,
anɩn ɔ tú yɩ́ nwʋn wɔ like mɔ yɛ́ Mɩn a yɔ nɩn anwʋn.