Pa-kaw ang Bitala ong
Mo-yang Balita sigon ong ni
Mateo
Ang nagsolat tang Mo-yang Balitang na ay si Mateo, tatang Judio ig manigtokot ta bois don ong banoang Israel asing tokaw. Asing timpong asi, ang banoang Israel sakep tang gobirno tang Roma, ig ang mga Judio agpapagbayaden ta bois ong adi tang Roma. Tenged tarin, ang mga manigtokot ta bois agbibilang tang mga kasimanoa nira ang mga traidor ig dayador. Piro ong dobali ta sia, si Mateo ginoyan ka ni Jesus ang magimong tata ong mga apostolis na. Bino-wanan ni Mateo tang obra na bilang manigtokot ig siminabid ong ni Jesus (9:9). Aroman tanandia ni Jesus mimpisang nagtoldok tanandia natetenged ong inadian tang Dios.
Naboay dang timpong pamagelat tang mga Judio tang pagkabot tang pinilik tang Dios ang magimong adi nira. (Ang mga Judio, ya kay ang mga Israelita.) Indi gata-wanan nira ang sinopa sing komabot, piro ong kamatodan, sia anday doma kondi si Jesu-Cristo, ang mismong Ana tang Dios. Piro asing kiminabot da si Jesus ig nagtoldok ong mga kasimanoa nang mga Judio, ang karakelan ong nira indi namagparet ang tanandia tang adi ig ang Cristo ang aggelaten nira (27:22). Maski nagmatod ong kaboi ni Jesus tang mga inaning dang lagi tang mga propita natetenged ong Cristo, indi pa ka enged tanira mamagparet ang si Jesus yay ang Cristo. Tenged pamaglaom tanira, mga komabot tang adi nira, komarong ong trono na ig palayasen na tang mga taga Roma ang magalin ong banoa nira. Piro belag ta maning don tang bindoat ni Jesus, tenged parti atan tang sinoldok na natetenged ong paggaraemen tang Dios bilang adi. Tenged ganing si Jesus, dapat gegman ta tang mga kasoay ta (5:44), patawaden tang mga namagkatalak ong yaten, ig tomabang ita ong mga malilised.
Sari-saring mga palimbawa* Ang bitalang “palimbawa,” mga ong Tagalog ay “talinghaga.” Ang palimbawa ay istoria piro may adalem ang maliag yaning na ig may adal ang makomit ta. tang ginamit ni Jesus ong pagtoldok na ong mga taw natetenged ong inadian tang Dios (13:10-13). Ig yading mga milagro ig makabebereng ang mga bagay tang bindoat na, animan yading taw tang namagparet ig namansitabid ong nandia. Piro ang mga pangolokolo ong banoa, labi pa ang domang mga Pariseo ig Saduseo, indi namagparet kondi nangasilag ong ni Jesus. Tenged ang isip nira, si Jesus taw lamang piro pangambo ang tanandia tang Dios, ig sia dorog kabelat ang kasalanan (9:3; 26:65). Animan ong ori, inintriga nira si Jesus ong mga taga Roma para patayen. Piro ang matod, indi tanandia dineg tang kamatayen, tenged ong ya-long kaldaw naboing oman tanandia. Ig ong maning don, linibri na tang yading mga taw ong mga kasalanan nira (20:28; 26:28).
Animan, ang maski sinopay magparet ang si Jesus tang Ana tang Dios ang naboing oman, ig magpasakep ong nandia, ang taw ang asi indi maimong indi mabilang ong inadian tang Dios.
1
Ang listan tang mga kamepet-mepetan ni Jesu-Cristo
(Lucas 3:23-38)
1 Yay narin tang listan tang mga kamepet-mepetan ang pinagalinan ni Jesu-Cristo, ang inampo ni David ang yay ang inampo ni Abraham.
2 Si Abraham tatay ni Isaac, si Isaac tatay ni Jacob, ig si Jacob yay ang tatay ni Juda may ang mga logod na.† 1:2 Asing tokaw, si Jacob pinaranan si tang Dios ta Israel, animan ang mga inampo na aggoyan ta mga “Israelita.” Asing timpo ni Jesus, aggoyan ka tanira ta mga Judio tenged ang karakelan ong nira nagalin ong ni Juda, tata ong mga ana ni Israel. Tarin ong kaorian tang listan ang na, itaen ta ang si Jose, ang katawa ni Maria, tata ka ong mga inampo ni Juda. Animan si Jesus pinangana ka bilang tatang Judio. 3 Si Juda nangatawa ong ni Tamar ig doroa tang ana nira, si Fares ig si Zara. Si Fares tang tatay ni Esrom, ig si Esrom tang tatay ni Aram. 4 Si Aram tatay ni Aminadab, si Aminadab tatay ni Naason, ig si Naason tang tatay ni Salmon. 5 Si Salmon nangatawa ong ni Rahab ig si Boaz tang ana nira. Si Boaz tang tatay ni Obed ig ang nanay ni Obed si Ruth. Si Obed ang na tatay ni Jesse, 6 ig si Jesse tang tatay ni Ading David.
Si David tatay ni Solomon, ig ang dating katawa ni Urias yay ang nanay ni Solomon. 7 Si Solomon tang tatay ni Rehoboam, si Rehoboam tatay ni Abias, ig si Abias tatay ni Asa. 8 Si Asa tatay ni Jehoshafat, si Jehoshafat tatay ni Joram, ig si Joram tatay ni Ozias. 9 Si Ozias tang tatay ni Jotam, ig si Jotam tatay ni Acaz ang yay ang tatay ni Ezequias. 10 Si Ezequias tatay ni Manases, si Manases tatay ni Amos, ig si Amos tatay ni Josias. 11 Si Josias ang na tatay ni Jeconias may ang mga logod na. Yay asi tang timpo nga ang mga Israelita biniag tang mga taga Babilonia ig ingkelan don ong banoa nira.
12 Pagatapos ang ingkelan tanira ong Babilonia, nagkatinir si Jeconias tang ana nang si Salatiel. Si Salatiel tang tatay ni Zerubabel. 13 Si Zerubabel tatay ni Abiud, si Abiud tatay ni Eliakim, ig si Eliakim tatay ni Azor. 14 Si Azor tatay ni Sadoc, si Sadoc tatay ni Aquim, ig si Aquim tatay ni Eliud. 15 Si Eliud tang tatay ni Eleazar, ig si Eleazar tatay ni Matan ang yay ang tatay ni Jacob. 16 Si Jacob tang tatay ni Jose ang nagimong katawa ni Maria. Ig si Mariang narin yay ang nanay ni Jesus ang aggoyan ta Cristo.‡ 1:16 Ang bitalang “Cristo” tatang titolo ni Jesus bilang ang pinilik tang Dios para maglibri ong mga taw ong mga kasalanan nira ig maggaem ong tanan-tanan. Telekan ka ong Bokabolario.
17 Animan, magalin ong ni Abraham sa-sad ong ni David katorsing hinirasion tang namagdalalaton. Ig magalin ka ong ni David asta ong timpong ingkelan tang mga Israelita ong Babilonia, katorsi si kang hinirasion tang namagdalalaton. Ig magalin ka don sa-sad ong pagpangana ong ni Cristo, katorsing hinirasion ka.
Ang pagpangana ong ni Jesu-Cristo
(Lucas 2:1-7)
18 Maning ta na tang nainabo asing pinangana si Jesu-Cristo. Si Mariang nanay na karasalen da lamang ong ni Jose. Piro asing indi pa tanira paga-pen, nata-wanan ang si Maria pagabdet. Piro ong matod, nainabo narin tenged ong gaem tang Ispirito Santo.§ 1:18 Ang “Ispirito Santo” yay ang Ispirito tang Dios. Mga ong English pa, “Holy Spirit.” 19 Mandian si Jose, ang magimong katawa na, mato-lid ang taw. Animan naisipan nang belagan na ra lamang si Maria. Piro boaten na narin ong sikrito tenged indi ka galiag ang mapaeyak tang babay.* 1:19 Ang ogali tang mga Judio, mga may pinaginigoan tang tatang soltiros may ang soltiras, agpabetang ong nira nagimo rang magkatawa maski indi pa paga-penan. Oman, mga may mainabo ang indi ra mapadayon tang kasal, ang lali dapat magtorol ong babay ta papilis ang ganing belagan na ra tanandia. Mabelat tang bagay ang na, tenged sigon ong Katobolan ni Moises, ang silot para ong babay ang nangonlali dapat banggilen ta bato asta mapatay.
20 Mintras aggisipen ni Jose tang boaten na, may tatang anghil tang Gino ang napaita ong ni Jose ong talakinep na ig ganing ong nandia, “Jose, inampo ni David, india magdoadoa ang katawaen mo si Maria. Tanandia nagabdet ong gaem tang Ispirito Santo. 21 Mangana tanandia ta tatang lali, ig paranan mo ta Jesus,† 1:21 Ang maliag yaning tang aran ang “Jesus” mga ong bitalang Hebreo ay “Ang Dios paglibri.” tenged tanandia tang maglibri ong mga kasimanoa na ong mga kasalanan nira.”
22 Nainabo tang tanan ang na agod magmatod tang inaning tang Dios ig pinatako tang propita na asing tokaw pa ang ganing,
23 “Magabdet tang tatang soltiras‡ 1:23 Ang maliag yaning ni Mateo tarin ong bitalang “soltiras” ay soltiras ang indi pa galengetan ta lali.
ig mangana ta tatang lali,
Ig goyan tanandiang ‘Emmanuel,’ ” ang maliag nang yaning,
“Ka-pen ta tang Dios.”§ 1:23 Isaias 7:14
24 Animan asing pagapoaw ni Jose, sinoman na tang tobol tang anghil tang Gino ig dayon ang pinakasalan na si Maria. 25 Piro inding pisan nalenget si Jose ong ni Maria mintras indi pa gapangana ong inabdet nang asi. Ig pagapangana ni Maria, pinaranan ni Jose tang mola ta Jesus.
*^ Ang bitalang “palimbawa,” mga ong Tagalog ay “talinghaga.” Ang palimbawa ay istoria piro may adalem ang maliag yaning na ig may adal ang makomit ta.
†1:2 1:2 Asing tokaw, si Jacob pinaranan si tang Dios ta Israel, animan ang mga inampo na aggoyan ta mga “Israelita.” Asing timpo ni Jesus, aggoyan ka tanira ta mga Judio tenged ang karakelan ong nira nagalin ong ni Juda, tata ong mga ana ni Israel. Tarin ong kaorian tang listan ang na, itaen ta ang si Jose, ang katawa ni Maria, tata ka ong mga inampo ni Juda. Animan si Jesus pinangana ka bilang tatang Judio.
‡1:16 1:16 Ang bitalang “Cristo” tatang titolo ni Jesus bilang ang pinilik tang Dios para maglibri ong mga taw ong mga kasalanan nira ig maggaem ong tanan-tanan. Telekan ka ong Bokabolario.
§1:18 1:18 Ang “Ispirito Santo” yay ang Ispirito tang Dios. Mga ong English pa, “Holy Spirit.”
*1:19 1:19 Ang ogali tang mga Judio, mga may pinaginigoan tang tatang soltiros may ang soltiras, agpabetang ong nira nagimo rang magkatawa maski indi pa paga-penan. Oman, mga may mainabo ang indi ra mapadayon tang kasal, ang lali dapat magtorol ong babay ta papilis ang ganing belagan na ra tanandia. Mabelat tang bagay ang na, tenged sigon ong Katobolan ni Moises, ang silot para ong babay ang nangonlali dapat banggilen ta bato asta mapatay.
†1:21 1:21 Ang maliag yaning tang aran ang “Jesus” mga ong bitalang Hebreo ay “Ang Dios paglibri.”
‡1:23 1:23 Ang maliag yaning ni Mateo tarin ong bitalang “soltiras” ay soltiras ang indi pa galengetan ta lali.
§1:23 1:23 Isaias 7:14