1  GT 23.25Sabat kɨndakon Yesu gat paŋdetni uŋun wit pi kɨnda da bɨkbɨk naŋ kɨwit. Kɨŋek paŋdetni jap do awit, do wit bamɨ dɨwarɨ jɨmɨk dagaŋ nawit. 2  TP 20.10Aŋakwa pɨndagek Parisi amɨn da Yesu yaŋ iyɨwit, “Pɨndat, paŋdet kabɨgo Sabat bɨsapmon nido gen teban yapmaŋek pi aŋ?”

3  1Sa 21.1-6Yaŋba Yesu da yoyɨgɨt, “Dewit gat amɨn kabɨni gat da jap do aŋek yo awit uŋun ji manjɨŋ nandaŋyo awit bo dɨma? 4  MS 24.5-9Dewit uŋun telagɨ yutnon wɨgɨ bret Piŋkop do parekbi uŋun abɨdaŋ naŋek amɨn kabɨni kɨsi do yoban nawit. Bret uŋun telagɨ, amɨn ɨsalɨ da dɨma noknogɨ, mukwa sogok amɨn dagɨn tagɨ nawit. 5  IDT 28.9-10Bo ae Piŋkop da papiakon gen kɨnda mukwa sogok amɨn do yosok uŋun kɨsi dɨma manjɨŋ nandaŋyo awit? Mukwa sogok amɨn Sabat bɨsap morapmon gen teban yapmaŋek pi aŋ, mani dɨwarɨni mɨni ekwaŋ. 6  Mt 12.41-42Nak asi dayɨsat, amɨn kɨnda oni egɨsak uŋun da Telagɨ Yut Madep yapmaŋdak. 7-8  Os 6.6; Mt 9.13Piŋkop da papiakon gen kɨnda tosok uŋun yaŋ:

9 Yesu uŋudon da muwut muwut yutni kɨndakon wɨgek 10  Lk 14.3amɨn kɨsirɨ gɨreŋɨkbi kɨnda ekwan kagɨt. Amɨn yɨkgwit uŋun da Yesu gen teban kɨnda yapmaŋakwan gen pikon yɨpneŋ yaŋ nandaŋek iyɨwit, “Sabat bɨsapmon amɨn kɨnda da notni kɨnda aŋmɨlɨp asak kaŋ, uŋun gen teban yapmaŋdak?”

11  Lk 14.5Yaŋba yaŋ yoyɨgɨt, “Niaŋ nandaŋ? Jikon da kɨnda dakon sipsipni kɨnda Sabat bɨsapmon gapmagwan mosak kaŋ, yum kaŋakwa uŋungwan di egɨpjak? Dɨmasi, aŋpulugaŋek abɨdaŋ ɨlɨkba wɨkdɨsak. 12 Sipsip uŋun yo ɨsalɨ, mani amɨn da yo madepsi. Yaŋdo, Sabat bɨsapmon amɨn kɨnda aŋpulugoneŋ kaŋ, gen teban yapmaŋgaŋ yaŋ dɨma nandani.”

13 Yaŋ yaŋek amɨn kɨsirɨ gɨreŋɨkbi yaŋ iyɨgɨt, “Kɨsitgo aŋnɨŋnɨŋ a.” Yaŋban amɨn uŋun kɨsirɨ aŋnɨŋnɨŋ aban kɨlek taŋ kɨsirɨ terɨ kɨnda yombem gɨn agɨt. 14  Jn 5.16Aŋakwan Parisi amɨn da kɨŋ “Niaŋ aŋek Yesu aŋatneŋ?” yaŋon da gen paŋkosit awit.

15 Yesu uŋun Parisi amɨn da yo aŋ ɨmdo yawit uŋun kɨlɨ pɨndak mudagɨt, do kokup uŋun yɨpmaŋek kɨgɨt. Kɨŋakwan amɨn morapmɨ da yolgwit. Aŋakwa sot amɨn kɨsisi paŋmɨlɨp aŋek 16  Mt 8.4; Mk 3.12Yesu iyɨ niaŋen amɨn kɨnda uŋun amɨn dɨma yoyɨni do yaŋsop aŋyomgut. 17 Yaŋ aŋakwan Piŋkop da kalɨpsigwan kombɨ amɨn Aisaia aŋtagap aban gen yagɨt uŋun bamɨ noman tagɨt. Gen uŋun yaŋ:

22 Uŋun bɨsapmon amɨn da koŋni toŋ amɨn kɨnda aŋaŋ Yesukon aŋopgwit. Uŋun amɨn dabɨlɨ mɨni ae kadɨm. Yesu da aŋmɨlɨp aban gen yaŋek dabɨlɨ pɨsagɨt. 23 Yaŋ aban mɨŋat amɨn kabɨ madep da kaŋ wurɨpdagek yawit, “On amɨn Dewit dakon monji bo?”

24  Mt 9.34; 10.25Mani Parisi amɨn da gen uŋun nandaŋek yawit, “On amɨn koŋ dakon mibɨltok amɨn madepni Belsebul uŋun da tapmɨmon koŋ yoldak.”

25 Yaŋba Yesu da nandak nandakni pɨndak nandaŋyo aŋek yaŋ yoyɨgɨt, “Mɨktɨm kɨnda da pudaŋ kabi bamorɨ aŋek emat wamjil kaŋ, uŋun mɨktɨm yokwi tokdɨsak. Ae kokup pap kɨnda bo ae yut kɨnda dakon amɨn da pudaŋ kabi bamorɨ aŋek emat wamni kaŋ, uŋunyo kɨsi tagɨ dɨma egɨpdaŋ. 26 Yaŋgɨn Sunduk da Sunduk yoljak kaŋ, Sunduk da iyɨ waseŋ kɨ kabi bamorɨ aŋek yo morap kɨla agak dakon tapmɨm pasɨl ɨmdɨsak. 27 Nak Belsebul da aŋpulugaŋban koŋ yoldat kaŋ, dɨsi dakon notji koŋ yolgaŋ uŋun amɨn kabɨ ni tapmɨmon da koŋ yolgaŋ? Uŋun amɨn kabɨ da genji kokwinɨgek gulusuŋ yoŋ yaŋ tagɨ dayɨni. 28  Ya 10.38; 1Jn 3.8Mani Piŋkop dakon Wup da nak aŋpulugaŋban koŋ yoldat kaŋ, Piŋkop dakon Amɨn Kɨla Agakni jikon kɨlɨ abɨk.

29 “Amɨn kɨnda da niaŋ aŋek amɨn tebai kɨnda da yutnon wɨgɨ yo kabɨni tagɨ tɨmɨtjak? Mibɨltok amɨn tebai uŋun nap teban naŋ wamaŋ yɨpmaŋek yo kabɨni tagɨ tɨmɨtjak.

30  Mk 9.40; Lk 9.50 “Amɨn nak dakon notno dɨma, uŋun da nak uwal aŋnamaŋ. Ae amɨn nak dɨma aŋpulugaŋban amɨn paŋmuwukgamaŋ, uŋun amɨn da amɨn paŋwaseŋban waseŋ kwaŋ.

31  Ibr 6.4-6 “Do yaŋ dayɨsat, Piŋkop da yokwi morap gat ae Piŋkop do yaŋba yokwi tok agak morap tagɨ wɨrɨrɨtjak. Mani amɨn kɨnda Telagɨ Wup do yaŋba yokwi tok asak kaŋ, Piŋkop da uŋun amɨn dakon dɨwarɨni dɨma wɨrɨrɨk ɨmdɨsak. 32 Amɨn kɨnda Amɨn Dakon Monji do yaŋba yokwi tok asak kaŋ, Piŋkop da dɨwarɨni tagɨ wɨrɨrɨk ɨmjak. Mani amɨn kɨnda Telagɨ Wup do yaŋba yokwi tok asak kaŋ, Piŋkop da abɨsok on mɨktɨmon ae don bɨsap madepmon kɨsi dɨwarɨni uŋun dɨma wɨrɨrɨk ɨmdɨsak.”

33  Mt 7.16-20Yesu da saŋbeŋek yaŋ yagɨt, “Kɨndap kɨnda tagɨsi kaŋ, bamɨ kɨsi tagɨ. Ae kɨndap yokwi kaŋ, bamɨ kɨsi yokwi. Amɨn da kɨndap bamɨ pɨndagek kɨndap yokwi bo ae tagɨ yaŋ pɨndakgaŋ. 34  Mt 3.7; 15.18; Lk 3.7; 6.45Ji tuŋon amɨn emarɨ toŋ yombem. Gen tagɨsi niaŋsi aŋek yoni? Yo ni da butjigwan toŋ uŋun gen yogokjikon paŋalon aŋ. 35 Amɨn kɨlegɨ uŋun burɨkon yo tagɨsi morapmɨ toŋ, do aŋpak kɨlegɨsi aŋ. Ae amɨn yokwi uŋun burɨkon yo yokwi morapmɨ toŋ, do aŋpak yokwi aŋ.

36 “Mani yaŋ dayɨsat, gen kokwin bɨsap madepmon ɨsal dogɨn gen yum yawit amɨn morap Piŋkop da mibɨlɨ nido yawit uŋun do yoyɨŋban kobogɨ iyɨŋ iyɨŋ akdaŋ. 37 Gaga gen yosol uŋun da tɨlagon gak amɨn kɨlegɨ bo amɨn yokwi yaŋ gayɨkdɨsak.”

38  Mt 16.1; Lk 11.16; Jn 6.30Gen teban yoyɨŋdet amɨn dɨ gat ae Parisi amɨn dɨ gat da Yesu yaŋ iyɨwit, “Yoyɨŋdet, gak da wasok tapmɨmɨ toŋ kɨnda abɨ kaŋek asi gak Piŋkop dakon pi naŋ asal yaŋ gandaneŋ.”

39  Mt 16.4; Mk 8.12Yaŋba yaŋ yoyɨgɨt, “Amɨn on bɨsapmon ekwaŋ uŋun amɨn yokwisi gɨn. Piŋkop dakon pi naŋ asat yaŋ nandak do wasok tapmɨmɨ toŋ kɨnda kok do yoŋ. Mani kɨnda dɨma kokdaŋ. Kombɨ amɨn Jona dakon tɨlak naŋgɨn kokdaŋ. 40  Jna 1.17Jona gɨldat kapbɨ ae pɨlɨn kapbɨ yaŋ tap kɨlap da but kagagwan egɨpgut, yaŋgɨn Amɨn Dakon Monji mɨktɨm kagagwan gɨldat kapbɨ ae pɨlɨn kapbɨ yaŋ potdɨsak. 41  Jna 3.5Niniwe amɨn Jona da Piŋkop dakon gen yoyɨŋban but tobɨl awit. Mani ji da binapmon amɨn kɨnda egɨsak uŋun da Jona yapmaŋ mudosok, mani ji but tobɨl dɨma aŋ. Do gen kokwin bɨsap madepmon Niniwe amɨn da pɨdaŋ agek abɨsok ekwaŋ amɨn kabɨ dakon aŋpak yokwi uŋun do yaŋ teŋteŋokdaŋ. 42  1KA 10.1-10Mɨktɨm saut tetgɨn dakon kɨla amɨn mɨŋat madep uŋun Solomon dakon nandaŋ kokwini tagɨsi iyɨŋakwan nandak do mɨktɨm dubagɨsikon da apgut. Mani amɨn kɨnda oni egɨsak, uŋun da Solomon yapmaŋdak, mani geni dɨma nandaŋ. Do gen kokwin bɨsap madepmon uŋun kɨla amɨn mɨŋat madep da pɨdaŋ agek abɨsok ekwaŋ amɨn kabɨ dakon aŋpak yokwi uŋun do yaŋ teŋteŋokdɨsak.”

43 Yesu da saŋbeŋek yaŋ yagɨt, “Koŋ kɨnda da amɨn kɨnda yɨpmaŋ degek kɨŋ mɨktɨm kɨbɨrɨ tɨmon agek yɨk yawot tamo wɨsisak. Mani tamo kɨnda dɨma kosok do 44 yaŋ yosok, ‘Nak aeno tobɨl yut kalɨp egɨpgumon kɨkeŋ.’ Kɨŋ kaŋban yut uŋun ɨsal tosok ae sɨbɨt sɨbɨt ɨkdɨgaŋ aŋtɨlɨm abi kosok. 45  2Pi 2.20Yaŋ kosok, do kɨŋ koŋ 7 kabɨ iyɨ yapmaŋek wagɨl yokwisi gat tɨmɨkban kwa uŋun yutnon egek aŋpak yokwisi aŋ. Mibɨltok uŋun amɨn yokwi egɨpgut, mani abɨsok uŋun yapmaŋek wagɨl yokwisi egɨsak. Yaŋgɨn abɨsok yokwi pakpak amɨn ekwaŋon yaŋ gɨn altosok.”

46 Yesu mɨŋat amɨn kabɨ madep gen yoyɨŋakwan meŋi padɨk padɨkni paŋabɨŋ yomakon agek Yesu gat yaŋ nandat ak do yawit. 47 Yaŋba yutgwan amɨn kɨnda da Yesu iyɨgɨt, “Meŋgo padɨk padɨkgo yomakon abeŋ da gak gat yaŋ nandat ak do yoŋ.”

48 Yaŋban iyɨgɨt, “Meŋno padɨk padɨkno uŋun namɨn?” 49 Yaŋek paŋdetni kabɨkon kɨsit sugaŋek yagɨt, “Meŋno padɨk padɨkno oni. 50  Ro 8.29Datno Kwen Kokup egɨsak uŋun dakon gen guramɨkgaŋ amɨn uŋun meŋno padɨk padɨkno ae samɨnoyo.”