1 Nap’an ni mu’ulung yu biyu’ e girdi’ nga ta’bang ni be yit’ boch i yad boch i yad, ma som’on e ga’ar Jesus ngak e pi gachalpen, “Mu ayuweged gimed ko is rok e pi Farise — n’en ni gu be yip’ fan e dake moding ni yad be tay. 2 Ya demturug e n’en ni kan upunguy, ma yira chuweg e upong u daken, ma urngin e tin ni kan mithag ni nge dab nnang e bay nnang. 3 Ere demturug e tin ni kamogned u fithik’ e lumor ma bay nrung’ag ni rran, ma demturug e n’en ni kam kathkathniged ngalan tel e girdi’ u lan ba senggil ni kan ning, ma bay ni tolulnag u daken e naun.”

4 “Nggog ngomed e pi tafager rog ndab mu tamdaggad ngak e pi’in yad ra li’ e dowef ngem’, ma nga tomuren e dabkiyag ni ngar ngongliyed ban’en ngay ni kab gel e gafgow riy. 5 Nggu dag ngomed e cha’ ni ir e ngam tamdaggad ngak: mu tamdaggad ngak Got nra li’ e dowef nge yim’, ma bay gelngin nge mat’wun nra yin’ fa’anem nga fithik’ e nifiy. Ere gu be yog ngomed, ni ngam tamdaggad ngak!

6 “Gathi yira pi’ nchuway’ lal fa nochi arche’ ni sparrow fithingan ma kemus ni l’agruw e salpiy nrow puluwon? Machane dariy ta’a bagayad nike pag Got talin. 7 Mus nga piyan lolugmed ni kem’ay i the’eg. Ere dab mu rusgad, ya ka ba ga’ famed ngak bo’or fa nochi arche’ ni sparrow fithingan!

8 “Nggog ngomed ni en nra weliy u fithik’ e girdi’ ni ir reb i girdi’eg e aram rogon e n’en nra rin’ e en ni Fak e girdi’ ngak u p’eowchen e pi engel rok Got; 9 machane en nra weliy u fithik’ e girdi’ ni gathi ir reb i girdi’eg, e aram rogon e en ni Fak e Girdi’ nra weliy u p’eowchen e pi engel rok Got ni fa’anem e gathi reb i girdi’en.

10 “En nra yog bbugithin nib togopluw ngak e en ni Fak e girdi’ e yira n’ag fan rok; machane en nra yog e thin nib kireb nib togopluw ngak fare Kan Nthothup e dabiyag ni yira n’ag fan rok.

11 “Fa’an yad ra fekmed i yib ni ngan pufthinnagmed u lan tafen e mu’ulung, ara nga p’eowchen e am, ara pi’in yad be tay murung’agen e girdi’, ma dabi magafan’med ngarogon ni ngam ayuweged gimed ko thin ara n’en ni ir e nga mogned. 12 Ya fare Kan Nthothup e bayi fil ngomed e re ngiyal’nem e n’en ni ir e nga mogned.”

13 Me non be’ nib mo’on ngak u fithik’ fapi girdi’ ni yo’or ni ga’ar, “Tamchib, mog ngak walageg ni pumo’on nge f’oth romow e n’en nike pag e chitamangimow romow.”

14 Me fulweg Jesus ngak ni ga’ar, “I mini’ e ke pi’ mat’wug ni nggu turguy e tinir, ara nggu f’oth romew e n’en nike pag e chitamangimew romew?” 15 Ma aram me ul ul ngay nge ga’ar ngorad ni yad gubin, “Mu ayuwgad mi gimed guy rogomed rok urngin mit e chogow: ya bin riyul’ e yafos ku be’ e gathi ni ngongliy ko pin’en ni ir e mmil suwon ngak fa’anem, ndemturug rogon feni yo’or ban’en rok.”

16 Ma aram me weliy Jesus ngorad e re fanathin ni ba’aray: “Be’ nib mo’on ni bo’or ban’en rok e immoy e binaw rok ni bo’or e ggan ni be yib ko woldug ni bay riy. 17 Me ga’ar u wan’, Dakuriy bang ni gu ra cha’riy urngin e ggan rog ngay. Ere mang e nggu rin’? 18 Me ga’ar u wan’, Ba’aray e n’en ni ir e nggu rin’; nggu buthug e pi naun rog ni ba’aray ni tafen e ggan nggu toy boch ni ka ba ga’ ko tiney, ni ir e nggu cha’riy urngin e ggan rog ngay nge urngin e tin ni kabay e chugum rog. 19 Ma aram mu gog ngog u lanin’ug ni lungug, Bfel’ wa’atham! Ke yag ngom urngin e tin ni bfel’ ni bay fan ngom nra par ni bo’or e duw. Mpagan’um, ngu’um abich ma ga be garbod, ma ga be rin’ e tin ni gab adag! 20 Machane me ga’ar Got ngak, Ri gab balyang! Neap’ ney e ra aw e fan rom; me mini’ e bayi fek urngin e pin’ey ni kam tay ni fan ngom?”

21 Me ga’ar Jesus ngorad, “Ireray rogon e pi’in bo’or ban’en ni kar kunuyed ke yo’or ban’en rorad, machane de yo’or ban’en rorad u p’eowchen Got.”

22 Me ga’ar Jesus ngak pi gachalpen, “Ireray fan ni be lungug ngomed: Dabi magafan’med ko ggan ni nge yag ngomed ni fan e nge dab mm’ad, ara magafan’med ko mad ni nge yag ngomed ni fan nga dowmed. 23 Ya yafos e ka ba ga’ fan ko ggan, ma dowef e ka ba ga’ fan ko mad ni ngan chuw ngay. 24 A mu guyed e gap’luw: darir yunged awochngin ban’en ara ra kunuyed e ggan; ma dariy e senggil rorad ara naun ni yad ma ulunguy e ggan ngay; ya Got e ma duruw’iyrad! Ma gimed e ka ba ga’ famed ngak e arche’! 25 Mini’ e aromed ni ku ra mun in e rran ngak ko biney e tamilang* mun in e rran ngak ko biney e tamilang; ara me mun boch yang nga n’umngin. ni fa’anra i magfan’ ngay? 26 Fa’anra dabiyag romed ban’en nib achig ni bod e biney, me ere mang ni nge magafan’med nga boch ban’en? 27 A mu guyed ngarogon ni be tugul e floras u fithik’ e pan: darir maruwelgad ara ur ngongliyed e mad ni fan ngorad. Machane nggog ngomed, ni mus ngak Solomon, ni aram feni yo’or ban’en rok ma da immoy e mad rok ni bod feni fel’ ya’an reb e pi floras ney. 28 I Got e ir e be pi’ e mad ko pan ni pan ni bay u roy e daba’, me gabul ma dakuriy, ya kan urfiy u lan e stof. Ere gathi bmuduwgil nra pi’ Got e mad romed? Rib achig e pagan’ romed ngak Got!

29 “Ere dabi magafan’med ngam pired ni gubin ngiyal’ ma n’en ni ngam ked nge n’en ni ngam garbodgad ngay e ir e gimed be gayiy. 30 (Ya girdi’ nu roy u fayleng ni pi’in yugu boch e kan e yad be meybil ngorad e gubin ngiyal’ ni yad be gayiy urngin e pin’ey.) Ya Chitamangimed e manang ndabisiy ni nge yag e pin’ey ngomed. 31 Ere gagiyeg rok Got e ir e ngam m’oneged u wun’med, ma aram me pi’ e pin’ey ngomed.”

32 “Gimed e chi ulung ney e dab mu tamdaggad! Ya Chitamangimed e ba’adag ni nge pi’ e gin nsuwon ngomed. 33 Ere mpi’ed ni chuway’ urngin e tin ni bay ban’en romed mi gimed pi’ e salpiy riy ngak e pi’in gafgow. Mu yagniged ngomed tafen e salpiy ndar ma kireb, mi gimed ayuweg e fla’ab romed nga tharmiy, ko gin ni dabi lich riy, ma dariy ba moro’ro’ nrayag ni nge ded pa’ ngay, ma dabi kirebnag e ngal. 34 Ya lanin’med e gubin ngiyal’ ni bay ko gin ni bay e fla’ab romed riy.”

35 “Mu fal’eged rogomed ngam pired ni fan ko mit i n’en ni bay yib, ni kam chichiiyed e luod romed nga lukngumed ma kam gal’ed e magal romed, 36 ni bod rogon e pi tapigpig ni yad be sonnag e masta rorad ni nge sul u ba madnom ko mabgol. Ra yib ni tugtuguy e mab, ma ka chingiyal’ nem e yad ra bing e mab ngak. 37 Ri ra felfelan’ e pi tapigpig nem ni sul e masta rorad me pir’egrad ni yad be od ni kar fal’eged rogorad! Nggog ngomed ni ra chichi’iy e luod rok ni aram e ke fal’eg rogon ni nge pigpig ngorad, me yog ngorad ngar pired nga tebel, me mang ir e i yibnag e ggan ngorad. 38 Ri yad ra felfelan’ ni fa’anra pir’egrad ni kar fal’eged rogorad kar pired, ni mus ni fa’anra yib ko lukngun e neap’ ara ke thiliyeg ko lukngun e neap’! 39 Mu ted fanmediyan ko re bugithin ney! Fa’anra manang e cha’ nib mil suwon e naun ngak e ngiyal’ nra yib e moro’ro’ riy nga naun rok, ma dabi pag e moro’ro’ nge yib nga naun rok. 40 Ere ku er rogomed ni ngam fal’eged rogomed ngam pired, ya en ni Fak e Girdi’ e ra yib u reb e awa ndamur fineyed nra yib riy.”

41 Me ga’ar Peter, “Somol, gamad e ga be yog e re fanathin ney ngomad fa ga be yog ngak urngin e girdi’?”

42 Me fulweg Somol ni ga’ar, “Ere mini’ e en ni ir fare tapigpig nib yul’yul’ ma ba gonop? I ir e en ni masta rok e tay ni nge milfan urngin ban’en ngak, ma be ayuweg e tabinaw, ma be pi’ ngak e tin ni kabay e tapigpig e tirorad e ggan ko ngiyal’ ni yima pi’ riy. 43 Ri ba ga’ ba felfelan’ nra tay e re tapigpig nem ni fa’anra sul e masta rok nga tabinaw me pir’eg ni ireray e n’en ni be rin’! 44 Nggog ngomed nrib muduwgil nra tay fare masta fare tapigpig ni ir e nge milfan urngin ban’en rok ngak. 45 Ma fa’anra ga’ar e re tapigpig nem u wan’, kab n’uw nap’an mfini sul e masta rog, ma aram me tabab i pirdi’iy fa tinem e tapigpig, ni pumo’on nge ppin, mi i abich ma be garbod ma be unum e rrum ngi i balyang ngay, 46 ma aram e bayi reb e rran me sul fare masta nder finey fare tapigpig nra sul riy ngu ba ngiyal’ nde nang; ma aram e bayi cheal fare masta nge th’eth’ab fa’anem nnochiyang,† th’eth’ab fa’anem nnochiyang; ara nin’ fa’anem nga waen. min rin’ ngak e tin ni ngan rin’ ngak e pi’in nda ur folgad.

47 “Re tapigpig ni manang e tin ni ba’adag e masta rok ni ir e nge rin’, machane der fal’eg rogon nge rin’ e tin ni ba’adag e masta rok e bay ni gechignag nib el merin e dimow ni yira tay ngak; 48 machane re tapigpig nde nang e tin ni ba’adag e masta rok, me rin’ ban’en ni bay tapgin ni nge yan e dimow ngak, e yira gechignag nib waer e dimow ni yira tay ngak. Ya cha’ ni bo’or e tin ni kan pi’ ngak e yibe finey ni ba ga’ labgen ni nge fulweg; ma cha’ ni ka bo’or boch e tin ni kan pi’ ngak e yibe finey ni ka bo’or boch e tin ni nge fulweg ni labgen.”

49 “Ku gub ni nggu tay e nifiy ko fayleng, ma kari gum’ ni bochan ni fa’an manga aray rogon ma ke af e nifiy ngay e chiney! 50 Bay ba tawfe ni ngan tawfe nigeg ngay nri bay i amith lanin’ug riy nge yan i mada’ ko ngiyal’ nike mu’! 51 Gimed be finey ma ku gub ni nggu fek e gapas i yib nga fayleng? Nggog ngomed ni gathi gapas, machane ku gub ni nggu ruwraba’nag e girdi’. 52 Chiney i yan ngaram e bayi reb e tabinaw ni lal e girdi’ riy ma bay ra ruw raba’gad, ni dalip i yad e be togopluw ngak ruw i yad, ma ruw i yad e be togopluw ngak dalip i yad. 53 Pi matam e bay ra togopluwgad ngak pifakrad ni pumo’on, ma pifakay ni pumo’on e bay ra togopluwgad ngak e pi matam rorad; ma pi matin e bay ra togopluwgad ngak pifakrad ni ppin, ma pifakay ni ppin e bay ra togopluwgad ngak e pi matin rorad; ma pi matin e bay ra togopluwgad ngak leengin pifakrad, ma pi leengin pifakrad e bay ra togopluwgad ngak e pi matin rok pi figirngirad.”

54 Miki ga’ar Jesus ngak fapi girdi’, “Fa’an gimed ra guy bangi lang ni be yib ngalang u lan e ngael, ma ka chingiyal’ nem me lungumed, Bayi aw e n’uw, me yodorom. 55 Ma fa’an gimed ra thamiy e nifeng nike thow u lan e yimuch me lungumed, Bayi gel e gowel, me yodorom. 56 Gimed e pi tadake moding nir! Rayag ni ngam changargad ko but’ nge lang mi gimed yog rogon; ere mang ndamur nanged fan e re ngiyal’ i n’ey ni chiney?”

57 “Ma mangfan ndamur turguyed romed e tin ni ir e bmat’aw ni ngam rin’ed? 58 Fa’anra togopluw be’ ngom nge ga’ar e nge fekem nga tafen e puf oloboch, ma ngar mu guy rogon nge fel’ thilmew ko ngiyal’ ni gimew bay u kanawo’ ni gimew be sor i yan nga tafen e puf oloboch, nge siy i fekem i yan nga p’eowchen e tapuf oloboch, me fekem e tapuf oloboch nge pi’em ngak e polis, me tiyem e polis nga kalbus. 59 Ya nggog ngom ni dabiyag ni ngam chuw u rom nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni kam thang e bin th’abi tomur e row u urngin e salpiy ni kanog ni ngam pi’.”