JOHN
Warefa'aia
Feni Bu'uu John na fama'aia ba Jesus ana fei wareaa mei Haidaa, fei fi oalao, fei na pigioa ma guta a'a o'ou.
Ei rawarawaa lamii feni bu'u fi wareaa Jesus ba hia mei Tela'ana, mei fa'unaia ma ana Na'uu mei Haidaa. Ma ba i a'ana wagii fei narafawe'ia na pa'i harenua.
1
Fei Warea nawe Pigioa
1 Pa'aa rawarawa na ude fei Warea ma fei Warea na oafipui a'a mei Haidaa. Ma fei Warea, ana mei Haidaa. 2 Ina oafipui a'a mei Haidaa fama'a.
3 I a'ana minaa ei manumanu na mamaramai. Lomi hepalo manumanu na mamaramai ba abaa famamarana. 4 I a'ana na pa'i harenua ma fei harenua fei, we'ai rama'a. 5 Fei we'ai na we'a laloo fei roromaa, ma'uaa fei roromaa lomi na apa'ia.* 1:5 O, laloo fei roromaa, ma fei roromaa lomi na muainia
6 Ina nomai hemea rama'a, aloamiaa mei Haidaa; harana, John. 7 Fei pa'afina ba i nomai, sifei ba i u'ugaa fei we'ai ba minaa ei rama'a, ronei narafawe'i. 8 Ana hia, abaa fei we'ai; na no'uamai ba i u'ugaa fei we'ai. 9 Fei pa'aa we'ai, fei ba i we'ainaa minaa ei rama'a fi nomai yeni malagufu.† 1:9 O, Feni, fei pa'aa we'ai, fei na we'ainaa minaa ei rama'a, ei ro nomai yeni malagufu
10 Ina guta i malagufu ma ana hia na famamaraiaa feni malagufu ma'uaa, feni malagufu, lomi na fanunu'apa'ia. 11 Ina dinamii a'a ei gufuna ma'uaa, lomi rona taufagutania. 12 Ma'uaa minaa ei rona taufagutania, ei rona narafawe'i a'a fei harana, ina uga ba ro'ou, na'uu mei Haidaa— 13 ma'uaa abaa na'u ale'ei pai rama'a,‡ 1:13 Warea Greek abaa na'u wagii raraa o nunumiaa helagui fiharoi, uaa waniniaa mei Haidaa.
14 Fei Warea nawe pigioa ma na pagi gutanana i dupuaa o'ou. Ona ma'adigaa fei hawerana, fei haweraa mei Hemea Ua,§ 1:14 O, mei Hodihodiaa Waninia mei noramiana a'a mei Ama, nofininamii fei rawani'a ma fei fa'uaia.
15 John fi u'ugia. Ina haroharo ma ware, “Simeni, meni unadii u'ugia ba, ‘Mei i nomai neneu na muainau, uaa hia, rawarawaa haigua.’ ” 16 A'a fei baua rawani'ana, minaa o'ou na todigaa watauda hawegia. 17 Uaa, ina fanamiaa Moses fei law. Fei rawani'a ma fei fa'uaia noranamai a'a Jesus Christ. 18 Lomi hemea na fanunupa'aa mei Haidaa ma'uaa, mei Na'uu mei Haidaa, mei Hemea Ua,* 1:18 O, mei Hodihodiaa Waniniana. Hefi'a ne'ia ba ma'uaa mei hemea ua (o hodihodiaa) Na'una mei na oafipui a'a mei Ama, hia na fama'aia.
John, mei Pudugufaia na Ware ba Abaa Hia Christ
(Matthew 3:1-12; Mark 1:1-8; Luke 3:1-18)
19 Ei Jew, rona aloaa ei bauaniaa humuu mei Haidaa ma ei Levi ba ronei i'iginaa John ba hia hini. Sifeni, feni u'ugana a'a ro'ou yei Jerusalem. 20 Lomi na ufamadumu ua, ma'uaa namina u'u ua ba, “Yau, abaa Christ.”† 1:20 Messiah. “Mei Christ” (Greek) ma “mei Messiah” (Hebrew) hanuu guapaloei ba “Mei rona ipinaa tabana pao.”
21 Rona i'iginia, “Haa, ma yoi hini? Yoi Elijah?”
Ina ware, “Abaa yau.”
“Yoi mei Mamama'a?”
Ina ware, “Lomi.”
22 Ronawe ware, “Yoi hini? Onei warefanaa hai'ou ma hai'ou'aree warefanaa ei rona aloamii hai'ou. O ware ba yoi hini ma rama'a bata?”
23 John na wareaa ei wareaa Isaiah, mei mamama'a, “Yau fei lao na haroharo fawelei lomi haihai o guana, ‘Ra'a'augaa fei talaa mei Fasu.’ ”
24 Ma hefi'a ei aloamii ro'ou, Pharisee, 25 rona i'iginia, “Nabaa fa'ua, hamatani o pudugufinaa ei rama'a nabaa yoi abaa mei Christ, o Elijah, o mei Mamama'a?”
26 John na ware, “Una pudugufinaa rama'a ranu‡ 1:26 O, laloo ranu; vv. 31 ma 33 anaa ma'uaa hemea na u dupuaa hamu'ou, hemea lomi hamona apa'ia. 27 Hia mena i nomai neneu, mena lomi na rawani ba a alaraa fei supinena.”
28 Ei manumanu ei, rona bigi'ia yei Bethany pepei adii fei Ranu Jordan, fawelei fi pudugufai wagina John.
Jesus, fei Na'uu Sipsipii mei Haidaa
29 I no'arewadilao, John na fanunupa'aa Jesus fi nomai a'ana ma na ware, “Ma'alao, fei Na'uu Sipsipii mei Haidaa, fei na tonaa ei hafelo'aa feni malagufu! 30 Simeni, meni una u'ugia ba, ‘Mei i nomai neneu, na muainau, uaa hia rawarawaa haigua.’ 31 Yau ana lomi na apa'ia, ma'uaa ena a nomai ma pudugufinaa rama'a ranu, sifei ba inei arewa a'a ei Israel.”
32 John na u'u ba, “Una fanunupa'aa fei Spiriti na falorogio pafea. Fei maumauna ale'ei pune ma na faloro pafona. 33 Lomi ba a apa'ia ma'uaa, mei na aloau ba nei pudugufinaa rama'a ranu, na warefanau ba, ‘Mei ona fanunupa'ia ba na faloronaa pafona fei Spiriti, simena, mena i pudugufinaa rama'a Spiriti Apuna.’ 34 Una fanunudigia ma u'ufanaa hamu'ou ba hia, Na'uu mei Haidaa.”
Ei Rawarawa Otalai Neneraa Jesus
35 I no'arewadilao, John na gutadiai a'a helagui otalai nenerana. 36 I fanunupa'aa Jesus fi talailao, ina ware, “Ma'alao, fei Na'uu Sipsipii mei Haidaa!”
37 Lagu'aa guainaa fei wareana fei laguei otalai nenerana, laguna neneraa Jesus. 38 Jesus na diarai, ma'apa'aa lagua ma na i'iginaa lagua, “Tamanu nunumiaa hamugua?”
Laguna ware, “Rabbi” (hanuna ba Feroia), “Ona ma'igu hitani?”
39 Ina ware, “Nomai ma hamuwe aida.”
Si'ei, lagunaree ma'a fei nopana ma laguna gutafipui a'ana fei arewaa fei. Fei au fei, obao ido'o fafi.
40 Andrew, mei lofuu Simon Peter, hia hemea laguei na guainaa ei wareaa John ma na neneraa Jesus. 41 Fei rawarawa bigi'aa Andrew, sifei ba nado'o labaginaa mei lofuna Simon ma warefania, “Hai'ouna bapa'aa mei Messiah” (hanuna ba mei Christ). 42 Ma ina duginaa hia a'a Jesus.
Jesus na fanununaa a'ana ma ware, “Yoi Simon, mei na'uu John. Rowe roroinio Cephas” (hanuu fei ba Peter).§ 1:42 Guapaloei hara Cephas (Aramaic) ma Peter (Greek) hanuna ba na'a.
Jesus na Harofaa Philip ma Nathanael
43 I no'arewadilao, Jesus na nara ba i dinaa Galilee. I bapa'aa Philip, na warenaa a'ana, “Nenerau.”
44 Philip, ana ale'ei Andrew ma Peter; gufuna Bethsaida. 45 Philip na bapa'aa Nathanael ma na warefania, “Hai'ouna bapa'aa mei na ne'inia Moses a'a fei Law, mei ana rona ne'inia ei mamama'a—Jesus, mei Nazareth, mei na'uu Joseph.”
46 Nathanael na i'igai, “Nazareth! Ana i pa'i hepalo rawani'a manumanu i norai yei?”
Philip na ware, “Mi ma'aia.”
47 I fanunupa'aa Nathanael fi nomai, Jesus na wareia, “Simeni, hemea pa'aa Israel, lomi hepalo sifi'a a'ana.”
48 Nathanael na i'igai, “Tani o apa'au?”
Jesus na ware, “Una ma'apa'io oifi guta haroo fei haihai figi ma nenee fei, na harofio Philip.”
49 Nawe ware Nathanael ba, “Rabbi, yoi Na'uu mei Haidaa; yoi mei Haparaa Israel.”
50 Jesus na ware,* 1:50 O, Jesus na i'igai, “Ona nara ale'ei ... ? “Ona nara ale'ei uaa una warefanio ba na ma'apa'io oifi guta haroo fei haihai figi. Owe fanunuaa hefi'adiai manumanu i muainaa fei.” 51 Ma na waredilao, “A warefa'uai a'amu† 1:51 Fei Warea Greek ba hamu'ou. ba owe‡ 1:51 Fei Warea Greek ba hamowe. fanunuaa fei gigei pafea iwe gigi ma ei alo'aloo mei Haidaa, roifi nogio a'a mei Na'uu Rama'a ma hadiwe'idinaa pafea, minaa ale'ei bigi'aa ro'ou.”
*1:5: 1:5 O, laloo fei roromaa, ma fei roromaa lomi na muainia
†1:9: 1:9 O, Feni, fei pa'aa we'ai, fei na we'ainaa minaa ei rama'a, ei ro nomai yeni malagufu
‡1:13: 1:13 Warea Greek abaa na'u wagii raraa
§1:14: 1:14 O, mei Hodihodiaa Waninia
*1:18: 1:18 O, mei Hodihodiaa Waniniana. Hefi'a ne'ia ba ma'uaa mei hemea ua (o hodihodiaa) Na'una
†1:20: 1:20 Messiah. “Mei Christ” (Greek) ma “mei Messiah” (Hebrew) hanuu guapaloei ba “Mei rona ipinaa tabana pao.”
‡1:26: 1:26 O, laloo ranu; vv. 31 ma 33 anaa
§1:42: 1:42 Guapaloei hara Cephas (Aramaic) ma Peter (Greek) hanuna ba na'a.
*1:50: 1:50 O, Jesus na i'igai, “Ona nara ale'ei ... ?
†1:51: 1:51 Fei Warea Greek ba hamu'ou.
‡1:51: 1:51 Fei Warea Greek ba hamowe.