21
Iesu təmuvən əpəha Jerusɨləm mol əpu məmə
in Kig
in Kig
(Mak 11:1-11; Luk 19:28-40; Jon 12:12-19)
1 Nian kɨnəhuva iuəkɨr o Jerusɨləm, mɨnəhuva Petfas e Nɨtəuət Rəha Nɨgi U Olif, kəni Iesu təmahlirəkɨs rəhan mil iətəmimi keiu, 2 kəni məni=pən kəm lau məmə, “Ian əpəha e lahuənu aupən e tah, kəni ikɨn əha nəkueruh uəhai əmə togki kəti kəmohrain ilau nətɨn. Kəni nəkiatɨs ilau muasɨg miəuva kəm iəu. 3 Nəmə iətəmi kəti təni nati kəti kəm təlau, nəkuəni=pən kəm in məmə Iərmənɨg tolkeikei ilau, kəni otəpanahli=pa uəhai əmə ilau.”
4 Nati u təmuva məmə otol nəghatiən nak iətəm iəni təməni otuva mol nɨpəhriəniən. Iəni təməni məmə,
5 “Otəni=pən kəm nətəmimi əha Jerusɨləm* Nəghatiən əhruahru rəha Kris təni məmə, “Nətɨn Pətan Saion” kəni nɨpətɨ nəghatiən u məmə “nətəmimi rəha Jerusɨləm.” Saion in nərgɨn kəti mɨn rəha Jerusɨləm. məmə,
‘Oteruh-to, rəhatəmah kig tətuva o təmah,
rəhan nətəlɨgiən in ləhtəni,
kəni mətasuə e togki,
mɨne togki u in nətɨn əmə.’ ” Sek 9:9
6 Kəni iətəmimi mil rəha Iesu kəmian muol nati nak iətəm Iesu təməni məmə okuol. 7 Kəmuasɨg togki mɨne nətɨn, kəni muələhu-pəri rəhalau kot mɨn e togki mil, kəni Iesu təməharəg-pəri lan. 8 Nɨmənin nətəmimi tepət kautepin rəhalah mɨn kot əpəha e suaru, kəni nəuvein kotətei nɨmalɨ nɨgi mɨn, kəni motepin ilah e suaru e nɨsiaiən. 9 Kəni nɨmənin nətəmimi nətəm kəutaupən e Iesu, mɨne nɨmənin nətəmimi nətəm kautəhuərisɨg e Iesu, kəutagət əfəməh mautəni məmə,
“!Hosanə† Nɨpətɨ nəghatiən u “Hosanə” təni məmə, “əni-vivi.” Nətəmimi kəməutəni pətɨgəm məmə Iesu in Məsaiə, iətəmimi u Uhgɨn təməni məmə in otahli=pa məmə otosmiəgəh ilah. o Mipɨ Tefɨt!
!Iərmənɨg Uhgɨn tətatɨg ilau iətəmimi u iətəm tətuva e nərgɨn! Sam 118:26
!Hosanə o Uhgɨn əpəha ilɨs e negəu e neai!”
10 Nian Iesu təmiet=pən Jerusɨləm, nətəmimi rəfin əha ikɨn nɨkilah təmauɨt, kəni mautəni nəghatiən tepət məutətapuəh məmə, “?Pəh u?”
11 Kəni nɨmənin nətəmimi kotəni məmə, “Inu iəni Iesu, rəha Nasərɨt, əpəha e nɨtəni Kaləli.”
Iesu əpəha
e Nimə Rəha Uhgɨn
e Nimə Rəha Uhgɨn
(Mak 11:15-19; Luk 19:45-48; Jon 2:13-22)
12 Kəni Iesu təmuvən əpəha imə e Nimə Rəha Uhgɨn, kəni məhgi pətɨgəm nətəmimi nətəm kautol səlɨm mɨne mautos nəhmtɨn natimnati əha ikɨn məmə okotol sakrifais lan. Kəni mahuvihin tepɨl mɨn iətəm kətəuhlin məni ikɨn, kəni mahuvihin jeə mɨn rəha nətəmimi mɨn u kautol səlɨm e iəuein mɨn.‡ Afin-to e tiksɨnəri “Nimə Rəha Uhgɨn” o nəhruniən natimnati nian Iesu təmuvən məhgi pətɨgəm nətəmimi e Nimə Rəha Uhgɨn. 13 Kəni məni=pən kəm lah məmə, “Kəmətei e Nauəuə Rəha Uhgɨn məmə, ‘Rəhak nimə, okauɨn lan məmə nimə rəha nəfakiən kəm Uhgɨn,’ Aes 56:7 mətəu itəmah nəmotol məmə in ‘nimə rəha iakləh mɨn.’ ” Jer 7:11
14 Kəni nətəmimi nətəm nəhmtɨlah tərah mɨne nətəmimi nəhlkɨlah təməpaiu-əpaiu kəməhuva ohni əpəha e Nimə Rəha Uhgɨn, kəni tol vivi ilah. 15 Kəni pris asoli mɨn mɨne nəgətun mɨn rəha Lou kəmoteruh nati təuvɨr mɨn iətəm in təmol, kəni moteruh mɨn kəlkələh mɨn kəutagət əfəməh əpəha e Nimə Rəha Uhgɨn, mautəni məmə, “!Hosanə o Mipɨ Tefɨt!”
Mətəu nətəmi asoli əha, niəməha təmol ilah. 16 Kəni kotəni=pən kəm Iesu məmə, “?Nətətəu nati nak kəlkələh mɨn kəutəni, uə kəpə?”
Kəni Iesu təməni=pən kəm lah məmə, “Əuəh. Nəmotafin, uə kəpə, nəghatiən iətəmi kəti təməni kəm Uhgɨn iətəm tətəni lanu lan məmə,
‘E nohlɨ kəlkələh agɨn mɨn mɨne nəpəou mɨn agɨn,
nəmol məmə ilah okotəni-vivi ik’.” Sam 8:2
17 Kəni təməpəh ilah miet Jerusɨləm muvən e taun Petəni, mapɨli ikɨn.
Nɨgi kəti fik təmaukei-aukei
(Mak 11:12-14,20-26)
18 Ləplapɨn agɨn, Iesu təmɨtəlɨg=pən mɨn Jerusɨləm, kəni nəumɨs tɨnus. 19 Kəni təmafu nɨgi u fik e nɨkalɨ suaru, kəni təmuvən ohni mətəu təsehiən nəuan kəti, mafu əmə nɨmalɨn. Kəni təni=pən kəm nɨgi u məmə, “!Ko nəsəuə mɨniən!” Kəni rəueiu agɨn, nɨgi təmaukei-aukei.
20 Nian rəhan nətəmimi kəmoteruh nati əha, kəni narmɨlah təmiuvɨg, kəni motəni=pən kəm Iesu məmə, “?Təhro nɨgi əha fik təmaukei-aukei uəhai əmə lanəha?”§ E Oltestɨmɨn, nɨgi u fik tatol nəmtətiən e nətəm Isrel. Iesu in təmol nɨgi u fik taukei-aukei məmə otəgətun nətəmi asoli rəha Isrel, okol nalpɨniən kəm lah. Uə təhmen əmə lanu məmə Uhgɨn otol nalpɨniən kəm nətəmimi mɨn u kəsotoliən nəuan uə məsotəfakiən kəm in (Aiseə 5:1-7 mɨne Jeremaea 8:4-13 rəhalau nəghatiən təhmen əhmen; eruh mɨn Matiu 24:2 mɨne futnot). Mɨne Iesu təməgətun mɨn lanu məmə otəgətun rəhan mɨn nətəmimi o rəhalah nəhatətəiən, u inu, rəhalah nəhtuliən e Uhgɨn.
21 Mətəu Iesu təməni=pən məmə, “Iətəni=pɨnə nɨpəhriəniən məmə nəmə nautos nəhatətəiən, kəni rəhatəmah nətəlɨgiən təsoliən keiu, nəkotəhrun noliən nati nak iətəm iəmol e nɨgi u fik. Mətəu səniəmə in əmə əha, nəkotəhrun nəni-pəniən kəm nɨtəuət əha məmə ‘Uvən miuvɨg mamnɨm əpəha ləuantəhi,’ kəni otol nəuiatəmah. Mat 17:20; Luk 17:6; Jon 14:12; 1Kor 13:2 22 Nəmə nəkotəhatətə, kəni onəkotos nati nak iətəm nəutətapuəh lan e nəfakiən.” Mat 7:7-11; 18:19
Nətapuəhiən o nepətiən
rəha Iesu
rəha Iesu
(Mak 11:27-33; Luk 20:1-8)
23 Iesu təmuvən e Nimə Rəha Uhgɨn, kəni nian təmətəgətun, pris asoli mɨn mɨne nətəmi asoli rəha nətəm Isrel, kəhuva ohni motəni=pən məmə, “?Natol natimnati mɨn u e nepətiən rəha pəh? ?Kəni pəh təməfɨnə nepətiən ko?”
24 Kəni Iesu təməni=pən məmə, “Iəkətapuəh=pɨnə mɨn e nəghatiən kəti kəm təmah. Nəmə nəkotəfa nəghatiən kəti, kəni iəkəni=pɨnə kəm təmah məmə nepətiən nak iətəm iatol natimnati mɨn u lan. 25 ?Nepətiən rəha Jon təmsɨpən iə o noliən bəptais? ?Təmsɨpən e negəu e neai, uə rəha nətəmimi əmə?”
Kəni kəmotəni=pən kəm lah mɨn məmə, “Nəmə kotəni məmə, ‘Nepətiən rəha Jon təmsɨpən e negəu e neai,’ kəni otəni məmə, ‘?Mətəu təhro nəsotəniən nɨpəhriəniən lan?’ 26 Mətəu nəmə kotəni məmə, ‘Rəha nətəmimi əmə,’ kitah kəutəgɨn e nɨmənin nətəmimi ikɨnu rəueiu mətəu-inu nɨkilah təhti məmə Jon in iəni kəti rəha Uhgɨn.” Mat 14:5
27 Tol lanəha, kəmotəni=pən kəm Iesu məmə, “Itɨmah iəkotəruru.”
Kəni Iesu təməni=pən kəm lah məmə, “Kəni iəu mɨn, ko iəsəniən kəm təmah məmə e nepətiən nak iatol natimnati mɨn u lan.”
Nəghatiən əuhlin
e suah mil keiu.
e suah mil keiu.
28 Kəni Iesu təməni=pən məmə, “?Təhro? ?Nɨkitəmah tətəhti məmə nak? Suah kəti, nətɨn iərman keiu. Kəni təmuvən məni=pən kəm iətəm iahgin lan məmə, ‘Nətɨk, uvən mol uək rəueiu əpəha e nasumiən.’ 29 Mətəu nətɨn təməni=pən məmə, ‘Iəkəpəh.’ Kəni matɨg məuhlin mɨn rəhan nətəlɨgiən, kəni muvən e nasumiən.
30 “Kəni tatə təmuvən o nətɨn iətəm təkəku, məni=pən mɨn kəm in nati kətiəh əmə. Kəni nətɨn təməni=pən məmə, ‘Əuəh, tatə, iəkuvən,’ mətəu təməpəh=pən e nasumiən.
31 “?Otəni-to məmə suakəku mil u in pəhruvən, təmol nəuia rəhan tatə?”
Kəni kəmotəni=pən məmə, “Suakəku iətəm iahgin lan.”
Kəni Iesu təməni=pən kəm lah məmə, “Əuəh, in əhruahru. Kəni iətəni=pɨnə nɨpəhriəniən məmə, nətəmi kautos məni rəha takɨs, mɨne nɨpətan rəha suaru kautəhuvən e Narmənɨgiən Rəha Uhgɨn aupən e təmah, 32 mətəu-inu Jon təmuva o təmah məmə otəgətun suaru rəha noliən əhruahru, kəni mətəu itəmah nəsotəniən nɨpəhriəniən lan. Nətɨ suah u iətəm təkəku tətəgətun=pən itəmah. Mətəu nətəm kautos məni rəha takɨs, mɨne nɨpətan rəha suaru kəmotəni nɨpəhriəniən lan. Nətɨ suah iətəm tepət lan tətəgətun=pən ilah. Kəni nəmoteruh pau nati əha, mətəu nəməsotəuhliniən itəmah e rəhatəmah noliən tərah mɨn, kəni məsotəniən nɨpəhriəniən lan.”* Nətəmimi rəha nosiən takɨs mɨne nɨpətan rəha suaru, ilah kautol təfagə tərah, kəni ilah kotəhmen e suakəku u iətəm tepət lan. Aupən kəmotəhti nəuia Uhgɨn, mətəu uərisɨg ko kotol nati nak təməni. Nətəmi asoli rəha nətəm Isrel mɨne nətəm u kəsotəhatətəiən e Iesu kotəhmen e suakəku u iətəm təkəku. Kəutəni əmə e nohlɨlah məmə kotolkeikei Uhgɨn kəni motol nəuian, mətəu nɨkilah isəu o Uhgɨn. Luk 3:12; 7:29-30
Nəghatiən əuhlin e nətəmimi tərah nətəm kəutasum
e nasumiən
e nasumiən
(Mak 12:1-12; Luk 20:9-19)
33 Kəni Iesu tətəkeikei mətəni məmə, “Otətəlɨg-to e nəghatiən əuhlin kəti mɨn. Iətəmi asoli kəti rəha nasumiən, təmol nasumiən kəti e nɨləuɨs kəti kətəni məmə krep, u katol wain lan. Kəni mol kəlkəl e kəpiel muvən mɨtəlau lan. Kəni mol ikɨn kəti o noliən nɨmei nevɨg-evɨgiən e nəua krep məmə nəhu krep otaiu kəni mol wain lan. Kəni mol nimə kəti iətəm in ilɨs məmə iətəmi otəri lan mətəsal vivi o nasumiən o nati miəgəh mɨn mɨne nətəmimi.† Natimnati iətəm Iesu tətəghati lan e fes 33 tətəghati e noliən rəha noliən wain
“Kəni təmegəhan=pən e nasumiən kəm nətəmimi məmə okotasum lan, kəni məuəri nəua krep, nəuvein rəhan, nəuvein rəhalah. Kəni miet muvən e naliuəkiən ikɨn pɨsɨn pɨsɨn kəti. Aes 5:1-2
34 “Nian krep tɨnɨmarəg, kəni tahli=pən rəhan ioluək mɨn məmə okəhuvən e nasumiən rəha krep, motətapuəh o nətəmimi nətəm kautol uək e nasumiən məmə okotəfən rəhan krep nəuvetɨn kəm lah.
35 “Mətəu nətəm kautol uək e nasumiən kəmotaskəlɨm rəhan ioluək mɨn, kəni motoh kəti, motohamu kəti, motəhti e kəpiel iətəm tatol kɨsɨl lan. 36 Kəni tahli=pən mɨn ioluək mɨn nəuvein kəhuvən o lah, ilah tepət tapirəkɨs in mɨn aupən. Kəni nətəmimi nətəm kautol uək e nasumiən kotol tərah e lah e noliən əhmen mɨn əmə məmə kəmotol e in mɨn aupən. 37 Naunun agɨn, tahli=pən nətɨn iərman tuvən o lah, kəni məni məmə, ‘Ilah okotəkeikei motɨsiai nətɨk.’
38 “Mətəu nian nətəmimi mɨn kautol uək e nasumiən kəmotafu nətɨn, kəni kotəni=pən kəm lah mɨn məmə, ‘Inu nətɨ iətəmi asoli iətəm otarmənɨg e nasumiən nian rəhan tatə otɨmɨs. Pəh kəhuvən motohamu mɨn, kəni motos nasumiən məmə rəhatəmah motarmənɨg lan.’ Mat 27:18 39 Kəni kəmotaskəlɨm motatu pətɨgəm lan e nasumiən, kəni motohamu.” Hip 13:12
40 Kəni nian Iesu təmol naunun e nəghatiən əuhlin, kəni məni məmə, “?Tol lanu lan, nian iətəmi asoli rəha nasumiən otuva, kəni otol nak e nətəmimi nətəm təmegəhan=pən e nasumiən kəm lah?”
41 Kəni kəmotəni=pən məmə, “Otərəkɨn agɨn nətəm kotərah mɨn əha, mohamu ilah. Kəni uərisɨg, təpanegəhan e rəhan nasumiən əha tuvən e nəhlmɨ nətəmimi pɨsɨn nəuvein, kəni e nian əhruahru iətəm krep tatɨmarəg, ilah okotəfən nəuvetɨn rəhan.”
42 Kəni Iesu təməni=pən kəm lah məmə, “?Nəmotafin e Nauəuə Rəha Uhgɨn u, uə kəpə? Tətəni məmə,
‘Pos u iətəm nətəmimi rəha nuvləkɨniən nimə kəsotolkeikeiən motəpəh,
in tɨnuva pos iətəm tol nəhgɨn o noliən nimə.‡ “pos” — Nəghatiən Kris əhruahru tətəni məmə, “kəpiel.” E nian əha, nətəmimi kəmotol nimə e kəpiel. Kəni kəpiel keikei in kəpiel ləhtəni agɨn u tətaskəlɨm nimə mətuvləkɨn nimə lan. Rəueiu u Tanna, nətəmimi tepət kautol nimə e pos mɨne napət. Kəni pos iətəm in nati keikei in pos u iətəm tol nəhgɨn maskəlɨm nəhgɨ nimə. Iesu tətəghati aru lan məmə in pos iətəm tol nəhgɨn.
Iərmənɨg təmol nati u,
kəni in nati təuvɨr agɨn e nəhmtɨtah.’ Sam 118:22-23; Rom 9:33; 1Pitə 2:6-8
43 Tol lan əha, iətəni kəm təmah məmə Narmənɨgiən Rəha Uhgɨn okos rəkɨs o təmah, kəni kəfən kəm nətəmimi mɨn u nətəm okotol nəuialah. 44 Nəmə iətəmi kəti otaiu mələs pɨkɨn pos u, nɨkɨlkɨlin tɨtəgɨt əgɨt. Uə nəmə pos u otəmei məməhli-ərain in, otauvtəuvtə mərah agɨn.”§ E kopi əuas mɨn nəuvein rəha Niutestɨmɨn təuvɨr agɨn iətəm kəmətei e nəghatiən Kris aupən, nəghatiən rəha fes 44 u tɨkə.
45 Nian pris asoli mɨn mɨne Farəsi mɨn kəmotətəu nəghatiən əuhlin iətəm Iesu təməni, kəni kəmotəhrun məmə tətəghati e lah. 46 Kəni kɨnəutəsal e suaru kəti məmə okotaskəlɨm Iesu motləfən e kaləpus, mətəu kautəgɨn e nɨmənin nətəmimi, mətəu-inu nətəmimi kəutəni məmə in iəni kəti.
*21:5 Nəghatiən əhruahru rəha Kris təni məmə, “Nətɨn Pətan Saion” kəni nɨpətɨ nəghatiən u məmə “nətəmimi rəha Jerusɨləm.” Saion in nərgɨn kəti mɨn rəha Jerusɨləm.
21:5 Sek 9:9
†21:9 Nɨpətɨ nəghatiən u “Hosanə” təni məmə, “əni-vivi.” Nətəmimi kəməutəni pətɨgəm məmə Iesu in Məsaiə, iətəmimi u Uhgɨn təməni məmə in otahli=pa məmə otosmiəgəh ilah.
21:9 Sam 118:26
‡21:12 Afin-to e tiksɨnəri “Nimə Rəha Uhgɨn” o nəhruniən natimnati nian Iesu təmuvən məhgi pətɨgəm nətəmimi e Nimə Rəha Uhgɨn.
21:13 Aes 56:7
21:13 Jer 7:11
21:16 Sam 8:2
§21:20 E Oltestɨmɨn, nɨgi u fik tatol nəmtətiən e nətəm Isrel. Iesu in təmol nɨgi u fik taukei-aukei məmə otəgətun nətəmi asoli rəha Isrel, okol nalpɨniən kəm lah. Uə təhmen əmə lanu məmə Uhgɨn otol nalpɨniən kəm nətəmimi mɨn u kəsotoliən nəuan uə məsotəfakiən kəm in (Aiseə 5:1-7 mɨne Jeremaea 8:4-13 rəhalau nəghatiən təhmen əhmen; eruh mɨn Matiu 24:2 mɨne futnot). Mɨne Iesu təməgətun mɨn lanu məmə otəgətun rəhan mɨn nətəmimi o rəhalah nəhatətəiən, u inu, rəhalah nəhtuliən e Uhgɨn.
21:21 Mat 17:20; Luk 17:6; Jon 14:12; 1Kor 13:2
*21:32 Nətəmimi rəha nosiən takɨs mɨne nɨpətan rəha suaru, ilah kautol təfagə tərah, kəni ilah kotəhmen e suakəku u iətəm tepət lan. Aupən kəmotəhti nəuia Uhgɨn, mətəu uərisɨg ko kotol nati nak təməni. Nətəmi asoli rəha nətəm Isrel mɨne nətəm u kəsotəhatətəiən e Iesu kotəhmen e suakəku u iətəm təkəku. Kəutəni əmə e nohlɨlah məmə kotolkeikei Uhgɨn kəni motol nəuian, mətəu nɨkilah isəu o Uhgɨn.
†21:33 Natimnati iətəm Iesu tətəghati lan e fes 33 tətəghati e noliən rəha noliən wain
21:33 Aes 5:1-2
‡21:42 “pos” — Nəghatiən Kris əhruahru tətəni məmə, “kəpiel.” E nian əha, nətəmimi kəmotol nimə e kəpiel. Kəni kəpiel keikei in kəpiel ləhtəni agɨn u tətaskəlɨm nimə mətuvləkɨn nimə lan. Rəueiu u Tanna, nətəmimi tepət kautol nimə e pos mɨne napət. Kəni pos iətəm in nati keikei in pos u iətəm tol nəhgɨn maskəlɨm nəhgɨ nimə. Iesu tətəghati aru lan məmə in pos iətəm tol nəhgɨn.
21:42 Sam 118:22-23; Rom 9:33; 1Pitə 2:6-8
§21:44 E kopi əuas mɨn nəuvein rəha Niutestɨmɨn təuvɨr agɨn iətəm kəmətei e nəghatiən Kris aupən, nəghatiən rəha fes 44 u tɨkə.