24
Isak gë Rebeka
1 Abëraham cërëko ɗus. Ahwëhn a W̃ënu ŋa ndëwakawo hnë fop. 2 Hnë fac ryampo, Abëraham më ntehnëka aryokuŋ alëw̃u ale ỹak lafëk tere ỹa. Umë yeho ankaf fop hnapul Abëraham ỹa. Umë lehnëkawo: «Kuyëtëry vák hu ỹi mbuf mën li* 24.2 Kuyëtëry vák hu ỹi mbuf mën li fëhnëtanëk ikwëry namu wasëwif hna do rac rufahnëɗ ntiɗ ile ntehnëk ỹa; do ge cëmëk ani gë rac vutah vuntëw̃u va ntiɗëni g'uw̃ac lëw̃u. 3 do dëkënde gë Ahwëhn a W̃ën le hwëhnëk ambin ŋi gë nkal ŋi, ƴëkëlehnëndilihahna ajë mën aỹi asëval avë hnë iŋi nkal Kanan nte lëɗahnëɓu ŋi. 4 Ɓare dëkënde alehno njiɗu hnë nkal nte w̃atahniɓu hna ayëkëlehnëhnehna ajë mën a Isak asëval hnënk mën hna.»
5 Aryokuŋ a më ntëkwaka: «Ye liɗëfu ge asëval a ŋwëỹëk soŋe tëfe ani? Awa, tëfëka bi w̃ënceryëw̃a ajë hu hn'inkal nte w̃atahniru hna?»
6 Abëraham më ntehnëka: «Hali, ŋwëỹëry ɗus soŋe aw̃ëncerya ajë mën aỹi hatac. 7 Ahwëhn a, W̃ën le hwëhnëk ambin ŋa, caniko tere rëm mën hna g'inkal hnënk mën ỹa. Nësëhnëko do ntëkëhnëko njëɗaɗëhëhni vutah mën va kwëhnëni iŋi nkal ani. Cañëtiɗëha mëleka lëw̃u ỹa haryënkw hu soŋe aholahn ayonëhnehna asëval ajë mën aỹi. 8 Ge asëval a maw̃ëna tëfi, awa ntihëtaɗ idëk nte lëkënduho ŋa; ɓare antë aw̃ëncerya muk ajë mën aỹi hatac.» 9 Awa aryokuŋ a më kuyëtëk vák lëw̃u ỹa hn'imbuf Abëraham hna do ntëkëhna ntehna ntiɗ fop ile ntehnëka nti ỹa.
10 Tac, aryokuŋ a më nufëkëhni wayonkomb ipëhw (10) wuva Abëraham w̃a do njoryary fop ile fërënak hnë hnapul le kwëhnako Abëraham ỹa. Kahnëtalehn paɓ gë inaw̃ nte ntëɗahnëko Nahor ŋa, gë cape tahahn pëhna lav Mesopotami ka. 11 Aryokuŋëhn Abëraham ỹa tëkëko ɗarël hnë kolomba le woko gena naw̃ hna, më njinëgehnëkëhni wayonkomb w̃a. G'anëka nkeho, hnë wati le njijëɗëniho vësëval ỹëry w̃ënka ŋa.
12 Më njëfak aki: «Ahwëhn, W̃ënu Abëraham nte ryokuŋëhnëɗëfu ŋi, maw̃ëryanëhnërye fankëlëfu gë ale valëkow̃a ỹa. Tufahnëry koyëna ipërëna nte hwëhnaru soŋe Abëraham ale ryokuŋëhnëɗëfu ỹi. 13 Wëli ɗarël kolomba hna nkeɓu do vëryag vëvë iŋi naw̃ vi njijëɗëni ỹëry w̃ënka ŋa. 14 Dol tëƴëɗëfuha aryampo hnë vëhni nkury unkwahn ntëw̃u ŋa soŋe siyawu. Ge ntehnëko “Ciyary, njëɗëɗëfuhëhni fëna wayonkomb hu w̃i ciyantini”, awa, njëtëɗëfu umë ỹaryaryëɗuha aryokuŋ hu ỹi Isak. Koyëna njëtëɗëfu ntiru gë uhwëhna nëf soŋe ale ryokuŋëhnëɗëfu ỹa Abëraham.»
15 Ani gë puhnahnënd iƴëfa ŋa tëkëlehni Rebeka, aryagu Betuwel, unkwahn ntëw̃u ŋa nkus hna. Betuwel ajë Milëka gë Nahor yeho, aheryu Abëraham. 16 Fandag fankwamah ɗus yeho; ƴëtëlëhniwohna vësan. Cëlëndako kolomba hna, tëmpën unkwahn ntëw̃u ŋa do kaƴënda.
17 Aryokuŋ Abëraham ỹa më nkaryëk pankëlëni do ntehna: «Këlami, ƴëɗërye siyawu toƴe w̃ënkahu ŋi.»
18 Më ntëkwaka: «Këlami, Apa, ciyary.»
Më nkwëtëndak ñap nkwahn uŋa do njëɗahna ciya. 19 Ga njëɗaka ciya, më ntehnëka: «Ñëryëhnëɗëfuhëhni fëna wayonkomb hu w̃i ciyantini afo mërëni.» 20 Më kotak ñap w̃ënka waɓë nkwahn dëw̃u ŋa kosa hna, tac nkary mbok ñëryi kat. Pëɗëkëhniwo wayonkomb w̃a fop. 21 Asan a njëkëɗëhawo aryag a hara ñoñ nësëna, do tëƴaɗëho bi Ahwëhn a W̃ënu ŋa caŋëndanëk uyas lëw̃u w̃a.
22 Ante puhnani wayonkomb ciya ŋa, asan a më canik waryiɓ walëw̃u hna njëɗahna aryag a anënk sanu le hwëhnak nafa yaɓah do gë wame sanu waki wante hwëhnak ule-wo-le nafa yaɓah fëna. 23 Tac më tëƴëka: «Aryag mo yeru? Pëƴarye këlami bi nkehëhna igwac tere rëmuh hna soŋe asëlëndahnëfu ryakëfu dol hnam gë vële lapëhnaɗëho vi?»
24 Aryag a më ntëkwaka: «Betuwel ye rëm mën ỹa, aju Milëka gë Nahor.» 25 Më nkwënëk: «Lury ỹa gë idël iŋa njaɓëk ỹal fu hna, do gë hn'ile koɗun aryaku fëna.»
26 Asan a më ndëkwëhnëk yëka ỹa nkal hna do camehna Ahwëhn a W̃ënu ŋa 27 ntehn: «Camehnëmi Ahwëhn, W̃ën ale ryokuŋëhnëɗëfu Abëraham! Tufahnëɗu kwëlëkwël ipërëna hu ŋa do g'ikahnënda hu ŋa gë cape ale ryokuŋëhnëɗëfu ka: hnë uw̃i yas Ahwëhn a W̃ënu ŋa njiryeryëko satën fo gë hnënk ale ryokuŋëhnëɗëfu ka.»
28 Aryag a më nkaryëk pëƴahn tere hnëmu hna le ryëcëtak ỹa. 29-30 Hara Rebeka kwëhnakawo acër ale w̃aciko Laban. Nuko anënk ŋa gë wame ŋa hnë vák aheryu hna do nkwëryëko ga tëfëtaɗe ile ntehnëkawo asan a. Awa më nkaryëk nji tëkata asan a gë wayonkomb walëw̃u w̃a ɗarël kolomba hna 31 do ntehna: «Ƴij ỹal fu hna, wëjë ale ndëwak Ahwëhn a W̃ënu ŋa. Soŋe ye ỹëw̃ëru hnë gwac li? Pëhwëtëɓu cery ŋa do ntinëhnëɓuhëhni wayonkomb hu w̃i hn'ile ñëw̃ëɗëni.»
32 Awa aryokuŋ Abëraham ỹa më njik vëhni Laban hna. Më nkwëtëndini wayonkomb w̃a ile ndiɓëniho ỹa do njëɗayini ile tokëɗëni. Do njonëhnijini fëna aryokuŋ Abëraham ỹa gë vële lapëhnakawo va w̃ënka nkuyëtahnëni wapary ŋa. 33 Më njëɗayik roka, ɓare më ntehnëk: «Tokëɗa ge gena nësëɓu le ỹaɗëfu hnësu ỹa.»
Laban më ntehnëka: «Awa nësëry!»
34 Asan a më ntehnëk: «Aryokuŋ Abëraham yeɓu. 35 Ahwëhn a W̃ënu ŋa mbetandanëka ɗus ale ryokuŋëhnëɗëfu ỹa; njëɗaka wape gë wuhnankal do gë wuhni, gë koryi do gë sanu gë vëryokuŋ vësan gë vësëval, wayonkomb gë wafali. 36 Asëvalu Sara, mama ntafahnëk, nagëhnëka facan fante njëɗak fop ile kwëhnak ỹa. 37 Ale ryokuŋëhnëɗëfu ỹa ntehnëko lëku: “Ƴëkëlehnëndilihahna ajë mën aỹi asëval avë hnë nkal Kanan nte lëɗahnëɓu ŋi.” 38 Më lehnëkowo: “Dëkënde alehn njiɗu tere rëm mën hna, hnënk mën hna, soŋe ayëkëlehnëhnehna ajë mën aỹi asëval.” 39 Awa më rëƴëɓuha: “Ye liɗëfu ge ŋwëỹëk asëval a tëfiɗilohna?” 40 Më ntëkwako: “Ahwëhn a W̃ënu ŋa ale rëfëɗëfu kwëlëkwël ỹa, umë faƴëɗëha mëleka lëw̃u ỹa haryënkw hu, ntiɗ caŋ uyas hu w̃a do njonëhniɗuha asëval avë hnënk mën ajë mën aỹi, avë tere rëm mën hna. 41 Ge njiru vëvë tere mën hna, ntihëtaɗëhi idëk nte lëkëhnëruho ŋa. Wëla ñoñ nuỹajëlihna, ɗëwanëɗila w̃eh.” 42 Ante tëkekëɓu dol ɗarël kolomba ŋi, aki njëfakëɓu: “Ahwëhn, W̃ën ale ryokuŋëhnëɗëfu Abëraham, ɗemarye caŋaryo uyas le yiɗëfu w̃i. 43 Tame kaɓi ɗarël kolomba li nkeɓu, tëƴëɗëfuha aryag ale yijëɗ ỹëry w̃ënka ŋa njëɗo siyawu toƴe w̃ënka wante ñëryëɗ nkwahn ntëw̃u hna. 44 Ge ntëkwako: ‘Këlami ciyary, do ñëryëhnëɗëfuhëhni fëna wayonkomb hu w̃i’, awa, njëtëɗëfu umë ye asëval ale ỹaryaryëɗuha ajë ale ryokuŋëhnëɗëfu ỹa.” 45 Ani gë fuhnahnëndu nësëlehna ŋa, tëkiko Rebeka, unkwahn ŋa nkus hna; më cëlëndak kolomba hna do ñëryi w̃ënka ŋa. Më rëƴëɓuha: “Këlami, ƴëɗërye siyawu.” 46 Më nkwëtëndak ñap nkwahn uŋa do ntehno: “Ciyary, tac pëɗëɗëfuhëhni wayonkomb hu w̃i fëna.” Më siyaɓu do më pëɗëkëhni wayonkomb w̃a fëna. 47 Ga tëƴëɓuha bi mo hnagëka, më ntëkwako: “Betuwel ye rëm mën ỹa do Milëka gë Nahor hnagëka.” Awa më liɓuha nënk ŋa icëhn hna do wame ŋa vák hna. 48 Më ryëkwëhnëɓu yëka ỹa nkal hna soŋe sëmbëw̃a Ahwëhn a, W̃ën ale ryokuŋëhnëɗëfu ỹa, Abëraham; camehnëɓuha soŋe ile njoko ƴam fo hnë aryag mbaỹ ale ryokuŋëhnëɗëfu ỹa. Koyëna koɗëfu yonëhnëw̃a ajë ale ryokuŋëhnëɗëfu ỹa. 49 Tame, pëƴaryino ge kahnëndarun alinëhnuna ifërën ale ryokuŋëhnëɗëfu ỹa. Ge koɗiluhna, njiɗëfu sëñ haw̃ary.»
50 Laban gë Betuwel më ntëkwaniha: «Ahwëhn a W̃ënu ŋa fëhnak koyëna. Ñoñ koɗilëfuhna hnësëfu. 51 Rebeka ani nke, haryënkw hu. Ƴoryehna nke asëval ajë ale ryokuŋëhnëɗu ỹa, gante ntehnëk Ahwëhn a W̃ën ka.»
52 Aryokuŋëhn Abëraham ỹa ga nkwëryëk waŋi wanës, më ndëkwëhnëk yëka ỹa nkal hna do camehna Ahwëhn a W̃ënu ŋa. 53 Tac më canik waryiɓ walëw̃u hna vile ryëhwarik koryi gë sanu do gë wafand njëɗahna Rebeka; më njëɗakëhni fëna waɓuña wakwëhn nafa sankaf vëhni acëru gë hnëmu fandag fa. 54 Aryokuŋëhn Abëraham ỹa gë vële lapëhnakawo va tokëniho do ceni, tac njilehnëni ndakëni.
Ga pacëk g'acahnëfëɗ ga, nte matëni ŋa, aryokuŋëhn Abëraham ỹa më ntehnëkëhni acëru gë hnëmu Rebeka: «Napëryino vokawu gë ale ryokuŋëhnëɗëfu.»
55 Më ntëkwaniha: «Rebeka ani nkoɗ ten toƴe, soŋe wafac ipëhw, tac koɗ njinti.»
56 Aryokuŋëhn Abëraham ỹa më mbok ntehnëk: «antë avëỹehnuno, kaɓi Ahwëhn a W̃ënu ŋa caŋëndanëk nkaw̃ mën ŋa. Tavëryino vokawu gë ale ryokuŋëhnëɗëfu.»
57 Më ntehnëniha: «Macënëfuna aryag aỹi do tëƴina ile nahak ỹa.»
58 Awa më macëniha Rebeka do tëƴëniha: «Ñaɗu bi arëfëlu aỹi asan?»
Më ntëkwakëhni: «Ha, ñaɗëfu.»
59 Awa më tavëniha Rebeka gë asëval ale hnihnëɗëhawo ỹa† 24.59 Asëval ale hnihnëɗëhawo ỹa fëhnëtanëk ale yentiko gë Rebeka koɓëri tah hna do woɗ g'umë hafo cëm. tëfëlëni gë aryokuŋëhn Abëraham ỹa do gë vële lapëhnajëkawo va.
60 Më ndëwanëniha Rebeka aki: «Araɓi aye, wëjë ahery fu ỹi, hnëm waɓulunda waƴaɓah. Araɓi vutah hu va nufëni wahnaw̃ vële ỹew̃ëki va!»
61 Rebeka gë vësëval vële ryokuŋëhnëɗëhawo va më kaƴëni wayonkomb hna soŋe tëfëlëni gë aryokuŋëhn Abëraham ỹa do njini ndampo fo.
62 Awa hnë wati rac, Isak, aju Abëraham, matëko kolomba le w̃aciko Lahayi-Royi hna pakëta hnë resiỹo Negev hna fo. 63 Hnë anëka ndampo cahnëko nji nkwërëtalehnënd gë igwac, më nukëhni taŋ wayonkomb ga tëkiɗëni. 64 Rebeka ga nuka Isak, më ntëɗak yonkomb hna 65 do tëƴa aryokuŋëhn Abëraham ỹa: «Mo ye asan ale yijëɗ pankëlin igwac li?»
Aryokuŋëhn Abëraham ỹa më ntëkwak: «Ale ryokuŋëhnëɗëfu ỹa ye.» Awa Rebeka cënkalehn taŋ yëka ỹa tufahnahn ntënah ntëw̃u ŋa.
66 Aryokuŋëhn Abëraham ỹa më tëfëtanëka Isak fop ile ntijëk ỹa. 67 Tac Isak më njoka Rebeka hnë usank le yeho va Sara hnëmu ỹa. Isak nufëkawo ñëla do ŋahnëkawo. Koyëna nduñënako Isak aju Abëraham icëm hnëmu Sara ŋa.