Tyípɩ́nɩ̀
Ń yṹnpyé, yépi nónó-á sɛ́bɛ́y mɛ̀ kàrpulɛ, mé wɛkɩ yé tyɩ́.
Tyípɩ́nɩ̀ sɛ́bɛ́y mɛ̀nɛ, Likyi sɛ́bɛ́y wã́rkɩ́nɔ́ ní-ò ye kélɛ.
Wǎh nɛ̂ wãrkɩ gbennɛ, tɛ́ ǹ yĩnnɛ ké yõ pè n ye Likyi sɛ́bɛ́ynɛ, képah Yesu min pɩ dùkù tyɩ́ ólɛ n yo á tyɩ́, gbĩ́ nɛ̂-á sõ̀ à mɛ sétáh yõ. Ǹtɛ ǹ sɛ́bɛ́y ní-ò mɛ̀ wɔlɛ, nɛ̂-á pè n ye Tyípɩ́nɩ̀ sɛ́bɛ́ynɛ, kè Yesu yĩ̂nyõ dɔ́kɔ́nsɔkɔnɔ tyɩ́lɛ n yo á tyɩ́; ànɛ̂ képah náh, Liyel Mirki-á pɔ Yesu tõ̀ sã́hpú tɔkɔ, tɛ́ Yesu yõ sɛ̃́pú tĩ̀nkìnɔ́ tyah dùkù nɛ̂nɛ.
Yesu yõ sɛ̃́pú tĩ̀nkì nɔ́pi sõ̀ tyah Pyɛrɩ ànɛ̂ Nsyɔ̃ gbõ̀ yõ Nsyifunɔ wrɔ́, Yerusalɛmɩ kwil ànɛ̂ Nsyifunɔ kwlo túkù sɔkɔ. Tɛ́ tĩ̀nkì nɔ́pi túkù mɛ wɛ Pole gbõ̀ yõ kwlo yísyɔ́ sɔkɔ, nónó náh pɩ Nsyifunɔ kwlolɛ, sɔ̃́-á Antyɔsyɩ kwil, ànɛ̂ Korɛ̃nti kwil, ànɛ̂ Filipi kwillɛ. Képah náh, Likyi mɛ Pole Liyel tõ̀ pɩ́nkɔnkɔ̃nɔ dùkù yo wah ànɛ̂ yṍtyí nónó-á à wɛ ké sɔkɔ. Pole-á tɛ̃ wɛ yṍtyí nɔ́pi yah wah dùkù nɛ̂nɛ, Likyi ké tɔ yah yo wah.
Likyi ǹ sɛ́bɛ́y mɛ̀ sɔkɔ tyi kèdùkù yah yo á tyɩ́, ké 1.8:
- Liyel yõ sɛ̃́pú tĩ̀nkì tyàhnɔ́lɛ Yerusalɛmɩ kwil sɔkɔ (1.1 - 8.3),
- Liyel wɛy yónkɔ̃nɔlɛ Yerusalɛmɩ kwil, ànɛ̂ Nsyude, ànɛ̂ Samari gbɛ̃̀nyah (8.4 - 12.25),
- ànɛ̂ kèkõyṍ tã̀ntã̀n pól sɔkɔ (13.1 - 28.31).
Wâh Yesu tɛ̃ntõ̀ névye Liyel wɛy yo dùkùlɛ n yah, ǹ n núkú fɛ̃ n pɩ̃ kwɔ́nɔ́ nɛ̂-á sõ̀ pè Yesu yõ sɛ̃́púlɛ n kɔ̃. Kénɛ Liyel wɛy yónɔ́ mɛ̀ ye Nɩ̀vɩ̀nɩ̀ tirlɛ. Képah tɔ̃ Yesu dùkùlɛ álɛ n wɛ̃kɩ, ǹmɔ nɛ̂-á Liyel nɛy yáhntɔkɔnɔlɛ. Ǹmɔ ye pɔ tɛ̃ kèkõyṍ mɛ̀ sɔkɔ, à pwáhnmɔnɔlɛ névye kɔ̃, nónó pól-á fɛ̃ syi sɛ̃ ǹ yõ.
Liyel yé yah tɛ̃ ké kàrnɔ́ sɔkɔ.
Amina!
1
Liyel vyãh kɔ̃́nɔ́lɛ ǹ Mirki pɔ́nɔ́ tyɩ́ sɔkɔ
1 Ń dĩ́ Tewofil, máh lésõ sɛ́bɛ́y gben nɛ̂ tɛkɩ mɔ á tyɩ́, képah sɔkɔ ye mé wãrkɩ Yesu tyípɩ́nɩ̀ ànɛ̂ ǹ névye kwɔ́nɔ́nɔ póllɛ. Mé sè wãrkɩ à tɔkɔ ǹ tõ̀ tyàhnɔ́ tyɩ́,* 1.1 - Liyel wɛy sɛ́bɛ́y fɩ̃́ nɛ̂-á pè n ye Likyilɛ, képah tyɩ́ ye Likyi n yo Tewofil tyɩ́ nɛ pé sɛ́bɛ́y gben-á. 2 pópó à pɔ nɔ sõ nɛ̂-á Liyel à yɔ̃ dɔkɔ sɔkɔ yĩ̂nyõ. Tɛ́ Yesu-á pópó n yɔ̃ n dɔkɔ n sɔkɔ, à tã̀n kwãh sah ǹ tɛ̃ntõ̀ syínyopu kɔ̃ Liyel Mirki gbõ̀ yõ, pépi nónó-á lésõ à yah wilki sah. 3 Yesu-á yèvyãhrɩ pɩ à ku, képah náh tɛ̃ntõ̀ névye nɔ́pi tyɩ́ ye à ǹ gblɔ̌y wɛ̃kɩ duke duke náhnáhlɛ nɛ, páh mɛ vilɛ. Sèpĩ̀n tikininí sɔkɔ ye sõ̀ à ǹ gblɔ̌ynɛ pélɛ n wɛ̃kɩ, tɛ́ pélɛ n kwɔ Liyel tɔ̃́rɩ́ tyɩ́ yõ.
4-5 Képah sɔkɔ, sṍ yɔ́lɛ pè mɛ yõke yṍnɔ́ sɔkɔ, tɛ́ Yesu gbáhdyâh yɔ́ di pé tyɩ́ nɛ: «Yé káh n gbɛ n mɔ Yerusalɛmɩ kwillɛ. Ǹgbòlɛ, Nsyɔ̃ lésõ névye wel wilki ni sɔkɔ, ǹtɛ núkúnúkú, kàh pópó n nɔ sèpĩ̀n yísyɔ́ tyɩ́, Liyel kɩ yé tɔ̃ sah ǹ Mirkilɛ kɩ yé pɩ yályál. Képah ye, yé káh gbɛ mɔ Yerusalɛmɩnɛ. Yé Liyel Mirki syɩkɩ n tɛ̃ nɛ́npɔ́, képah nɛ̂-á Sú Liyel vyãh kɔ̃́nɔ́lɛ, nɛ̂ tyɩ́-á mé yo sah yé tyɩ́.»
Yesu yɔ̃̀ndɔkɔnsɔkɔnɔlɛ yĩ̂nyõ
6 Tɛ́ Yesu tɛ̃ntõ̀ névye-á sõ̀ mɛ tùkènmɔnɔlɛ ǹ tnɔ̂, pè píkínyahnɔ yɔ́ pɩ ǹ tyɩ́ nɛ, pé Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃, núkúnúkú se à kɩ tɔ̃́rɩ́ tɔ̃ dahbɩ Yisrayel gbɛ̃̀nyah tãn gbõ̀ sɔkɔ nɩ? 7 À mɛ yo pé tyɩ́ nɛ: «Yépi tyɩ́ náh ké lésõ ànɛ̂ ké gbĩ́ pɩ̃́nɔ́lɛ. Sú Liyel nɛ̂ ó-á tɔ̃́rɩ́ nɛ́tɛ̃̂nɛ, ǹmɔ ye wilki sah légbĩ́nɛ. 8 Ǹtɛ yé kɩ pɔ tɛ̃́nwɛnɔ yɔ́ wɛ, Liyel Mirki-à pɔ tiki yé yõ gbĩ́ nɛ̂nɛ. Képah sɔkɔ, yé kɩ pɩ ńmɔ tyɩ́ yónwàhpu kègblɔlɛ à tɔkɔ Yerusalɛmɩ kwil, ànɛ̂ Nsyude gbɛ̃̀nyah pól sɔkɔ, à tahlɩ Samari gbɛ̃̀nyah tyɩ́, fɔ́ɔ́ à kɩ kyɩ syɩ kèkõyṍ pól yĩ̀n tyɩ́.»
9 Yesu-á fyɔ̀ kénɛ wɛlɔ yo tɛ, à núkú yɔ̃ dɔkɔ n sɔkɔ yĩ̂nyõ pé pól yĩ́ yah. Tɛ́ ńyĩ́rkì yɔ́ pɔ à fɔkɔ tũ, pè náh tɔ̃ à wɛ. 10 Tɛ́ pǎh mɛ kénɛ yĩ̂nyõ yáhnɔ́ sɔkɔ díkídíkí sɛ̃́, pè núkú díbí nɛ́pĩ̂ nímí yísyɔ́ wɛ pé tnɔ̂ fwɔ̀pikinɔ sɔkɔ, 11 pè mɛ n yo pé tyɩ́ nɛ ńkɛ̃́: «Kalile gbɛ̃̀nyah tãn, kwâh nɛ̂ mɛ, tɛ́ yé yĩn tɛ̃ ásõ̂, à yĩ̂nyõlɛ n yah sɛ̃́? Sɔ̃́-á yé wɛ Yesu mɛ̀nɛ, à yɔ̃ dɔkɔ sɔkɔ yĩ̂nyõ yɔ̀, sɛ̃́ntɛ̃̀ ó ye à kɩ tɔ̃ ǹ syɩ n pɔ n pi.»
Yesu tɛ̃ntõ̀ névye syɩ́npɔnɔlɛ Yerusalɛmɩ kwil
12 Képah náh, Yesu tɛ̃ntõ̀ névye yal Wolivi yèh yɔ̃lɩ yõ, à pé syɩ n pi Yerusalɛmɩ sɔkɔ. Kénɛ yɔ̃lɩ náh sõ̀ mɛ fɩ́ɩ́ kah Yerusalɛmɩnɛ, kè mɛ lɛ́rɩ́ tɔ́nɩ́ kénkɔ̃ kɔ́-ńsahlɛ. 13 Pǎh pɔ de, pè dɔkɔ yuku yĩ̂nyõ wɔ̀kɔ̀ sɔkɔ, pǎh ńkɛ̃́nɛ wɛ̃nɛ n tuke n mɔ ńyãh sɔkɔ. Pyɛrɩ sõ̀ mɛ, ànɛ̂ Nsyɔ̃nɛ, ànɛ̂ Nsyakɩlɛ, ànɛ̂ Andrelɛ, à tahlɩ Filipi tyɩ́, ànɛ̂ Tomalɛ, ànɛ̂ Barteleminɛ, ànɛ̂ Matyelɛ, ànɛ̂ Alfe pídĩ́ Nsyakɩlɛ, ànɛ̂ Simolɛ nɛ̂-á sõ̀ pè n ye sú fṍ vyãh syí-òlɛ, ànɛ̂ Nsyakɩ pídĩ́ Nsyudelɛ. 14 Pé pól sõ̀ mɛ pé sõnɔ pɩ núkúlɛ, à n tuke n mɔ wɛ̃ tyɩ́ gbĩ́mɛgbĩ́, à nírílɛ n pɩ. Syɔ́ yísyɔ́ tɔ sõ̀ mɛ pélɛ, à tahlɩ Yesu yṹ Mari tyɩ́, ànɛ̂ Yesu yṹnpyélɛ.† 1.14 - Yesu yṹnpyé nónó tyɩ́-á n yo ásõ̂ sɔkɔ yɔ̀, túkù sõnɔ sɔkɔ, ǹ kèkùrkì núkú gbãm ye à n ye. Tɛ́ túkù sõnɔ sɔkɔ mó, ǹ kèkùrkì núkú gbãm náh à n ye.
Matyasɩ sàhnɔ́lɛ Nsyudasɩ swɔ
15 Kénɛ sèpĩ̀n sɔkɔ, sõ yɔ́lɛ, Yesu yõ sɛ̃́pú sõ̀ mɛ tuke mɔ nɛ́pĩ̂ tikinúkò (120) kénkɔ̃lɛ. Tɛ́ Pyɛrɩ mɛ yuku yĩn pé nɩyṍ, tɛ́ yo pé tyɩ́ nɛ, 16 pé yṹnpyé, Liyel wɛy sɔkɔ Liyel Mirki-á lésõ Davidi kɔ̃, à nɛ̂ yo sah Nsyudasɩ tyɩ́ sɔkɔ, kǎh sõ̀ yɩ̃nɛ kè pɩ ó pɩ. Kénɛ Nsyudasɩ-á lésõ Yesulɛ ǹ tɛ̃́pú wɛ̃kɩ. 17 Tɛ́ pépi tĩ̀nkì sɔkɔ nɛy yɔ́-á mó tɔ̃ sõ̀ ǹnɛ, tõ̀lɛ dáhbɩ́nɔ́lɛ ǹ gbõ̀ pépi tyɩ́ kɔ̃lɛ. 18 Ǹtɛ wǎh pɔ́ nɛ̂ wɛ ǹ tyítúkù pɩ́nɔ́ yõrelɛ, képah-á dwe swãhlɛ. Tɛ́ à mɛ pɔ syɩkɩ ǹ fɔkɔ sɔ, ǹ dyɔ pól wil karkɩ. 19 Képah sɔkɔ, Yerusalɛmɩ tãn pól mɛ kè noh, pè kɔ̃ pè kénɛ swãhlɛ n ye pé wɛy sɔkɔ Akeldamalɛ, nɛ̂ kɔ́r-á tṍ swãhlɛ. 20 Képah tyɩ́-á sõ̀ wã́rkɩ́nsàhnɔ́lɛ Gbálnɔ́ sɛ́bɛ́y sɔkɔ nɛ ńkɛ̃́:
«Ǹ kéte kɩ pɩ kéntíkínìnɛ,
ànɛ̂ nɛy náh tɔ̃ n tɛ̃ n pi ké sɔkɔ.»‡ 1.20 - Yah n tɛ Gbálnɔ́ 69.26.
Tɛ́ tɔ̃ yo ké fɩ̃́ yɔ́ sɔkɔ nɛ ńkɛ̃́:
«Ǹnɩ̂ kɩ ǹ pɩ pɩ tõ̀ tɔkɔ n pɩ.»§ 1.20 - Yah n tɛ Gbálnɔ́ 109.8.
21 Képah-á, névye nónó-á sõ̀ mɛ pélɛ Yesu mɛ gbĩ́ dùkùlɛ, 22 à tɔkɔ Nsyɔ̃-á à wel wilki ni sɔkɔ gbĩ́ nɛ̂nɛ, fɔ́ɔ́ à kyɩ syɩ ǹ yɔ̃ n dɔkɔ n sɔkɔ sõ tyɩ́ yĩ̂nyõ. Pépi sɔkɔ nɛ́núkù yɔ́-á yɩ̃nɛ à tahlɩ pé tyɩ́, pé ǹ tyɩ́lɛ n yo n wah nɛ, wǎh ku tɛ́ yilki mɔ.
23 Wǎh yo sɛ̃́, pè mɛ nɛ́pĩ̂ nímí wɛ̃kɩ. Núkú yĩn ye Nsyosɛfulɛ, nɛ̂-á pè n ye Barsabasɩlɛ, tɛ́ tɔ̃ ǹnɛ n ye Nsyusitusilɛ. Ní-ò yĩn mɛ Matyasɩlɛ. 24 Képah sɔkɔ, pè mɛ Liyel ni nɛ, Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyel, ǹmɔ nɛ̂-á no pól fɔ́kɔ́sõnɔlɛ n pnɛ, wǎh nɛ̂ yah wilki nɛ́pĩ̂ nímí nɔ́pi sɔkɔ, à tɛ̃̀nɛ pé wɛ̃kɩ. 25 Tɛ̃̀ wɔ-á kɩ Nsyudasɩ swɔ tɔkɔ Yesu tɛ̃ntõ̀ névye tõ̀ mɛ̀ sɔkɔ, wǎh nɛ̂ milki tɛ́ yuku fɩ̃́ yɔ́, ńyãh-á yɩ̃nɛ ǹnɛ.* 1.25 - Fɩ̃́ nɛ̂ tyɩ́-á n yo ásõ̂ yɔ̀, yèvyãhrɩ tɛ̃̀-ǹsah ye nɛ́npɔ́lɛ, nɛ̂-á pɩ nyàh mɛ́-ńsahlɛ. Nsyudasɩ ye ku sɔkɔ nɛ́npɔ́. 26 Képah tɛ̃̀nɛ, pè sã́hntɔkɔnɔ pɩ, kénɛ sã́hntɔkɔnɔ mɛ pɔ yɩ̃nɛ Matyasɩlɛ. Ǹmɔ núkú kwrɔ mɔ Yesu tɛ̃ntõ̀ névye nɛ́pĩ̂ gbɔ̃núkú sɔkɔ.
*1:1 1.1 - Liyel wɛy sɛ́bɛ́y fɩ̃́ nɛ̂-á pè n ye Likyilɛ, képah tyɩ́ ye Likyi n yo Tewofil tyɩ́ nɛ pé sɛ́bɛ́y gben-á.
†1:14 1.14 - Yesu yṹnpyé nónó tyɩ́-á n yo ásõ̂ sɔkɔ yɔ̀, túkù sõnɔ sɔkɔ, ǹ kèkùrkì núkú gbãm ye à n ye. Tɛ́ túkù sõnɔ sɔkɔ mó, ǹ kèkùrkì núkú gbãm náh à n ye.
‡1:20 1.20 - Yah n tɛ Gbálnɔ́ 69.26.
§1:20 1.20 - Yah n tɛ Gbálnɔ́ 109.8.
*1:25 1.25 - Fɩ̃́ nɛ̂ tyɩ́-á n yo ásõ̂ yɔ̀, yèvyãhrɩ tɛ̃̀-ǹsah ye nɛ́npɔ́lɛ, nɛ̂-á pɩ nyàh mɛ́-ńsahlɛ. Nsyudasɩ ye ku sɔkɔ nɛ́npɔ́.