6
Isa ka mɛn fɔ Ɲɔɲɔn lonna ko rɔ
1 Ɲɔɲɔn lon do rɔ, Isa ni a la karandenilu tamintɔ tɛrɛ ye sɛnɛ do tɛma. Ka ie to sɛnɛ tɛma, Isa la karandenilu ka sɛnɛ suman tonson do bɔrɔndɔ ka a toto ka a damun. 2 Wo kɛra Farisi doilu ɲana. Alu ka a fɔ karandenilu yɛ ko: «Ko mɛn ma kan ka kɛ Ɲɔɲɔn lon ma, ai ye wo kɛla nfenna?» 3 Isa ka ie jabi: «Kɔnkɔ tɛrɛ ye Mansa Dawuda ni a taama ɲɔɔnilu la, a ka mɛn kɛ, ai ma wo karan wa? 4 A donda Allabatobonba kɔndɔ, saraka buru tɛrɛ ye yɔrɔ mɛn. Ka bɛn sariya ma, mɔɔ si ma kan ka buru wo damun foo sarakalaselailu. Kɔni mansa Dawuda ka wo ta ka a damun, ka do di a taama ɲɔɔnilu ma.» 5 Wo rɔ, Isa ka a fɔ ie yɛ ko: «Mɔɔ Dencɛ le ye Ɲɔɲɔn lon tii ri.»
Isa ka kɛ bolo faanima do lakɛndɛya
6 Nba, Ɲɔɲɔn lon gbɛrɛ, Isa donda salibon do la ka mɔɔilu karan. Cɛ do tɛrɛ ye, mɛn bolokinin janin a la. 7 Nba sariya karanmɔɔ doilu ni Farisi doilu fanan tɛrɛ ye ye, mɛnilu tɛrɛ ye kɔrɔsila kojuuya, baa alu tɛrɛ ye fɛrɛ ɲininna ka Isa jalaki. Ni a ka bolo janintɔ wo lakɛndɛya Ɲɔɲɔn lon, alu ri a jalaki sababu sɔrɔn. 8 Kɔni Isa ka ie miriya lɔn. A ka a fɔ bolo sabatɔ yɛ ko: «Iwuli ka ilɔ an tɛma.» A ka ilɔ. 9 Isa ka jama maɲininka ko: «A ye di? A daani ka koɲuma kɛ Ɲɔɲɔn lon, wa kojuu? Ka mɔɔ kisi, wa ka a faa?» 10 A ka a ɲa lɔ ie bɛɛ rɔ, ka ban ka a fɔ cɛ wo yɛ ko: «I bolo rasɔmɔn!» A ka a bolo rasɔmɔn. Ikɔrɔ ye, a kɛndɛyara. 11 Farisilu ni sariya karanmɔɔilu ka wo yen tuma mɛn, ie jusu bɔra kojuuya. Alu wara iɲɔɔn yen ka a fɔ ko: «An ye nfen kɛ Isa la?»
Isa ka keladenba tan ni fila ɲenematɔmɔn
12 Lon gbɛrɛ, Isa wara Alla matara diya koyinkɛilu yɔrɔ rɔ. A ka su muumɛ kɛ Alla matarala. 13 Duusa gbɛni, a ka a la karandenilu bɛɛ kili ka mɔɔ tan ni fila ɲenematɔmɔn ie rɔ, ka kɛ a la keladenbailu ri. 14 Wo mɔɔ tan ni fila tɔɔ le ɲin: Simɔn, Isa ka mɛn tɔɔ la ko Piyɛri, a ni a doocɛ Andere; Yakuba ni Yuhana; Filipe ni Bartɔlɔmi; 15 Matiyu ni Tomasi; Alife dencɛ Yakuba ni Simɔn, a ye fɔla mɛn ma ko Fabaden; 16 Yakuba dencɛ Judasi; a ni Judasi Sikariyɔti, mɛn ye a janfa mɔɔ ri.
Isa ka jama ba karan ka jankarɔtoilu lakɛndɛya
17 Nba, Isa ni keladenba woilu jiira koyinkɛ la ka wa se gbɛkula do rɔ. Alu bɛnda karanden siyaman di ye. Jama ba fanan tɛrɛ ye ka bɔ yɔrɔ siyaman. Doilu bɔni Jerusalɛmu, doilu bɔni Jude mara rɔ. Doilu fanan bɔni kɔɔji da la, so mɛnilu tɔɔ ko Tiri ni Sidɔn. Alu bɛɛ nani ka ie tolo malɔ Isa la, ka lakɛndɛya. 18 Jinailu tɛrɛ ye mɛnilu tɔrɔla, woilu lakɛndɛyara fanan. 19 Mɔɔ bɛɛ tɛrɛ ye a ɲa ɲininna ka i maa Isa la, ka a masɔrɔn fanka tɛrɛ ye a la jankarɔtoilu bɛɛ lakɛndɛya.
Mɛnilu ye barakadenilu ri
20 Isa ka a ɲa lɔ a la karandenilu rɔ ka a fɔ ie yɛ ko:
«Aile barakaden mɛnilu ye fantanya rɔ,
baa Alla la mansaya ye ai ta le ri.
21 Aile barakadenilu, kɔnkɔ ye aileilu mɛn na bi,
baa ai ri fa.
Aile barakadenilu ai mɛn ye kasila bi,
baa ai ri yɛlɛ.
22 Aile barakadenilu ni mɔɔilu ka ai lagboyaɲɛ, ka iban ai rɔ, ka ai nanin, ka ai tɔɔ tiɲan Mɔɔ Dencɛ kosɔn. 23 Ai ye sewa wo rɔ kosɛbɛ fo ka ɲaalen, baa ai barayi ka bon harijeene rɔ. Mɛnilu ri kojuu su wo kɛ ai la, woilu benbailu ka wo ɲɔɔn kɛ Alla la nabiɲumailu fanan na.
24 Gbalo ye ai yɛ, mɛnilu ye nanfulutii ri sisen,
baa ai ra ai la hɛrɛ sɔrɔn ten.
25 Gbalo ye ai yɛ, ai mɛnilu ye damununna ka fa sisen. Ai ri kɔnkɔ.
Gbalo ye ai yɛ, ai mɛnilu yɛlɛla sisen. Ai ri kasi ka kasi.
26 Gbalo ye ai yɛ, ni mɔɔilu ka ai tɔɔ ɲuma fɔ tuma bɛɛ,
baa woilu benbailu tɛrɛ ye wuya nabiɲumailu bonyala wo ɲa kelen ma.»
An ye an juuilu kanin
27 Isa kan ko: «Ai, mɛnilu tolo ye n kan na, ai ye ai juuilu kanin, ka koɲuma kɛ ai lagboyaɲɛbailu yɛ. 28 Mɔɔ mɛnilu ye ai dankala, ai ye duwa woilu yɛ. Mɔɔ mɛnilu karagbɛlɛman ai ma, ai ye Alla matara woilu yɛ. 29 Ni mɔɔ ka i da fan kelen gbasi, i ye a tɔ kelen lɔ a yɛ fanan. Ni mɔɔ ka i la durukiba bɔ i bolo, i kana a mabali i la duruki kɔrɔbila fanan tala. 30 Ni mɔɔ mɔɔ ka i tara, i ye wo sɔ. Ni mɔɔ ka fen do ta i bolo, i kana a fɔ a yɛ ko: ‹A di n ma.› 31 Ai ye a fɛ mɔɔilu yɛ ko mɛn kɛ ai yɛ, ai jɛrɛ ye wo ɲɔɔn kɛ mɔɔilu yɛ.
32 «Ni ai ka ai kaninba dɔrɔn kanin, julu su ɲuman de wo ri? Hali kojuukɛlailu fanan ye mɔɔ kaninna mɛn fanan ka ai kanin. 33 Ni ai ye mɔɔ ladiyala mɛn ka ai ladiya fanan, julu su ɲuman de wo ri? Hali kojuukɛlailu ye wo ɲɔɔn kɛla. 34 Ni ai ka julu don julu saralailu dɔrɔn na, julu su ɲuman de wo ri? Hali kojuukɛlailu ye julu donna a sara ko le rɔ. 35 Ai kɔni ye ai juuilu kanin, ka koɲuma kɛ ai yɛ. Ai ye julu don ie la, ka ban ka a sara ko to ye. Ni ai ka a kɛ ten, ai barayi ri wara; ai ri kɛ Alla Kɔrɔtaninba denilu jɛrɛ jɛrɛ ri. Ka a masɔrɔn ale ka ɲi mɔɔ bɛɛ ma, hali fisiriwali ni mɔɔ juuilu. 36 Ai ye kɛ hinaba ri, iko ai Fa Alla hinaba ri ɲa mɛn ma.»
Ai kana mɔɔilu jii kojuukɛlailu ri
37 Isa ka a fɔ ie yɛ ko: «Ai kana mɔɔilu jii kojuukɛlailu ri. Wo rɔ, ai fanan tɛ jii kojuukɛla ri. Ai kana mɔɔ jalaki. Wo rɔ, ai fanan tɛ jalaki. Ai ye mɔɔilu makoto. Wo rɔ, Alla fanan di ai makoto. 38 Ai ye mɔɔilu sɔ, ai fanan di sɔ. Ai ri sɔ iko mɔɔ ye mɔɔ sɔla suman na ka a wara ɲa mɛn ma. A ri fɛ lafa, ka a juujuu, ka a madii, ka do fanan la a kan, fo ka bon. Ai ri sɔ ten. Ai wa mɔɔilu sɔ ɲa mɛn ma, Ai fanan di sɔ wo ɲa ma.»
39 Wo rɔ, Isa ka sanda doilu la ie yɛ, ko: «A ye di? Ɲa fuyen di se ka ɲa fuyen na gbeleke mira wa? Alu fila bɛɛ tɛ be denka rɔ wa? 40 Karanden ti se taminna a karanmɔɔ la, kɔni ni a ka iraja karanna kosɛbɛ, a ri kɛ a karanmɔɔ ɲɔɔn di.
41 «Ɲamanin mɛn ye i badenma ɲa ma, i ye wo mafɛnɛla nfenna, ka a tɛrɛn fɛrɛn mɛn ye i jɛrɛ ɲa ma, i tɛ wo kɔrɔsila? 42 I ri se ka a fɔ i badenma yɛ di ko: ‹N badenma, ɲamanin mɛn ye i ɲa ma, n di wo bɔ i ɲa ma›, ka a tɛrɛn fɛrɛn ye i jɛrɛ ɲa ma? Filankafu! I ye fɛrɛn wo bɔ i jɛrɛ ɲa ma fɔlɔ. Kosa i jɛrɛ ɲa ri laka. Wo rɔ, i ri se ka ɲamanin bɔ i badenma ɲa ma.»
Jiri su ri lɔn a den fɛ
43 Nba, Isa kan ko: «Jiri ɲuma ti se den juu kɛla. Jiri juu fanan ti se den ɲuma kɛla. 44 Jiri su ri lɔn a den fɛ. Toro den ni rɛsɛn den, wo si tɛ sɔrɔnna jiri wɔnenma la. 45 Koɲuma ye bɔla mɔɔ ɲuma solɔmɛ rɔ. Kojuu ye bɔla mɔɔ juu solɔmɛ rɔ. Mɛn ye mɔɔ solɔmɛ rɔ, wo kuma ri bɔ a da rɔ.»
Bonlɔla fila
46 Isa ko: «Nfenna ai ye a fɔla nde ma ‹Maari, Maari› ka a tɛrɛn ai tɛ n na kumakan bonyala? 47 Mɔɔ mɔɔ nani nde ma, ka a tolo malɔ n kan na ka wo mira, n di se ka wo la mɔɔ mɛn ma, n di wo fɔ ai yɛ. 48 A ye iko bonlɔla, mɛn ka duu sen ka a la bon ju birin farakolo kan. Sanci ba nara, ji bɔra. Ji woyora kojuuya ka se bon wo ma. Kɔni a ma foyi si kɛ bon na, ka a masɔrɔn bon lɔni farakolo kan. 49 Mɔɔ mɛn tɛ n na kuma mirala, n di wo fanan la bonlɔla do ma. Bonlɔla wo ka a la bon lɔ kiɲɛ kan. A ma a juu sii farakolo kan. Sanci nara, ji bɔra. Ji woyo se mɛn kɛni bon ma, bon bera kojuuya ka tiɲan fewu!»