Balua ya kutumbula ya Pauli kwa
Vatesolonike
Ulongolelu
Balua ya kutumbula kwa vandu va Vatesolonike yayandikwi na mtumi Pauli (musula ya 1:1). Yihotoleka yeniyi ndi balua ya kutumbula yeayiyandiki Pauli, na kuyiyingisa kuvya pahala pa Bibilia, na yeniyi yayandikwi mwaka wa 51 peamali kuvelekewa Yesu Kilisitu. Pauli atama ku Kolinto peayiyandikayi balua ya kutumbula kwa msambi wa vandu vevakumsadika Kilisitu va ku Tesolonike, msambi wa vandu vevakumsadika Kilisitu lalitumbwisi lukumbi lwa lugendu lwaki la pili mu kuhengela Matendu (musula ya 17:1-10). Yiyandikwi muchitabu cha matendu kuvya msambi wa vamsadika ava vavili vamsadika vangi vakolonjinji va Vayawudi, na Vayunani ndi vevavili vamahele.
Pauli ahotwili lepi kusigalila ku Tesolonike kwa lukumbi lutali peamalili kutumbulisa msambi wa vandu vevakumsadika Kilisitu, hinu atumili balua iyi muni kuvakangamalisa mtima vamsadika vevavili kwenuko. Balua iyi yilola mambu ndalindali, na yidandawula gamahele gegakuvagana vandu vevakumsadika Kilisitu cheviganikiwa kutama. Pauli alagazili kuvala kumuwuyila Kilisitu. Yihotoleka kuvya vamsdika va ku Tesolonike vaganayi kupata umanya kuvala mambu ago. Pauli alitumili malovi aga ga kuwuya kwa Kilisitu kwa mala ya pili ngati njila kuvakulukisa vatama wumi wa kumganisa Chapanga (musula ya 5:6-8).
Gegavi
Pauli akuyitumbula balua iyi kwa kuvajambusa msambi wa vandu vevakumsadika Kilisitu na kumsengusa Chapanga ndava yavi (musula ya 1).
Kangi idandawula kuva uhengaji waki, na kuganiswa na malovi gegaletiwi na Timoti (musula ya 2-3).
Mwana kandahi Pauli idandawula kwa vamsadika chaviganiki kutama kuni vihuvalila kubwela kwa Kilisitu mala ya pili (musula ya 4:1-5:15).
Pauli imalakisila balua yaki kwa kuvajambusa kangi msambi wa vandu vevakumsadika Kilisitu, na kuvagana vamsadika voha mugati ya vamsadika veisoma balua iyi (musula ya 5:16-28).
1
1 Nene Pauli na Siliwano na Timoti, tikuvayandikila msambi wa vandu vevakumsadika Kilisitu va ku Tesalonike. Ndi vandu voha vevakumuyupa Chapanga Dadi, na va BAMBU Yesu Kilisitu.
Tikuvaganila ubwina wa Chapanga na uteke.
Vatesalonike vitama kwa sadika
2 Tikumsengusa Chapanga magono goha ndava yinu mwavoha na kuvakumbuka magono goha mukuyupa kwitu Chapanga. 3 Muni, palongolo ya Chapanga Dadi witu, tikumbuka ndi chemwilasa sadika yinu kwa matendu, na uganu winu cheukuvakita muhenga lihengu neju, na chila sadika yitu kwa BAMBU Yesu Kilisitu yanganyugusika. 4 Valongo timanyili kuvya Chapanga avaganili na avahagwili muvya vandu vaki, 5 muni lukumbi lwetavakokosili Lilovi la Bwina gavili lepi malovi gene, ndi kwa makakala na kwa Mpungu Msopi, na chakaka kuvya ujumbi wenuwo wavili wachakaka. Mmanyili chatatamili pamonga na nyenye, tatamili kwa kuvatangatila nyenye. 6 Nyenye mwalandili luhumu lwitu, mwamyigili BAMBU. Pamonga na mwaviniswi neju, mwapokili ujumbi wenuwo kwa luheku wewihuma kwa Mpungu Msopi. 7 Hinu nyenye ndi luhumu lwabwina neju kwa vandu voha vevakumsadika va Makedonia na Akaya. 8 Muni, ndava ya ukangamala winu ujumbi wa BAMBU uyuwaniki lepi ku Makedonia na ku Akaya kwene, ndi sadika ya Chapanga yidandasiki kwoha. Kangi niganili lepi kujova neju, 9 Vandu venavo vevitama patali na nyenye vilongela kuvala lugendu lwitu kwinu na chemwatipokili, ndi chemwalekili chimong'omong'o, na kumhengela Chapanga mweavimumi na wa chakaka, 10 Hinu mkumlindila Mwana waki ahelela kuhuma kunani kwa Chapanga, ndi Yesu, na mwene ndi Chapanga amyukisi kuhuma mu lifwa na mweakutisangula kuhuma muligoga la Chapanga lelibwela.