2
Kàgàwà bhà Ɨ̀lɨ̌lǎ-Alafí rǐfo Pɛ̀ndɛ̀kɔtɛ̀-ɨdhɔ̀ ɔ̌ dhu
Pɛ̀ndɛ̀kɔtɛ̀-ɨdhɔ̀* 2.1 Pbàgìríkí t’ávàna ɔ̌ Pɛ̀ndɛ̀kɔtɛ̀-tɨ̀ nɨ́ imbò kumì rɨ́ ɨdhɔ ìsě ɨdhɔ. Pbàyàhúdí tɔ́ màndʉ ɔ̌ ka nɨ’ɨ̀ Pásɨ̀ka tɔ́ mʉ̀hɛndʉ̀ dzidɔ̌ rɨ́ imbò kumì rɨ́ ɨdhɔ ìsě ɨdhɔ ɔ̌ ka kɔnzɨ́nà mʉ̀hɛndʉ̀ (Law 23.15-21; Tɔ̀r 16.9-11). níitdègu àkǎ, nɨ́ Yěsù ná’ù alɛ nɨ́ɨ’ɨ̀ atdíkpá ɨ̀ àndu tsʉ̀ya atdí ngari ɔ̌ rɔ́. Nɨ́ kòmbómbí, awɛ rǒpili ɔbɨ nyʉ́ nà dhu bhěyi rɔ́’ɔ dhu tɔ́ wɔ̀gɔ̀ nɨ́ɨrɨ ndɨ̀ ɔ̀rʉ̀-akpà ɔ̀ rɔ̀ rífo rɔ́, ndɨ dhu ràdʉ̀ abádhí òkò ɔ̀ná ɨdza nɨ́ra. Nɨ́rɔ̀ nɨ́ ndɨ abádhí ala kàzʉ-ɨdà-dɔ bhěyi rólo dhu-ɨdà-dɔ ányɨ̀dzá, ɔ̀nánga ràdʉ̀ ndʉ̀ndɔ̀ ròkò abádhí-dɔ̀tsírɔ́. Nɨ́ Kàgàwà bhà Ɨ̀lɨ̌lǎ-Alafí nɨ́ɨrá abádhí kɔ́rɔ́, abádhí ràdʉ̀ ’ɔ̀pɛ̀ ’ɔ̀tɛ̀ dhèdhèrɔ̀ alɛ t’ávàna-tɨdɔ̀ àdhàdhɨ̀ Ɨ̀lɨ̌lǎ-Alafí nɨ́tɛ̀ ka fɨ̌yɔ̀ dhu bhěyi.
Wɔ̀ dhu rɨ̌ ndɔ̀nzɨ ɔ̀ná ɨdhɔ ɔ̌, yà adzɨ ɔ̌ kɔ́rɔ́ pbìrì ɔ̀nǎ rɔ̀ íwǔ, Kàgàwà rɔ̌ afíya nápbǎ Pbàyàhúdí, nɨ́ɨ’ɨ̀ ìnè átɔ̀ Yèrùsàlɛmà tɔ́ kɨgɔ̀ ɔ̌. Nɨ́, wɔ̀rɨ́ wɔ̀gɔ̀ ɨ̀ ɨ̀rɨ̀ rɔ̀, ìndrǔ náandu ɨ̀ Yěsù ná’ù alɛ rɨ̌’ɨ̀ rɔ́, ɨdhɔ ràdʉ̀ ’ʉ̀kɔ atdídɔ̌ ngǎtsi alɛ rɨ̌ abádhí ɨ̀rɨ ávàna nyʉ́ nɔ́tɛ rɨ́ rɔ́ dhu-okú dɔ̀ rɔ̀. Nɨ́, ɨdhɔ nʉ́ʉkɔ abádhí atdídɔ̌, ’àdʉ̀ àmbɛ àtɨ̀nà dɔ̌: «Hɔ̀kɔ̀! Kɔ̌kɔ̀ rɔ́tɛ alɛ kɔ́rɔ́ tɨ́ obhó Gàlìlayà ɔ̌ bhà nyʉ́? Nɨ́, ádhu ngǎtsi alɛ rɨ̌ abádhí ɨ̀rɨ ávàna nyʉ́ nɔ́tɛ rɨ́ rɔ́ nɨ̌? Kǎkà àlɛ̌ nzínzì ɔ̌ rɨ́’ɨ̀ atdídhená alɛ níwǔ Pbàpartɛ̀ tɔ́ pbìrì ɔ̀ rɔ̀, Pbàmedì mà Pbàèlamù mànà tɔ́ pbìrì ɔ̀ rɔ̀. Ndɨrɔ̀, ngʉ̌kpà alɛ níwǔ Mɛ̀zɔ̀pɔ̀tàmiyà mà, Yùdɛyà mà, ndɨrɔ̀ Kàpàdòkiyà mànà tɔ́ pbìrì ɔ̀ rɔ̀. Ngʉ̌kpà-tsí níwǔ Pɔtɔ̀ mà Àziyà mànà tɔ́ mʉ̀lɛngʉ̀ ɔ̀ rɔ̀, 10 ngʉ̌kpà ràdʉ̀ ìwu Fùrùgiyà rɔ̀, Pàfùliyà rɔ̀, Mísrì rɔ̀, ndɨrɔ̀ kyɛ̀rɔ̀kyɛ̀rɔ̀ Lìbiyà tɔ́ pbìrì ɔ̌ atdí pbanga Kùrenì tɨ́ kátɨna ɔ̀ rɔ̀. Ndɨrɔ̀, ngʉ̌kpà alɛ íwǔ Rɔmà tɔ́ kɨgɔ̀ mà, Krɛ̌tɛ̀ tɔ́ pbìrì mà, Àràbiyà tɔ́ pbìrì mànà ɔ̀ rɔ̀. 11 Atdídhená alɛ nɨ́ Pbàyàhúdí nyʉ́, ndɨrɔ̀ ngʉ̌kpǎkà nɨ́ ʉ̀gɛ̀rɛ̀ tɨ́ ɨ̀ nʉ́gɛ̀rɛ̀, ’òngò Pbàyàhúdí tɔ́ sɔmà tɔ́ Ʉyátá nɨ́fʉ alɛ. Pbɛ́tʉ̀, àlɛ̌ kɨ́ abádhí ɨ̀rɨ Kàgàwà anzɨ̀ ádrɔ̀drɔ̌ dhu tɔ́ màkʉ̌rʉ̀ àwɛ̌ rɨ́ àlɛ̌ t’ávàna nyʉ́ ɔ̌ rɔ́.»
12 Nɨ́, ɨdhɔ nʉ́ʉkɔ kɔ̀rɨ́ alɛ, fɨ̀yɔ́ ɨrɛ̀ta rìku. Abádhí ambɛ́nà dhu ɔ̀ngʉ̀ dɔ̌ tsʉ̀yá nzínzìya ɔ̌, ’àmbɛ àtɨ̀nà dɔ̌: «Wɔ̀ dhu-tɨ̀ nyʉ́ nɨ́ àdhu?» 13 Pbɛ́tʉ̀, ngʉ̌kpà alɛ-tsí náambɛ́nà Yěsù ná’ù alɛ rʉ̌nɔna dhu gàyà nɔ́nzɨ̀ dɔ̌ ɔ̀nzɨ tɨ́, ’àdʉ̀ àmbɛ àtɨ̀nà dɔ̌: «Ɨwà kɔ̌kɔ̀ alɛ òrì atdídɔ̌.»
Pɛ́tɛrʉ̀ rɨ̌ dhu ɔ̀vɔ ihé-yà tɔ̀ dhu
14 Nɨ́rɔ̀ nɨ́ ndɨ Yěsù bhà uvitatálɛ tɨ́rɔ̀ ɨ̀ ìkò atdíkpá atdí kumì dɔ̀ná atdí nà ngʉ̌kpà ɔdhɨ́na mànà rɔ́rɔ̀, Pɛ́tɛrʉ̀ apɛ̀ ndɔ̀vɔ̀ dhu ɔrʉ́ tǔna nyʉ́ nà ihé-yà tɔ̀. Kǎtɨ: «Nyɨ̌ Pbàyàhúdí tɨ́rɔ̀, ndɨrɔ̀ nyɨ̌ kɔ́rɔ́ Yèrùsàlɛmà tɔ́ kɨgɔ̀ ɔ̌ nyɨ̌ nyɨ́’ɨ̀ rɔ̀, nyɨ̀kpɛ̀lɛ̀ bɨ̌kʉ nyɨ̌rɨ̀ yà ma mʉ́nɔna dhu mběyi. 15 Kɔ̀rɨ́ alɛ nórì nzá wɔ̀ nyɨ̌ nyɨ́rɛ̀na dhu bhěyi, àlɛ̌ kòko òko ɨ̀bhʉ adyifɔ̀-sɨsɨ̀ kútsingá nga tɔ́ ɔ̌ tɨ́ nɨ́dhunɨ̌. 16 Pbɛ́tʉ̀, wɔ̀ rɨ́ ndɔ̀nzɨ dhu nɨ́ yà Kàgàwà bhà nabì Yɔ̀wɛlɛ̀ náavɔ̀ ìndrǔ tɔ̀ dhu. Kǎtɨ:
17 ‹Kàgàwà rǎtɨna: yà adzɨ ɔ̌ dhu-tsʉ̀ rɨ̌ ndɔ̀dɨ̀ nɨ́nganɨ́,
ma mɨráya kɔ́rɔ́ alɛ Afídu nɨ̌.
Nɨ́ fʉ̀kʉ́ kpabhínzo mà vèbhínzo mànà nóongoya pbànábí tɨ́,
Fʉ̀kʉ́ zàdhà náalaya dhu ɔnyʉ bhěyi rɔ́dzɨ̀ dɔ̀yà dhu tɔ́ ɔ́fɔ̀ ɔ̌,
Fʉ̀kʉ́ mʉ̀là-akpá tɔ̀, madʉ̀ dhu ɔ̀vɔ̀ ɔ̀nyʉ̀ ɔ̌.
18 Obhó tɨ́, ndɨ nɨ́nganɨ́, ma mɨráya pbàkà ɨnɔ-akpá mà, pbàkà ɨnɔ-ayí mànà Afídu nɨ̌,
ràdʉ̀ òngo pbànábí tɨ́.
19 Ma mɔnzɨya yà ɨnzá apɛ̀na ’ɔ̀nzɨ angyi ìndrǔ-nzínzì ɔ̌ dhu ɔ̀rʉ̀-akpà-nyɨ̀ rɔ̌,
madʉ̀ wɨwɨ̀ ɔ̀nzɨ̀ yà adzɨ dɔ̌. Ɨ dhu nɨ’ɨya azu mà, kàzʉ mà, ndɨrɔ̀ àpbù bhěyi ʉ̀tɨ̀ ɨkɔ mànà.
20 Tdʉ̌ wɔ̀ ndɨ Ádrʉ̀ngbǎlɛ Kàgàwà bhà ɨdhɔ náaká rɔ̀,
adyifɔ̀ nʉ́ʉgɛ̀rɛ̀ya ndɨ̀ ndòngò ɨ́nɔ̀ tɨ́,
ndɨrɔ̀ àbǐ nʉ́ʉgɛ̀rɛ̀ya ndɨ̀ ndòlù azu bhěyi.
Ndɨ ɨdhɔ nɨ’ɨya ádrʉ̀ngbǎ ɨdhɔ nyʉ́.
Ndɨrɔ̀, ndɨ ɨdhɔ nɨ’ɨya Kàgàwà bhà ádrʉ̀ngbǎnga tɔ́ awáwʉ̀ rɨ̌ ndàvǐ kpangba ɔ̀ná ɨdhɔ.
21 Nɨ́rɔ̀ nɨ́ ndɨ Kàgàwà araya ɔvɔ̀na nànzì ɨ̀ngbàtɨ́ ɨ́lɨ ndɨ̀ alɛ mà nɨ́gʉ rɔ̌* 2.21 Yɔ̀w 3.1-5.›
22 Nyɨ̌ Pbàìsràyélí tɔ́ pbìrì ɔ̌ bhǎ, nyɨ̀rɨ yà ma mʉ́nɔna fʉ̌kʉ̀ dhu. Kàgàwà nɨ́tɛ̀ wà dhu ndɨ̀ rɔ́pɨ̀ ndɨ Yěsù, yà Nàzàretì tɔ́ kɨgɔ̀ ɔ̌ alɛ. Obhó tɨ́, kǒtù ɔ̌, Kàgàwà ɔ́nzɨ̀ wà wɨwɨ̀ mà, yà ɨnzá apɛ̀na ’ɔ̀nzɨ angyi ìndrǔ-nzínzì ɔ̌ dhu mànà, ndàdʉ̀ ize nɨ́tɛ̀ nzínzìkʉ ɔ̌. Nɨ́ nyɨ̌ nyʉ́nɨ ɨ dhu mběyi nyʉ́. 23 Wɔ̀ ndɨ alɛ ka kipfo kabhʉ fʉkʉ́, àdhàdhɨ̀ yà angyangyɨ Kàgàwà udhé, ndɨrɔ̀ angyangyɨ kʉ̌pɨ́ dhu bhěyi. Nɨ́, nyɨ̌ nyípfo ka, nyǎbhʉ ɨnzá àpɛ̀ Kàgàwà ʉ̀nɨ̌ alɛ ròhò, ’ʉ̀tɔ̌ mùsàlabhà dɔ̌. 24 Ka kɔ́tdʉ̀ ka, pbɛ́tʉ̀ Kàgàwà ádʉ̀ kàbhʉ rɨ̀ngbɛ̀ ndɨ̀ ɔvɛ-bvʉ̀ rɔ̀, ndɨ dhu ràdʉ̀ kàbhʉ ràhʉ ɔvɛ tɔ́ àpbɛ̀ ɔ̌ rɔ̀, ɨ̀mbǎ ɔvɛ nɨ́’ɨ̀ ɔbɨ nà kà dɔ̌ nɨ́dhunɨ̌. 25 Obhó tɨ́, ádrʉ̀ngbǎ kamà Dàwudì náavɔ̀ dhu kǒkú dɔ̀ rɔ̀, ndàtɨ:
‹Ma mongónà Ádrʉ̀ngbǎlɛ Kàgàwà àla ɔnzɨ̀dú bìlǐnganà.
Kà rɨ̌’ɨ̀ ìnè idú fangà dɔ̀nǎ rɔ̀, nɨ́ ùdúnga rɨ̌ nzɨ̌ ìvi ɔdɔ nɨ̌.
26 Kɔ̀nɨ̌ wɔ̀ dhu-okú dɔ̀ rɔ̀ nɨ́ ndɨ afídu rɨ̌’ɨ̀ dhɛ̀dhɛ nà,
dhɛ̀dhɛ tɔ́ ɔtɛ ràdʉ̀ ɨ̀’ɨ̀ ɨdàdu dɔ̌.
Ndɨrɔ̀ ma mʉ̀nɨ wà dhu, ɔvɛ-bvʉ̀ màtɨ́ ngbɔ̌du radɨ̀ya ɨnga t’ɔ́dɔta nà tɨ́.
27 Obhó tɨ́, nyɨ nyʉbhàya nzɨ̌ afídu ràdɨ ɔvɛ-bvʉ̀.
Ndɨrɔ̀, nyɨ nyadʉ̀ya nzɨ̌ ɨma, pbʉ̀kʉ̀ ɨ̀lɨ̌lǎ alɛ-abvò nyʉ́ nʉ́bhà rɔ̀mɔ̀ ibhu ɔ̀.
28 Nyɨ nyɨ́tɛ̀ wà ípìrɔ̌nga tɔ́ otu idù,
ndɨrɔ̀, ɔnzɨ̀nʉ́ ma mɨ́ motù nɨ́nganɨ́,
ɨdhɛ̀du nɨ́ɨkaya ndɨ̀ atdídɔ̌ nyʉ́* 2.28 Zàb 16.8-11.›»
29 Tdɨ́tdɔ̌ Pɛ́tɛrʉ̀ adʉ̀ àtɨ̀nà ihé-yà nɨ̌: «Ɔdhɨ́dǔ, ma mòzè mɔvɔ̀ dhu kpangba fʉ̌kʉ̀ àlɛ̌ t’ábhunà-nzɨ̀nzɨ̀, ádrʉ̀ngbǎ kamà Dàwudì-okú dɔ̀ rɔ̀: kǎvɛ̀, kadʉ̀ ndɔ̀tdʉ̀. Ndɨrɔ̀ indo màtɨ́, kǎ-dzɨ̀dɔ rɨ̌’ɨ̀ ìnè àlɛ̌-rábvʉ̌. 30 Pbɛ́tʉ̀ ka nɨ’ɨ̀ Kàgàwà bhà nabì. Nɨ́, kʉ̌nɨ dhu angyangyɨ Kàgàwà ratsɔ̀ dhu ndàtɨ, ndɨ̀ rɨlɨya kàbhà pbàdzʉkʉrʉ nzínzì ɔ̌ atdí alɛ ràdɨ kǎrì dɔ̌ ádrʉ̀ngbǎ kamà tɨ́. 31 Ádrʉ̀ngbǎ kamà Dàwudì náala ndɨ̀ nɔnzɨya dhu angyangyɨ. Nɨ́ ndɨ dhu bhěyi nɨ́ ndɨ kǎvɔ̀ dhu angyangyɨ Krɨ́stɔ̀ nɨ́ɨngbɛ̀ya ndɨ̀ ɔvɛ-bvʉ̀ rɔ̀ dhu dɔ̌. Kǎtɨ:
‹Kàgàwà nʉ́ʉbhàya nzɨ̌ ka ɔvɛ-bvʉ̀.
Ndɨrɔ̀, kǎ-bvò nɔ́ɔmɔ́ya nzɨ̌ ibhu ɔ̀* 2.31 Zàb 16.10.› 32 Kàgàwà abhʉ̀ wà wɔ̀ ndɨ Yěsù rɨ̀ngbɛ̀ ndɨ̀ ɔvɛ-bvʉ̀ rɔ̀. Nɨ́ àlɛ̌’ɨ kɔ́rɔ́, àlɛ̌ nɨ́ ndɨ dhu tɔ́ ngàmbì. 33 Nɨ́rɔ̀, Kàgàwà ábhʉ wà ka rɔ̀dzɨ̀ ɔ̀rʉ̀-akpà ɔ̀, ràdʉ̀ àdɨ fɨ̀ndá fangà dɔ̀nǎ rɔ̀. Ndɨrɔ̀, kǎkɔ wà yà Àbanà akɔ̀ fɨ̀ndá làká Ɨ̀lɨ̌lǎ-Alafí. Nɨ́, kɨ̀rǎ wà mǎ kà nɨ̌. Wɔ̀ ndɨ Ɨ̀lɨ̌lǎ-Alafí rɔ̌nzɨna dhu nɨ́ ndɨ wɔ̀ nyɨ̌ nyálǎna nyǎdʉ̀ àmbɛ ɨ̀rɨ̀nà dɔ̌ kòmbí. 34 Ádrʉ̀ngbǎ kamà Dàwudì núupò nzá ɔ̀rʉ̀-akpà ɔ̀, pbɛ́tʉ̀ kǎtɨ:
‹Ádrʉ̀ngbǎlɛ Kàgàwà náatɨ pbàkà Ádrʉ̀ngbǎlɛ nɨ̌:
Ádɨ̌ pbàkà fangà dɔ̀nǎ rɔ̀,
35 ràrà àhʉ ma mɨ́ pbʉ̀kʉ̀ òmvǔ nábhʉ̌ nyɔbɛ̀ dɔ̀ya dhu ɔ̀* 2.35 Zàb 110.1.› 36 Nɨ́rɔ̀, kɔ́rɔ́ Pbàìsràyélí tɔ́ pbìrì ɔ̌ bhà nákǎ ɨ̀ rʉ̀nɨ dhu mběyi nyʉ́, Yěsù wɔ̀ nyɨ̌ nyábhʉ kʉtɔ̌ mʉ̀sàlabhà dɔ̌ alɛ, nɨ́ Kàgàwà rábhʉ wà ròngò Ádrʉ̀ngbǎlɛ tɨ́, ndɨrɔ̀ Màsiyà tɨ́.»
37 Nɨ́, wɔ̀ Pɛ́tɛrʉ̀ ɔ̀vɔ̀ fɨ̌yɔ̀ dhu ɨ̀ ɨ̀rɨ̀ rɔ̀, ndɨ dhu náasʉ̀ ihé-yà atdídɔ̌. Nɨ́ abádhí adʉ̀ dhu ìvu Pɛ́tɛrʉ̀ mà ngʉ̌kpà uvitatálɛ mànà-tsʉ̌, ’àtɨ: «Àbanɨ̌nzó, mǎ màkǎ mɔ̌nzɨ̀ dhu ɨ̀ngbàtɨ́?» 38 Nɨ́ Pɛ́tɛrʉ̀ adʉ̀ dhu àdu abádhí tɔ̀ ndàtɨ: «Nyʉ̀gɛ̀rɛ̀ nyɨ̌ nyʉ̌bhà fʉ̀kʉ́ nzɛ́rɛnga. Ndɨrɔ̀ nyàlʉ̌ bàtizò Yěsù Krɨ́stɔ̀-ɔvɔ̀ rɔ̌, ndɨ́nɨ̌ Kàgàwà ʉbà tɨ́ fʉ̀kʉ́ nzɛ́rɛnga, nyǎdʉ̀ kàbhà Ɨ̀lɨ̌lǎ-Alafí tɔ́ pɛrɛ̀ nákɔ. 39 Obhó tɨ́, Ádrʉ̀ngbǎlɛ Kàgàwà náakɔ̀ ndɨ làká fʉ̌kʉ̀ fʉ̀kʉ́ nzónzo mànà. Ndɨrɔ̀ kǎkɔ̀ ka átɔ̀ yà ndɨ̀ ndúnzina kɔ́rɔ́ alɛ, yà ɨtsɛ arɨ́’ɨ̀ rʉ̀kʉ́ rɔ̀ tɔ̀.»
40 Pɛ́tɛrʉ̀ ʉnɔ ábhɔ̌ ngʉ̌kpà dhu nyʉ́ tdɨ́tdɔ̌ abádhí tɔ̀, ndɨ́nɨ̌ abádhí nabhʉ̀ tɨ́ rà’ù ndɨ̀ ndʉ̀nɔ̀ dhu, ndɨrɔ̀ ndɨ́nɨ̌ abádhí-afí nabhʉ̀ tɨ́ ròtsì ɔbɨ. Kǎvɔ̀ dhu abádhí tɔ̀, ndàtɨ: «Nyàbhʉ nyɨ̌ Kàgàwà rɨ̀gʉ̌ nyɨ̌, ɨ̀nzɨ̌ nyɨ̌ nyabá tɨ́ kɔ̌kɔ̀ nzɛ́rɛ alɛ tɔ́ ɔ́fɔ̀.» 41 Wɔ̀ Pɛ́tɛrʉ̀ ʉ̀nɔ̀ dhu nà’ù alɛ kɔ́rɔ́ náadʉ̀ bàtizò à’ù kubho fɨ̌yɔ̀. Nɨ́ ndɨ nɨ́nganɨ́, Yěsù ná’ù alɛ-bvʉ níisé ndɨ̀ mbɛ̀mbɛ̀ ɨ̀bhʉ lʉfʉ̀ alɛ nɨ̌. 42 Nɨ́ ɨ alɛ náapbá afíya atdídɔ̌, ’òngò Yěsù bhà uvitatálɛ rǔdhěna fɨ̌yɔ̀ dhu ɨ̀rɨ̀. Abádhí andu tsʉ̀ya, ’òngò òko atdíkpá, ’òngò dhu ɔ̀nyʉ̀ atdíkpá, ndɨrɔ̀ ’òngò ’ɨ̀tsɔ̀ atdíkpá.
Yěsù ná’ù alɛ nóongónà òko tɨ́ dhu
43 Ɔdɔ ongónà ɨ̀sɨ̌ kɔ́rɔ́ alɛ ɔ̀, yà Yěsù bhà uvitatálɛ rɔ̌nzɨna yà ɨnzá apɛ̀na ’ɔ̀nzɨ angyi ìndrǔ-nzínzì ɔ̌ dhu mà, abádhí rɔ̌nzɨna wɨwɨ̀ mànà dhu àlǎ ɨ̀ ɨ́ rɔ̀. 44 Kɔ́rɔ́ alɛ, yà Yěsù ná’ù, nóongónà òko atdíkpá. Ndɨrɔ̀, abádhí ongónà fɔyá dhu ʉ̀lɨ atdíkpá kàsʉ̌ya nɔnzɨ tɨ́. 45 Abádhí ongónà fɔyá dhu-tsí mà fɔyá ongyéngá mànà núdzi, ’àdʉ̀ ɨ̀ òngyè fʉ̀rangà nʉ́ndɔ̀ fɔyá, ngǎtsi alɛ ràbà ka dzʉ̀nàna nyʉ́ ɔ̀nzɨ̀ rádʉ̀ dhu-bvʉ̀tɨ́. 46 Abádhí ongónà tsʉ̀ya àndu kɔ́rɔ́ ɨdhɔ ɔ̌ Kàgàwà bhà ɨdzá. Ndɨrɔ̀, abádhí ongónà ɨdzàya ɔ̀nǎ ɔ̀nyʉ̀ nɔ́nyʉ̀ atdíkpá dhɛ̀dhɛ nyʉ́ nà, ndɨrɔ̀ atdí afíya nyʉ́ nà. 47 Abádhí ongónà Kàgàwà ìlè, kɔ́rɔ́ alɛ ràdʉ̀ abádhí ɨ̀fʉ. Ndɨrɔ̀, yà ɨnga náarúbho dhu bhěyi, Ádrʉ̀ngbǎlɛ Kàgàwà nóongónà àrà abádhí-bvʉ níse rɔ̌ yà ɔwʉ́tána tɨ́ ndɨ̀ nà’ù alɛ nɨ̌.

*2:1 2.1 Pbàgìríkí t’ávàna ɔ̌ Pɛ̀ndɛ̀kɔtɛ̀-tɨ̀ nɨ́ imbò kumì rɨ́ ɨdhɔ ìsě ɨdhɔ. Pbàyàhúdí tɔ́ màndʉ ɔ̌ ka nɨ’ɨ̀ Pásɨ̀ka tɔ́ mʉ̀hɛndʉ̀ dzidɔ̌ rɨ́ imbò kumì rɨ́ ɨdhɔ ìsě ɨdhɔ ɔ̌ ka kɔnzɨ́nà mʉ̀hɛndʉ̀ (Law 23.15-21; Tɔ̀r 16.9-11).

*2:21 2.21 Yɔ̀w 3.1-5

*2:28 2.28 Zàb 16.8-11

*2:31 2.31 Zàb 16.10

*2:35 2.35 Zàb 110.1