13
Tau ngaiesoa ngatoa laghe suula Banabas me Sol tani laa ppooaa
1 Tale ale manga ateva eAntiok katoa propete me tisa laghe aapasunga masi nitoka God ghe aloanna: Banabas, me Simion, mene kateae ararina ta Niger,* Niger Tale inangari nge Latin, malloeana va veroverongana. me Lusias aSaerini ia, me Sol, me Manain, lalu ghe namu ngaitauaala me Herot, gavana ia. 2 Apos 9:15.Kateva nau laghe kakkaua Vau ngepona ateva, me laghe naenae, me Spirit Manga ateva ghe uela va, “Am amanga Banabas me Sol me lalu ghelei niuungu eteva oia, aghe suitoongainilaluela tani gheleia.” 3 Apos 6:6.Liuna avalua o me nau laghe mene naela me laghe looloo saela, me laghe saoaala nimaira etairarua, me laghe sungilaluela tani kasu.
eSaepras
4 Spirit Manga ateva ghe sungi taulalue ghoala eSeleusia, lalu ghe aikaaila me lalu ghe lao sio tale patunganua ateva eSaeprasi. 5 Apos 12:12; 15:39.Nau eteva lalu ghe rekatala tale masaliki taatara ateae eSalamis, lalu ghe ppooaala inangarina ateva God elome tale aleira ale nivelu eitauaa aJiu etoa. Jon Mak ghe toka teeilaluela tani sausilalua.
6 Lotolu ghe kasu ekapa seela tale patunganua ateva me lalu ghe mae sio ePapos. EPapos lalu ghe tarala kateva aJiu, tau nighelei nialaala ia me propete kamekame ia, ararina ateae ta Bar-Iesu. 7 Ia oia taumattu ngateva ghe tokatoka tee gavana ngateva, ararina ateae ta Sejias Polus. Gavana tee alomasaanga ia. Ghe kolola Banabas me Sol ta ghe aaloanna tani nongo inangarina God. 8 Ia o ase taumattu ngateva ghe gheelei nialaala, tale inangari nge Grik la aseasea arariira ateae ta Elimas. Elimas ghe aloanna tani ghelei saasakiaa uunguaairarua Banabas me Sol, ta karika ghe aloanna va gavana ngateva eaiesoaa ta Iesu. 9 Me Sol, mene kateae ararina ta Pol, pasu ia tale Spirit Manga ateva, ghe alumila Elimas me ghe uela va, 10 “Io natuna io Satana. Me tau ngai ssateeira io voto llo ghulughuluena! Me isaa akapa gheeleia nikamekame me ssavoto epasupasu etam. Erooroo va uruu tani ghelei saasakiaa salane Vau ngepona ghulughuluena? 11 Apos 9:8.Ghaine nimane atelange Vau ngepona ateva esae etam, me umata salusalu. Karika aue utara sinaka ateva me aue utoka mala ngaluse nau.”
Pol ghe nim ruuruu poi tani auliaa me matane Elimas ghe saurorromienala me ghe mata salusalula me ang ghe paepae teva taumattu tani posoa me ekatulainia. 12 Nau eteva gavana ngateva ghe taraiela, ghe aiesoaala, me ghe soghiangailiila kanna niapasunga Vau ngepona ateva.
Banabas me Pol lalu ghe lao sio tani ppooaa eAntiok elome ePisidia distrik
13 Apos 15:38.Pol me kapuna atoa laghe kasu vulila ePapos, me anua ateva ghe kaailala me laghe lao sio tale masaliki taatara ateae ePerga tale provins ateva ePampilia. Me Jon Mak ghe oghi vululaluela me ghe oghi lao sio eJerusalem. 14 Lalu ghe kasu vulila ePerga, me laghe kasu lao sio eAntiok elome ePisidia Distrik. Me ta nau manga ateva, laghe kupi ssola tale aleira ale nivelu eitaua ngateva aJiu etoa me laghe toka siola. 15 Vara katoa laghe ruula tani riti inangari tale inangari nipaopao me propete atoa me namu ngatoa tale ale nivelu eitaua ngateva laghe suula inangari ta Pol me kapuna atoa va, “Kapuimami etoa, marova righi inangari niasarasarakana am aaloanna tani auliaa etaimami, masina am rooroo tani sso auliaa.”
16 Pol ghe tingina saela me ghe paolala tale nimane atelange va karika la mene toka samasama, me ghe uela va, “Am Israeli etoa me am tau ngeleka atoa am tautau sae ararina ateae God, am nongoaghi! 17 Eks 1:7; 6:6; 12:51.Kapuira Goto ateva Israeli etoa, ghe suitoongaala tuvuita atoa va kapuna ila. Me nau eteva laghe kasu vulila kosaira me laghe siola eIjip, ghe gheleilala laghe oroienaailiila. Vara me tale sarasarakaniaane, ghe mene ghaa vellala eIjip. 18 Nam 14:34; Diut 1:31-32.Me nau eteva laghe tokala tale voto ateva karika righi taumattu etana, karika ghe liula sesa ta ngetaira erooroo ghaatingauluae (40) ninamanama. 19 Diut 7:1; Jos 14:1.Ghe tturuula ghaitu (7) ararimangali nge Keinan, me ghe tau lao sio isaa o kosa va ekosaira kapuna atoa. 20 Aitoi 2:16; 1 Sam 3:20.Isaa akapa voto o ghe lutula erooroo ghaata ai me ghalimangauluae (450) ninamanama.
“Vara me God ghe tau lao sio kapuira namu ngatoa tani aitarainila erooroo nau eteva propete Samuel ghe tinginala. 21 1 Sam 8:5, 19; 10:20-24.Vara me taumattu ngatoa angila ghe kookolomi teva kingi, me God ghe tau lao sio Sol natuna ia Kish, tale ararimangali eteva ta Benjamin. Ghe aitarainilala ta ghaatingauluae (40) ninamanama. 22 1 Sam 13:14; 16:12; Sams 89:20.Vara ghe ghaa vella Sol, me ghe gheleila Deivit ghe kingila. Ghe auliaa tootoongaala va, ‘Ngatarala Deivit, natuna ia Jesi, ia lo ateva taumattu aghaloannaailiia tale urunguitanighi eteva. Ia aue eghelei ekapa voto aghaloanna va eghelei.’
23 2 Sam 7:12-16.“Nongina God ang ghe auliaala tale inangari nialokoi, va ghe tau lao sio tau ngai asaangi eteva ta Israeli etoa, tuvuna ia Deivit, Iesu etana. 24 Mat 3:1-2.Auena Iesu ghe mae, Jon ghe ppooaala ninna ngaioghioghiaa me niaasuu ta taumattu nge Israeli ekapa atoa. 25 Jon 1:20, 27.Jon ang ghe maemae ta ghe ruu uunguaane, me ghe uela va, ‘Am annaa va aghi see etaghi? Karika va aghi Mesaea am toitoia. Karika, ia eaaimuli etaghi, me aghi karika tani masina aghi tani pulaka unna ai-iri aikasukasu ta kkena.’
26 “Kapughu etoa, tuvuna atoa Abraham, me am tau ngeleka atoa am kakkaua God, God ghe tau mae sio isaa oia inangari niasaangi etaita! 27 Taumattu nge Jerusalem atoa me kapuira namu ngatoa karika laghe tara kilala Iesu, aloira karika ghe masaangaala inangariira propete atoa isaa o laghe ritiriti tale isaa akapa nau manga, laghe ghelei roorooaala nau laghe uela va aue emate. 28 Mat 27:22-23.Karika laghe tarala righi masi salana tani tingina etana me la uvi ematea, me laghe kolomila Paelat va la uvi ematea. 29 Mat 27:59-60.Nau eteva laghe ghelei ekapala voto Uru ngai Manga ateva ghe uela va la ghelei, laghe ghaa veluela tale ai eteae me laghe lao sio tani alokoie sso tale lienga niaikkaia ngateae. 30 God ghe mene totuela tale nimate 31 Apos 1:3, 8.me oroieili nau, ghe otuotula ta lo atoa laghe kasu teeiela eGalilii tani sae eJerusalem nau maulue ia. Ila lo atoa laghe taraiela, ghaine la aaulia ngaotu ta kapuita taumattu ngatoa.
32 “Me angalu aauliaa masi kiukiu etaimim: Sa ateva God ghe aulieiniela tale inangari nialokoi ta tuvuita atoa 33 Sams 2:7.ang ghe ghelei eroorooaala etaita, nau ghe totula Iesu. Nongina laghe piti elokoila ta aiaaghalua ateva Sam, va
“ ‘Io natughu io,
Ghaine nge tamami ieghila.’
34 Ais 55:3.Koronna inangari va God ghe totuela tale nimate, karika aue emene mate, nongina ghe auliaala tale isaa toko inangari, va
“ ‘Aue atau aatu etaimim niarangise ateva manga ia me koronna ia tale inangari nialokoi aghe auliaala ta Deivit.’
35 Sams 16:10.Nongina ghe auliaala tale mene kateva inangari va,
“ ‘Karika aue utau velu kapum taumattu ngateva manga ia va emauu.’
36 “Nau eteva Deivit ghe ruula tani ghelei uunguaane God tale unna ateva vituu, ghe matela; me laghe kaieiniela nongina tuvuna atoa me vilikina ghe mauula. 37 Me lo ateva taumattu God ghe totuela tale nimate karika ghe mauula.
38 “Liuna avalua o, kapughu etoa, aghaloanna tani aulia ngaotu me am kila va ta Iesu, God aue ekkaluaa kaluita ssavoto. 39 Rom 10:4.Ta ngetana lo atoa la ghaikaaiaa aue egheleila va karika righi kaluira ssavoto. Isaa avalua o me inangari nipaopao kanna Moses karika erooroo tani asaangiem tale kaluimim ssavoto. 40 Am paniem! Saa voto God ghe auliaala ta propete atoa erau lutu etaimim, laghe uela va,
41 Abak 1:5.“ ‘Am tarala, lo atoa taumattu am aattara nonga tani sama,
aue am soghiaa sa ateva aue agheleia, me aue am mate,
Tale nau oia aue aghelei kasina voto,
karika aue am nnaa va koronna,
arongona ta marova kasina taumattu aue eauliaa poi etaimim!’ ”
42 Nau eteva Pol me Banabas angilalu ghe kasukasu vuli ale nivelu eitaua ngateva, taumattu ngatoa laghe mene aloannailaluela va lalu mene ppooaa isaa oia voto tale lo ateva too nau manga. 43 Nau eteva lo atoa laghe mae sio tani velu eitauaa laghe kasu reerekatala, oroi aJiu etoa me mene katoa taumattu avirina laghe vira aiesoaala tee aJiu etoa, laghe usilaa Pol me Banabas. Lalu ghe tani aippooaa teeila tale inangari niaisausiaa tani poso parasi maamasinaane God.
44 Tale mene kateva nau manga, ghaisa ngarighi me taumattu ngakapa atoa tale lo ateae o masaliki taatara laghe velu eitauaala tani nongo inangarina ateva Vau ngepona ateva. 45 Nau eteva aJiu etoa laghe tarala oroieili taumattu, me angila ghe nannaa saasakiaa me angila ghe aauliaa tee Pol me saa voto ghe aauliaa.
46 Apos 3:26; 18:6.Pol me Banabas, karika lalu ghe matautula, lalu ghe liula me lalu ghe uela etaira va, “Ami tani ppooaa inangarina ateva God akasina etaimim. Ta am, am ghe ratiela me eaapasunga va God karika ghe suitoongainiemla tani ghaa maulue ateva etokatoka liu. Liuna avalua o, koti ami lao ta tau ngeleka atoa. 47 Ais 49:6.Vau ngepona ghe uela ta kateva kateva etaingalua va,
“ ‘Aghe gheleiola va io mallanga io ta taumattu ngeleka atoa,
me urooroo tani sausila tani ghaa niasaangi tale kosa akapa ateva.’ ”
48 Nau eteva taumattu ngeleka atoa laghe nongola llo oia, laghe masimasieiliila me laghe tau saela inangarina ateva Vau ngepona ateva, me lo atoa God ghe suimatoongainilala va la ghaa maulue ateva etokatoka nau ekapa atoa, laghe aiesoaala.
49 Inangarina ateva Vau ngepona ateva ghe rooa ngakapaailiila ia o voto ateva. 50 Vara me aJiu etoa laghe ghelei saasakiaala nannaaira lo atoa vause laghe oneoneaa God me ila namuu ila, me lo atoa taita namuu ila tale lo ateae o masaliki taatara, me laghe tiuaala tani ghelei saasakiaa tee Pol me Banabas, me laghe tiu vellaluela tale ia o voto ateva. 51 Mat 10:14; Apos 18:6.Lalu ghe rariaa vella au kosa ta kkeirarua tani apasunga va gheeleiaaira sesa. Me lalu ghe lao sio eIkoniam. 52 Me disaepolo atoa eAntiok elome tale distriki eteva ePisidia laghe pasula tale nimasimasi me tale Spirit Manga.
*13:1: Niger Tale inangari nge Latin, malloeana va veroverongana.
13:17: Eks 1:7; 6:6; 12:51.
13:18: Nam 14:34; Diut 1:31-32.
13:19: Diut 7:1; Jos 14:1.
13:20: Aitoi 2:16; 1 Sam 3:20.
13:21: 1 Sam 8:5, 19; 10:20-24.
13:22: 1 Sam 13:14; 16:12; Sams 89:20.
13:23: 2 Sam 7:12-16.
13:33: Sams 2:7.
13:34: Ais 55:3.
13:35: Sams 16:10.
13:41: Abak 1:5.
13:47: Ais 49:6.