7
Defensa de Esteban
Nuc'ua c'ü mi mero ndamböcjimi o dyönü e Esteban o mama:
―¿Cjo na cjuana c'ü mama yo?
O ndünrü c'ua e Esteban o xipji c'o mi jün ngüenda 'ñe c'o 'ñaja nte:
―Nu'tsc'eji ín menzumütsc'öji, dyäräji c'ü rá xi'tsc'öji. Mizhocjimi a jens'e o zopjü e Abraham c'ín mboxatitagöji 'ma mi bübü a Mesopotamia. Dya be mi pa a Harán. O xipji: “Pedyegue cja in jñiñi rí sogü yo in dyocjeji, rí mague nu ja rá jí'tsc'ö”, embeji e Abraham. O mbedye c'ua e Abraham a Caldea c'ü tsja a Mesopotamia, o ma mimi a Harán. 'Ma mü o ndũ c'ü nu tata e Abraham, Mizhocjimi o xipji e Abraham o ẽjẽ nu va ja rí cãrãji. Dya ch'unü e Abraham ne ri 'na juajma c'ü ro tsjapü o̱ cjaja. Pero o mama Mizhocjimi c'ü ro zädä 'ma ro unü e Abraham texe ne país ro tsjapü o̱ cjaja. Xo mama c'ü ro tsjapü o̱ cjaja c'o o̱ mboxbëche c'o ro tsãjã. Zö dya mi 'ñeje e Abraham o̱ t'i, pero Mizhocjimi o mama a cjanu. Xo mama Mizhocjimi: “C'o in mboxbëchegue ra ma mimiji cja c'ü 'na país. Ra mezhe cuatro ciento cjë, nuc'ua c'o menzumü nu, ra tsjapüji me ra sufre c'o in mboxbëche, ra tsjapüji ra mbëpiji anguezeji. Pero rá castigao c'e nación c'ü ra mbëpiji. Nuc'ua ra mbedye libre c'o in mboxbëchegue, ra ẽji a 'ñeva ra ẽ matcügöji”, eñe Mizhocjimi va xipji e Abraham.
O sido o ña e Esteban o mama:
―Mizhocjimi o xipji e Abraham ro circuncidaoji c'ü o̱ t'i 'ñe c'o o̱ bëche. Ngue c'ü rví mbeñeji c'ü vi mama Mizhocjimi ro unü anguezeji. 'Ma mü o jmusp'ü 'na t'i e Abraham, o jñusp'ü o̱ tjũ e Isaac. Nuc'ua cjanu o circuncidao 'ma o zö chjün. Je xo va cjanu e Isaac o circuncidao c'ü o̱ t'i c'ü mi ngue e Jacob. Y e Jacob o circuncidao c'o doce o̱ t'i c'o mi ngue ín mboxatitagöji.
’C'o once ín mboxatitagöji me mi sjëyaji na ngue c'ü o̱ tataji xenda mi s'iya e José que na ngue anguezeji. Nguec'ua o mböji e José, o mböpüji c'o mi pa a Egipto o zidyiji nu e José. Pero Mizhocjimi mi bübü co e José, o 'ñeme libre nu ja mi sufre. 10 O unü na puncjü o̱ pjeñe; nguec'ua e Faraón c'ü mi rey a Egipto me go ne'e e José, o 'ñeme o tsja gobernador texe a Egipto. Xo unü o manda texe cja c'o o̱ mbëpji e Faraón c'o mi cãrã cja o̱ palacio.
11 ’O ẽjẽ c'ua 'na tjijmi texe a Egipto, 'ñe texe a 'ñeva nu ja mi xiji Canaán c'o pa c'o. Me mi sufre c'o nte. C'o ín mboxatitagöji mi ojtjo pje ro ziji. 12 Nuc'ua e Jacob o dyärä mi pöji o ndëxü a Egipto. Nguec'ua o ndäjä c'o o̱ t'i c'o mi ngue ín mboxatitagöji o möji a Egipto. 13 Nuc'ua 'ma mü o möji na yeje a Egipto, e José o xipjitsjë anguezeji: “Nutscö nguetscö e José in cjuarmazüji”, eñe. Nuc'ua e José cjanu o jíchi anguezeji a jmi e Faraón. Nguec'ua va mbãrã e Faraón anguezeji mi ngue o̱ cjuarma e José. 14 Nuc'ua e José o mbenpe 'na jña e Jacob c'ü mi ngue o̱ tata, o xipji ro möji a Egipto texe c'o o̱ t'i 'ñe c'o o̱ bëche. Mi söji como 'na setenta y cincoji. 15-16 O möji c'ua. Nujnu, je nguejnu o ma ndũ e Jacob. Nuc'ua o tũji o̱ cuerpo a 'ñe a Siquem, o ẽ ngöt'üji cja c'e cueva c'ü vi ndõmü e Abraham. Vi ngõ't'ü ja nzi merio de plata c'o o̱ t'i e Hamor c'o mi menzumü a Siquem c'o mi ngue o̱ cjaja c'e cueva. Je xo ngue a Egipto o ndũ c'o o̱ t'i e Jacob c'o mi ngue ín mboxatitagöji. Xo tũji c'o o̱ cuerpoji a 'ñe a Siquem, xo ngöt'üji cja c'e cueva.
17 ’'Ma ya mi ngue ro zädä c'o vi xipji Mizhocjimi e Abraham, me co ngãrã na puncjü c'o ín mboxatitagöji c'o mi cãrã a Egipto. Me ma puncjüji. 18 Nuc'ua o mimi c'ua rey 'na bëzo a Egipto c'ü dya mi pãrã c'o vi tsja e José. 19 C'e rey o tsjapüji na s'o c'o ín mboxatitagöji, mi xipjiji ra ma mbëziji c'o o̱ ts'it'iji 'ma cja mi mus'ütjoji. A cjanu, dya nda rvá puncjüji 'ma. 20 C'o pa c'o, o jmus'ü e Moisés c'ü me ma zö a jmi Mizhocjimi. O mezhe jñi zana, c'ü o̱ tata 'ñe c'ü o̱ nana o mbörüvi e Moisés. 21 Nuc'ua cjanu o pjongüvi c'ua cja o̱ ngumüvi. Nuc'ua c'ü o̱ xunt'i c'e rey a Egipto o chöt'ü, o mbörü nza cja 'ma ri ngue o̱ t'i. 22 O jíchiji e Moisés texe c'o mi pãrã c'o mi menzumü a Egipto. Nguec'ua mi pjëchi ra ña'a na jo, y mi pjëchi ja rvá tsja na jo 'na bëpji.
23 ’'Ma ya mi ëdyi cuarenta cjë e Moisés, o nguijñi o̱ mü'bü na jo ro ma nu'u pje mi cja c'o ín menzumüji a Israel c'o mi esclavo a Egipto. Na ngue mi ngue o̱ dyoji. 24 O jñanda c'ua 'na c'o mi menzumü a Egipto mi pärä 'na c'o mi menzumü a Israel. Nuc'ua e Moisés cjanu o ma ñana c'ü mi menzumü a Israel, o mbö't'ü c'ü mi menzumü a Egipto na ngue mi pärä c'e Israelita. 25 O nguijñi e Moisés: “Yo ín menzumügöjme ra unüji ngüenda c'ü o 'ñempquegö Mizhocjimi rá emeji libre”, eñe. Je ga cjanu va nguijñi e Moisés c'ü ro unü ngüenda c'o ín mboxatitagöji. Pero dya unüji ngüenda. 26 C'ü na ye nu pa, e Moisés o jñanda mi chũ yeje c'o ín mboxatitaji. E Moisés mi jo'tp'üvi o xipjivi: “Nu'tsc'evi, ¿jenga i̱ṉ pötqui chũguevi? Maco in dyocjevi”, eñe e Moisés. 27 Nuc'ua c'ü mi jonbü o chũ c'ü 'na o̱ dyoji, o ndütüji e Moisés cjanu o xipji c'ua: “Nu'tsc'e, ¿pje pë'sc'ü rí ñu co nuzgöbe? Dya cjó 'ñempc'e rí tsja juesi rí mandazübe. 28 ¿Cjo i̱ṉ ne rí pötcügö ja c'o nzi vi pö't'ügue c'e Egipcio a ndä'ä?”, embeji e Moisés. 29 Nuc'ua e Moisés 'ma mü o dyärä c'o mi mama c'e bëzo, o unü c'ua ngüenda c'ü ya mi pãrãji c'ü vi tsja. Nguec'ua o c'ueñe o ma c'ua a ma a Madián nu ja dya cjó mi pãrã. Je chjüntü nu. C'ü nu su o musp'ü yeje o̱ t'i.
30 ’O mezhe c'ua cuarenta cjë, e Moisés mi bübü cja 'na majyadü; mi bëxtjo cja 'na t'eje c'ü ni chjũ a Sinaí. O jñetse c'ua 'na o̱ anxe Mizhocjimi cja 'na zarza c'ü mi tjë. 31 E Moisés 'ma o jñanda, me co nguijñi, dya mi pãrã pje mi pjëzhi. 'Ma mü o chëzhi ro nu'u, o dyärä c'ua o ña Mizhocjimi. 32 O xipji e Moisés: “Nutscö o̱ Mizhocjimizügö e Abraham 'ñe e Isaac 'ñe e Jacob c'o mi ngue in mboxatitague”, eñe Mizhocjimi. Me go mbi c'ua e Moisés, dya cja rezga xe ro nu'u. 33 O mama c'ua Mizhocjimi: “Ts'o't'ü c'o i̱ṉ tin'ch'i. Na ngue me na sjũ nu ja i̱ṉ böbü. 34 C'o in menzumügue ngue ín ntegö c'o. Rí janda me cjapüji ra sufreji a Egipto. Xo rí ärä me quejaji. Nguec'ua rvá ẽgö a jens'e rá emeji libre. Nudya rí xi'tsc'ö rí mague a ma a Egipto. A cjanu rá emeji libre”, embeji e Moisés.
35 O sido o ña e Esteban o mama:
―Mizhocjimi o ndäjä e Moisés o nzhogü a ma a Egipto. Maco c'o ín mboxatitagöji vi xipjiji: “Nu'tsc'e, ¿pje pë'sc'ü rí ñu co nuzgöjme? Dya cjó 'ñempc'e rí tsja juesi rí mandazüjme”, embeji c'ü. Mizhocjimi o unü e Moisés mi manda cja c'o ín mboxatitagöji o 'ñemeji libre. C'e anxe c'ü vi jñetse cja c'e bidyi o mbös'ü e Moisés. 36 E Moisés o tsja o señal c'o me na nojo a Egipto, 'ñe cja c'e ndeje c'ü ni chjũ Mar Rojo. Nguec'ua va pjongü libre a Egipto c'o ín mboxatitagöji. C'o cuarenta cjë c'o mi cãrãji cja c'e majyadü, e Moisés mi manda anguezeji y mi cja c'o me ma nojo. 37 E Moisés o xipji c'o nu menzumüji a Israel c'o mi ngue ín mboxatitaji: “Mizhocjimi ra 'ñeme 'na c'o ín menzumügöji ra mama o̱ jña, ja c'o nzi va 'ñempquegö”, eñe. 38 E Moisés mi bübü cja c'e majyadü co c'o ín mboxatitaji c'o vi juajnü Mizhocjimi. Mi cãrãji cja o̱ ngua c'e t'eje c'ü ni chjũ a Sinaí. 'Na o̱ anxe Mizhocjimi o zopjü e Moisés o xipji c'o o̱ mandamiento Mizhocjimi c'o ro dyätä c'o nte. Nuc'ua e Moisés o xipji c'o ín mboxatitagöji. 'Ma ro dyätäji c'o ley, ro bübütjoji co Mizhocjimi para siempre.
39 ’Pero c'o ín mboxatitaji, dya go ne go dyätäji e Moisés. Dya neji ro manda e Moisés anguezeji. Me mi mbeñeji a Egipto nu ja vi mbedyeji. 40 Nguec'ua 'ma mü o mezhe e Moisés a xes'e cja c'e t'eje, c'o ín mboxatitagöji o xipjiji e Aarón: “Rí dyätcäjme 'na ts'ita c'ü ri nza cja 'na ts'inzhünü c'ü rá ma'tc'öjme, c'ü ra zinzijme na jo cja 'ñiji. Na ngue e Moisés c'ü o pjongüzüjme a Egipto, dya rí pãrãgöjme pje tsja”, eñeji. 41 Nguec'ua cjanu o dyät'äji c'ü mi nza cja 'na ts'inzhünü. Cjanu o mbö't'üji o animale c'o o mbäsp'äji a jmi. Me go mäpäji c'e ts'inzhünü, maco vi dyät'ätjoji co o̱ dyëtsjëji. 42 Nguec'ua Mizhocjimi o jyëzi anguezeji. Nguec'ua anguezeji o mbürü o ma't'üji e jyarü 'ñe e zana 'ñe yo seje. Nguec'ua va dyopjü a cjava c'o profeta:
Nu'tsc'eji i̱ṉ menzumüji a Israel, 'ma mi cãrãji c'o cuarenta cjë cja majyadü, 'ma mi pö't'ügueji o animale cja rrĩ pä's'äji, ¿cjo nguetscö mi matcügöji? Iyö.
43 C'ü mi ma't'ügueji, ngue e Moloc 'ñe e Renfán.
I̱ dyät'äji c'e ts'ingumü nu ja mi tägä e ts'ita Moloc.
Xo i̱ dyät'äji e ts'ita Renfán c'ü mi nza cja 'na seje.
Nuc'o, mi tunügueji ja c'o mi pöcjeji.
Nguec'ua rá pjongüts'üji rí pjöt'ügueji a Babilonia a manu, eñe c'o profeta.
44 O sido o ña e Esteban o mama:
―Mizhocjimi o xipji e Moisés ro dyät'ä 'na ngumü de xipjadü nu ja ro bübü Mizhocjimi a nde cja c'o ín mboxatitaji cja c'e majyadü. O mama: “Rí dyät'ä c'ü ri nza cja c'ü ya ró jí'ts'i i̱ jñanda”, embe. 45 'Ma mü o ndũ e Moisés, e Josué o tsja xo'ñi mi manda cja c'o o̱ t'i c'o ín mboxatitaji c'o vi mbedye a Egipto. 'Ma mü o säji cja ne país, ya mi cãrã c'o 'ñaja nte. Pero Mizhocjimi o pjongü c'o. Nguec'ua c'o ín mboxatitagöji o tsjapüji o̱ cjaji ne país. 'Ma mü o säji, ma tũji c'e ngumü de xipjadü. Mi bübü c'e ngumü de xipjadü hasta c'o pa 'ma mi rey e David. 46 Mizhocjimi me mi ne e David. Nguec'ua e David o dyötü sjëtsi Mizhocjimi ro dyä'tp'ä 'na ngumü. Na ngue e Jacob c'ü nu mboxpale xo mi ma't'ü Mizhocjimi. 47 Ngue o̱ t'i e David c'ü mi chjũ e Salomón c'ü o dyä'tp'ä 'na templo Mizhocjimi. 48 Pero Mizhocjimi dya ni jyodü o templo nu ja ra mimi. Na ngue yo templo rí ä'tc'öji co ín dyëji. Dyäräji c'ü o mama 'na o̱ profeta Mizhocjimi:
49 E jens'e ngue nu ja rí bübü rí manda.
Ne xoñijõmü ngue nu ja rí e'me ín cua.
Nguec'ua dya sö rá mimigö cja 'na templo c'ü rí dyät'äji. ¿Ja rgá sö rá mimigö nu?
50 Maco ró ät'ägö texe yo bübü 'ñe texe yo cja'a, eñe Mizhocjimi.
51 O sido o ña e Esteban o xipji c'o mi jün ngüenda:
―Nu'tsc'eji, dya i̱ṉ ne rí dyäräji. Ya meze in mü'büji, ya tsot'ü in tsõji. Zö 'ñünnc'ü in mü'büji o̱ Espíritu Mizhocjimi, pero i̱ṉ cjaji ja c'o nzi gui ñetsjëji. I̱ṉ chjëntcjeji nza cja c'o ín mboxatitagöji. 52 Anguezeji o mbö't'üji texe c'o profeta. Mi mama c'o profeta c'ü ro ẽjẽ 'naja c'ü me na jo a jmi Mizhocjimi. Pero c'o ín mboxatitaji o mbö't'üji c'o. Nu c'ü o ẽjẽ, i̱ sidyiji cja c'o pje pjëzhi o mbö't'üji; chjëntjui c'ü ri pö't'ügueji. 53 C'o o̱ anxe Mizhocjimi o ẽ unüji e Moisés c'ü o̱ ley Mizhocjimi. I̱ṉ tjëgueji c'e ley, pero dya i̱ṉ ätäji, eñe e Esteban.
Muerte de Esteban
54 C'o mi jün ngüenda, 'ma mü o dyärä yo jña yo vi mama e Esteban, me go üdüji me mi nguünxt'ü a zibiji. 55 Pero e Esteban dya go zũ; o̱ Espíritu Mizhocjimi sido mi 'ñünbü o̱ mü'bü. O nä's'ä a jens'e o jñanda nu ja bübü Mizhocjimi me mi juëns'i. Xo jñanda e Jesús mi böbü cja o̱ jodyë Mizhocjimi. 56 Cjanu o mama:
―Dyäräji. Rí jandagö ya xogü a jens'e. Rí janda nu vi 'ñeje cja Mizhocjimi, böbü cja o̱ jodyë Mizhocjimi, eñe.
57 Anguezeji o ngo't'ü o ngõji co o̱ dyëji, o mapjüji c'ua na jens'e va ma pënch'iji e Esteban. 58 Cjanu o pjongüji cja c'e ndajñiñi, cjanu o pjat'üji c'ua o ndojo. Ngue c'o testigo c'o vi xosp'ü o bëchjine e Esteban c'o ot'ü o pjat'ü o ndojo. Ante c'ü ro pjat'üji c'ü, o ts'o's'üji c'o mabitu c'o mi jeji, cjanu o unüji 'na sẽ c'ü mi chjũ e Saulo ro mbörü c'o. 59 'Ma mi pjat'üji o ndojo e Esteban, o dyötü c'ua Mizhocjimi o mama:
―Jesús ín Jmuts'ügö, sinngui dya ín aljma, eñe.
60 Cjanu o ndüñijõmü o mapjü na jens'e o mama:
―Nu'tsc'e ín Jmuts'ügö, na s'o yo na cjacöji. Pero rí ö'tc'ügö rí perdonaogueji yo.
Nuc'ua 'ma mü o nguarü o mama a cjanu, cjanu o ndũ c'ua.