17
El alboroto en Tesalónica
1 O zät'äji c'ua a Anfípolis 'ñe a Apolonia pero o cjogütjoji, o zät'äji cja c'e jñiñi a Tesalónica. Nujnu, bübü nu 'naja nintsjimi nu ja ma't'ü Mizhocjimi c'o menzumü a Israel. 2 Texe nu ja mi sät'ä e Pablo mi pa cja nintsjimi. Nguec'ua o mezhe jñi nzo, chjünma mi pa cja c'e nintsjimi a Tesalónica mi pa jíchi o̱ jña Mizhocjimi c'o nte. 3 O jíchiji c'o mama o̱ jña Mizhocjimi, ngue c'ua ro mbãrãji mi jyodü ro sufre rvá ndũ e Cristo, cja rrũ tetjo c'ua na yeje. O xipjiji:
―I̱ṉ te'beji c'ü o mama Mizhocjimi ra ẽ 'ñevgueji libre. Pero rí xi'tsc'öji, nuc'ü, ya ẽjẽ. Ngueje e Jesús.
4 C'o menzumü a Israel, bübü c'o o creo o ndeñeji e Pablo 'ñe e Silas. C'o dya menzumü a Israel c'o xo mi sũ Mizhocjimi, na puncjü c'o xo creo e Jesucristo. Nuc'o, mi bübü ja nzi ndixũ c'o pje mi pjëzhi. 5 Nuc'ua c'o menzumü a Israel c'o dya mi creo, me go sjëyaji c'ua na ngue c'o nte o ndeñeji e Pablo 'ñe e Silas. Nguec'ua cjanu o möji cja chõjmü nu ja mi cãrã c'o bëzo c'o ma s'o c'o dya mi pëpji c'o ja nde mi nzhodü. O xipjiji ro möji anguezeji. 'Ma mi pöji, o mbürü o mapjüji c'ua na jens'e. Nguec'ua va mundo c'ua na puncjü o nte. Nuc'ua cjanu o möji cja o̱ ngumü e Jasón, Cjanu o xo'tp'üji o̱ ngumü cjanu o cjogüji, ngue c'ua ro pjongüji e Pablo 'ñe e Silas ro zidyiji nu ja ro jñünpüji ngüenda a jmi c'o nte. 6 Pero dya chöt'üji. Nguec'ua o pënch'iji c'ua e Jasón 'ñe ja nzi c'o 'ñaja cjuarma, o zidyiji a fuerza cja c'o pje mi pjëzhi cja c'e jñiñi. O mapjüji na jens'e mi mamaji:
―E Pablo 'ñe e Silas nzhodüvi onpüvi yo nte. Nguec'ua texe cja ne xoñijõmü bübü c'o ya s'onbüji o̱ mü'bü na ngue c'o jña c'o mamavi. Nudya, va ẽjui va ẽ oncügöji. 7 Nu ne Jasón o recibido cja o̱ ngumü c'o, ngue c'ua sido oxüvi. C'o creo ja c'o nzi ga mama anguezevi, dya cjaji ja c'o nzi ga manda e César c'ü mero manda; mamaji e Jesús ngueje c'ü mero manda, eñeji.
8 C'o nte 'ñe c'o pje mi pjëzhi 'ma mü o dyäräji a cjanu, me go zũji, dya mi pãrã pje ro tsjaji. 9 Nuc'ua c'o pje mi pjëzhi cjanu o cobraji o merio e Jasón 'ñe c'o 'ñaja cjuarma, o xipjiji c'ü ro nzhopcüji c'o merio 'ma ro mbedye e Pablo 'ñe e Silas cja c'e jñiñi. Cjanu o 'ñemeji c'ua libre.
Pablo y Silas en Berea
10 Nuc'ua c'o cjuarma cjanu o xipjiji e Pablo 'ñe e Silas c'ü ro mbedyevi c'e xõmü, ro mëvi a ma a Berea. 'Ma mü o zät'ävi nu, o mëvi cja c'e nintsjimi nu ja ma't'ü Mizhocjimi c'o menzumü a Israel. 11 C'o mi cãrã a Berea xenda mi äräji que na ngue c'o mi cãrã a Tesalónica. O dyäräji co texe o̱ mü'büji c'o jña c'o mi mama e Pablo 'ñe e Silas. Pama mi nuji cja o̱ jña Mizhocjimi cjo na cjuana c'o mi mamavi. 12 Nguec'ua c'o menzumü a Israel, na puncjü c'o o 'ñench'e o̱ mü'bü e Jesucristo. Xo 'ñe na puncjü o ndixũ c'o pje mi pjëzhi c'o mi griego c'o dya mi menzumü a Israel, xo creoji e Jesucristo. Xo 'ñe o bëzo c'o mi griego. 13 Nuc'ua c'o mi cãrã a Tesalónica c'o mi menzumü a Israel, o mbãrãji c'ua e Pablo 'ñe e Silas vi mëvi a Berea; e Pablo mi zopjü c'o nte mi xipjiji o̱ jña Mizhocjimi. Ixco möji c'ua o ma dyü't'üji c'o nte, ngue c'ua me go mundoji va mapjüji. 14 Nuc'ua c'o cjuarma ixco ndäji c'ua c'o ro ma caminao e Pablo ro zät'äji a squina cja c'e mar. E Silas 'ñe e Timoteo o nguejmevi a Berea. 15 C'o cjuarma o ma caminaoji e Pablo hasta o zät'äji a Atenas. Nuc'ua e Pablo o mama c'ua o xipjiji:
―'Ma rí nzhogueji a Berea, xipjiji e Silas 'ñe e Timoteo ra tsjavi posible ra ẽjui, dya ra mezhevi.
Pablo en Atenas
16 E Pablo mi te'be e Silas 'ñe e Timoteo ro säjui a Atenas. Me go sufre o̱ mü'bü, na ngue o jñanda mi tägä na puncjü o ts'ita cja c'e jñiñi. 17 Nguec'ua mi pa cja c'e nintsjimi mi ñaji c'o mi menzumü a Israel mi xipjiji ja ga cja c'ü na cjuana. Xo mi ñaji c'o dya mi menzumü a Israel c'o xo mi ma't'ü Mizhocjimi. Y pama mi pa cja c 'e chõjmü mi ñaji c'o mi pa nu. 18 Nujnu, mi pa nu c'o mi xiji epicureo c'o mi xötpü o̱ jña e Epicuro, 'ñe c'o mi xiji estoico c'o mi xötpü o̱ jña e Zenón. Anguezeji o zöji o jña e Pablo. Bübü c'o o mama:
―Mbãrã, ¿pje ra xitscöji ne bëzo nu ja nde pezhe o jña?, eñeji.
Bübü c'o o mama:
―Nza cja c'ü xitscöji rá creoji nan'ño ts'ita c'o ma't'üji nan'ño jñiñi, eñeji.
O mamaji a cjanu na ngue e Pablo mi xipji anguezeji ja ga cja e Jesús 'ñe c'e Resurrección. Anguezeji dya tendioji, mi cjapüji e Jesús 'ñe c'e Resurrección mi ngue o̱ tjũ yeje ts'ita. 19 O zidyiji c'ua e Pablo nu ja mi chjũ a Areópago nu ja mi jünji ngüenda. Cjanu o xipjiji:
―Rí ne rí xitscöjme ne jña nu i̱ṉ jizhgue ngue c'ua rá pãrãjme. 20 I̱ṉ mangue yo nunca rí äräjme. Rí ne rá pãrãjme ja ga cja yo, embeji e Pablo.
21 C'o mi menzumü a Atenas 'ñe c'o dya mi menzumü a Atenas c'o mi cãrã nu, sido mi mamaji c'o jña c'o nuevo y me mi ne ra dyäräji c'o jña c'o nuevo.
22 Nuc'ua e Pablo cjanu o böbü c'ua nu ja mi jünji ngüenda nu ja mi chjũ a Areópago, cjanu o mama:
―Nu'tsc'eji i̱ṉ bëzoji i̱ṉ cãrãji va a Atenas, rí unnc'ö ngüenda c'ü me i̱ṉ ma't'üji o ts'ita. 23 'Ma mi nzhodügö mi janda yo ts'ita yo i̱ṉ ma't'üji, ró janda 'na altar c'ü juns'ü a cjava: “Ne altar ngue para c'e ts'ita c'ü dya rí pãrãgöji”, je juns'ü a cjanu. Nudya rá xi'tsc'öji ja ga cja c'ü dya i̱ṉ pãrãji pero i̱ṉ mamaji i̱ṉ ma't'üji, c'ü ngueje Mizhocjimi.
24 ’Mizhocjimi o dyät'ä e jens'e 'ñe ne xoñijõmü, 'ñe texe yo bübü 'ñe yo cja'a. Nuc'ü, manda texe a jens'e 'ñe texe cja ne xoñijõmü. Nguec'ua dya bübü a mbo o templo 'ñe o ts'ingumü nu ja ra mimi. Na ngue nuyo, ät'ätjoji co dyë yo. 25 Nu'tsc'eji i̱ṉ cjijñiji c'ü pje c'o ni jyodü yo ts'ita rí unügueji. Pero Mizhocjimi dya pje ni jyodü. Maco ngue angueze o ngambgagöji va cja ne xoñijõmü, y dacüji c'ü rgá bübüji 'ñe c'ü rgá tsjons'ü ín jñüji. Xo dacüji texe c'o ni jyongüji.
26 ’Mizhocjimi o ngama texe yo raza 'ñe yo nación. Na ngue je mboxbëchiji cja c'e bëzo c'ü ot'ü o dyät'ä Mizhocjimi. O mama Mizhocjimi jinguã ro mimi nzi 'na raza yo cãrã dya, 'ñe ja ngue c'ua ro ngãrãji. Xo 'ñe c'o cja ra ngãrã. 27 O ngama a cjanu Mizhocjimi yo raza, ngue c'ua texeji ra jyodüji angueze, ra mbãrãji ja ga cja, ra 'ñench'e o mü'büji. Na ngue dya jẽ bübü Mizhocjimi co nuzgöji rí nteji. 28 Na ngue dacüji c'ü rgá bübüji 'ñe c'ü rgá 'ñõ'müji ín dyëji 'ñe ín cuaji. Nguec'ua sö rá mamaji bübü co nutscöji c'ü. Xo mama a cjanu 'naja c'o in menzumügueji c'o mi xiji poeta c'o mi pjëchi ra ña c'o pje nde ma jña. O mama: “O̱ t'izgöji Mizhocjimi”, eñe. 29 Nu 'ma o̱ t'izgöji Mizhocjimi, ni jyodü rá unnc'öji ngüenda c'ü dya Mizhocjimi yo ts'ita yo ät'ä yo nte. Na ngue ät'äji ja c'o nzi ga neji, de oro o de plata o de ndojo. 30 'Ma ot'ü, Mizhocjimi mi pësp'i na puncjü paciencia c'o mi ma't'ü yo ts'ita. Na ngue dya mi pãrãji. Pero nudya, mama Mizhocjimi c'ü ni jyodü ra nzhogü o̱ mü'bü texe yo cãrã cja ne xoñijõmü. 31 Mizhocjimi ya juajnü 'na pa 'ma ra jñüncüji ngüenda. O 'ñeme 'na bëzo c'ü ra jñüncüji na jo ngüenda. 'Ma o ndũ c'e bëzo, Mizhocjimi o tsjapü o te. Ngue c'ü rga pãrãgöji rí texeji, c'e bëzo ngueje c'ü ra jñüncüji ngüenda, eñe e Pablo.
32 'Ma mü o dyäräji c'ü mi mama e Pablo c'ü vi te e Jesús 'ma ya vi ndũ, bübü c'o o tsjapü burla va ndenbe e Pablo. Bübü c'o o mama:
―Xe rí xitscöjme 'na nu pa, eñeji.
33 Nguec'ua e Pablo o mbedye nu ja mi cãrãji. 34 Bübü c'o o ndeñe e Pablo o 'ñench'e o̱ mü'büji e Jesucristo. 'Na anguezeji mi chjũ e Dionisio. Mi ngue 'na c'o bëzo c'o mi jün ngüenda. Xo creo 'na ndixũ c'ü mi chjũ e Dámaris.