1  * Ap 14:6; 2Ti 1:5Pol hi hayô Debi lo Listla. Loŋ êŋ ma anyô hêvhaviŋ te hamô ba anêŋ athêŋ nena Timoti. Talêbô ma avi Islael te atu ba hêvhaviŋ. Ma lambô ma anyô Glik te. 2  * Plp 2:19-22Ma avômalô êvhaviŋ anêŋ Listla lo Aikoniam enaŋ nena Timoti ma anyô mavi. 3 Aêŋ ba Pol lahaviŋ ôpêŋ ni imbiŋ yani. Ma doŋtom lahabi nena avômalô Islael takatu ba êmô loŋ êŋ eyala nena Timoti anêŋ lambô ma anyô Glik te. Ba intu hawa Timoti ba hi ek neŋgothe anêŋ kupik vê. 4  * Ap 15:23-29Ma thêlô eveŋ ba i lomalak lomalak ma enaŋ abô takatu ba aposel lôk avaka bôk evak anêŋ Jelusalem ek avômalô nesopa. 5 Aêŋ ba avômalô êvhaviŋ ibitak lôklokwaŋ hathak iniŋ êvhaviŋ ba wak nômbêŋ intu ma êvôv avômalô lukmuk êyô ba ilumbak hi ba hi.

6  * Ap 18:23Ma Lovak Matheŋ miŋ halôk ek Pol thêlô ini nenaŋ Wapômbêŋ anêŋ abô embeŋ plovins Esia ami. Ba intu i Plijia lo Galesia iniŋ malak nenanena. 7 Ma êyô pik Misia anêŋ daŋ ma idum ek ini plovins Bitinia, ma doŋtom Yisu anêŋ Lovak Matheŋ miŋ halôk ek ini loŋ êŋ ami. 8 Ba intu thêlô êv Misia liliŋ ma i tamu Tloas. 9 Ma bôlôvôŋ ma Pol hatulak ma hayê wêŋ te nena anyô plovins Masedonia te hamiŋ ma hapetenak nena, “Ôlêm Masedonia ek nêm yêlô sa.” 10 Pol hayê wêŋ êŋ yôv ma yêlô apesaŋ i ketheŋ ek ana Masedonia. Yêlô ayala nena Wapômbêŋ halam yêlô ek ana nanaŋ Abô Mavi êŋ bêŋ êndêŋ thêlô.

11 Vêm ma yêlô athak yeŋ te hêk Tloas ba a nôŋnôŋ hadêŋ ŋgavithôm Samotles ma wak yaŋ ma a Niapolis. 12 Vêm ma yêlô a Pilipai. Malak êŋ ma Masedonia iniŋ malak bêŋ ma avômalô Lom takatu ba eyabiŋ pik takêŋ ethak êmô loŋ êŋ. Ma yêlô amô wak doho hamô loŋ êŋ.

13 Ma Sabat hayô ma yêlô ale malak bêŋ anêŋ badêŋ abôlêk ba a ŋaŋ te hêk viyaiŋ. Yêlô leŋiŋhabi nena loŋ eteŋ mek hêk habobo ŋaŋ êŋ la. Ma ŋaŋ êŋ ma yêlô ayê avi doho ethak doŋtom ba êmô. Êŋ ma yêlô alôk amô haviŋ thêlô ma anaŋ abô hadêŋ i. 14 Ma avi Taiataila te halaŋô abô êŋ, ba anêŋ athêŋ nena Lidia. Avi êŋ hadum ku valu hathak sôp thalaleŋ ek avômalô êv vuli ma hathak hêv yeŋ hadêŋ Wapômbêŋ. Anyô Bêŋ hik avi êŋ anêŋ kapô liliŋ ek halaŋô Pol anêŋ abô ba hêvhaviŋ. 15 Vêm ma yani lôk avômalô takatu ba êmô anêŋ unyak sapêŋ ithik ŋaŋ. Êŋ ma yani hanaŋ hadêŋ yêlô, “Môlô lêk ôyê ya hatôm avi yahêvhaviŋ Anyô Bêŋ, êŋ ma nôlêm nômô yenaŋ unyak.” Ma yani haŋgasi yêlô aleba yêlô a anêŋ unyak.

16 Wak te ma yêlô a loŋ neteŋ mek ma avi te atu ba anêŋ alaŋsi êmô hapôm yêlô. Yani ma avi lôk ŋgôk ba anêŋ ŋgôk hathak hêv yani sa ek hayala nôm takatu ba tem imbitak embeŋ yam ba hanaŋ bêŋ. Yani hathak havôv valu bêŋ hathak anêŋ ku êŋ ba hêv hadêŋ anêŋ alaŋsi. 17  * Mak 1:24Yani hasopa yêlô lôk Pol ma halam kaêk lôbôlôŋ aêntêk, “Ŋê êntêk êŋ ma Wapômbêŋ Leŋ Anôŋ Biŋ anêŋ ŋê ku. Ba lêk enaŋ hathak malêla takatu ma nundum ek Wapômbêŋ nêm môlô bulubiŋ.” 18 Wak bêŋ anôŋ ma yani hathak halam aêŋ aleba habuliŋ Pol kapô kambom anôŋ. Ba intu hik i liliŋ ma hanaŋ hadêŋ ŋgôk êŋ nena, “Hathak Yisu Kilisi anêŋ athêŋ ma yanaŋ êndêŋ o nena otak avi intu ba nu!” Ma ketheŋ oyaŋ ma ŋgôk êŋ hatak avi êŋ.

19 Ma avi êŋ anêŋ alaŋsi êyê nena iniŋ loŋôndê nêbôv valuseleŋ lêk mi, êŋ ma evaloŋ Pol lo Silas ba êvôv thai ba i malak lôŋ êŋ anêŋ loŋ ethak doŋtom halôk ek nimiŋ ŋê idum abô hathak maleŋiŋ. 20-21  * Mak 13:9Ewa thai ba êyô ek ŋê takatu ba idum abô hathak ba enaŋ, “Anyô ju êntêk ma ŋê Islael. Thai enaŋ ek avômalô nesopa kobom takatu ba kambom ek alalô avômalô Lom. Ba intu ibi avômalô malak bêŋ êntêk leŋiŋ liŋ ba leŋiŋŋaŋa mayaliv.”

22  * 2Ko 11:25; 1Te 2:2Ma avômalô bêŋ anôŋ enaŋ abô lôk leŋiŋmaniŋ hathak thai haviŋ. Êŋ ma ŋê takatu ba idum abô hathak enaŋ ek nimbi iniŋ kwêv thô ma nebali thai esak yak wabeŋ. 23 Evali thai kambom anôŋ vêm ma ibi thai halôk koladôŋ kapô. Ma enaŋ hadêŋ ôpatu ba hayabiŋ koladôŋ nena eyabiŋ thai dedauŋ mavi. 24 Ôpêŋ halaŋô abô êŋ, ma hawa thai ba halôk ba hi hadô hamô tamu koladôŋ kapô ali atu ba hêk vibiŋ anôŋ ma esoŋ veŋiŋ halôk alokwaŋ abyaŋ ba hadahaliŋ veŋiŋ loŋ.

25 Ma bôlôvôŋ biŋ ma Pol lo Silas eteŋ mek ba êv yeŋ hadêŋ Wapômbêŋ, ma ŋê koladôŋ vi elaŋô. 26 Ma ketheŋ oyaŋ ma duviaŋ bêŋ te hayô ba hayôkwiŋ koladôŋ anêŋ landiŋ. Ma koladôŋ abôlêk sapêŋ hakyav ma seŋ takatu ba ibutiŋ thêlô veŋiŋ lo baheŋiŋ sapêŋ hêv yak. 27  * Ap 12:18-19Ma ôpatu ba hayabiŋ koladôŋ haviyô ma hayê koladôŋ anêŋ abôlêk sapêŋ lêk abyaŋ. Ma lahabi nena ŋê koladôŋ sapêŋ lêk êsôv ba i, ba intu hadadi anêŋ biŋ vovak ek embatho yanida vônô esak. 28 Ma doŋtom Pol halam lôklokwaŋ, “Miŋ ômbi o vônô ami! Yêlô sapêŋ êntêk amô!”

29 Êŋ ma ôpêŋ halam ek neja atum êlêm ma halaŋviŋ ba hi koladôŋ kapô, ma hakô ba halowaliŋ ba hêv yak halôk Pol lo Silas maleŋiŋ. 30  * Ap 2:37Vêm ma hawa thai ba hi yaiŋ ma hanaŋ, “Anyô bêŋ luvi, yandum malê ek yanja bulubiŋ?”

31 Ma thai enaŋ viyaŋ, “Ônêmimbiŋ Anyô Bêŋ Yisu ma tem Wapômbêŋ nêm o lôk anêm avômalô bulubiŋ.” 32 Êŋ ma thai enaŋ Anyô Bêŋ anêŋ abô hadêŋ yani lôk avômalô takatu ba êmô anêŋ unyak kapô. 33 Bôlôvôŋ denaŋ ma yani hawa thai ba hi hathik iniŋ palê. Vêm ma Pol lo Silas ithik ôpêŋ lôk anêŋ avômalô sapêŋ. 34 Ma yani hawa thai ba hi anêŋ unyak ma hêv nôm hadêŋ thai. Yani lôk anêŋ avômalô sapêŋ leŋiŋmavi anôŋ ek lêk êvhaviŋ Wapômbêŋ.

35 Haviyô hayaŋ lôkbôk ma ŋê takatu ba idum abô hathak êv iniŋ sôp bidoŋ ba i hadêŋ ôpatu ba hayabiŋ koladôŋ ma enaŋ nena, “Otak anyô ju intu ba ini.” 36 Ma ôpatu ba hayabiŋ koladôŋ hi hanaŋ hadêŋ Pol nena, “Ŋê takatu ba idum abô hathak enaŋ nena mamu lôk Silas notak koladôŋ ba unu. Ba intu unu lôk kapôlômim labali.”

37 Ma doŋtom Pol hanaŋ hadêŋ sôp bidoŋ takêŋ nena, “Yai ma ŋê Islael ma Lom haviŋ.* Abô êŋ anêŋ ôdôŋ hathak Abô Inglis nena ‘Citizenship’. Pol hawa thai lôk Silas sa ba hanaŋ nena thai ma Islael citizen lôk Lom citizen haviŋ. Lom iniŋ abô majaŋ te nena miŋ hatôm nijik Lom iniŋ citizen te oyaŋ ami. Ba intu ŋê bêŋ idum abô hathak ibuliŋ Lom iniŋ abô majaŋ. Nôŋgô abô êŋ vi hêk Aposel 22:25-29. Ma doŋtom ik yai oyaŋ ma miŋ enaŋ yaianiŋ kambom bêŋ ami. Ma ibi yai halôk koladôŋ kapô. Ma Lom iniŋ balabuŋ hanaŋ nena miŋ hatôm nindum aêŋ êndêŋ ŋê Lom ami. Ma lêk ekopak ba idum ek netak yai menaŋna ba ana e? Mi anôŋ! Thêlôda nêlêm ma neja yai vê ênjêk koladôŋ.”

38 Ma sôp bidoŋ ewa abô êŋ ba i enaŋ hadêŋ ŋê takatu ba idum abô hathak. Ma elaŋô nena thai ma ŋê Lom haviŋ, êŋ ma thêlô êkô kambom. 39 Ma thêlô i ma ibui hadêŋ Pol lo Silas ma ewa thai ele yaiŋ. Ma enaŋ nena, “Hatôm mamu notak loŋ êntêk ba unu e?” 40 Êŋ ma thai etak koladôŋ ma ele yaiŋ ma i Lidia anêŋ unyak. Ma êyê avômalô êvhaviŋ ma enaŋ abô doho ek embatho iniŋ kapôlôŋiŋ loŋ. Vêm ma etak i ba i.