4
4:1-34 YESUSINI UNGU IKO MARE TORUMU UNGUME
4:1-2 Yesusini Ungu Iko Mare Torumumenga Pulu Pulu Temanemo* Mateyu 13:1-3, LLuku 8:4.
1 Walse Yesusi altopa nomu ⸤Gallilli⸥ kélona pupe yemboma mane sipe molorumu kinie yembo paa awisili yu molorumune ongo maku toko moloringimunge nona andoli sipi te lierimumunge suku pupe manie molorumu, yemboma nomu kélona angilieringi. 2 Yuni enondo ungu awisili nimbe simbendo ungu iko pokore torumu.
‘Eno mane siembo.’ nimbelie ungu iko te isipe topalie nimbendo: 3 “Pilieme.
4:3-9,13-20 Ye Tene Langi Umbu Poniena Tanda Sirimu Ungu Ikomo† Mateyu 13:3-9,18-23, LLuku 8:5-8,11-15.
Ye tene rasi-witi umbu poniena andopa tanda sirimu.
4 Tanda silipe andorumu kinie umbu mare aulkena manie purumu, kanume keramane ongo liku noringi.
5 Umbu mare kou perimune manie pupelie ma wallo-kolte mindi lierimu kulu nondopa muli topa wendo orumu. 6 Nalo pulkinio naa mundorumu kulu ena terimu kinie kanume kolorumu.
7 Umbu mare kombulu-siri ka mele molorumune manie purumu, siri ka melemo wendo omba witi umbume topa norumu kulu omba peanga naa lepa mongo te naa torumu.
8 Umbu mare ma peangana manie purumume wendo wendo omba akopalie mongo peangama torumu. Mare mongo tokapu-telu mele topa, mare mongo tokapu-talo mele topa, mare tokapu kise mele torumu.” ⸤nirimu.⸥
9 Aku nimbelie “Yembo komu-peo lemomane iungumu piliee.” nirimu.
4:10-12 Yesusindu “Ungu Ikoma Nambemune Tolenoye?” Ningu Walsiku Pilieringi Temanemo‡ Mateyu 13:10-17, LLuku 8:9-10.
10 Pe we yemboma pali puringi kinie yu lombili andoli ye engaki rurepo kinie yembo mare pea yu kinie moloringime kinie, enone yu walsikulie ningendo: “Nuyembomando ungu te ninindu nambemune ungu iko tolenoye?”§ Yu walseringi mele Giriki ungune sumbi sipe naa nimbe molemo.
niringi.
11-12 Yuni enondo topondopa nimbendo: “Pulu Yemo yenomi kingimu molopa yemboma kinie melema kinie nokolemomonga ulu pulu* bokumunge alsena anjokondo “20. kingdom”. nce
ou yuyu pilierimu kanu ulu pulume ‘Kinié eno ⸤na lombili olemele yemboma⸥ piliengi!’ nimbelie eno nimbe sikimu. Nalo ulsu molemele yemboma ‘Ungume nimbu siembo.’ nimbulie ungu ikoma mindi topo silio.
⸤Pulu Yemone Aisayanga kerena nimbendo:⸥
‘Eno mongone kanokolie naa kanoko,
komuni pilkulie naa pilimele.
Konopuni pilkulie alowa telemela kinie,
⸤Pulu Yemone⸥ enonga ulu pulu kerime
‘Manie pupili.’ nimbe siye kolka.’† Aisaya 6:9-10.
nirimu akumunge we yembomando ungu ikoma mindi tolio.” nirimu.
4:13-20 (Ungu Ikomonga imbimu inie yakondo 4:3-9.)
13 Aku nimbelie Yesusini enondo kelepa nimbendo:
“Ungu iko topo nindu‡ Ya 4:3-9. akumunge ungu pulumu naa pilimeleye? Akumu naa pilkulie we ungu ikomanga pali ungu pulume nambeko pilingeye? ⸤Ungu ikomonga pulumu isipe:⸥
14 Langi umbu tanda sirimu yemone tanda sirimu umbume ⸤Pulu Yemonga⸥ ungumu.
15 Umbu mare tanda sirimu aulkena manie purumume yembo mare i siku mele molemele. Enone ungumu pilimele kinie pe ⸤kurumenga nomi⸥ Setenene§ bokumunge alsena anjokondo “42. Seten”. sumbi sipe omba ungu tanda sili konopune pupe pelemoma wendo limo.
16 Aku sipela, umbu mare tanda sirimu kou perimune manie purumume yembo mare i siku mele molemele. Enone ungumu pilkulie walsikele sumbi siku konopu siku pilku limele. 17 Nalo eno pulkinio naa mundukulie ungumu laye kolte mindi pilku molemele. Pe eno konopune umbune telemo kinie molo eno ⸤Pulu Yemonga⸥ ungumu pilku liku molemele mele yembo lupemane kanoko keri kanokolie ungu taka tondoko teko kenjiku mindili silimele kinie enonga pilimele ungume siye kolemele.
18 Umbu mare tanda sirimu siri ka mele molorumune manie purumume yembo mare kepe i siku mele molemele. Enone ungumu pilimele 19 nalo konopune umbune telemo umbunema kinie, mele awisili nosikulie ‘Aku melemane olio lipe tapondolemo tapondomba.’ ningu pilku molemele ulume kinie,* Yembo kamakomanga ungu mare inie anjokondo 10:17-25, Mateyu 6:24, LLuku 12:13-21. mele naa nosilimelema waka kolko ‘liemili.’ konopu lemele ulu mare kinie, kanu sili ulu mare wendo omba ungu kanumu topa nolemo kinie ungumuni uluri naa tepa langi mongo naa tolemo.
20 Umbu mare tanda sirimu ma peangana manie purumume yembo mare i siku mele molemele. Enone ungumu pilkulie ungu pulumu pilku kondoko ungumu kamu pilku limele. Pe eno langi mongo mele tolemele. Kanu yembo marenga langi mongo tokapu telu mele topa, yembo marenga mongo tokapu talo mele topa, marenga mongo tokapu kise mele topa, aku sipe tolemo.† Jono 15:1-8.
⸤Ungu ikomonga ungu pulumu aku sipe.⸥” nirimu.
4:21-25 Tepe LLamemonga Ungu Ikomo‡ LLuku 8:16-18; 4:25 Mateyu 25:29.
21 ⸤Aku nimbelie ungu iko te pea topa nimbendo:⸥
“Yembomane tepe-llame kandokolie mingine suku panjilimeleye? Molo polo maniekondo nosilimeleye? Polo tenga ola nosilimele kanumu. 22 Aku sipe mele, kinié lopi telemo melema pe walse mona lemba yemboma kanonge; kinié aki topa lemo melema pe walse patemba kinie yembomane kanu melema kanonge.
23 Yembo komu-peo lemomane ⸤ungu nikirumu⸥ piliee.” ⸤nirimu.⸥
24 “Enone ungu pilimele akumu mimi siku piliengi! Enone melema yemboma silimele mele ⸤Pulu Yemone⸥ eno aku sipe mele kalomba. Mare olandopa simbela. 25 Melema nosilimo yembomo nane mare pea simbo, yu paa awisili nosimbe. Nalo melema naa nosilimo yembomo yu nosilimoma kepe wendo limbo.”§ Ungu pulu te Mateyu 25:29*. nirimu.
4:26-32 Pulu Yemo Ye Nomi Kingimu Molemomonga Ungu Iko Talo Te: 4:26-29 Langi Umbume Muli Topa Omba Awi Lemomonga Ungu Ikomo Te: 4:30-32 Unjo Masetete Umbumunge Ungu Ikomo
26 Yesusini ungu te pea nimbendo:
“Pulu Yemo ye nomi kingimu molopa yemboma nokolemo akumu* bokumunge alsena anjokondo “20. kingdom”. isipe mele:
“Ye tene langi umbu mana tanda silimo. 27 Aku yemo ipulueli uru pepa, tangoli ola molopa ⸤andopa kongono tepa⸥., telemo kinie langi umbu tanda silimoma muli topa omba awi lemo nalo aku sipe telemomonga pulumu yemone nimbe naa kanopa naa pilimo. 28 Langi umbu tolemoma mamone yu yuyu ‘wendo opili.’ nilimo. Ou kumbi lepa muli tolemo. Pe gomo angilimo. Pe langi mongo tolemo. 29 Pe langi nou lemo kinie ‘Langi inie topo sukundu sukundu limbo walemo wendo okomo.’ nimbelie† Joele 3:13, Lipe Ora Sirimu 14:15, Mateyu 13:24-30. langi umbu tolemo yemone langi inie tolemo. ⸤Pulu Yemo ye nomi kingi molopa yemboma nokolemo aku sipe molemo.⸥” nirimu.
30 Pe Yesusini enondo kelepa nimbendo:
“Pulu Yemo ye nomi kingimu molopa yemboma nokolemo akumu nambolka melte mele niemboye? ‘Yu kingimu molopa yemboma nokolemo mele piliengi nimbu siembo.’ nimbulie nambolka ungu ikomo topo niemboye?” ⸤nimbelie nirimumuni, altopa ungu iko te pea topalie nimbendo:⸥
31 “Pulu Yemo ye nomi kingi molopa yemboma nokolemo akumu unjo masetete umbu mele:
Yemboma langi umbu poniena mundulimelemanga pali unjo masetete umbumu yu paa kangamo. 32 Nalo poniena mundulimele kinie wendo omba awi lemo kinie poniena molemo melemanga pali yu paa awilimu. Kamu awi lepa unjo mele angilimo kinie kerama kanu unjo kolamanga ongo pelemele. Pulu Yemo ye nomi kingi molomba mele aku sipe.” nirimu.
4:33-34 Yesusini Ungu Ikoma Mindi Torumumunge Ungu Pulu Te‡ Mateyu 13:34. Ungu pulu te Mateyu 13:35.
33 Yesusini ungume yemboma nimbe simbendo ungu iko awisili aku sipema topa sirimu. Eno manda pilinge mele topa sirimu. 34 Eno ungu te nimbe simbendo ungu iko te mindi torumu. ⸤Ungu te sumbi sipe naa nimbe sirimu.⸥ Nalo yu kinie yu lombili andolime kinie§ bokumunge alsena anjokondo “10. disaipel”. eno enono moloringi kinie yuni yunge ungumenga pulume pali eno sumbi sipe nimbe para sirimu.
4:35-41 Poporome Awili Te Torumumuni Yesusinge Ungumu Pilipe Lsimu Temanemo* Mateyu 8:18,23-27, LLuku 8:22-25.
35 Kanu walemonga kolea kala torumu kinie Yesusini yu lombili andoli yemando nimbendo: “Nomu nekendo pamolo.” nirimu kinie 36 nona andoli sipi tenga Yesusi ou suku molopalie ungume nirimu† inie yakondo 4:1. akune suku yu we molopili nomu kélona maku toko moloringi yemboma munduku siye kolko yu mengo puringi. Sipine puringi kinie sipi mare pea puringila. 37 Kanu kinie, nomune punge puringi kinie poporome paa awili te nomune torumu. Aku terimu-ne nomumu apisipe ola ombalie no sipine sukundu sukundu omba peke lepalie sipimu memba nona manie pumbe terimu 38 nalo Yesusi sipimunge bulkundu penge kanda wale tenga we uru perimu. Yu lombili andoli yemane yu toko makinjindikulie ningendo: “Ungu Mane Silimu, olio no wangopo kolomolomonga nu mini-wale naa pukumuye?” niringi.
39 Yu makilipelie poporomemo iri topa nomumundu nimbendo: “Taka liku molou!” nirimu kinie poporomemo topa kelepa nomumu lope naa tepa paa we lierimu.
40 Kanu kinie yuni lombili andolimendo nimbendo: “ ‘Pulu Yemone olio nokomba.’ ningu konopu tondolo naa pekemo yema, eno nambemune mini-wale mundukumiliye?” nirimu.
41 ⸤Yuni terimu mele kanokolie⸥ yemane mini-wale munduku pipili awili teko kolkolie anjo yando enono walsikulie ningendo: “Apa! Iyemo nawenje? Poporomemone kepe nomumuni kepe yunge ungumu pilku liku kelkembele.” niringi.
†4:3: Mateyu 13:3-9,18-23, LLuku 8:5-8,11-15.
‡4:9: Mateyu 13:10-17, LLuku 8:9-10.
§4:10: Yu walseringi mele Giriki ungune sumbi sipe naa nimbe molemo.
*4:11-12: bokumunge alsena anjokondo “20. kingdom”.
†4:11-12: Aisaya 6:9-10.
‡4:13: Ya 4:3-9.
§4:15: bokumunge alsena anjokondo “42. Seten”.
*4:19: Yembo kamakomanga ungu mare inie anjokondo 10:17-25, Mateyu 6:24, LLuku 12:13-21.
‡4:20: LLuku 8:16-18; 4:25 Mateyu 25:29.
§4:25: Ungu pulu te Mateyu 25:29*.
*4:26: bokumunge alsena anjokondo “20. kingdom”.
†4:29: Joele 3:13, Lipe Ora Sirimu 14:15, Mateyu 13:24-30.
‡4:32: Mateyu 13:34. Ungu pulu te Mateyu 13:35.
§4:34: bokumunge alsena anjokondo “10. disaipel”.
*4:34: Mateyu 8:18,23-27, LLuku 8:22-25.
†4:36: inie yakondo 4:1.