31
Zeikob Leibankagab Busorr
1 Darrpan ngürr Zeikob arrkrrurr Leibanón simanal olmala ne poko ikik kwarilürr wagó, “Zeikob mibü aban blaman elklaza kuri imtyónürr; wa tóba mórrel kuri ipadórr mibü aban elklazadógab!” 2 Zeikob ta umul bainürr Leibanón tórrmen tulmila ama darrü tonarr bainürr; ngaen-gógópan inzan koke yarilürr. 3 Da ⌊Lod⌋ Zeikobka bóktanórr wagó, “Ugó alkomól moba abalbobatalab tüpdü akó moba zonaretaldó. Ka sab marüka asi namulo.”
4 Da módóga, Zeikob bóktan we zirrapónórr Rreizel a Lia ibü tótókóm ⌊sip⌋ a ⌊gout⌋ ngabkan bwóbdü. 5 Wa ibüka bóktanórr wagó, “Ka kuri esena yabü aban tórrmen tulmil ngaen inzan koke yarilürr. A kürü aban God kankü asi yarilürr. 6 E umulamli ka yabü abankü kólba amkoman arüngi zaget namülnürrü. 7 A yabü aba ma kürü pugdü küngrilürr; wa kürü darrem kla amaiksimaik nangónónóp 10 münüm. God ma oya koke ok yónürr kürü kulainüm. 8 Leiban igó nóma bóktanórr wagó, ‘Pug pokopükü sip a gout marü darrem kwarile,’ da God wató tónggapónórr blaman sip a gouta pug pokopükü kupo balngónóm. A Leiban igó nóma bóktanórr wagó, ‘Wi bagótórrón sip a gout marü darrem kwarile,’ da God wató tónggapónórr blaman sip a gouta wi bagótórrón kupo balngónóm. 9 Inzan kwata God yabü aban sip a gout kuri imtyónürr, ama kürü kuri küliónürr.
10 “Sip a gout, ibü darrpan pokodó ut ubi nóma semrranórr, ka igó nus umtulürrü. Ka we kla eserró simanal gouta ópalpükü nóma dabyónóp: ibü ngüin wi bagótórrón, pug pokopükü, akó póróm-póróm kwarilürr. 11 ⌊Godón anerrua⌋ kürüka nus bóktan yarilürr wagó, ‘Zeikob!’ Ka bóktan yalkomólórró wagó, ‘Ka inamüla.’ 12 Da wa bóktanórr wagó, ‘Tai ngaka, ese! Ne simanal gouta ópal goutpükü dabyóndako, ibü ngüin wi bagótórrón, pug pokopükü, akó póróm-póróm kwarilürr. Ka ini poko igósidi tónggapóna, zitülkus ka blaman ene poko basen namülnürrü Leiban marüka nebóka elngólórr. 13 Ka ne Godla marüka nótó okaka tübyónürr Betelóm, ma ne ⌊olib⌋ oel nóla ekarró ingülküp kwitüdü kürü ⌊ótókóm⌋, akó ma ⌊arüng alkamül-koke bóktan⌋ nóla tónggapórró kürüka. Ma ugó bupa, da ini kantrri amgat. Moba amtómól tüpdü alkomól.’ ”
14 Rreizel a Lia bóktan we yalkomólórri, “Kibü aban elklaza ia asi korale kibü azebóm oya büdül kakóm? 15 Wa kibü amkoman mogob kol niszan ngakanda. Wa kibü marüka darreme tómrókórr, da wa ene mani kuri elolórr. 16 Amkoman, God blaman ne elklaza mibü abdógab kuri imtyónürr, errkya ma midipa akó mibü olmalabko. Da ma tónggapó, marü God enezan mile.”
17 Da módóga, Zeikob bupadórr, tóba kol a olmal ⌊kamelab⌋ kwitüdü we yamselórr, 18 da wa tóba blaman ngabyón lar singül kwata nolngomólnóp, akó blaman ne elklaza kwób isurr Padan Arramóm. Wa we klampükü alkomólórr tóba abdó Aesakka, Keinan tüpdü. 19 I solkwat bakonórr, Rreizel tóba aban müótan obae godab dandang kla gómól-gómól ngaen-gógópan ugón yazebórr, Leiban nóma wamórr sip ngüin alüküm. 20 Ene kwitüm, Zeikob Leibanón, Arramia pam, we ilklió iliónürr; wa oya koke umul-umulan ngitanórr wagó, wa busodase. 21 Da wa tóba blaman elklazapükü we busorr oya ne kla koralórr. Wa Yuprreitis tobarr we banikürr, obzek ama ola yarilürr Gilead podopükü bwóbdü.
Leiban Zeikobón Solkwat Akyanórr
22 Aüd ngim ngürrdü, Leibanón ugón izazilóp wagó, Zeikob busorróna. 23 Leiban tóba simanal zonaretal yazebórr, da 7 ngürrüm Zeikobón we kolakyanónóp solkwat. Oya we emrrónóp Gilead podopükü bwóbdü. 24 Da God ene irrüb nus tamórr Leibanka, Arramia pam, da oyaka we tóbtanórr wagó, “Ma umul-umul namulo Zeikobka kolae poko bóktan-gum!”
25 Leiban Zeikobón nóma emrranórr, wa tóba palae müót Gilead podopükü bwóbdü ingrinürr singül kwata. Leiban tóba zonaretalpükü tibiób palae müót ta ola balmelóp. 26 Leiban Zeikobka bóktanórr wagó, “Ma ia poko tónggapórró? Ma kürü ilklió kliórrü, akó ma kürü ngul olom nis gómól kwata tüdódürrü, wamaka ma gazirr pokodügab nüpadórró. 27 Ma kürükagab piküpan iade sibsorró akó ilklió kliórrü kürü? Ma kürü koke iade küzazilürrü? Ene igósidi, ka marü ki zirrkapórró barnginwómi wórrpükü, tambarran* tambarran, Mórrke-mórrke módóga: tambourine. bólkalkü akó ap† ap gitazan klama. Oya dokyanan syeako. Mórrke-mórrke módóga: harp. bapulkü. 28 Ma ta kürü koke ok kyórró kólba bobatal akó ngul olom nis aprüküm ibü yawal boweanóm. Ma gonggo poko tónggapórró! 29 Kürü ene arüng asine marü kulainüm. A irrüb marü aban God kürüka tóbtóne wagó, ‘Ma umul-umul namulo Zeikobka kolae poko bóktan-gum!’ 30 Ma igósidi bupadórró, zitülkus marü wirrian ubia müpadórr moba aban müót basirrdü alkomólóm. A ma kürü godab dandang kla gómól-gómól iade yazebórró?”
31 Zeikob bóktan yalkomólórr Leibanka wagó, “Ka gum namülnürrü, zitülkus kamaka ma sab moba óp olom nis arüngi nüpüdo kürükagab. 32 Ma ne darrü olom nóma eseno marü godab dandang kla noakamako, da wa koke ki ngyabe. Mibü zonaretalab ilküpdü ma müób kóbó yamkü, ia marü darrü kla kürüka asine. Asi ne nóma yarile, ipadke!” Zeikob umul-kók yarilürr wagó, Rreizel Leibanón obae godab dandang kla gómól-gómól wató yazebórr.
33 Da Leiban Zeikobón palae müótüdü bangrinürr angónóm, akó Lian palae müótüdü bangrinürr, akó nis zaget kol nisab palae müótüdü ta bangrinürr, a wa ma darrü kla koke esenórr. Olgabi ama Rreizelón palae müótüdü bangrinürr. 34 Rreizel wató yazebórr oya obae godab dandang müótüdü kla, da tóba kamelan kakota mórran kla gómóldó kolatanórr, ó tüób ma ene kwitüdü mórran warilürr. Leiban blaman bwób engólórr ene palae müótüdü, a wa ma darrü kla koke esenórr.
35 Rreizel tóba abdó bóktanórr wagó, “Ma kürüka ngürsilgu, ka kari gyaur kokela, a ka gaodó kokela marü obzek kwata zamngólóm, zitülkus ka kólba kolab azidpükümla.” Leiban ene palae müót enan engónórr, tóba obae godab dandang müótüdü kla ta kokean nósenóp.
36 Leibanón nóma blakónórr, Zeikob ngürsil yarilürr oyaka, da bóktanórr wagó, “Ka ia laró kolae tórrmen tónggapórró? Ia ka laró kolae tonarr tónggapórró, da ma kürü igósidi kolakyandóla? 37 Da ma kürü blaman elklaza kuri bapila; darrü kla ia ma esena marü müótan ne kla yarilürr? Ma ne nóma esena, ini singri marü akó kürü pamkolpamab obzek kwata. Mibü nizan idi ki zaz tinünüm, amkoman ia nótóka. 38 Ka mankü 20 pailüm namülnürrü kókóta errkya. Marü sip a gout ibü bikóma koke kolae bainónóp. Ene tumum, ka darrü sip ngorodógab siman sip murr kokean elóngórró. 39 Ka marüka darrü büdül sip akó gout kokean sidódürrü, nurr lara ne kla okrralórr. Ka ibü gaodó kólbanóm sip a gout müliónürrü. Ngürr a irrüb gómól-gómól ne klama bamrüknóp, ma kürü darrem klamóm ta katonórró. 40 Inzan yarilürr kürüka: blaman ngürrzan abüs urura kürü koklamlórr; irrüb ma ka güb tórrngón aengnórró. Ka utüm nabe kainürrü. 41 Ka marü müótüdü namülnürrü 20 pailüm. Ka 14 pailüm zaget apoarró marü óp olom nisabkü, akó 6 pailüm marü sip a gout ngabkande, akó ma kürü zagetan darrem ta amaiksimaik yangórró 10 münüm. 42 Kürü abbobat Eibrra-amón God, akó kürü ab Aesak ne Godón gum angólórr, wa kankü babul ne nóma ki yaril, ma amkoman kürü ngaen ki zirrkapórró tang küpan. A God ma kürü müp ngasekalórr akó ka ne wirri zaget tómbapónórró, da sim irrüb God marü zaz mine.”
Leiban a Zeikob Tibiób ⌊Alkamül-koke Tónggapórrón Bóktan⌋ Ingrirri
43 Leiban Zeikobka bóktan yalkomólórr wagó, “Ini kol nis kürü óp olom nisamli; ibü ta ne olmalko, kürü olmalko, akó ini ne sip a gout ta kürüko. Blaman elklaza ma ne kla basendóla, kürüko. A ka ma errkya gaodó kokela darrü kla tónggapónóm kólba óp olom nis arrmatóm. 44 Yao, ugó tam, mi errkya alkamül-koke tónggapórrón bóktan angrindamli, matóka kótó, da mibü sab we bóktana alngomól yarile.”
45 Da Zeikob wirri ingülküp ipadórr, da alaninürr, ene bóktan gyagüpi amaiküm. 46 Wa tóba pamdó bóktanórr wagó, “Ngibürr ingülküp dakainam.” Da i ingülküp yazebóp, darrpan kwób we apónóp. Da i blamana alo we elop ene ingülküp kwób ne yarilürr. 47 Leiban ene ingülküp kwób ngi we ngyesilürr wagó, Zegarr Sa-aduta,‡ Zegarr Sa-aduta ngian küp Arram bóktane módóga: gyagüpi amanik ingülküp kwób. akó Zeikob ta ngi ngyesilürr wagó, Galid.§ Galid ngian küp módóga Ibrru bóktane: gyagüpi amanik ingülküp kwób.
48 Leiban Zeikobka bóktanórr wagó, “Ini ne ingülküp kwóbe errkya mibü gyagüpi amanik timama; matóka kótó.” Zeikob ene ingülküp kwób Galidbóka igósidi ngyesilürr. 49 Leiban ta bóktanórr wagó, “Lod sab ilküp ki singri mibüka, mi sab enezan bürrgrrüti,” da ene ingülküp kwóban darrü ngi we kla yarilürr, Mizpa.* Mizpa ngian küp módóga: barrkyanan kwit azil müót (Mórrke-mórrke módóga: watchtower). 50 Leiban akó bóktanórr wagó, “Ma ne sab kürü óp olom nis kle-kle nóma ngankalo, ó akó ma ne ngibürr kol nóma bumigo, mibü ne darrü pama koke nóma tósene, gyagüpi wam, God mibü wató ngabkanda.”
51 Leiban akó Zeikobka bóktanórr wagó, “Ingülküp kwób yóni, akó kokrrap ingülküp ta yóni, ka ne kla alanina mibü aodó, matóka kótó. 52 Ini ingülküp kwób akó ini alanirrün ingülküp mibü timam nisamli, wagó, ka sab koke bórrgrróto marü kolae ainüm, ó ma ta inzan, ma sab koke tóbgrróto kürü kolae ainüm. 53 Eibrra-amón God akó Na-orrón God, ibü ab nisab God nótóke, mibü sab wató ki zaz tiyón.”
Da Zeikob arüng alkamül-koke bóktan we tónggapónórr Godón ngidü, oya ab Aesak ne Godón gum angólórr. 54 Zeikob ola podopükü bwóbdü ngóyón lar emkalórr, da ngibürr murr poko urdü yamselórr Godón agürüm, da akó tóba kolpam we ngibaunürr usakü ene ngibürr murr poko alóngóm. Ibü alongaloa nóma blakónórr, i ene irrüb ola bazurrurr.
55 Zokrrok darrü irrbi, Leiban tóba bobatal akó óp olom nis nüprükóp, akó bles nütünóp. Da Leiban ibü we bimgatórr, ama tóba bwóbdü alkomólórr.
*31:27 tambarran, Mórrke-mórrke módóga: tambourine.
†31:27 ap gitazan klama. Oya dokyanan syeako. Mórrke-mórrke módóga: harp.
‡31:47 Zegarr Sa-aduta ngian küp Arram bóktane módóga: gyagüpi amanik ingülküp kwób.
§31:47 Galid ngian küp módóga Ibrru bóktane: gyagüpi amanik ingülküp kwób.
*31:49 Mizpa ngian küp módóga: barrkyanan kwit azil müót (Mórrke-mórrke módóga: watchtower).