28
Polbaa-ba huɔlaa kã Malti
1 Iŋ namalãayã huɔl hũmma-na tĩ huɔŋgu maŋ nuɔ‑i, yiɛ yuu, baa cira terieŋgu faŋgu‑i ba bĩ-ku Malti.* Hũmma‑i diyaa Malti‑i huɔŋga. 2 A ne da diilo taa u dãa, waaŋgu'i daaku. Terieŋgu faŋgu taamba silaa ce baa-ye, a dii dãŋgbɔguɔŋgu naŋ temma aa bĩ-ye i ka tiɛ yiraaŋ. 3 Pol wuɔ kaal daamiɛŋa naŋa duɔ dii dãamu-na, a ne da gbeina waa galla-yɛi, Pol saa da-yo. Dãamuŋ wurii bel-o, wuɔ doŋ Pol naŋga‑i a pãŋ nyaar. 4 Terieŋgu faŋgu taambaŋ daa mafamma‑i, ba tĩiŋgu naŋgu waa ba taa ba bĩ-ku «Ninsontieŋo», baa ta ba piiye baa ba-naa wuɔ: «Naacolŋ daayo siɛ waa dii nelfɛfɛiŋo, u ka waa nelkoroŋo. Na saa da, uŋ fiɛ kor hũmma-na, Ninsontieŋo saa yaŋ-yo.» 5 Pol wuɔ misĩrrã jĩɛŋo‑i dii-yo dii dãamu-na aa yiɛra tuɔ ne; bĩŋkũŋgu saa ce-yo. 6 Ba taa ba ne wuɔ sĩ u ka pãŋ nyurã terduɔŋgu faŋgu-na, sisɔ u ka pãŋ ku. Baa niya, niya, ba saa ji da bĩŋkũŋgu ciɛ. Baa bir yaŋ aa ta ba piiye wuɔ: «Naacolŋ daa u siɛ waa dii gbãŋgbãŋ.»
7 Iŋ waa terieŋgu maŋ nuɔ‑i, ba fãamaaŋo dumɛlle saa naa maa baa-ku. Ba taa ba bĩ-yo Pubilusi. Wuɔ gbuu bel-e ŋaa u jɛ̃naaŋ miɛ aa ce i ce yinni siɛi baa-yo u dumɛlle-na. 8 U to wuɔ waa galla; wuɔ sa waa hĩnni, tɔgɔtɔgɔniŋo'i waa-yuɔ aa u kũɔma tiraa huol da pãmpãmpãŋ. Pol wuɔ suur ka haa u nammu‑i yuɔ aa cãrã Diiloŋo‑i hã-yo; wuɔ pãŋ sire.
9 Polŋ siire bĩncɔiŋo‑i, jaamba maŋ waa nelle-na, baa jo u ji sire-bɛi. 10 Uŋ siire jaamba‑i dumaaŋo-na, baa migãaŋ bel-e fafamma naara. Iŋ juɔ'a i ta, bĩmbĩnni maŋ maama‑i waa-yiɛ hiere, baa hã-ye baa-ni wuɔ i bel i naŋ-na tiɛ kã.
Polbaa-ba curaa Ɔrɔmu
11 I ciɛ caamba siɛi Malti‑i-na aa suɔ diɛ cor. Iŋ'a i ta, yiɛ suur baatoŋo naŋo-na, ba bĩ-yo «Diyɔsikuur» ku yuŋgu yaa wuɔ pĩɛbaa.† Pĩɛbaa daaba‑i, ba taa ba bĩ unaŋo‑i Kasitɔr aa bĩ unaŋo‑i Polusi. Girɛki ba tĩiŋgu‑i waa. Baatoŋ-maacenciraaŋ baa biyaa-ku ku ta ku niya-bɛi. Baatoŋo faŋ wuɔ hilaa Alɛsãndiri a jo ji yiɛra cie waaŋ-huɔŋgu cor. 12 Iŋ taa dumaaŋo-na, yiɛ kã ka hi Sirakuse; yiɛ ce yinni siɛi kusuɔŋgu-na aa cor. 13 Iŋ curaa, yiɛ bella koŋkondaaŋgu‑i kã ka hi Erejo.
Ku cuo kaala‑i-na, fafalmu naŋ muɔ sire i huoŋ-yaŋga-na ta mu tisĩŋ-ye; a ce dumaaŋo-na, yiɛ ce yinni hãi yoŋ aa hi Pusɔli‑i. 14 Iŋ hii nelle fande‑i, yiɛ da Diiloŋ-dũŋ-baamba namba. Baa cira i tĩɛna ce yinni niehãi baa-ba. Yiɛ tĩɛna ce yinni fanni‑i aa suɔ cor tiɛ kã *Ɔrɔmu‑i-na. 15 Diiloŋ-dũŋ-baamba maŋ Ɔrɔmu‑i-na baŋ juɔ nu wuɔ i jo dii, baa sire jãrã jo nelle nande-na, ba bĩ-de «Ducɔnni siɛi». Banaŋ baa cor jo Apiyusi saŋga-na da ba ji jãrã-yiɛ. Polŋ juɔ'a u ne da-ba, wuɔ jaal Diiloŋo‑i aa naa migãaŋ dii sirɛiŋa u fɛrɛŋ nuɔ. 16 Iŋ kaa hi Ɔrɔmu‑i, ba saa dii Pol kaso‑i-na baa kasobiemba namba‑i; baa ce u kã ka biɛ dũŋgu u deŋ, aa jĩna sorosiyiɛ tuɔ niya-yuɔ.
Polŋ ciɛ kumaŋ Ɔrɔmu‑i-na
17 Polbaa-baŋ hii *Ɔrɔmu‑i, wuɔ ce yinni hãi, siɛliŋ-yiiŋgu‑i, wuɔ bĩ *Yuifu ba bĩncuɔmba maŋ waa terieŋgu-na ba jo u wulaa. Baŋ juɔ, wuɔ gbɛ̃-ba wuɔ: «Tobiŋ namaa, naŋ daa mi bĩɛ-na dɛ‑i, ku saa balaŋ. Mi saa cãl miɛ nelleŋ-baamba‑i, mi saa bi guɔla manamma i bĩncuɔŋ-hũmelle-na, ŋga ba bilaa-mi *Yerusalɛmu‑i-na a hã *Oromɛbaa-ba‑i baa-mi. 18 Oromɛbaa-ba yuu-mi, mi biɛ piiye. Ba ne da mafamma saa hi mi kuliiŋgu. Ba'a ba nanna-miɛ, 19 ŋga i nelleŋ-baamba yagar wuɔ ma siɛ gbãa ce. Ku yaa nuɔ‑i mi naa miɛ ba yaŋ mi ãndaaŋgu‑i hã *Oromɛ ba *jãmatigi ka ce-ku. Na baa ji da niɛ sĩ mi taara da mi dii mi nelleŋ-baamba yunni‑i wɛima-na? Ma'i sĩ. 20 Ku'i ciɛ mi bĩ-na da mi ji waŋ ma yaaŋga‑i baa-na. *Isirahɛl-baambaŋ hĩŋ kumaŋ taaluŋgu‑i, ba bilaa muɔŋo‑i kufaŋgu maama'i nuɔ‑i dumandɛ‑i-na.» 21 Bĩncuɔŋ baa cira: «Fɛ̃ ŋ huɔŋga‑i; i saa da sɛbɛ hilaa *Yude‑i-na jo wuɔ ŋ ciɛ wɛima, i saa bi da i natobiŋo naŋo juɔ wuɔ ŋ guɔlaaya bĩŋkũŋgu. 22 I suyaa yiɛ niŋ suurii Diiloŋ-hũmelle maŋ nuɔ‑i, nuɔmba cĩina-diɛ terni-na hiere, ŋga miɛ taara naŋ fɛrɛ‑i ŋ waŋ di maama baa-ye.» 23 Baŋ piiye dumaaŋo-na, baa dii yiiŋgu baa ba-naa.
Yiiŋgu faŋguŋ juɔ hi, baa jo maar yidĩɛlãŋgu‑i Pol wulaa dii u dumɛlle-na. Pol wuɔ biɛ *Diiloŋ-bãaŋgu maama‑i tuɔ piiye baa-ba, a doŋ cucuuyuŋgu-na ji tuɔ hi dãnambãaŋgu. Duɔ tuɔ piiye u kã, u ka biɛ *Moisi *ãnjĩnamma‑i piiye baa-ba, kuniɛ u biɛ *Diilopɔpuɔrbiemba maama‑i a piiye baa-ba. U taa u ce mafamma‑i ba da ba suɔ wuɔ uŋ waŋ mamaŋ Yesu kũŋgu-na coima sĩ. 24 Banaŋ baa hũu-ma, banamba saa hũu-ma. 25 Kuŋ ciɛ dumaaŋo-na, baa hel ba-naa honniŋ aa naa sire ta ba ta. Pol wuɔ cira: «Ma dɔlaa *Diiloŋ-Yalle puɔr *Isayi‑i i bĩncuɔmba wulaa. Diiloŋ-Yalle gbĩɛ-yo wuɔ:
26 ‹Kã ŋ ka waŋ baa Isirahɛl-baamba‑i
wuɔ ba nu nelma‑i ŋga ba sa suɔ ma yaaŋga‑i;
ba ne colcol ŋga ba sa da bĩŋkũŋgu.
27 Ba nyaayã ba fɛrɛ.
Ba suuye ba tũnni‑i ba sa taara ba nu baa-ni,
aa suuye ba yufieŋa‑i ba sa taara ba da baa-ya.
Ba sa taara ba suɔ mi nelma yaaŋga‑i aa jo mi ji kor-ba.›‡ Isayi (Ésaïe) 6.9-10»
28 Pol wuɔ cira: «Terieŋgu faŋgu-na, na saaya na suɔ wuɔ fiɛfiɛ‑i-na, Diiloŋo birii saaŋ koŋkor-nelma‑i hã *niɛraamba baa-ma. Bafamba fuɔ, ba ka nu-ma.» [ 29 Polŋ piiye dumaaŋo-na, Yuifubaa baa gbuu ta ba fanu ba-naa u nelma-na ba kũŋ.]
30 Pol wuɔ biyaa u yerreŋ dũŋgu Ɔrɔmu‑i-na. U ciɛ bieŋa hãi dũŋgu faŋgu-na. Nuɔmba taa ba kã u wulaa. U saa tuɔ donya moloŋo u fɛrɛŋ nuɔ. 31 U taa u waŋ Diiloŋ-bãaŋgu maama‑i baa nuɔmba‑i aa tuɔ kalaŋ-ba baa Itieŋo‑i Yesu-Kirsa maama‑i. U holle saa ta di tie baa ma cemma‑i aa u waa u fɛrɛŋ nuɔ.