10
Yeesu ya⁄abaraa hida mibeeri fanqu haa cada
1 Qariqaaqari gimbakee giyaa ilii cati, Looimoo gu Goõ Yeesu yaay leehhi hida wakinay mibeeri fanqu haa cada.* 10:1 mibeeri fanqu haa cada: Daqa handikaa wakay da Yunaanaisoo, daati handikimi mibeeri fanqu. Ina gigi ya⁄abi cada cada, ma sugu giyaadiri yaamu haa daqeemoo sliimaage, giyaa ilii taarimi dawaraa ina.
2 Yeesu sigigi kaay inay tuba, “Baruũ gu buꞌuru ti wa⁄a, yondimiisee ti coko⁄o. Inkoo, firima Looay gu Qaymoo, ma ya⁄abi yondimiisee waka qaymoo dosii.” 3 Ina gi kaay tuba, “Unkuray taa⁄amida, caahha tuba, hanguti ya⁄aba ⁄ambeenay pahha tla⁄aã gu takuraaiyage! 4 Unkuray hhanti hubitay bena gu peesay, curuqu ma ye⁄eetoo gu hiifooka see. Qatlay goo ilii amooge wantee, hhantii ooday qoomay wa⁄a sa cehheemisu heedi lenseei.
5 Qatlay goo ilii guntee mara lenge see, looti cehheemisiday gesaa hida gu marakee, gi kaaday tuba, ‘Qasaw gu Iliitleemu wane marakii.’ 6 Bere heedi gu kooma qasaw wana, qasaw gu Iliitleemu meeti haa ina. Bere hhaku heedi gu teesaaqay slanqasa, dangwaa ilii ki⁄i ha qasawkee. 7 Kara ibiida marakeesii lenge, danguu ilii kwahhasuusi, ⁄agima haa kitahhama idadu sliimaa sangu hadimisiye. Maꞌaana yondimiisay haraatii boo⁄i slawaraa bueemaa kosi. Hhanti loloyintayi maraai wakinayge.
8 Unkuray, qatlay ga ilii guntee yaamu wakinayge, kara hida gu teꞌesa gi ilii kwahhasuusiyee unkuray, ⁄agima ⁄agoo sangu hadimisiye. 9 Ga⁄iidee da yaamu hhakeesii waara, laga hhoeemisiday. Kara inay sigi kaadee ubee, ‘Tawaaloo da Iliitleemu yaani khaydi daqa doogunay.’ 10 Qatlay unkuray goo ilii guntee yaamu wakinayge, looee da teꞌesa gi mayda kwahhasuusa unkuray, lay ca⁄aday balabalaluu koinay, gi kaaday ubee, 11 ‘Ceceiya da yaamu kokuna see, dingii nakafidi yeꞌeeroo kotii, hagati buuslana, hatee namaa ilatlawaraa doori daqa dooinay. Teesaaqay see, caahha, Tawaaloo da Iliitleemu yaani khaydi daqa doogunay!’ 12 Gu lou, sangu kaay unkuray ambee, baloteesii Iliitleemu maa ⁄agitina loi hida gu yaamu hhakee ba⁄ay da ⁄agitiru gu yaamu gu Sodomaa see!”
Yeesu hukuruu gu hida gu yaamu sliimaa ⁄⁄ gwaa siee ⁄imbaraa ina
(Mataayo 11:20-24)
13 Yeesu gi ilakoomi gimba tuba, “Hoo antayi, hida gu yaamu gu Korasiini haa hida gu yaamu gu Betisayda! Yondu gu denu gwaa bakaꞌasu hida, daa yondiidi daqa doogunay, bere dugwaati aloo yondiidi yaamu gu Tiiroge haa Sidooni, hida gu yaamu hhakee yaa aloo hiifookidiyay daqa Iliitleemuge tlakwaroo dooinaa gu segi. Inay yaa aloo teesaaqay laqiyay, tay hiĩ tooinaa daamisiri guniyayuu haa gi ibiidiyay ⁄urage. 14 Inkoo, Iliitleemu gimaa ilii hukune khooroo, unkuray ⁄agitiru googuna gumaa dihhu hari khisla ba⁄ay da hikee see gu hida gu Tiiro haa Sidooni. 15 Ye, hida gu Kaperinauumu, goo ilatahhadee, dangutii tlaysiyaa raw naqatloo? Teesaaqay gooba! Unkuray dangutii ⁄eetisi khonsleebaa naqatloo.”✡ 10:15 Yuꞌudii kitaabuu gu Isaaya 14:13-15.
16 Da hheꞌesi, Yeesu gi kaay sa sirakoomiisee dosi tuba, “Heedikaꞌa goó itatiimisa unkuray, ana ginoó itatiimisi. Kara heedikaꞌa goó sia unkuray, hikee ana ginoó siꞌi. Slime hikee goó sia ana, ina Iliitleemu ginoó siꞌi, gwaa ya⁄abu ana.”
Hida hhakira gu mibeeri fanqu haa cada ki⁄eemoo dooina
17 Qariqaaqari, hida hhakira gu mibeeri fanqu haa cada yaagi ki⁄iri daqa Yeesuge hari hhaꞌaloo da didiri. Inay sugugi kaayri ina tuba, “Ye, Looimoo goori, gieeri see hindi itatiitimisiyay dandiray, qatlay gi iliica⁄aa⁄amisane hari uma googu.”
18 Yeesu gigi ilaki⁄isi inay tuba, “Sataanimoo gwaa arimi yaay huui rawaa gu rawgo mankaraaiya pahha. 19 Yuꞌudaa, sanguu hadisi unkuray ⁄uuru gu tawaaloo daqa Iliitleemugo gurii kala⁄araa deesu haa nyeraw,† 10:19 gurii kala⁄araa deesu haa nyeraw: Darii kala⁄araa deesu haa nyeraw, ti kaawaraa da koomaa maꞌaana da kaba⁄araa tlakwaroo da Sataanimoo. Deesu haa nyeraw ti gieeri pahha. Gimba gu deesu yuꞌudii kitaabuu gu Tlaatleesoo 3:1-5 haa Hiitlaaꞌasa 12:9. Gimba gu nyeraw yuꞌudii Hiitlaaꞌasa 9:3-11. haa guri kaba⁄araa fa⁄ayaa dooguna. Kara, hhaka idoo lensee dangu ilaqaꞌa.
20 Teesaaqay see, hhanti hhaꞌaluumitay, sa gimba gieeri hhakee dangwaani itatiimisi. Unkuray hhaꞌaluumida, sa gimba umaiĩ kokuna digaa handikimi rawaa gu rawge.”
Yeesu hhaꞌaloo dosi
(Mataayo 11:25-27; 13:16-17)
21 Nama qatlaykeesii lenge, Yeesu yaa hhaꞌaluudi hari khisla hari amoo da Muuna gu Iliitleemu. Ina gi kaay tuba, “Ye, Taataa hagu hhaꞌaleesa, ugu Looimoo gu raw haa khooroo! Gimbaki gwaa yakwidi sa hida gu koomee waaway haa gwaa somimee, gugii tlaaꞌasidi sa hida gu digidakwi. Naraꞌa, Taataa, sa gimba ugu dugwaa teesaaqay muunaboo⁄eesi.
22 Taataa gooi siniĩ taatahhi idadu sliimaa. Hhaku heedi goó khua Naw naraꞌa, Taataa gosi kilesi nugoó khui. Kara, ma Taataa see hhaku heedi goó khua naraꞌa, Naw kilesi nugoó khui haa hida hhakaꞌa Naw giyoo iliislaiye hiitlaaꞌasa.”
23 Da hheꞌesi, Yeesu gi ilii fookidi sirakoomiisee dosi, giyaa ilii inay kilakoina wanee, gi kaay sa inay tuba, “Danguu ⁄aafi unkuray, ilaa kokuna yoó arinayi gimbaki! 24 Sangu kaay yaa wanay tletimiisee wa⁄a haa watemi, gwaa koomee kwayru gu arimaa gimbakee, ga ariirintee, inay giyaa aniriiba. Slime yaa konay kwayru gu akhamisu gimbaki ga akhaakhamiside unkuray, inay giyaa akhasiriiba.”
Ilaꞌaaꞌaatisa da Samarimoo gu muuna hhou
25 Letu waka, maarimuu waku gu sariyaa da diini da Yahuudi gi qadidi, gi maasi Yeesu hari amoo da koisaraa tuba, “Ye, Maarimuu, hati malee laqa, ma aalimi slafimaa gu koraraa haa koraraa goóba hiifaakoo?”
26 Yeesu gugi ilaki⁄isi ina tuba, “Sariyaage daa mala handikimi? Hagoó malee sominta?”
27 Maarimukee gi ilaki⁄isi Yeesu tuba, “Daa handikimi tuba, ‘Slae Taataa Iliitleemu, Iliitleemu googu, hari muuna googu goõ, hari ilahudaa koku goõ, hari ⁄uuru googu goõ haa hari waaway googu goõ.’✡ 10:27 Yuꞌudii kitaabuu gu Hiislaslaw gu Sariyaa 6:5. Kara, daa handikimi tuba, ‘Slae hida danaee koku, idoo hangu iliislaꞌade gooay ugu lenkoogu.’✡ 10:27 Yuꞌudii kitaabuu gu Gimba gu Walaawi 19:18. ”
28 Yeesu gi kaay sa ina tuba, “Ugu haã ilaki⁄isidi naraꞌa. Teesaaqay laqe balalu sliimaa, ugu ha ibita koraraa haa koraraa goóba hiifaakoo haa Iliitleemu.”
29 Inkoo, maarimukee yaa slai laqaruu tuba, ina kona ibinaa daa tafaꞌadi pandaa da Iliitleemuge, gi maasi Yeesu tuba, “Hari heedi danaꞌa gooi, na miyaa?”
30 Yeesu gi ilaki⁄isi sa ina tuba, “Heedi waku yaay gweegwe⁄edi Yerusaleemugo, gwaa yaamu gu Yeeriko kakaakawa. Ina giyaa ilii amooge wane, dugugi iliitlai ha fiisiisee. Teꞌesii, gugi afababaciniri qayroo kosi haa gugi difiri, gugi mayri teꞌesii, slai gwaaꞌaraa. 31 Inkoo, hhapalooay waku yaagii ca⁄i, yaa khoci hari amotee. Ina giyaa ilii arimi heedikee, yaatii cati hari bara waka da amotee. 32 Nama teesaaqay, Laawimoo waku‡ 10:32 Laawimoo waku: Yaa heedi gwaa kabiraa da Laawi dahha. Kabirati da Laawi yaa yondimiisee da Iliitleemu, daa yondimaamida mara gosi gu didiruge. Yuꞌudii kitaabuu gu Faadoo 3:1-13. slime yaagii ta⁄adi teꞌesii, ina see giyaa ilii arimi heedikee, gii cati hari bara waka da amotee.
33 Qariqaaqari daagii ta⁄adi dahaa waku hhapee da Samariyaago,§ 10:33 dahaa waku hhapee da Samariyaago: Wayahuudi yaa qooqiiqimita hida gu hhapee da Samariyaa, sa gimba hari ilaa koina yaati dahaa gwaa Wayahuudi gooba, haa yaati hida gu Iliitleemu gooba. Yuꞌudii kitaabuu gu 2 Watemi 17:24. Teesaaqay inay digigi waki hari khisla ha Wayahuudi. gwaa kooma hhiyuuma dosi hari amotee. Qatlay gwaa ilii arimi heedikee, sugugi arimi slahhaaꞌamee. 34 Ina gugi tosaa ilii hadakay, gi hhunci sletu gosi hari difaay haa du⁄iya, gigi khiidiidimi hari dahheemaa. Da hheꞌesi gugii daasi rawaa gu daqway gosii, gugi leehhisi mara gu dahaage, gugi mama⁄eedeesi teꞌesii. 35 Heetlaalee dosii daa iliipisi, Samarimokee gii ca⁄asi bena gosaa dinaari cada,* 10:35 dinaari cada: Dinaari leẽ yaa peesay gu buaraa da yondimiisay, gwaa yondiidu letu leẽ. gigi hadisi sa heedi gu didiru gu marakee gu dahaa. Ina gi kaay sa ina tuba, ‘Mama⁄eedeesi heediki. Bere peesayki yoo buꞌudiyaaba sa ina, ana qatlay goo ilii ki⁄e hari tia, hagoo bua.’ ”
36 Da hheꞌesi, Yeesu gi maasi maarimukee gu sariyaa tuba, “Ilahudaa kokuu, daqa heedikeesii, daa iliitlai haa fiisiisee, miyaa na yondiidi ubee, heedi danaꞌa gosi gu ilaciyaa gu lou, tla⁄aã gu hida hhankii gu tamige?”
37 Ina gi ilaki⁄isi Yeesu tuba, “Heedikira gwaa ⁄awaarimu sa ina.”
Yeesu gugi ilaki⁄isi ina tuba, “Ugu see taa⁄a, la teesaaqay loi yondita.”
Yeesu mara guũ Maaritage haa Mariyaa
38 Yeesu haa sirakoomiisee dosi qatlay giyaa ilii amooge wanee, gii guniri tongoo wakay. Teꞌesii hadee waka, daa eteediidine na Maarita, gigi kwahhaasuusidi mara gosii. 39 Maarita yaa konta hotooina da coko⁄i, uma gosi naa Mariyaa. Qatlaykee Mariyaa yaati ibiti ilaciyaa haa yeꞌeeroo gu Yeesu, tay gu tosaa itatiimisida.
40 Inkoo, Maarita yaa qunceeruti, tay tosaa bahhangaruusida sa yondu gu wa⁄a. Teesaaqay gi ilii hadakaydi Yeesu, sugugi kaadi tuba, “Ye, Looimoo Goorii gu Goõ, haguũ baslii iliiqaasa tuba, hhioo dooi niĩ ilii maydi yonduki sliimaa? Inkoo, saga kaade mani iliiaydi!”
41 Looimoo gu Goõ gi ilaki⁄isi Maarita tuba, “De Maarita, Maarita. Igi konta makenkeuumaa hari khisla haa konta bahhangara sa idadu gu wa⁄a. 42 Inkoo, wanta idoo leẽ kilesi da kaari. Mariyaa hindii leehhedi idoo da hhoi hari khisla, idotee daga afii⁄utliyaaba.”
*10:1 10:1 mibeeri fanqu haa cada: Daqa handikaa wakay da Yunaanaisoo, daati handikimi mibeeri fanqu.
✡10:15 10:15 Yuꞌudii kitaabuu gu Isaaya 14:13-15.
†10:19 10:19 gurii kala⁄araa deesu haa nyeraw: Darii kala⁄araa deesu haa nyeraw, ti kaawaraa da koomaa maꞌaana da kaba⁄araa tlakwaroo da Sataanimoo. Deesu haa nyeraw ti gieeri pahha. Gimba gu deesu yuꞌudii kitaabuu gu Tlaatleesoo 3:1-5 haa Hiitlaaꞌasa 12:9. Gimba gu nyeraw yuꞌudii Hiitlaaꞌasa 9:3-11.
✡10:27 10:27 Yuꞌudii kitaabuu gu Hiislaslaw gu Sariyaa 6:5.
✡10:27 10:27 Yuꞌudii kitaabuu gu Gimba gu Walaawi 19:18.
‡10:32 10:32 Laawimoo waku: Yaa heedi gwaa kabiraa da Laawi dahha. Kabirati da Laawi yaa yondimiisee da Iliitleemu, daa yondimaamida mara gosi gu didiruge. Yuꞌudii kitaabuu gu Faadoo 3:1-13.
§10:33 10:33 dahaa waku hhapee da Samariyaago: Wayahuudi yaa qooqiiqimita hida gu hhapee da Samariyaa, sa gimba hari ilaa koina yaati dahaa gwaa Wayahuudi gooba, haa yaati hida gu Iliitleemu gooba. Yuꞌudii kitaabuu gu 2 Watemi 17:24. Teesaaqay inay digigi waki hari khisla ha Wayahuudi.
*10:35 10:35 dinaari cada: Dinaari leẽ yaa peesay gu buaraa da yondimiisay, gwaa yondiidu letu leẽ.