Na Rorongo ke Toke eigna a Jisas Krais
Mak ke Risoa
Na Titiono Eigna Na Buka Iaani
Mak boi sikei tadia salaghe rua na mane vaovarongo nigna a Jisas, kari imanea ke mono duagna a Pol kori vido imanea ke taetaveti bali titionoa na Rorongo ke Toke. Reghia Tango 13:5.
Kori buka iaani, a Mak ke titionoa na komi fata ke eia a Jisas ma na nigna na velepuhi, kari na fata ke nagho tagna a Mak, na komi fata ke eia. Mak ke titionoa na komi reghithehe ke eia a Jisas, eigna na komi reghithehe ke tateli aua na mana nigna God ke mono itagna a Jisas, me tatelia mua imanea a Dathegna God ke mai bali vahavira na komi tinoni.
Na komi tinoni Jiu kena toatogha a Vahavi keda mai me rihura nidia na komi thevuioka me vunaghi pungusira thovohaliu. Kori vido mara na Farise, mi mara na Sadiusi, mi mara puhidia mara Jiu kena reghia a Jisas keda boi eia vaghagna iangeni, imarea kena boi vaututunia imanea a Vahavi mena thevuioka itagna.
Da Mak ke risoa na buka iaani kori vido mara Rom kena vaparara na komi tinoni kiloau. Imanea ke magnahaghinira eigna kedana vaututunia a Jisas keda hathera, eigna kori na mana nigna a God, a Jisas ke vatoke tabirura arahai kena vahaghi me gigi aua na komi tidatho, me sokara tabiru kori thehe. Mak ke magnahaghinia mua imarea kedana adoa na havi mathangani duagna a Krais, e boi na fata ke malumu.
Na komi fata ke nagho kori buka iaani:
Nigna na titiono a Jon Siuvitabu (1:1-8)
Nigna na siuvitabu ma na auaugna a Jisas (1:9-13)
Nigna na agutu a Jisas i Galili (1:14-9:50)
A Jisas ke taveti au i Galili me vano i Jerusalem (10:1-10:52)
Na vagougovui wik a Jisas ke mono i Jerusalem (11:1-13:37)
A Jisas ke thehe me ghoi havi tabiru (14:1-16:20)
1
Jon Siuvitabu Ke Kalitia Na Mavitu Eigna Na Maigna A Jisas Krais
(Matiu 3:1-12; Luk 3:1-18; Jon 1:19-28)
1 Iaani na turughugna na Rorongo ke Toke eigna a Jisas Krais a dathegna God. 2 I hau, a profet Aisaia ke risoa na hava a God ke velea eigna a Dathegna vaghagna iaani,
“Inau kuda kidi vetula nagho atua itamua nigua na mane titiono.
Imanea keda vajinoa na hangana vanigho.
3 Me keda haohaghore heta kori meleha ke gou,
‘Oti kaikalitia na hangana vania a Lod,
moti vajinoa na bali taetavetigna.’ ”
4 Gi a Jon ke mai me taveti au kori meleha ke gou me turughu siuvitabura na mavitu me titiono aua vaghagna iaani, “Oti tughua na havimiu ke koakoa moti siuvitabu, ma a God keda talutavogha na komi paluhamiu.” 5 Kori vido iangeni, sethe na tinonidia Jerusalem ma na komi meleha kori provins i Jiudea, imarea kena haidu mai tagna a Jon mena vaovarongo. Imarea kena mai mena tuturi aua na komi paluhadia tagna a Jon me siuvitabura kori bea hutu i Jodan.
6 A Jon ke pipisia na pohe ke agutua kori sesehugna na kamel ma na nigna na vovogho ke agutua kori ghuighuligna na kau. Ma na ghagna na vanga na cheche ma na kothogna na mijua. 7 Me velera na mavitu vaghagna iaani, “Sina mane ke thaba vano itagua keda mai leghugu. Inau boi naba kuda pogho horu mu hati aua nigna na sadol. 8 Inau ku siuvitabughamu kori bea vamua, kari imanea keda siuvitabughamu kori Tarunga ke Tabu.”
Jon Ke Siuvitabua A Jisas
(Matiu 3:13—4:11; Luk 3:21-22; 4:1-13)
9 Leghugna iaani, a Jisas ke turughu mai i Nasaret kori provins i Galili me vano siuvitabu tagna a Jon kori bea hutu i Jodan. 10 Leghugna na siuvitabuagna, imanea ke vulahadi kori bea me reghia na maaloa ke hangavi ma na Tarunga ke Tabu ke horu mai i popogna vaghagna na bora. 11 Ma na ohai haghore ke haghore mai i popo me ania, “Ighoe a pukuni dathegu. Inau ku totogo puala eimu ighoe mu ku dothovigho.”
12 Boi hau leghugna iaani, na Tarunga ke Tabu ke batua a Jisas me vano kori meleha ke gou. 13 Ingengeni na komi fata asi ke kaukagu kena mono. Jisas ke mono ngengeni e rua tutughu na dani. Ma a Satan ke mai me auaua a Jisas ma na komi enjel kena mai mena hathea imanea.
Jisas Ke Kilora E Vati Na Mane Ugura
(Matiu 4:12; Luk 4:4-15)
14 Leghugna a Herod ke boa haghea a Jon Siuvitabu kori vathe tatari, a Jisas ke vano kori provins i Galili me tuturia vanira na Rorongo ke Toke ke mai tagna a God. 15 Imanea ke velera, “Na maghavu a God keda vunaghi pungusia nigna na mavitu ke gharani mai ghohi. Oti tughua na havimiu ke koakoa moti vaututunia na Rorongo ke Toke!”
16 Sina dani a Jisas ke taetaveti kori ghaghireigna na kolo i Galili me reghira romara tamatahi a Saimon ma Andru. Romara koro ugura kori rodia na jau eigna romara na mane ugura. 17 Jisas ke velera, “Romara, oro mai leghuu. Ikeagaieni roghamu koro ugura fei, kari inau kuda velepuhighamu na hatiagna mai na komi tinoni tagna God.” 18 Romara koro saisami talu horua rodia na komi jau, gi oro leghua imanea.
19 Jisas ke ghoi taveti vano sina ghathi vido iso me reghira a Jemes ma Jon e rua dathegna a Jebedi. Romara koro nohe korai boti moro ghaura rodia na komi jau. 20 Kori vido iangeni, a Jisas ke kilora romara tamatahi eigna koroda leghua. Romara koro saisami taveti sania a tamadia a Jebedi duadia mara rodia na mane agutu kori boti, moro leghua a Jisas.
A Jisas Ke Gigi Aua Na Tidatho Tagna Sina Tinoni
(Luk 4:31-37)
21 Jisas duagna nigna na komi vaovarongo kena mai jufu kori meleha i Kapaneam. Kori Sabat imanea ke vano haghe kori vathe haidu me velepuhira na mavitu. 22 Imarea kena rongovia mena vere nidia puala tagna nigna na komi velepuhi, eigna ke velepuhi kori mana nigna a God. Nigna na velepuhi ke boi vaghagna nidia na velepuhi mara na velepuhigna na vetula nigna a Moses. 23 Kori vido iangeni, sina mane ke haghevia na tidatho ke mai korai vathe haidu me tangi heta, 24 “Jisas, ighoe na manemu i Nasaret, na hava ko haga mai eia itamami? Da ighoe o mai bali diadikalaghami! Inau ku adogho ghohi. Ighoe na pukuni mane tabu a God ke vetulagho mai!”
25 Jisas ke haghore heta vania na tidatho, “O bughoro mo taveti au itagna!” 26 Na tidatho ke vaaiariria puala na tonogna na tinoni iangeni me tangi heta me taveti sania. 27 Imarea gougovu kena vere nidia puala mena turughu haohaghore varihotaghidia vaghagna iaani, “Tolumara! Na hava fata hina iaani? Iaani na velepuhi mathangani. Mane iaani ke haghore heta vaghagna na mane ke mono nigna na mana. Kori vido ke haghore heta tadia na komi tidatho, imarea kena leghua!” 28 Ma na rorongogna a Jisas ke rongoragha kori provins i Galili.
Jisas Ke Vatokera Mara Kena Vahaghi
(Matiu 8:14-17; Luk 4:38-41)
29 Jisas ma na komi nigna vaovarongo kena taveti au mai kori vathe haidu mena vano duadia Jemes ma Jon kori vathedia a Saimon ma Andru. 30 Kori vido kena jufu kori vathe, kekeha tinoni kena veleagna a Jisas a vungaogna vaivine a Saimon ke koli kori mathagna eigna ke vahaghi me vuvughu puala na tonogna. 31 Jisas ke vano tangolia na limagna me hathea gi e vanohea hadia ma na vahaghi ke govu itagna. Iia ke sokara hadi me kaikalitia vanira ghadia na vanga.
32 Kori lavi iangeni, leghugna ke huu ghohi na aho, na mavitu kena hatira mai tagna a Jisas na komi tinoni ke padara na komi thagi vahaghi, ma arahai ke haghevira na tidatho. 33 Na mavitugna na meleha iangeni kena haidu mai kori naghogna na vathe ke mono a Jisas. 34 Ma a Jisas ke vatoke tabirura na komi tinoni sethe ke padara na komi thagi vahaghi me gigi aura na komi tidatho ke sethe. A Jisas ke boi lubatira na komi tidatho gi kedana velea sa fata eigna kena adoa imanea a Vahavi.
Jisas Ke Vano Titiono Tadia na komi Meleha i Galili
(Luk 4:42-44)
35 Jisas ke rarai hadi kori vuevughei puni me au mai kori vathe. Imanea ke vano tagna sina vido ke korogha me tarai. 36 Saimon duagna kekeha ara kulagna kena vano hiroa a Jisas. 37 Kori vido kena pada imanea, imarea kena veleagna, “Vunaghi, na mavitu gougovu kena hirogho.”
38 Kari a Jisas ke haghore tughura, “Ati atu tadia kekeha meleha ke gharanighita eigna kuda titionoa na Rorongo ke Toke itadia. A God ke vetulau mai eigna kuda eia na agutu iaani!” 39 Ma a Jisas ke vano tadia na komi vathe haidu nidia mara Jiu kori provins i Galili me titionoa na Rorongo ke Toke me gigi aura na komi tidatho tadia na komi tinoni.
Jisas Ke Vatokea Na Mane Ke Pada Na Lepa
(Matiu 8:1-4; Luk 5:12-16)
40 Sina mane ke lepa ke mai tagna a Jisas me torongaghi tuturu horu itagna. Imanea ke kaea huhurua eigna keda vatokea me velea, “Gi koda magnahaghinia, tangomana koda vatoke tabiruu!” 41 Jisas ke rarovia me tangolia me ania, “Hii, inau ku magnahaghinia. O toke tabiru!” 42 Ma na komi tubu kori tonogna ke saisami mavo. 43-44 Jisas ke haghore heta vania, “Saghoi titiono vania ahai na hava ku eia vanigho. Kari o vano dorovia na pris eigna keda reghia na tonomu ke toke tabiru. Leghugna iangeni, o vano mo havughaghi* “havughaghi” Reghia kori Diksonari vania a God vaghagna na vetula nigna a Moses ke velea ghohi, eigna kedana adoa na mavitu ighoe ko toke tabiru.”
45 Kari na mane iangeni ke vano me turughu titionoa tadia na komi tinoni. Na vunegna iaani, sethe na tinoni kena mai tagna a Jisas me boi tangomana nigna keda vano tadia na komi meleha. Mi imanea ke vano kori vido ke korogha, kari na mavitu tadia na komi meleha kena talu mai nidia vamua itagna.