1  * Ins 3.22Idio ta gid Parisi tilongo mambe Iesus ipaliliu panua busa ta ikado ga tiuot ele aluagau. Be panua toa ne dabad iasal gid panua toa Ioanes ipaliliu gid. 2 Be tautaunga Iesus ipaliliu gid panua mao, be ele aluagau tikakado. 3 Io, Iesus iuatai mambe gid Parisi tilongo ngan ei toa bedaoa, ta itnan tibur Iudea ta iluai mulian Galili.

4 Be ei manta ilalala rabu ngan tibur Samaria. 5  * OM 33.19, Jos 24.32Ilalala ga ila ta iuot ngan tuanga ede togid Samaria ieda Sikar. Tuanga toa oa boloma ngan tano toa mugaeai Iakop ipan ga iman inat Iosep ele. 6 Be eaumata ede ton Iakop ienono toa eoa. Iesus itin imanggolenga ngan lalalanga, ta idio imado boloma ngan eaumata toa oa. Eine ado imata boloma ngan arobad.

7 Be taine ede Samaria aea inam ngan ednga eau, ta Iesus ikeo pan bedane, “Bada eau ga inam naun.” 8 Be ele aluagau tila tuangai ngan annga aea olnga.

9  * Esr 4.1-5Io, taine Samaria aea ikeo, “Eao eaba Iuda am, be gau taine Samaria ag. Be eao kamado keo pagau ngan napan am eau?” Taine toa oa ikado posanga toa bedaoa ngansa somisomi gid Iuda tiluplup ga tiposaposa toman ngan gid Samaria mao.

10  * Ins 7.37-38, PM 21.6Ta Iesus ikoli ele posanga bedane, “Man ga eao oatai ngan Deo ele tenainga, ga eaba toa ibeta eao ngan pannga aea eau. Toa bedaoa ta eao ga beta ei, ta ei ga ibada eau madonga kemi aea pago.”

11 Ta taine toa oa ikeo, “Maron, eao lem ulo eta ngan ednga eau mao. Be eaumata toa ne isulug ga ila gadio tau. Tota eao ga bada eau madonga kemi aea na sida? 12  * Ins 8.53Kado eao oangga easal tibumai Iakop toa ipan eaumata toa ne pagai. Ei ga ele gergeu ga ele masilau mud tiunun ngan eaumata toa ne.”

13 Ta Iesus ikoli ele posanga bedane, “Sapadua tiun eau toa ne eine ga marumian gid pade. 14  * Ins 6.35Be oangga sai iun ngan eau toa gau nabada pan, eine ga irangrang ngan marumian ei pade mao. Eau toa gau nabada pan, eine ga iuot mambe eaumata ienono iloleai ta buk ga buk ga idaedae, ta ibada madonga kemi somisomi ga ilalala ga ila.”

15 Ta taine toa oa ikeo pan bedane, “Maron, bada eau toa na pagau, ta irangrang ngan marumian gau pade mao ga nanaganagam nene ngan ednga eau mao pade.”

16 Ta Iesus ikeo pan bedane, “La baba adaoam ta gimirua anam.”

17 Be taine toa oa ikoli ele posanga bedane, “Gau adaoag mao.”

Ta Iesus ikeo, “Patautene keo ga adaoam mao, eine tautaunga. 18 Ngansa mugaeai ga inam, eao oai palima, be eaba toa labone gimirua amamado, eine eao adaoam mao. Lem posanga toa ne tautaunga.”

19 Ta taine toa oa ikeo pan bedane, “Maron, patautene nagera mambe eao eaba ede bada Deo iaoa. 20  * Lo 12.5-14, Sng 122.1-5Be keo pagau, gai tibutibumai somisomi tiluplup ngan lusi ga oaine ta tiraring. Be gimi Iuda aoangga Ierusalem eine tibur tautaunga toa manta tararing ngan.”

21 Ta Iesus ikeo pan bedane, “Taine, eao manta lolom kelede ngan leg posanga ga bedane: Ngan ado ede iuangga inam, gimi panua ga araring ga ila pan Tamada ngan lusi toa ne mao ga toa Ierusalem mao pade. 22  * 2Kin 17.29-41, Ais 2.3, Ro 9.4-5Gimi Samaria araring ngan Deo be aoatai ngan ei mao. Be gai Iuda araring ngan Deo toa aoatai ngan ei, ngansa Deo ele edap ngan badanga mulian gid panua eine ienono pagai Iuda. 23 Be ngan ado ede iuangga iuot, gid panua toa tiuangga tiraring tautaunga, eine ga tiraring pan Tamada ngan Itautau Tutui iura ga posanga tautaunga. Be ado toa ne iuot patautene. Ngansa Tamada ikim gid panua toa bedane tiraring ngan ei. 24  * Ro 12.1, 2Ko 3.17, Plp 3.3Deo itin eta mao, be ei itautau. Ta gid panua tiraring ngan ei, manta tiraring ngan Itautau Tutui iura ga posanga tautaunga.”

25 Ta taine toa oa ikeo pan bedane, “Gau naoatai mambe Mesaia* Posanga idil toa Mesaia ne eine posanga Ibru, be Kristus eine posanga Grik. Posanga idil toa rua ne ipu lalaede. Gera palongonga ngan Mt 1.16. ga inam. Eine eaba toa tiuato ei Kristus. Ta oangga inam, ei ga iaoa inasi kemi pagai ngan danga toa ngada ne.”

26  * Mk 14.61-62Ta Iesus ikeo, “Eine gau tota eko, gau toa naposaposa toman ngan go.”

27 Io, mole mao ele aluagau tinam tiuot, be timatala ngansa tigera ei iposaposa toman ngan taine toa oa. Be eta ngan gid ibeta ei ngan ikim saoa mao, ga ngan ipu isaoa iposa toman ngan ei oa mao pade.

28 Tota taine toa oa itnan ele ulo eau aea ga idio, ta iluai mulian ga ila tuangai ta ikeo pagid panua bedane, 29 “Anam ta agera eaba ede ikeo pagau ngan danga toa ngada ne gau nakakado mugaeai. Kado eaba toa ne Kristus?” 30 Tota titnan tuanga ta tilalala ga tila pan Iesus.

31 Be gid aluagau tikeo pan bedane, “Eaba paoatainga am, ean teta bua.”

32 Be ikeo pagid, “Gau ag annga ede pade, be gimi aoatai ngan mao.”

33 Be ele aluagau tiposa pol ngan gid bedane, “Kado eaba eta ipan aea annga?”

34  * Ins 6.38Ta Iesus ikeo pagid, “Gau ag annga eine ngan nasinga kimnga ton Eaba toa isula gau ga nanam ga napasala ele naurata. 35  * Lu 10.2Gimi akeo ga taiko pange ienono maitne, ga kus ta taiko annga aea badanga iuot. Be gau nakeo pagimi, matami idae ta agera kemi gid dadanga. Patautene gid panua tilalala ga tinam, gid mambe annga imatua kemi ngan badanga na. 36 Eaba iboko ngan annga aea badanga, ei ibada aea olnga. Ei ipaluplup gid annga itautau ngan madonga kemi somisomi ga ilalala ga ila. Toa bedaoa ta eaba iarum annga ga eaba ibabada annga, gisirua tiluplup ga tinid igelgel. 37 Ngansa posanga idil toa panua tikeokeo ngan ne, eine iuot tautaunga ga bedane, ‘Eaba ede iarum annga dadangai, be eaba ede pade ibada annga itautau.’ 38 Gau nasula gimi ga ala ngan badanga annga toa mugaeai gimi aboko eta ngan mao. Panua padengada tiboko ngan. Be gimi ala abada annga toa iuot ngan gid led naurata.”

39 Io, panua Samaria ad busa ngan tuanga toa oa tilongo taine toa oa ele posanga bedane, “Eaba toa ne ikeo pagau ngan danga toa ngada ne nakakado mugaeai.” Tilongo bedaoa ta lolod matua ngan Iesus. 40 Tota gid Samaria tila pan ta tibeta ei ngan idio imado toman ngan gid, ta idio imado pagid irangrang ngan ado rua. 41 Be panua busa pade tilongo Iesus ele posanga ta lolod matua ngan ei.

42  * 1Io 4.14Idio ta tikeo pan taine toa oa bedane, “Gai alongo eao lem posanga ngan ei, be lolomai matua ngan ei ngan ipu toaine kekelen mao. Ngansa patautene alongo ele posanga ta aoatai mambe eaba toa ne, tautaunga ibada mulian panua toa ngada ne tanoeai.”

43 Ado rua ila ga kus ta Iesus itnan tuanga toa oa ta ila Galili. 44  * Mt 13.57Be mugaeai Iesus ipaola posanga ngan ei mulian ga bedane, “Oangga eaba ibada Deo iaoa ngan ele tuanga ipu, eine ga tilolon ngan ei mao.” 45  * Ins 2.23Io, ila iuot Galili, ta gid Galili tinid igelgel sapaean ngan badanga ei. Ngansa gid pade tila Ierusalem ngan eaneannga toa oa, ta tigera danga toa ngada oa ei ikado toa eoa.

46  * Ins 2.1-11Idio ta iluai mulian ngan tuanga Kena ngan tibur kapei Galili. Mugaeai ipul eau ga iuot oain toa eoa. Be ngan tuanga Kapernaum, maron kapei ele madidnga ede inat idibal. 47  * Mt 8.5-6Be madidnga toa oa ilongo mambe Iesus itnan Iudea ga inam iuot Galili, ta ila pan ta ibeta ei ngan isulug ga inam ta ikado kemi inat, ngansa teta pade ta imate.

48  * Ins 2.18, 1Ko 1.22Ta Iesus ikeo pan, “Oangga gimi agera gid uisinga ga kilala mao, eine ga lolomi matua mao.”

49 Be madidnga toa oa ikeo, “Maron, sulug ga nam manmanae! Kado natug imate.”

50  * Mt 8.13Ta Iesus ikeo pan, “Eao la. Natum itin kemi o.”

Tota madidnga ilolo matua ngan ele posanga pan, ta iluai mulian ga ila. 51 Io, ei iladlado edapeai maitne, be ele paeaeanga tila tiuot pan ta tikeo ga, “Natum itin kemi o!” 52 Ta ibeta gid ngan ado imata pida itin iuot kemi. Ta tikeo, “Made lailai ngan ado imata kelede itin oanaoana toa oa kus.”

53 Tota gergeu itama iuatai mambe inat iuot kemi tutui ngan ado imata toa Iesus ikeo pan bedane, “Natum itin kemi o.” Tota asingada ele luma lolo, lolod matua ngan ei.

54  * Ins 2.11Be uisinga toa iman kilala ne, eine Iesus ele uisinga parua aea muriai ngan itnan Iudea ga inam idio Galili.