Rutɨn Eghaghanim
O
Rut
Akar faragha zuim
Akɨnafarir kamɨn eghaghanim an eghaghanir bar aghuim. Gumazir dapanibar dughiamɨn an oto. Rut a Moapian amizim, a Israelɨn ikɨzimɨn gumazir mamɨn ikia aning Moapɨn nguazimɨn iti. Ezɨ an pam aremezɨ, a uan asamir amebam geghufi. Egha gɨn aning uamategha Judian nguazimɨn ghu. Rut uaghan Israelian Godɨn apengan iti. A gɨn gumazir igharazimɨn ikia atrivim Devitɨn inaghamimɨn oto. Atrivim Devit a Israelian atrivir aghuir faragha zuim.
Nɨ akɨnafarir kam dɨponɨva, amizir kam gifuegham, a faragha God gɨfozir puvatɨgha arazir kurabagh ami. Datɨrɨghɨn a uan navim isa Israelian God ganɨngi. Egha uaghan uan navim isa uan asamir amebam ganɨngi. Rut amizir arazir aghuir kam, a God Israelia ganɨngizir arazim ko magh ghu, “Ia uan navir averiabar aven bar God gifongegh,” egh, “Igharaz darazi sara ifongegh.” Akɨnafarir kam kamaghɨn en akakasi, gumazamizir Godɨn saghon itiba uaghan Godɨn bizir aghuariba iniva an adarazir tongɨn ikiam. Egh arazir kamɨn, Godɨn saghon itir gumazir vamɨran arazim Israelɨn aven tir marazigh afiragham.
Dughiar kuram Naomi bato
1
(Sapta 1)
Naomin adarazi kantri Moapɨn areme
1 Bar fomɨra gumazir dapanir maba kantri Israelɨn garir dughiam, dagheba puvatɨzir dughiam oto. Ezɨ Betlehemɨn nguibamɨn gumazir mam, Betlehem Judian Distrighɨn aven itir nguibam. Dughiar kamɨn Israelɨn dagheba puvatɨ, kamaghɨn amizɨ gumazir kam uan amuim ko otarimning inigha azenir mabar kantri Moapɨn ikiasa ghu. 2 Gumazimɨn ziam Elimelek, ezɨ an amuimɨn ziam Naomi, ezɨ an otarimningɨn ziamning Malon ko Kilion, me Efratan dakozimɨn adarasi. Egha me Betlehemɨn nguibar Judian nguazimɨn aven itimɨn ikegha ghua Moapɨn apera. 3 Egha gɨn Naomin pam Elimelek aremezɨ, a uan otarimning ko me uarira iti. 4-5 Ezɨ gɨn an otarimning Moapian amizimningɨn iti. Aningɨn ziamning Orpa ko Rut. Ezɨ me 10plan azenibar ikia ghua Malon ko Kilion areme. An pam ko otarimning, me bar ariaghire, ezɨ datɨrɨghɨn Naomi bar uabɨra iti.
Rut arazir aghuimɨn Naomi gami
6 Egha Naomi Moapɨn ikia orazi Ikiavɨra Itir God uan adarazi deragha me gamua dagheba me ganɨdi. Kamaghɨn amizɨ, a uan asamir guivimning ko dɨkavigha ua Judan nguazimɨn mangasa. 7 Egha Naomi uan asamir guivimning ko dɨkavigha ua Judan nguazimɨn mangasa tuavimɨn zui.
8 Egha me ghua Naomi kamaghɨn aning mɨgei, “Gua uamategh uan nguibamɨn mangɨ uan amebamning ko ikɨ. Gua arazir bar aghuibar na gamua, egha uaghan par aremezimning saram ami. Kamaghɨra, Ikiavɨra Itir God uaghan guan apangkuvigh arazir aghuaribar gua damuam. 9 Egh Ikiavɨra Itir God guan akurvagh arazir aghuim gua damutɨ, gua ua patamning inigh deravɨra ikɨ.”
Egha aningɨn torezɨ aning puvɨram azi. 10 Ezɨ an asamir guivimning a mɨgɨa ghaze, “Puvatɨ. Ga uaghan mangɨ nɨ ko nɨn adarazi ko ikiasa.”
11 Ezɨ Naomi kamaghɨn aning mɨgei, “Nan guivimning, gua uamategh mangɨ. Gua tizim bagh nan gɨn mangasa? Kɨ manmaghɨn otaritamning bateghtɨ gua uam aningɨn ikiam? 12 Nan guivimning, gua uamatengegh uan nguibamningɨn mangɨ. Gua fo, kɨ bar ghurigha gɨvagha, ua patamɨn ikian ibura. Tuaviba bar puvatɨ, kɨ datɨrɨghɨn dɨmangan patamɨn ikɨ egh borir tamning bateghtɨ, 13 gua aning mɨzuamigh egh aningɨn ikiam? Ti puvatɨgham. Egh gua ua odiarimningɨn ikɨva aning mɨzuam ikiam? Ti puvatɨgham, nan guivimning. Guizbangɨra, Ikiavɨra Itir God osɨmtɨzim na ganɨngi! Kamaghɨn, nan osɨmtɨzir nan navimɨn itim mati dagher mɨsozim kɨ anepima a nan akam mɨsosi. Ezɨ nan osɨmtɨzir kam, guan osɨmtɨzimning gafira.”
14 Ezɨ Rut ko Orpa, ua puvɨram azi. Aning aziava Orpa uan asamir amebamɨn toregha ghaze, “Kɨ zui.” Ezɨ Rut Naomin suiragha gavgavigha mangan aghua. 15 Ezɨ Naomi Rut mɨgɨa ghaze, “Nɨ gan, nɨn penem zui, a uan gumazamiziba ko uan aseba bagha zui. Nɨ an gɨn mangɨ.”* Kantri Moapɨn gumazamiziba, me aser avɨribar ziaba fe, da aseba ko marvir guaba ko dagɨaba ko bizir avɨrir igharaziba uakan.
16 Rut 2:11-12; 2 Atriviba 2:2-6Ezɨ Rut kamaghɨn a mɨgei, “Kɨ nɨn gɨn mangɨsɨ, nɨ nan anogoroghan markɨ. Egh uamategh mangɨsɨ na mɨkɨman markɨ. Danganir nɨ mangamim, kɨ uaghan an mangam. Egh danganir nɨ ikiamim kɨ uaghan an ikiam. Ezɨ nɨn adarasi, me uaghan nan adarasi, ezɨ nɨn God, a uaghan nan God. 17 Eghtɨ danganir nɨ managh ikɨva oveghamim, kɨ uaghan an ikɨva ovegham. Eghtɨ me danganir kamɨn narafagham. Bizitam ga abighan kogham, ovevemra ga abigham. Puvatɨghtɨma Ikiavɨra Itir God bizir bar kuratamɨn na damika.” 18 Ezɨ Naomi garima, Rut an gɨn mangasa nɨghnɨzir gavgavim iti. Kamaghɨn amizɨ, a uam a mɨgeir puvatɨ. 19 Egha aning ghua Betlehemɨn oto.
Naomi osɨmtɨzir ekiam ikia ua Betlehemɨn nguibamɨn ize
Naomi ko Rut ghua Betlehemɨn otozɨ, nguibamɨn itir gumazamiziba bar, dɨgavir kuram gami. Egha Betlehemɨn amiziba kamaghɨn mɨgei, “Kar ti Naomi?”
20 Ezɨ Naomi ghaze, “Ia ‘Naomi,’ na darɨghan markɨ. Ziar kam kamakɨn, amizir navir aghuim itim. Puvatɨ. Godɨn Gavgaviba Bar Itim navir osɨmtɨzim na ganɨngi. Ezɨ ia ‘Mara,’ na darɨgh, ziar kam kamakɨn, amizir navir kuram itim, mati dagher mɨsozim pamten an akam mɨsosi. 21 Kɨ nguibar kam ataghizir dughiam, kɨ bizir bar avɨrim iti, mati mɨnem biziba a gizɨfa. Egha Ikiavɨra Itir God ua na inigha izezir dughiamɨn kɨ biziba bar puvatɨ, mɨner mɨsevir kɨnim, biziba an aven itir puvatɨ. Guizbangɨra, Ikiavɨra Itir God mɨzazim na ganɨngi. Godɨn Gavgaviba Bar Itim osɨmtɨzir avɨravɨrim na gatɨ. Kamaghɨn amizɨ, ia Naomi na darɨghan markɨ!”
22 Ezɨ Naomi ko an asamir guivim Rut, a Moapɨn amizim, aning Betlehemɨn izima, dughiar bali aghoramim oto.† Bali a raizɨn mɨn garir daghem. Me an ovɨzibav sozima, da menmeniar kɨnibar otifi. Ezɨ me da isa bretbagh ami.