1 Ikiavɨra Itir God ua na mɨgɨa ghaze, 2 “O nguazir kamɨn gumazim, nɨ akam Jerusalemia gasɨ me mɨkɨm suam, me bar arazir kurar kɨ bar aghuazibagh ami. 3 Nɨ Jerusalem mɨkɨm suam: Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam kamaghɨn mɨgɨa ghaze, Jerusalem, nɨ amizir mamɨn mɨn iti. Nɨn afeziam ko amebam gumazamizir arazir kurabagh amibar tongɨn ikegha ize. Nɨn afeziam Amorian adarazir gumazim. Ezɨ nɨn amebam Hitian adarazir amizim. Ezɨ nɨn amebam Kenanɨn nguazimɨn nɨ bate. 4 Amebam nɨ batezɨma, tav nɨn overapanir sazim atugha nɨ ruezir puvatɨ. Me amangsɨzim nɨ gaghuizir puvatɨ, egha inir avɨzibar nɨ nomkezir puvatɨ. 5 Tav bar nɨn apangkuvigha bizir katam nɨ gamizir puvatɨ. Amebam nɨ batezir dughiamɨn, tav nɨ gifongezir puvatɨ. Me pura nɨ isa danganir arozir kɨnimɨn nɨ akunizɨ, nɨ pura irɨghav iti.

6 “Ezɨ kɨ arua iza nɨn garima, nɨ uan ghuzim gɨpoghposi. Ghuzim nɨ avara, ezɨ kɨ nɨ ateghtɨ nɨ aremeghan aghua. Egha kɨ ghaze, ‘Nɨ angamɨra ikiam. 7 Egh aghung ghuavanang, mati akɨmarir bar aghuim azenimɨn iti.’ Kamaghɨra, nɨ aghua gavgavigha ruaragha amizir igiamɨn oto. Nɨn otemning otozɨ, nɨn mɨkarzimɨn arɨziba otivigha gɨfa. Ezɨ nɨ bibiamra ikiavɨra iti.

8 “Kɨ ua iza nɨn garima, nɨ gumazimɨn ikiamin dughiam otogha gɨfa. Ezɨ kɨ uan azenan azuir korotiam inigha an onegha nɨn mɨkarzim avara. Egha kɨ nɨn ikiasa nɨ ko Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavim gami, ezɨ nɨ konanamra. Kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam kamaghɨn mɨkemegha gɨfa.

9 “Egha kɨ dɨpam inigha nɨn mɨkarzim ruava, nɨn ghuzim adɨza olivɨn mughuriar aghuim zuir borem nɨn mɨkarzim gaghui. 10 Egha kɨ korotiar bar aghuir me tretɨn dɨgɨrir bar aghuibar isamizim nɨ garu. Egha dagarir asuar bar aghuiba nɨ ganigha, inir bar aghuim nɨn dapanim gike. Egha azenan azuir korotiar bar aghuim nɨ garu. 11 Egha kɨ kurkazir bizir aghuiba nɨ ganɨngi. Kɨ daveriaba nɨn agharimning gaghuigha, senɨn aghuim isa nɨn fɨrimɨn da. 12 Egha nɨ uan atinim daghuasa kɨ ring nɨ ganɨngi. Egha nɨ uan kuarimning daghuasa ringning nɨ ganɨngi. Egha kɨ dapanir asuar bar dirim isa nɨn dapanim garu. 13 Ezɨ nɨ uabɨn kurkamin silva ko golɨn bar avɨrim iti. Egha nɨ zurara, korotiar aghuir me tretɨn dɨgɨrir aghuibar isamizir aghuiba azui. Kɨ bretɨn me plauan bar aghuimɨn ingarizim ko hani ko olivɨn borem isa nɨ ganɨngizɨ nɨ da api. Nɨn ganganiba bar deravɨram oto. Ezɨ nɨ atrivir amizimɨn oto. 14 Nɨn ganganiba deravɨram otozɨ, Kantrin Igharazibar Gumazamizir avɨrim, nɨn eghaghanim gɨfo. Kɨ uabɨ nɨ asɨngizɨ nɨ ganganir bar aghuim gamua taghtasi. Kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam, kɨ kamaghɨn mɨkeme.

15 “Ezɨ nɨ nɨghnɨzir gavgavim uabɨn ikia ghaze, nɨ amizir bar dirim, egha tuavimɨn amizimɨn mɨn oto. Nɨ uan ganganir aghuim bangɨn, gumazir avɨriba mangɨgh zegh gamima, nɨ me gekua me koma akui. Ezɨ nɨn ganganir aghuim, gumaziba bar men bizir aghuimɨn mɨn oto. 16 Nɨ uan korotiar maba isa asebar ziaba fer danganiba asɨngi. Nɨ danganir kabar tuavimɨn amizimɨn mɨn amua pura uabɨ isava gumazibagh anɨdi. Nɨn arazir kurar kam, a bar ikufi.* Hibrun akam deragha mɨgɨrɨgɨar kamɨn mɨngarim abɨghizir puvatɨ. 17 Nɨ gol ko silvan nɨ uan mɨkarzimɨn kurkiasa kɨ nɨ ganɨngiziba da inigha gumazibar nedazibar ingari. Egha nedazir kaba ko poroghamiba uari bakɨava akuir arazim gami. 18 Kɨ nɨ ganɨngizir korotiar aghuir me tretɨn dɨgɨrir bar aghuibar isamiziba, nɨ da isa nedazir kabagh aghui. Egha kɨ nɨ ganɨngizir olivɨn boreba ko pauran mughuriar aghuim itiba, nɨ da isa nedazir kaba bagha mughuriar aghuim zuir ofabagh ami. 19 Kɨ dagher bar aghuiba nɨ ganɨngi, mati plauan bar aghuim ko olivɨn boreba, ko haniba, ezɨ nɨ aser kabar naviba iniasava me baghavɨra nɨghnɨgha, ofan mɨn dar men ofa gami. Bar guizbangɨra, nɨ arazir kabar dagh ami, kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam, kɨ kamaghɨn mɨgei.

20 “Nɨ na bagha otezir otariba ko guiviba, nɨ me mɨsuegha asɨzibar mɨn me isa marvir guaba damasa ofabagh ami. Nɨ fo, nɨn arazir tuavibar amiziba amir arazir kam, a derazir puvatɨ. Ezɨ nɨ ti ghaze, nɨ amir arazir kuram ti pura bizim, ezɨ nɨ arazir kurar avɨrim damu mangɨvɨra ikiasa. 21 Nɨ kamaghɨn ifuegha, nɨ nan boribav suegha me isa marvir guaba bagha ofabagh ami. 22 Nɨ uan arazir kurar kɨ bar aghuaziba ko, nɨn arazir nɨ tuavimɨn amizimɨn mɨn amibar gɨn ghua, tong uan aghɨrimra ikezir dughiam gɨnɨghnɨzir puvatɨ. Dughiar kamɨn nɨ bibiamra ikiava uan ghuzim gɨpoghposi.”

23 Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam ua kamaghɨn mɨgɨa ghaze, “Iavzika! Ia bar moghɨra ikuvigham. Iavzika! 24 Ia tuaviba bar, dar gumazamiziba uari akuvir danganibar ghua asebar ziaba fer arazim ko tuavimɨn amizibar arazim, aning damuasa danganibar ingari. 25 Nɨ ghaze, nɨ bar amizir ganganir bar aghuim gamim, egha gumaziba tuavibar izima, nɨ me gekua uan mɨkarzim isa pura gumazir kɨnibagh anɨdi. Egha nɨn arazir tuavimɨn amiziba amir arazir kam, ekɨva ghuavɨra iti. 26 Ezɨ Isipian nɨn boroghɨn itir darasi, kar gumazir mɨkarziba puvɨra dɨkaviba, nɨ men amamangatɨzɨ, me iza nɨ ko mɨsiabagh akui. Ezɨ nɨn arazir tuavibar amiziba amir arazim ekɨva ghuavɨra ikia na gamima, nan navim ikuvizɨ kɨ nɨn atari.

27 “Nɨ oragh! Kɨ uan anɨngagharim nɨ gingegha uan gavgavimɨn pazavɨra nɨ gamigha, nɨ ganɨngizir biziba, kɨ ua nɨ dama da ini. Kɨ nɨ isava Filistiabar agharim gatɨzɨ me uan ifongiabar gɨn ghua pazavɨra nɨ gami. Me bar nɨn arazir kurar mɨzɨrɨzir kabar aghuagha dar aghumsɨsi.

28 “Gumazir igharazir kaba iza nɨ ko akua nɨn ifongiam agɨvazir puvatɨ. Kamaghɨn amizɨ, nɨ Asirian gumazibar gɨn ghua mati tuavimɨn amizim tintinimɨn gumaziba bagha ruiagha arui. Me nɨ koma akuima, nɨ arazir kam bagha bar ikuvighavɨra iti. 29 Egha nɨ uaghan Babilonian, dagɨaba bagha ingarir gumaziba, nɨ men gɨn arua mati tuavimɨn amizimɨn mɨn, nɨ me koma akui. Me nɨ koma akuima, nɨ arazir kam bagha bar ikuvighavɨra iti.

30 “Kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam, kɨ kamaghɨn mɨgei, Nɨ uan ifongiamɨn gɨn ghua, aghumsɨzir puvatɨgha tuavimɨn amizimɨn mɨn ami. Mati, nɨn navir averiamɨn aven, arɨmariar ekiam an iti. 31 Tuaviba bar, gumaziba uari akuvir danganibar nɨ asebar marvir guabar ziaba fasa danganibar ingarava tintinimɨn gumaziba koma akuir arazim gami. Egha nɨ tuavimɨn amizir igharazibar mɨn amir pu. Bar puvatɨ. Me dagɨaba iniasa arazir kam gami. Ezɨ nɨ arazir kam gamua dagɨaba inian aghua. Nɨ uan ifongiam agɨvasa pura me koma akui.

32 “Nɨ mati amuir uan pam ataghɨrazim. Egha gumazir nɨ fozir puvatɨziba ko, poroghamiba uari bakeir arazim me koma a gami. 33 Tuavimɨn amiziba bar, dagɨaba isi. Ezɨ nɨ puvatɨ. Nɨ bizir aghuiba isa gumazir nɨ ifongeziba bar me ganɨdi. Egha tuavir kamɨn nɨ me apezepera me getuima, me tintinibar ikia iza nɨ ko dakuasava ami. 34 Nɨ tuavimɨn amizir igharazibar mɨn amir puvatɨ. Tav kamaghɨn tuavir amizimɨn mɨn otivasa nɨ mɨgɨa nɨ gaghonezir puvatɨ. Nɨ dagɨaba isir puvatɨ. Nɨ dagɨaba isa me givesi! Guizbangɨra, nɨ bar amizir igharaghav amim.”

35 Ikiavɨra Itir God ua kamaghɨn mɨgei: “O Jerusalem. Nɨ tuavimɨn amizim, nɨ nan akam barakigh! Kɨ Ikiavɨra Itir God. 36 Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam kamaghɨn mɨgei: Nɨ uan ifongiar ekiamɨn gɨn ghua uan korotiaba suegha bibiamra ikia, tuavir amizimɨn mɨn uabɨ isava gumazir nɨ ifongeziba pura uabɨ me ganɨdi. Egha nɨ uan marvir guar kɨ bar aghuaziba baghavɨra ikia, uan boribav sogha da isa asebar ofa gami. 37 Nɨn arazir kaba bangɨn, nɨ gifongezir gumaziba, kɨ bar me akuvagham. Gumazir nɨ ifongeziba, ko nɨ aghuaziba sara, kɨ men aku izɨtɨ, me bar nɨ okarigh tuivightɨ, kɨ nɨn korotiaba sueghtɨ, me bar nɨn gantɨ, nɨ bibiabara ikiam. 38 Nɨn arazir poroghamiba uari bakeir arazim ko gumazibav soagharɨzir arazim bangɨn, kɨ ivezir kuram nɨ danɨngam. Egh gumazibar ghuziba irezir bizir kurar kam ikarvagh, uan anɨngagharim akagh pazavɨra nɨ damightɨ, nɨ ovengam. 39 Kɨ nɨ isɨ gumazir kabar agharim datɨghtɨ, me nɨn danganir nɨ gumaziba koma akua, egha asebar ziaba feba, me bar da akararigh dagh asɨghasigham. Me nɨn korotiaba ko kurkazir aghuiba bar da inigh mangɨ nɨ ateghtɨ nɨ bibiabara ikiam.

40 “Gumazir kaba gumazir igharazibar diaghtɨ, me izɨ dagɨabar nɨ ginivigh, uan mɨdorozir sababar nɨ aghorarɨgh bar nɨ nguemsirigham. 41 Egh gumazir kaba nɨn dɨpenibar apongɨva amizir avɨribar damazimɨn ivezir kuram nɨ danɨngam. Tuavir kamɨn, kɨ nɨn arazir tuavimɨn amizimɨn arazir kam agɨvagham. Egh kɨ uaghan nɨ damightɨ, gumazir nɨ gifongeziba, nɨ ua pura bizir aghuiba isɨ me danɨngɨva me apezeper me gekuan kogham. 42 Eghtɨ nan anɨngagharim gɨvaghtɨ kɨ amɨragham. Egh navim ua nɨ bagh ikuvan kogham. Egh kɨ navir amɨrizim ikɨ, ua nɨn ataran kogham.

43  Onger Akaba 78:42; Esekiel 9:10; 22:31“Nɨ aghɨrimra itima, kɨ bar deravɨra nɨ gami, ezɨ nɨ bizir kam bakɨnɨghɨnigha egha arazir kurar kabagh ami. Nɨ guizbangɨra arazir kurar avɨrir kɨ aghuazibagh ami. Egha nɨ manmaghsua, tuavimɨn amizimɨn arazir kam gami. Kamaghɨn amizɨ, kɨ nɨn arazir kurar kaba ikarvagh egh ivezir kuram nɨ danɨngam. Kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam, kɨ kamaghɨn mɨkemegha gɨfa.”

44 Ikiavɨra Itir God ua kamaghɨn mɨgɨa ghaze, “O Jerusalem, gɨn gumazamiziba nɨn gan aghuzir akar otevir kamɨn nɨ mɨkɨmam, ‘Guivim uan amebamɨn araziba bar ada ini.’ 45 Guizbangɨra, nɨn araziba bar nɨn amebam ko nɨn avenemebabar arazibar mɨrara ghu. Me uan paba ko boribagh ifongezir puvatɨ. Nɨn amebam Hitian amizim, ezɨ nɨn afeziam Amorian gumazim.

46 “Nguibar ekiam Samaria, a notɨn amadaghan iti, a mati nɨn avenemebam. Ezɨ nguibar ekiam Sodom, a fomɨra sautɨn amadaghan ike, a mati nɨn afumim. Ezɨ nguibar dozir an boroghɨn itiba, da mati an guiviba. 47 Amizir kamning faragha arazir bar kurar kɨ bar aghuazibagh ami. Ezɨ nɨ aningɨn dagarir noziba dɨkɨva aningɨn mɨn arazir mɨzɨrɨzibar amuasava ami. Ezɨ dughiar otevimɨn nɨn arazir bar kurar nɨ amiba bar aning amir arazir kurabagh afira.

48 “Kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam, kɨ zurara angamɨra ikia mamaghɨra iti, kɨ uan ziamɨn bar guizbangɨra ia mɨgei: Nɨn afumim Sodom ko nguibar dozir an boroghɨn itiba, me nɨ ko nɨn nguibar dozir nɨn boroghɨn itibar mɨrara, arazir bar kurar katabagh amizir puvatɨ.

49 “Nɨ oragh. Nɨn afumim Sodom uan guiviba ko, me gavgavigha uari fava, dagher avɨrim ikia navir amɨrizimɨn ikia nɨmɨra iti. Ezɨ men osɨmtɨzim kamakɨn, me onganarazibagh amir gumazamizibar akurvaghan aghua. 50 Me ifaghata uari fava, egha nan damazimɨn kɨ aghuazir arazir kurabagh ami. Kamaghɨn amizɨ, kɨ men arazir kurabar ganigha me batoke.

51 “Samarian arazir kuraba avɨrasemezir puvatɨzɨ, dar dɨbobonim mong nɨn arazir kurabar dɨbobonimɨn apengan iti. Nɨn arazir kuraba an arazir kurabagh afiragha bar mɨze. Ia 3plan amiziba, kɨ ian arazir kurabar gari, nɨn arazir kurabara bar ikufi. Ezɨ amizir igharazimningɨn arazir kuraba, kɨ dar gari, da mati pura biziba. 52 Kamaghɨn amizɨ, nɨ datɨrɨghɨn uan arazir mɨzɨrɨzibar aghumsɨzim iniam. Kɨ ian gara bar ian araziba tuisɨgha ghaze, nɨn arazir kuraba bar ikuvizɨ kɨ bar dar aghua. Ezɨ amizir igharazimning, nan damazimɨn amizir aghuimningɨn mɨn oto. Bizir kam bangɨn, nɨ datɨrɨghɨn uan aghumsɨzir ekiam iniva navim bar ikuvigham.”

53 Ikiavɨra Itir God ua kamaghɨn mɨgei, “O Jerusalem, datɨrɨghɨn Sodom ko, Samaria uan guiviba ko, me bar ikuvighavɨra iti. Eghtɨ kɨ me damightɨ, men dabirabim ua deragham. Kɨ garima, nɨ aningɨn tongɨn ikia bar ikuvighavɨra iti. Eghtɨ kɨ uaghan nɨ damightɨ, nɨn dabirabim ua deragham. 54 Nɨ uan arazir kuraba bangɨn uabɨn aghumsigham. Eghtɨ amizir igharazimning, nɨn aghumsɨzimɨn gan, fogh suam, aning deravɨra zui. 55 Eghtɨ amizir igharazimning kɨ aningɨn akuragham, Sodom uan guiviba ko, Samaria uan guiviba ko, men dabirabim mati me faragha ikezɨ moghɨn ua deragham. Eghtɨ kɨ uaghan nɨ ko nɨn guivibar akuraghtɨ ian dabirabim mati ia faragha iti moghɨn ua deragham. 56 Dughiar kɨ tɨghar nɨ gasɨghasɨghamimɨn, nɨ gavgavigha ifaghata uabɨ fa, egha Sodom dɨpova ghaze, Sodom bar ikufi. 57 Ezɨ nɨn arazir kurar nɨ faragha amiziba datɨrɨghɨn azenim gire. Ezɨ gumazamizir igharazir nɨn boroghɨn itiba, me nɨ gifongezir puvatɨ. Nɨn dɨbovir arazim a ua iza nɨrara iti. Ezɨ Idom ko, an boroghɨn itir darazi ko, Filistia ko, an boroghɨn itir darasi, me bar nɨ dɨpova nɨn aghua. 58 Nɨ datɨrɨghɨn uan arazir mɨzɨrɨziba ko, arazir kurar avɨrir kɨ aghuaziba bagh ivezir kuraba iniam. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ kamaghɨn mɨkeme.”

59 Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam ua kamaghɨn mɨgɨa ghaze: “Nɨ fomɨra na ko Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavim gamigha akam akɨrigha ghaze, nɨ an gɨn mangam. Egha nɨ uan akar dɨkɨrɨzimɨn aghuagha Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavim abɨki. Kamaghɨn amizɨ, kɨ nɨn arazir kurar kamra, a ikarvagham. 60  Onger Akaba 106:45; Jeremaia 32:40; 50:5Ezɨ kɨrara, kɨ dughiar nɨ uan igiamra itimɨn, kɨ nɨ ko Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavim gami, egh gɨn kɨ a gɨnɨghnɨghvɨra ikiam. Kɨ nɨ ko Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavim damuasa, eghtɨ Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavir kam zurara ikɨ mamaghɨra ikiam. 61 Nɨn avenemebam ko nɨn afumim gɨn ua nɨ bagh izeghtɨ, kɨ aning ateghtɨ, aning nɨn guivimningɨn mɨn ikiam. Arazir kam, a nan Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavir kɨ nɨ ko amizimɨn aven itir puvatɨ. Kɨ uan ifongiamɨn gɨn mangɨ a damuam. Eghtɨ dughiar kamɨn, nɨ amizir arazir kuraba, nɨ dagh nɨghnɨgh aghumsɨgham. 62  Hosea 2:19-20Kɨ uan Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavir Igiam, nɨ ko a damuam. Eghtɨ nɨ fogh suam, kɨrara, kɨ Ikiavɨra Itir God. 63 Nɨ amizir arazir kuraba, kɨ bar ada gɨn amadagham, eghtɨ nɨ dagh nɨghnɨgh bar aghumsigh mɨkɨman akabagh asagham. Kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam, kɨ kamaghɨn mɨkemegha gɨfa.”