1  2 Atriviba 25:1-7Ezɨ namba 10ɨn azenimɨn Sedekaia Judan atrivimɨn itir dughiamɨn, Ikiavɨra Itir God akam isa Jeremaia ganɨngi. Kar Atrivim Nebukatnesar Babilonɨn atrivimɨn iti a namba 18ɨn azenim.

2 Ezɨ dughiar kamɨn Babilonɨn atrivimɨn mɨdorozir gumaziba, Jerusalemɨn nguibamɨn dɨvazim azui, ezɨ Godɨn akam inigha izir gumazim Jeremaia Judan atrivimɨn dɨpenimɨn boroghɨn itir danganimɨn kalabusɨn aven iti.

3-5 Jeremaia faragha kamaghɨn Godɨn akam inigha izir gumazimɨn mɨn akam akuri, “Ikiavɨra Itir God kamaghɨn mɨkeme: Bar guizbangɨra, kɨ Babilonɨn atrivim ateghtɨ a nguibar ekiar kam iniam. Eghtɨ Sedekaia Babilonian arɨmangɨghan kogham, kar Kaldiaba. Puvatɨ. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ Babilonɨn atrivim ateghtɨ an an suiragham, eghtɨ Sedekaia, Nebukatnesarɨn guamɨn tugh, gua uaghara uaningɨn gan, egh nɨ an azangsɨziba deraghvɨram ada ikarvagham. Nebukatnesar Sedekaia inigh Babilonɨn mangɨghtɨ, a nguibar ekiar kamɨn ikɨ mangɨ dughiar kɨ uam a gɨnɨghnɨghamimɨn tugham. Kamaghɨn amizɨ, ia Babilonia mɨsoghsɨ damuva, ia me dɨkabɨraghan kogham. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ mɨkemegha gɨfa.” Ezɨ Atrivim Sedekaia akar kam baregha, kamaghɨn Jeremaian atara ghaze, “Tinara nɨ mɨkemezɨ, nɨ Godɨn akam inigha izir gumazimɨn mɨn akar kam akuri?” Egha Sedekaia maghɨra Jeremaia inigha kalabus gatɨ.

6 Kar Jeremaian akamra. Kɨ Jeremaia, kɨ kalabusɨn itir dughiamɨn, Ikiavɨra Itir God kamaghɨn na mɨkeme:

7 “Nɨ oragh. Nɨn aveghbuam, Hanamel, a nɨn afeziar dozim Salumɨn otarim, a nɨ bagh izam. Egh a nguazir Anatotɨn itim givesɨ nɨn azangam. Nɨ fo, nɨ an aveghbuar bar an boroghɨra itim, ezɨ nɨ nguazir kam givezamin faragh mangamin gumazim.”* Ofa Gami 25:25ɨn itir akamɨn gan.

8 Ezɨ Hanamel gɨn iza danganir mɨdorozir gumaziba iti naghɨn kalabusɨn nan gani, Ikiavɨra Itir God mɨkemezɨ mokɨn. Ezɨ Hanamel kamaghɨn na mɨkeme, “Nɨ Anatotɨn nan nguazim givesegh, a Benjaminɨn anabamɨn nguazibar nguazir otevir mam. Nɨ fo, nɨ nan aveghbuar roghɨra itim, nɨ nguazir kamɨn faragh mangɨ a givezamin gumazim. Nɨ ua bagh a givezeghtɨ, nguazir kam nɨn nguazimra ikiam.” Egha Hanamel uabɨ mɨkemegha gɨvazɨ, kɨ fo, kar Ikiavɨra Itir Godɨn akamra, eghtɨ kɨ Ikiavɨra Itir God ifongezɨ moghɨra damuam.

9-10 Egha kɨ nguazir kam givese. Kɨ nguazim givezasa akam akɨrigha an osirigha, gumazir mabar damazibar, uan ababanim a gatɨ. Egha kɨ nguazir otevimɨn ivezim bagha 200 silvan dagɨaba mengegha, da isa Hanamel ganɨngi.

11 Egha kɨ nguazim givezasa akar dɨkɨrɨzir akɨnafarir pumuning osiri, ezɨ akɨnafarir kamning bizir ga damuasa akam akɨrizir akaba aningɨn iti. Ezɨ akɨnafarir mam kɨ a dukua, ezɨ igharazim kɨ a dukuazir puvatɨ. 12 Egha kɨ akɨnafarir otevir kamning inigha Baruk ganɨngi, a Nerian otarim, egha Masean igiavotarim. Ezɨ gumazir avɨriba nan garima, kɨ nguazim givezasa bizir kabagh ami. Nan aveghbuam Hanamel ko, gumazir akɨnafarimɨn men ziaba osiriziba, ko Judan gumazir danganir kamɨn aperaghav itiba, me bar moghɨra bizir kabar garima, kɨ dagh ami. 13 Gumazir kaba garavɨra itima, kɨ kamaghɨn Baruk mɨgei, 14 “Ikiavɨra Itir Godɨn Gavgaviba Bar Itim, Israelian God, a kamaghɨn mɨgei, ‘Baruk, nɨ akar dɨkɨrɨzimɨn akɨnafarir kamning inigh, dukuazir puvatɨzim ko dukuazim. Egh aning isɨ nguazir mɨnetam darugh, eghtɨ aning deraghvɨra dughiar ruarimɨn ikiam.’ ”

15 Guizbangɨra, arazir kamɨn mɨngarim kamakɨn: Ikiavɨra Itir Godɨn Gavgaviba Bar itim, Israelian God, a ghaze, Gɨn gumazamiziba ua dɨpeniba ko, nguaziba ko, wainɨn azeniba nguibar kamɨn a dagh ivezam.

16 Nerian otarim Baruk, akar dɨkɨrɨzir gavgavim itir akɨnafarim inigha gɨvazɨ, kɨ kamaghɨn Ikiavɨra Itir God ko mɨgei, 17  Jenesis 18:14; 2 Atriviba 19:15; Luk 1:37“O Ikiavɨra Itir God, nan Ekiam, nɨn gavgavir ekiamɨn, nɨ overiam ko nguazimɨn ingari. Nɨ bizitam damusɨ iburaghan kogham. 18 Nɨ zurara tausenɨn gumazamizir avɨribar apangkufi. Eghtɨ gumazitam arazir kuratam damigham, nɨ ivezir kuram a danɨngɨva, uaghan an boriba ko an arazir kuraba ikarvagham. God nɨ bar gavgafi, ezɨ nɨn gavgavim bar en gavgavim gafira. Ezɨ nɨn ziam kamakɨn: Ikiavɨra Itir Godɨn Gavgaviba Bar itim. 19  Jop 34:21; Onger Akaba 33:13; Aisaia 28:29Nɨ bizir aghuibar amuasa nɨghnɨsi. Nɨ gavgavim ikia, egha nɨ ingangarir ekiabagh ami. Nɨ gumazamiziba amir biziba nɨ bar adar gari. Egha nɨ vaghvagha gumazamiziba amir araziba tuisɨgha, arazir me amibar ivezimra ikarvagh me ganɨdi.

20 “Nɨ fomɨra Isipɨn kantrin mirakelɨn ekiabagh ami. Egha nɨ Israelia ko gumazamizir igharaziba bar, men tongɨn arazir kamagh garibagh amuavɨra iti. Kamaghɨn amizɨ, gumazamiziba bar ziar ekiam nɨ ganɨdi. 21 Nɨn gavgavir ekiamɨn, nɨ mirakel bagh amua, egha bizir ekiar igharagha garir avɨribagh ami, egh Isipia damutɨ me bar atiatigham. Ezɨ arazir kamɨn nɨ uan gumazamiziba Israelia, ua Isipɨn me inigha azenan ize. 22 Egha nɨ men ovaviba ko akam akɨrizɨ moghɨn, nɨ nguazir kam me ganɨngi. Nguazir kam bar dera, ezɨ dagheba an ikia bar deraghavɨram aghui. 23 Me nguazir kam inigha an ikia, egha nɨn akaba ko Arazir Nɨ Me Ganɨngiziba, me dar gɨn zuir puvatɨ. Me nɨn akam batuegha nɨn Arazibar ikiavkɨni. Kamaghɨn amizɨ, nɨ bizir kurar kabagh amizɨ, da me batifi.

24 “Nɨ gan. Datɨrɨghɨn Babilonia me mɨsoghasava amua, Jerusalem ekɨarugha gɨfa. Me nguibar ekiamɨn dɨvazim boroghɨra mɨtivigh mɨsoghasa nguazim akuvagha dɨvazim boroghɨra dar pozir ekiabav kɨni, egha nguibam iniasa. Apanir kaba me mɨsozima, me dagheba puvatɨgha, arɨmariar kuraba me batifi. Kamaghɨn Kaldiaba Jerusalem iniam. Bizir nɨ mɨkemeziba, da otivigha gɨfa, ezɨ nɨ datɨrɨghɨn dar gari. 25 Bar guizbangɨra, Ikiavɨra Itir God, nan Ekiam, nɨ uabɨ nguazir kam givezasa kamaghɨn na mɨkeme, ‘Nɨ gumazamiziba inigh izɨtɨ, me uan ziaba akɨnafarir dɨkɨrɨzir kamɨn ada osiram.’ Ezɨ Kaldiaba me nguibar ekiar kam iniasava ami.”

26 Ezɨ Ikiavɨra Itir God kamaghɨn Jeremaia mɨgei, 27  Dɨboboniba 16:22; Jeremaia 32:17“Nɨ gan! Kɨ uabɨ kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ nguazir kamɨn gumazamiziba bar moghɨra men God. Kɨ bizitam damuan iburaghan kogham. 28  2 Atriviba 25:1-11; 2 Eghaghaniba 36:17-21Kamaghɨn amizɨ, kɨ Babilonɨn Atrivim Nebukatnesar ko Kaldiabar mɨdorozir gumaziba, kɨ me ateghtɨ me nguibar ekiam iniam. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ kamaghɨn mɨkeme. 29 Me izɨ nguibar ekiar kam daboroghtɨ a isigham. Eghtɨ avir kam dɨpeniba bar dar isigham, dɨpenir kaba gumazamiziba faragha dagh isɨn ghuavanaga, ofan mɨgharir mughuriar aghuim zuiba aser Bal bagha dagh amua, wainɨn ofaba aser igharaziba bagha da inge. Ezɨ gumazamiziba amir arazir kaba na gamima kɨ bar anɨngaghe.

30 “Israelia ko Judaba, me igiamra ikia iza datɨrɨkɨn, me nan damazimɨn arazir kurabaram ami. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ guizbangɨra mɨgei, Me arazir kurar kamɨn na gamima, kɨ anɨngaghe. 31 Me Jerusalemɨn ingarir dughiamɨn ikegha iza datɨrɨkɨn, Jerusalemia na gamima kɨ bar anɨngaghe. Kamaghɨn amizɨ, kɨ nguibar ekiar kam uam an ganan aghuagha a gasɨghasɨghasa. 32 Israelia ko Judaba na damutɨ kɨ bar men anɨngaghɨvɨra ikiasa, me arazir kurar igharagha garibagh amuavɨra iti. Gumazamizir kɨniba ko, atriviba ko, gumazir dapaniba ko, ofa gamir gumaziba ko, akam inigha izir gumaziba ko, Judan gumazamiziba ko, Jerusalemɨn itir gumazamiziba, me bar moghɨra arazir kurabagh ami. 33  Jeremaia 2:27; 7:13; 7:24Me akɨrim ragha na gasaragha, nan boroghɨn izir puvatɨ. Kɨ dughiar avɨribar men arazir kuraba bagha men sure gami, ezɨ me nan akam baraghan aghua, egha dar gɨn zuir puvatɨ. 34  2 Atriviba 23:10; Jeremaia 7:30-31; 19:1-6Kɨ uan ziam fasa inabazir dɨpenir kam, me asebar marvir guaba aven da asezɨ, da bar kuri. Egha arazir kamɨn me dɨpenim gamima, a nan damazimɨn bar mɨze. 35  Ofa Gami 18:21; 2 Atriviba 23:10; Jeremaia 7:31Egha me Hinomɨn danganir zarimɨn asem Balɨn ziam fasa danganim akɨri. Egha me uari uan boriba isɨ asem Molekɨn ofa damuasa. Kɨ kamaghɨn damuasa me mɨkemezir puvatɨ. Ezɨ kɨ uaghan arazir kam me danɨngasa nɨghnɨzir pu. Bar puvatɨ. Me arazir bar kurar kurizir kam damuan kɨ ifongezir puvatɨ. Me kamaghɨram amua Judabar naviba fezɨ, me arazir kurar kamɨn osɨmtɨzim iti.”

36 Ikiavɨra Itir God, a Israelian God, a kamaghɨn mɨgei, “Gumazamiziba kamaghɨn mɨgei, ‘Apaniba e mɨsozima, e dagheba puvatɨzɨ, arɨmariar kuram e gasɨghasɨsi. Eghtɨ arazir kamɨn Ikiavɨra Itir God, Babilonɨn atrivim ateghtɨ a en nguibar ekiar kam iniam.’ Ezɨ kɨ nguibar ekiar kam gɨnɨghnɨgha, egha akar igharazim iti. 37  Godɨn Araziba 30:3; Jeremaia 23:6; Esekiel 37:21Bar guizbangɨra, kɨ anɨngaghegha atara gumazamiziba batoghezɨ me ghuezir kantriba, kɨ kantrin kaba da ua me iniam. Egh men aku ua nguazir kamɨn izeghtɨ, me deraghvɨra ikiam. 38  Jeremaia 30:22; 31:33Egh me nan gumazamizibar ikɨtɨ, kɨ men Godɨn ikiam. 39 Kɨ men navir averiabar aven navir vamɨra me danightɨ, me tuavir vamɨran gɨn mangam. Egh me zurara nan atiating nan apengan ikɨtɨ, kɨ me ko men boriba sara deraghvɨra me damuam. 40  Aisaia 55:3; Jeremaia 31:31-33Egh kɨ me ko Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavir Igiam damuam. Eghtɨ Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavir kam ikɨ mamaghɨra ikiam. Kɨ kamaghɨn akam akɨrigh suam, Kɨ deragh me damuamin arazim ateghan kogham. Egh kɨ nɨghnɨzir aghuim me danɨngam, eghtɨ me nan atiating nan apengan ikiam, egh me ua na ateghan kogham. 41 Egh kɨ uaghan uan navir averiamɨn aven nɨghnɨzir vamɨra ikiam, kar kɨ me gakuegh deraghvɨra me damuam, egh me ateghtɨ me deraghvɨra nguazir kamɨn ikiam.

42 “Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ ua kamaghɨn mɨgei, Kɨ faragha bizir kurar mabagh amizɨ da otiva, me gasɨghasɨki. Ezɨ, kamaghɨra, kɨ me bagh akam akɨrizɨ moghɨra, kɨ datɨrɨghɨn bizir aghuir avɨrim damutɨ da me bativtɨ, me dabirabir aghuim ikiam, 43 Gumazamiziba ghaze, ‘Ikiavɨra Itir God nguazir kam isa Kaldiaba ganɨngi. Kamaghɨn amizɨ, nguazir kam a ikuvigha gɨfa, ezɨ gumazamiziba ko asɨziba an itir puvatɨ.’ Ezɨ kɨrara, kɨ ghaze, gɨn Judaba ua uan nguazim dapiagh, egh me nguazim uam a givezegh anemangam.

44 “Gumazamiziba nguazim givesɨ akar dɨkɨrɨzibar akɨnafariba da osiram. Egh men damazibar gumazamizir maba me akar dɨkɨrɨzim damuva, uan ababanibar arighɨva akɨnafarir kabar kumam. Da nguazir otevir kaba: Benjaminɨn anabamɨn nguaziba ko, Jerusalemɨn boroghɨn itir danganiba ko, Judan nguibar ekiar igharaziba ko, mɨghsɨar dozir aruem uaghiri naghɨn itiba ko, mɨghsɨaba itir danganir igharaziba ko, sautɨn amadaghan Negevɨn danganim sara. Eghtɨ dughiar kamɨn, kɨ Judan kantri damightɨ, a ua deraghvɨra ikiam. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ mɨkemegha gɨfa.”