1 Átáló ãmbógó ãndânĩ rĩ zị Sĩtéfũnõ ꞌi, “Ị́jọ́ ꞌdĩ ãndá-ãndá ru yã?” 2 Sĩtéfũnõ umvi, “Má átẹ́pịka ãzíla má ádrị́pịka, ĩmi are drĩ ma ꞌi. Ãdróŋá Ũkpó ꞌDị́pị rulé rũrũ rĩ iꞌda ándrá ru ãmã áyị́pị Ịbụrahị́mụ̃ ní Mẽsõpõtámĩyã gá ĩꞌdi ꞌbã drĩ mụ agá Hãránĩ gá ku ꞌdĩ gá ꞌdĩ. 3 Ãdróŋá jọ Ịbụrahị́mụ̃ nî, ‘Mí aꞌbe ãngũ ꞌdĩ ꞌi ꞌbá mídrị̂ kí abe, ímụ ãngũ mâ mụlé lũlé míní rĩ gá.’ † Íꞌdóŋá 12:1

4 “Ịbụrahị́mụ̃ aꞌbe ãngũ Kãlị̃dị́yã rá, mụ dó sĩ uꞌálé Hãránĩ gá. ꞌDã ꞌbã ũngúkú gá, átẹ́pị̃ drã rá. Ãdróŋá fẽ ĩꞌdiní mụlé uꞌálé ãngũ úꞌdîꞌda ãmã kí uꞌájó ꞌdĩ gá ꞌdâ. 5 Sáwã ꞌdã sĩ Ãdróŋá fẽ ãngũ ãzí Ịbụrahị́mụ̃ ní áꞌdụ̂sĩ la ku, átã ꞌbelé pá sĩ ꞌdõpí ꞌdãá la yụ. Ị́jọ́ ꞌdĩ ịsụ́ ándrá Ịbụrahị́mụ̃ ngọ́tị́ŋâ kóru, wó Ãdróŋá azị vâ ꞌi mụ ãngũ ꞌdĩ fẽlé ĩꞌdiní ãzíla anzị ĩꞌdidrị̂ abe rĩ rá. 6 Ãdróŋá jọ dó ĩꞌdiní, ‘Anzị mídrị̂ kí mụ uꞌálé ãmị́yọ́ŋá ꞌbã ãngũ gá, kí mụ adrulé ãtíꞌbó, kí mụ ũcõgõ ịsụ́lé ꞌbá ꞌbadrị́ ílí túrú sụ ꞌdĩpí. 7 Wó Ãdróŋá jọ, ma mụ ị́jọ́ lịlé ꞌbá ĩminí ũcõgõ fẽlépi ꞌdĩ ꞌbanî, ꞌdĩ ꞌbã ũngúkú gá anzị mídrị̂ kí dó ãfũ sụ́rụ́ ꞌdã gâlé rĩ sĩ, amụ́jó áma ị̃nzị̃jó ãngũ ꞌdĩ gá ꞌdâ.’† Íꞌdóŋá 15:13, 14 8 Ãdróŋá azị ándrá ị́jọ́ Ịbụrahị́mụ̃ ní anzị ãgọbị ĩꞌdidrị̂ kí ĩtãrãjó rá ícétáŋá ĩꞌbadrị́ Ãdróŋá be tị icíma drị̂ icéjó. Wó Ĩsákã la mụ calé sãbị́tị̃ ãlu sáwã ĩꞌdi tịjó ꞌbo rĩ ꞌbã vúlé gá ꞌbo, Ịbụrahị́mụ̃ ĩtãrã dó ĩꞌdi rá. Vúlé vúlé ru Ĩsákã ĩtãrã dó vâ ngọ́pị̃ Yãkóꞌbõ ꞌi rá, Yãkóꞌbõ ĩtãrã vâ anzị ĩꞌdidrị́ mụdrị́ drị̃ ị̃rị̃ sụ́rụ́ Ịsịrayị́lị̃ drị̂ ꞌbã áyị́pịka rú ꞌdĩ kî.

9 “Anzị Yãkóꞌbõ drị́ ãzí rĩ acá kí ãjã sĩ ĩꞌbã ádrị́pị Yụ̃sụ́fụ̃ sĩ, ụzị kí ĩꞌdi ãtíꞌbó ru ꞌbá Mị̃sị́rị̃ gá rĩ ꞌbanî, wó Ãdróŋâ ándrá ĩꞌdi be cí. 10 Ãdróŋá mba tã la ũniyambamba rú ũcõgõ ĩꞌdidrị́ gá rĩ kí agá. Yụ̃sụ́fụ̃ la mụ acálé Fãráwũ úpí Mị̃sị́rị̃ drị̂ drị̃lẹ́ gá ꞌbo, Ãdróŋá fẽ ĩꞌdiní ídri ãzíla úŋmĩ múké la, úpí Mị̃sị́rị̃ drị̂ uja dó sĩ ĩꞌdi ꞌbãlé ãmbógó ru ꞌbá Mị̃sị́rị̃ rú rĩ kí drị̃lẹ́ gá ãzíla lị́cọ́ ĩꞌdidrị̂ drị̃lẹ́ gá ĩndĩ. 11 ꞌDã ꞌbã ũngúkú rílẽ aꞌdé ãngũ Mị̃sị́rị̃ ꞌbadrị́ Kãnánĩ be rĩ gá ũnzí, ají ũcõgõ ãmbógó ãmã áyị́pịka ꞌbã kî sĩ icójó íná ịsụ́jó ku la. 12 Yãkóꞌbõ la mụ arelé la ãná ãngũ Mị̃sị́rị̃ drị̂ gá cí ꞌbo, pẽ anzị ĩꞌdidrị̂ kí tị mụlé ãná ĩgbãlé ãngũ Mị̃sị́rị̃ drị̂ gâlé. 13 Ãcị̃ pâlékó ị̃rị̃ rĩ sĩ Yụ̃sụ́fụ̃ fẽ ru nị̃lé ádrị́pịka ꞌbanî, ãzíla fẽ ádrị́pịka kí nị̃lé Fãráwũ úpí Mị̃sị́rị̃ drị̂ ní ĩndĩ. 14 ꞌDãá Yụ̃sụ́fụ̃ fẽ ụ́ꞌdụ́kọ́ átẹ́pị̃ Yãkóꞌbõ ní lũjó la ꞌbã amụ́ kí ꞌbá ĩꞌdidrị́ lị́cọ́ gá ũgũgõ kãlị́ ázị̂rị̃ drị̃ tõwú ꞌdĩpí ꞌdĩ abe Mị̃sị́rị̃ gá ꞌdõlé. 15 Yãkóꞌbõ ko dó drị̃ mụlé Mị̃sị́rị̃ gâlé, ãngũ ĩꞌbã kí ũdrãjó anzị ĩꞌdidrị̂ abe rĩ gá. 16 Agụ kí ãvũ la kí ị̃sị̃lé Sẹ̃kẹ́mụ̃ gá ꞌdĩ ãngũ ándrá Ịbụrahị́mụ̃ ꞌbã ĩgbãlé ꞌbá Hãmọ́rị̃ rú rĩ ꞌbadrị́ séndẽ sĩ Kãnánĩ gá rĩ agá.

17 “Sáwã ándrá Ãdróŋá ꞌbã ị́jọ́ azịjó Ịbụrahị́mụ̃ ní rĩ la mụ acálé ãni rú ꞌbo, ꞌbá ãmadrị̂ kí kãlãfe tụ wẽwẽ rú Mị̃sị́rị̃ gá ꞌdãá. 18 Íni kpere úpí ãzí Yụ̃sụ́fụ̃ nị̃lépi ku la ꞌbã Mị̃sị́rị̃ rụ agá. 19 Úpí ꞌdĩ ri ꞌbá ãmadrị̂ kí ulélé ulê, ãzíla ĩkpã kí, lẽ vâ ꞌba uꞌbé anzịŋá ĩꞌbadrị̂ kí ásé gá ꞌbã ũdrã kí rú ꞌbã sĩ rá benĩ. 20 Sáwã ꞌdĩ ándrá dó bãsĩ Mụ́sã zolépi ũniyambamba rĩ tịjó rĩ ꞌi. Átẹ́pị̃ ri kí ãndrẽ be tã la mbalé lị́cọ́ gâ sĩ ĩmbá na. 21 Ála mụ Mụ́sã zị̃lé ásé gá ꞌbo, úpí Fãráwũ ị̃zẹ́pị mụ ĩꞌdi ịsụ́lé, ꞌdụ ĩꞌdi tãmbalé ngọ́tị́ŋá ĩꞌdi ãni la rú. 22 Ímbá ĩꞌdi ũndũwã ꞌbá Mị̃sị́rị̃ gá rĩ ꞌbadrị̂ sĩ. Ĩꞌdi ị́jọ́ jọ ũkpó ru vâ ãzị́ nga ũkpó ru ũꞌbí kí drị̃lẹ́ gá.

23 “Mụ́sã ílí la mụ calé kãlị́ sụ ꞌbo, iꞌdó ála ꞌbá ĩꞌdidrị́ Ịsịrayị́lị̃ rú rĩ kí tãmba íngoní yã rĩ ndrụ̃lé. 24 Ĩꞌdi mụ ndrelé la ála ꞌbá ãzí Ịsịrayị́lị̃ rú la ní ũcõgõ fẽ ambamba ꞌbo, ko drị̃ mụlé ĩꞌdi ãzã kolé, uja ágọ́bị́ Mị̃sị́rị̃ rú ꞌdã ꞌdịlé rá. 25 Mụ́sã ũrã ꞌbãngá ꞌbá ĩꞌdidrị̂ kí ꞌbã la Ãdróŋá la ĩꞌdi ayú sĩ ꞌbá Ịsịrayị́lị̃ rú ꞌdĩ kí pajó íni, wó vã kí ku. 26 Ụ̃ꞌbụ́tị ãzí rĩ sĩ Mụ́sã ịsụ́ ꞌbá ị̃rị̃ Ịsịrayị́lị̃ rú la kí ru co agá, ụ̃ꞌbị̃ tí kí awalé sĩ tị icíma ajíjó kí drĩdríŋĩ gá, jọ, ‘Má ádrị́pịka, ĩmi pírí ꞌbá ãlu Ịsịrayị́lị̃ rú la kî, ãko ĩmi lẽjó ĩmi ụꞌdị́jó rá rĩ ãꞌdu?’ 27 Ágọ́bị́ ãzí tá lẽlépi ãzí rĩ ꞌdịlépi rá rĩ ze Mụ́sã tẽndẽrẽ bụ́lụ́ gá jọ, ‘Ãꞌdi ꞌbã Mụ́sã mi ꞌi, úpí ru ãma drị̃lẹ́ gá ị́jọ́ lịjó mgbã la nĩ yã? 28 Ílẽ vâ áma ꞌdịlé cécé míní ájẹ́ ágọ́bị́ Mị̃sị́rị̃ rú rĩ ꞌdịlé rĩ áni yã?’ † Ãfũŋá 2:14 29 Mụ́sã la mụ ị́jọ́ ꞌdĩ arelé ꞌdĩ ꞌbã áni ꞌbo, apá mụlé uꞌálé ãngũ Mị̃dị́yánị̃ gá. ꞌDãá tị anzị ãgọbị kí ị̃rị̃.

30 “Ílí kãlị́ sụ la mụ alịlé ꞌbo, Mãlãyíkã iꞌda ru Mụ́sã ní mị̃rị́ velépi ãcí trũ lẹ̃kụ̃-lẹ̃kụ̃ ãngũ kõtórõ rú ꞌbé Sĩnáyĩ andre gá rĩ agá. 31 Mụ́sã uꞌá ụ̃rị̃ sĩ ĩꞌdi ãcí ꞌdã ndrejó rĩ sĩ, se ru jãjã rú ãni rú ndrejó la múké-múké. Cọtị are Úpí Ãdróŋá ꞌbã ụ́ꞌdụ́kọ́ jọ, 32 ‘Ma Ãdróŋá mî áyị́pịka ꞌbadrị̂ ꞌi, Ãdróŋá Ịbụrahị́mụ̃ drị̂ ꞌi, Ĩsákã drị̂ ꞌi, ãzíla Yãkóꞌbõ drị̂ ꞌi.’ † Ãfũŋá 3:6 Mụ́sã ụrụꞌbá yã kpĩrí-kpĩrí ụ̃rị̃ sĩ, lẽ ãngũ ꞌdã ndrelé ị̃dị́ ku. 33 ꞌDãá Úpí Ãdróŋá jọ Mụ́sã nî, ‘Ítrũ kámúka ími pá gá ꞌdĩ kí rá, ãꞌdusĩku ãngũ mî pá tujó ꞌdĩ ĩꞌdi ãngũ ãlá la. 34 Ãndá-ãndá ru ándre dó ũcõgõ ꞌbá má ãni Mị̃sị́rị̃ gá ꞌdĩ ꞌbã kí ịsụ́lé rĩ rá, má are vâ ãzá ĩꞌbaní talé rĩ rá, má amụ́ dó bãsĩ ĩꞌbaní drị̃lẹ́mgbọ fẽlé. Mụ́sã, mí amụ́, ma mụ ími tị pẽlé Mị̃sị́rị̃ gá.’ † Ãfũŋá 3:5, 7, 8, 10

35 “Mụ́sã ꞌdĩ ándrá ꞌbá Ịsịrayị́lị̃ rú rĩ ꞌbã kí gãlé úmgbé ĩꞌbã kí jọjó la, ‘Ãꞌdi ꞌbã Mụ́sã mi adrujó úpí ru ãma drị̃lẹ́ gá ãzíla ị́jọ́ lịjó ãma drị̃ gá nĩ yã’ rĩ ꞌi. Wó Mụ́sã ꞌdĩ ándrá ꞌbá Ãdróŋá ꞌbã tị pẽlé ꞌbá kí drị̃ celépi rĩ ꞌi, ãzíla ĩꞌbaní drị̃lẹ́mgbọ fẽjó mãlãyíkã ru iꞌdalépi mị̃rị́ velépi ãcí trũ rĩ sĩ rĩ ꞌi. 36 Mụ́sã ce ꞌbá Ịsịrayị́lị̃ drị̂ kí drị̃ angájó Mị̃sị́rị̃ gá tálí idéŋâ trũ, ícétáŋá kî trũ, mĩrĩ ika rĩ agâ sĩ ãzíla ãngũ kõtórõ rú rĩ agâ sĩ ílí kãlị́ sụ.

37 “Mụ́sã ꞌdĩ ándrá jọlépi la ꞌbá Ịsịrayị́lị̃ rú ꞌdĩ ꞌbaní, ‘Úpí Ãdróŋá la ĩminí nábị̃ ãzí inga cécé mâ áni angájó ĩmi drĩdríŋĩ gá ꞌdâ’ rĩ ꞌi. † Ãzị́táŋá Amviŋá 18:15 38 Mụ́sã ꞌdĩ ándrá ꞌbá Ịsịrayị́lị̃ rú ru tralépi ãngũ kõtórõ rú ꞌdã kí drĩdríŋĩ gá ĩndĩ vâ ãmã áyị́pịka kí abe sáwã mãlãyíkã ꞌbã ị́jọ́ jọjó ĩꞌdi be ꞌbé Sĩnáyĩ drị̃ gâlé rĩ sĩ rĩ ꞌi, ají ándrá ị́jọ́ Ãdróŋá drị́ ídri ukólépi ku rĩ drị̂ ũlũlé ãmanî.

39 “Wó ãmã áyị́pịka gã kí ándrá Mụ́sã ꞌbã ị́jọ́ arelé úmgbé, ũrã kí ásị́ gá gõjó vúlé Mị̃sị́rị̃ gâlé. 40 Jọ kí Ãrọ́nị̃ ní, ‘Mí idé ãmaní ãdroŋa kí, kî sĩ ãma drị̃ ce ị́jọ́ ãmadrị́ múké rĩ kí agá. Ãnị̃ ãꞌdu idé ru Mụ́sã ãma ajílépi angájó ãngũ Mị̃sị́rị̃ drị̂ gâlé ꞌdõlé rĩ benĩ yã rĩ ku.’ † Ãfũŋá 32:1 41 Ụ́ꞌdụ́ ꞌdã ándrá dó bãsĩ ĩꞌbaní íꞌdá kãjóŋá áni rĩ sịjó rĩ, ri kí ídétáŋá kí idélé sĩ íꞌdá ĩꞌbaní idélé ĩꞌbã drị́ sĩ rĩ ị̃nzị̃jó. 42 ꞌDãá Ãdróŋá uja ru tị ĩꞌbaní bụ́lụ́ gá, Ãdróŋá aꞌbe dó kí lẽlẽgó ꞌbụ̃ gá ꞌdĩ kí ị̃nzị̃lé, ꞌbá ní sĩlé bụ́kụ̃ nábị̃ ꞌbadrị̂ agá rĩ ꞌbã áni:

44 “Ãmã áyị́pịka kí ándrá hémã Ãdróŋá ꞌbã ãzị́táŋá kî trũ rĩ trũ ãngũ kõtórõ rú rĩ gá ꞌdãá idé kí ándrá ĩꞌdi cécé lũlé Mụ́sã ní ãzí la vâ ĩꞌdiní ndrelé rĩ ꞌbã áni. 45 Vúlé vúlé ru ãmã áyị́pịka ándrá hémã ịsụ́lépi ĩꞌbã átẹ́pịka ꞌbadrị́ rĩ ꞌdụ kí hémã ĩndĩ sáwã Yósũwã ꞌbã kí drị̃ cejó Sụ́rụ́ Ãdróŋá ꞌbã ĩꞌbaní ũkpõ fẽjó kí ndẽjó rá rĩ agá, ãzíla hémã uꞌá ãngũ ꞌdã gá ꞌdãá kpere Dãwụ́dị̃ ꞌbã sáwã gá. 46 Dãwụ́dị̃ ásị́ ị̃gbẹ́ ịsụ́lépi Ãdróŋá drị́ rĩ zị, ‘Ífẽ má ịsụ́ ũkpõ sĩ jó sịjó Ãdróŋá Yãkóꞌbõ drị́ rĩ nî.’ 47 Wó ngọ́pị̃ Sũlũmánĩ sị ándrá ĩꞌdiní jó nĩ.

48 “Wó Ãdróŋá Ãmbógó Ụrụgá Ãndânĩ rĩ uꞌá jó ꞌbá ꞌbaní sịlé drị́ sĩ rĩ agá ku cécé nábị̃ ꞌbaní jọlé rĩ ꞌbã áni.

51 Sĩtéfũnõ jọ, “Ĩmi ꞌbá imbe ũkpó ꞌdĩ, ĩmi ásị́ mba íni ãꞌdu ị́jọ́ sĩ? Ĩmi bị́lẹ́ dịrịmgba ị́jọ́ Ãdróŋá drị̂ sĩ íni ãꞌdu ị́jọ́ sĩ? Ĩmi cécé ĩmĩ áyị́pịka kî áni, ĩmi ụ́ꞌdụ́ pírí sĩ Úríndí Ãlá rĩ gã úmgbé. 52 Ĩmi áyị́pịka fẽ kí vâ ũcõgõ nãbịya ꞌbaní pírí, ụꞌdị́ kí vâ ꞌbá amụ́lépi ị́jọ́ Ãdróŋá Ngọ́pị izatáŋâ kóru rĩ drị̂ ũlũlépi rĩ kí rá, ãzíla ĩmi uja Ãdróŋá Ngọ́pị mẹ́lẹ́ mbelé ĩꞌdị vâ ĩꞌdi rá. 53 Ĩmi ꞌbã sĩ vâ ꞌbá ãzị́táŋá Ãdróŋá drị̂ kí ịsụ́lépi mãlãyíkã ꞌbadrị̂ sĩ rĩ ꞌi, kpere ĩmi ãꞌị̃ drĩ vâ ku!”

54 ꞌBá ị́jọ́ amálépi rĩ kí mụ ị́jọ́ ꞌdĩ arelé Sĩtéfũnõ tị gá íni ꞌbo, na kí trị́trị́ ĩꞌdiní. 55 Sĩtéfũnõ galépi Úríndí Ãlá Ãdróŋá drị̂ sĩ tré rĩ ndre ãngũ Ãdróŋá rụ́ ꞌbụ̃ gá, ndre dó sĩ ãcí ꞌbã ãlámã imve Ãdróŋá drị̂, ãzíla cọtị ndre Yẹ́sụ̃ ꞌbã pá tu agá Ãdróŋá ꞌbã drị́ wókõ ãndá gá rĩ gâlé ru. 56 Jọ, “Ĩndre drĩ, ándre ꞌbụ̃ tị nzị̃ ru mgbọ, Ngọ́tị́ ꞌBádrị̂ tu vâ pá Ãdróŋá ãmgbã rĩ ꞌbã drị́ wókõ ãndá gá rĩ gâlé ru ꞌdã!”

57 Ị́jọ́ ꞌdĩ sĩ, ãzụ̃ kí ru bị́lẹ́ cí iꞌdó kí cẹ̃lé úzáŋâ trũ ũkpó sĩ Sĩtéfũnõ rụ̂lé ru. 58 Aꞌbé kí ĩꞌdi táwụ̃nị̃ ãmbógó rĩ agâlé rĩ sĩ ãmvé, iꞌdó kí dó ĩꞌdi uvúlé írã sĩ, ꞌbá ꞌdĩ ũtrũ kí bõngó ĩꞌbadrị̂ kí fẽlé tãmbalé Sáwụ̃lọ̃ kãrị́lẹ̃ ru rĩ drị́. 59 ꞌBá ꞌdã ꞌbã kí Sĩtéfũnõ uvú agá írã sĩ ꞌdã gá, ꞌdãá Sĩtéfũnõ iꞌdó Ãdróŋá zịlé, “Úpí Yẹ́sụ̃, íꞌdụ áma úríndí fô!” 60 Sĩtéfũnõ aꞌdé ãjãgõrõ sĩ áwáŋâ trũ, “Úpí, íꞌbã izatáŋá ꞌdĩ kí drị̃ gá ku!” ꞌBo ĩꞌdi ꞌbã ị́jọ́ ꞌdĩ jọjó ꞌbo rĩ sĩ, ꞌde dó rá.