12
Sises Ekarapaima Pe'tani Po
(Ma'siu 26:6-13; Ma' 14:3-9)
1 6 kaisa rɨ wʉi To' Epoi Itɨ'pʉ Weyu Rʉ'pʉ rawɨrɨ, Sises utɨ'pʉ Pe'tani pona, Ʉrasaras, Sises nʉ'mʉ'sa'ka'pʉ iyerikʉ'pʉ apai pata'se' ya'. 2 Iyenta'nato' koneka'pʉ to' uya mɨrɨ yau, Mata esi'pʉ ekamʉ pɨ', Ʉrasaras e'tane Sises piyawon kon tʉteire' kon po tepʉrʉ piyau te'san koro'tau. 3 Mɨrɨ a'tai, Meri uya ten yau rɨ esukenan natʉ, epe'kena' po'piyun nee'pʉ, mɨrɨpan ma'pʉ iya Sises pʉta pona, ikuka'pʉ iya tʉnse' ke, mɨrɨpan po'piyun kɨtun uya a'po'ne ɨutɨ kɨ'nʉnpasa' esi'pʉ. Ʉru' 7:37-38
4 E'tane Sises poitorʉ ton tonpa, Isutas Eskariya', eparanka ton si pona ipoken pʉra iyesi'pʉ, 5 mɨrɨpan uya, “Ɨ'rɨ pe iyesi pɨ' serɨ po'piyun kʉrʉpo'pomasa' pʉra rɨ iyesi, itepe'pʉ ke entu'manin nan repato' pe? Tikin nɨ wʉipiya yau e'tʉrawasoman nɨsa' epe'pʉ e'to' airɨ rɨ iyesi mɨrɨ,* Tikin nɨ wʉipiya yau iye'tʉrawasomasa' epe'pʉ; mɨrɨ pe pʉra, 300 kaisaron pʉrata pun, tenariyas itese'. Tikin nan pʉrata pun esi isenupasa' pen nʉ'kwɨ e'mato' ike.” ta'pʉ iya. 6 Aiko tawon pe tesi pɨ' entu'manin nan pɨ' serɨ ta'pʉ iya pen nɨ, e'tane ama' e' pe tesi pɨ'. Pʉrata paikii esa' pe tesi koro'tau, iyawon enno'nin pe iye'pɨtʉ'pʉ i'se te'to' pɨ'.
7 “Tɨwɨ nesii,” ta'pʉ Sises uya. “Inenkurunpa'pʉ mɨrɨ po'piyun uwu'na'tɨ weyu iwano' pe, tasa' iya rʉ'pʉ. 8 Inke rɨ ɨ'koro'tau'nokon te'san kamoro entu'manin nan, e'tane inke ɨpiyau'nokon esi pen nin,” ta'pʉ iya. Isu'taronomi 15:11
9 Mɨrɨ koro'tau anpisin ton kuru rɨ Esuwerʉ amʉ' uya etasa' esi'pʉ mɨrɨ yau Sises esi tukai', mɨrɨpan kon uyee'pʉ, kʉrɨ rɨ pɨkɨrɨ rɨken pen e'tane Ʉrasaras rɨ nɨrɨ ense'na, ini'mʉ'sa'ka'pʉ iyerikʉ'pʉ yapai. 10 Mɨrɨ pɨ' nin si use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton e'kama'pʉ Ʉrasaras rɨ nɨrɨ wɨnɨ pɨ', 11 kʉrɨ rɨ uriya' tu'kan kon nɨ Esuwerʉ amʉ' uya tʉnonka kon pɨ' Sises piya' tʉutɨto' kon pe mɨrɨ awonsi'kɨ to' uya rɨ apurɨ pɨ'.
Sises Epa'ka'pʉ Surusiran Pona
(Ma'siu 21:1-11; Ma' 11:1-11; Ʉru' 19:28-40)
12 Mɨrɨ ema'sa' yau, anpisin ton kuru rɨ iye'sa' kon nʉ'san Iweyu Rʉ'pʉ pɨ' uya Surusiran pona Sises utɨ etasa' esi'pʉ. 13 Mɨrɨpan kon utɨ'pʉ ite'matai patawa ye' apɨmu ton itenau'ne, ɨkɨ'pɨ'nʉnpɨtʉi'ma,
“Pori' pe kʉrɨ esi mɨrɨ Itepuru ese' yau nʉye'ai'ne'!”‡ Eren 118:25-26
“Pori' kʉrɨ rɨ kin Esuwerʉ amʉ' epuru!”
ta'pʉ to' uya.
14 Sises uya isa'ka'si mʉre eporo'pʉ, mɨrɨpan ereuta'pʉ ipo, iye'menukasa' itekare uya ta awɨrɨ rɨ,
15 “Kenari'nʉmʉi, Sayan ensi rʉ'kwɨ;
enkɨ, ɨyepuru, kin uye'nɨ pɨ' man,
iyereutasa' isa'ka'si mʉre po,”§ Sakaraya 9:9
tawon.
16 Mɨrɨ a'tai, ipoitorʉ ton uya tanporo serɨ ton to'ka'nʉkʉ'pʉ pen. Sises rɨ nin enasa' tapurɨpɨ'to' ya' tʉpo—iyeri'sa' rʉ'pʉ, e'mʉ'sa'kasa' tʉpo rɨ nin—to' uya i'tu'pʉ serɨ ton e'menukasa' esi'pʉ ipɨ', serɨ ton nɨ kenʉ' si ku'sa' to' uya esi'pʉ itiwano' pe.
17 Anpisin ton si iya'kɨrɨ iye'sa' kon nʉ'san nɨ esi'pʉ ekama pɨ' Ʉrasaras kɨ'ma'pʉ iya uruwai' apai, iyeri'sa' apai i'mʉ'sa'ka'pʉ iya rɨ ekama pɨ'. 18 Tu'kan kon nɨ utɨ'pʉ serɨ eke Papa tʉrawasooi i'tuto' ipɨkɨrɨ e'ku'sa' tetai' ite'matai. 19 Mɨrɨ pɨ' si Pari'si amʉ' uya ta'pʉ mɨrɨ tʉtonpa kon pɨ', “Menyatʉu, ɨ'rɨ kupʉ poken pʉra rɨ iyesi. Entɨ', tanporo pata yawon kon utɨ ipɨkɨrɨ!” ta'pʉ to' uya.
Sises Uya Tʉuma'tato' Ekama'pʉ
20 Moro Kiri' amʉ' tonpa ton esi'pʉ to' koro'tau ɨpʉremai' itɨsa' kon nʉ'san Iweyu Rʉ'pʉ pɨ'. 21 To' uyee'pʉ Piri', Pe'saita, Kiyarari airon winon piya', i'se te'to' kon ekama'poi' ipɨ', “Itepuru, Sises ɨnenpai ina man,” ta'pʉ to' uya. 22 Piri' utɨ'pʉ Anturu pana'tɨi'; Anturu mɨrɨ awonsi'kɨ Piri' uya nin si Sises pana'tɨ'pʉ mɨrɨ.
23 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Iweyu si e'seposa' man Ka'pon, Papa winon apurɨpɨ'to' weyu. 24 I'napairon ekama uya ɨpɨ'nokon, a'nai' ena'pɨ uta'mo'kasa' non pona eri'sa' pʉra iyesi yau, tikin nɨ rɨ iko'mamʉ mɨrɨ, e'tane iyeri'sa' yau, tu'ke rɨ nin itena'pɨ epamʉ mɨrɨ. 25 Ka'pon tʉuko'manto' i'nʉnkanin uya inonka mɨrɨ, kʉrɨ tʉuko'manto' ewaruma'tɨnin serɨ non po uya rɨ nin iko'manʉkʉ mɨrɨ tɨwɨrɨ uko'man nɨto' iwano' pe. Ma'siu 10:39; 16:25; Ma' 8:35; Ʉru' 9:24; 17:33 26 Ɨnʉ' rɨ uyapiyo' pe na'ne' uya uye'ma'pʉkato' pe iyesi; e'ai'ne' yau rɨ upoitorʉ rɨ kanan e'to' pe iyesi. Ukʉipʉnʉ uya rɨ uyapiyo' pe na'ne' nama mɨrɨ.
27 “Ekamʉra uyewan enasa' man, ɨ'rɨ ken si ta uya? ‘Papai, upika'tɨkɨ serɨ iweyu apai,’ ta uya? Kane, serɨ pɨkɨrɨ sa'ne serɨ iweyu pʉ'kʉ pona uye'sa' serɨ ko. 28 Papai, eke pe ɨyese' e'to' enpoikakɨ,” ta'pʉ iya.
Mɨrɨ a'tai main uyee'pʉ Epʉn poi, “Enpoikaka'sa' uya rɨ man, mɨrɨ awonsi'kɨ enpoikakapʉ uya rɨ kanan mɨrɨ,” tawon. 29 Anpisin mɨrɨ yau te'san uya etasa' uya, “Korʉme e'tʉrʉnka,” ta'pʉ; tʉron kon uya, “Inserʉ uya auro'ka,” ta'pʉ.
30 Sises uya, “Ɨiwano' kon pe serɨ main esi'pʉ mɨrɨ, urɨ iwano' pe pen,” ta'pʉ. 31 “Serɨ si iweyu orʉ eseru aimenkato' yai. Serɨ orʉ epuru pe si te'sen ainʉnpato'. 32 E'tane, urɨ utanʉnsa' a'tai non apai, tanporon kon nɨ kɨ'mato' uya oton upiya',” ta'pʉ iya. 33 Serɨ ta'pʉ iya, se kasa uma'tato' oton ta tʉuya ekama pe rɨ.
34 Anpisin uya ta'pʉ, “Ina uya etasa' man Main, Mosi' winon winɨ, Kʉrai* Kʉrai (Kiri' maimu yau), mɨrɨ pe pʉra Me'saya (Ipuru maimu yau), asa'rɨ rɨ marɨ iyesi, Papa Nanʉmʉnʉ ta e'kwa pe. uko'manto' oton tɨwɨrɨ rɨ, mɨrɨ ken pe' e'tane, ‘Ka'pon, Papa winon utanʉnto' oton,’ ta auya? Ɨnʉ' pʉse rɨ Ka'pon, Papa winon?” ta'pʉ to' uya. Eren 110:4; Aisaya 9:7; Isi'kiyerʉ 37:25; Taniyerʉ 7:14
35 Mɨrɨ a'tai, Sises uya ta'pʉ, “Iweyu e'to' oton mɨrɨ ɨpiyau'nokon inke rʉ'kwɨ rɨ mara rɨ. Ɨpinintɨ' iweyu esi koro'tau, ewarupɨ uya ɨyeporo kon rawɨrɨ. Ka'pon ewarupɨ yau tʉutɨsen uya tʉutɨto' ya' i'tu pʉra rɨ iyesi mɨrɨ. 36 Iweyu apurɨtɨ' moro ɨpiyau'nokon iyesi koro'tau, iweyu munkɨ amʉ' pe ɨyena kon pa,” ta'pʉ iya. Tʉusauro'to' nonkasa' tʉuya a'tai, Sises utɨ'pʉ, mɨrɨpan e'so'namʉ'pʉ to' piyapai.
Apurɨnin Nan Pen Esuwerʉ Amʉ'
37 Serɨ ton eke ton Papa tʉrawasooi ti'tuto' ipɨkɨrɨ ku'sa' Sises uya e'tane tʉ'koro'tau'nokon, to' uya apurɨ pʉra rɨ marɨ iyesi'pʉ. 38 Serɨ esi'pʉ pu'kena' Aisaya maimu a'ku'tɨnin pe:
“Itepuru, ɨnʉ' uya ina nekamanʉ etasa';
ɨnʉ' ena' Itepuru meruntɨrʉ usenpoikasa'?”† Aisaya 53:1 (LXX)
tawon.
39 Mɨrɨ wenai, to' uya apurɨ pʉra rɨ iyesi, Aisaya uya tasa' na'ne' awɨrɨ rɨ:
40 “To' enu rɨ a'kopɨ'sa' iya
mɨrɨ awonsi'kɨ to' ewan nɨ sa'mantanʉ'pɨ'sa' iya,
to' uya ene namai' tenu kon ke,
to' uya ito'ka'nʉkʉ namai' tewan kon ke,
to' era'tɨ namai' to' epi'tɨto' pe uya,”‡ Aisaya 6:10
tawon. 41 Aisaya uya serɨ tasa' apʉne pʉra Sises apurɨpɨ'to' ipɨkɨrɨ ensa' tʉuya pɨ', ipɨ' isaurokʉ'pʉ.
42 Mɨrɨ rɨ e'tane mɨrɨ koro'tau rɨ tu'kan kon nɨ itepuru ton uya apurɨ'pʉ rɨ. E'tane Pari'si amʉ' esi pɨ', tʉnapurɨnʉ kon ɨnekamapai pʉra to' esi'pʉ. To' uya tenpa'ka kon tʉusenupato' kon iwʉ' tapai tukai' to' enari'nʉmʉ'pʉ; 43 ka'pon amʉ' uya tapurɨpɨtʉ kon i'se te'san pe tesi kon pɨ' Papa uya tapurɨpɨtʉ kon i'se tesi kon entai.
44 Mɨrɨ a'tai, Sises usaurokʉ'pʉ eke pe, “Ka'pon uya uyapurɨ a'tai, urɨ rɨken apurɨ iya pe iyesi pen, e'tane kʉrɨ uyenno'nin nʉ'pʉ. 45 Uyene iya a'tai, uyenno'nin nʉ'pʉ ene iya mɨrɨ. 46 Uye'sa' serɨ pata weyu pe, ɨnʉ' rɨ uyapurɨnin pe na'ne' enkurumʉ namai' moro ewarupɨ yau.
47 “Kʉrɨ nin ka'pon umaimu eta pɨ' na'ne' e'tane, ikupʉ iya pʉra na'ne', iteseru aimenka uya pen nɨ, apʉne pʉra pata eseru aimenkai' uye'sa' pen, e'tane ipika'tɨi'. 48 Moro unurunpanin mɨrɨ awonsi'kɨ umaimu ananʉnpaino pen eseru aimenkanin esi mɨrɨ, mɨrɨ rɨ main usauro'ai'ne' uya eno'mato' oton pata weyu u'ma'sa' a'tai. 49 Uiwano' pe usauro'sa' kasa pʉra, e'tane ikʉipʉnʉ uyenno'nin nʉ'pʉ uya uyapiyo'masa' usauro'to' pe umaimu'tɨsa' iya rɨ. 50 I'tu uya, serɨ uya arɨn tɨwɨrɨ rɨ uko'man nɨto' ya'. Mɨrɨ pɨ' si usauro'ai'ne' ikʉipʉnʉ uya upana'tɨ'pʉ rʉ'pʉ ekama uya,” ta'pʉ iya.
12:3 Ʉru' 7:37-38
*12:5 Tikin nɨ wʉipiya yau iye'tʉrawasomasa' epe'pʉ; mɨrɨ pe pʉra, 300 kaisaron pʉrata pun, tenariyas itese'. Tikin nan pʉrata pun esi isenupasa' pen nʉ'kwɨ e'mato' ike.
12:8 Isu'taronomi 15:11
†12:13 Usana! Ipuru amʉ' maimu, Pika'tɨ'! ta e'kwa iyenasa' apurɨpɨ'nɨto' yai pe.
‡12:13 Eren 118:25-26
§12:15 Sakaraya 9:9
12:25 Ma'siu 10:39; 16:25; Ma' 8:35; Ʉru' 9:24; 17:33
*12:34 Kʉrai (Kiri' maimu yau), mɨrɨ pe pʉra Me'saya (Ipuru maimu yau), asa'rɨ rɨ marɨ iyesi, Papa Nanʉmʉnʉ ta e'kwa pe.
12:34 Eren 110:4; Aisaya 9:7; Isi'kiyerʉ 37:25; Taniyerʉ 7:14
†12:38 Aisaya 53:1 (LXX)
‡12:40 Aisaya 6:10